|
2003
|
|
|
Eta Malco berehala hasi zen esaten" Euliak, inurriak, hiru kakarraldo, eltxoak, libelulak, matxinsalto bat, erleak". Gero berriro esan zuen liztorrak kendu zituztela behintzat, eta koadroaren zati bat
|
ikusteko
moduan zegoela, baina beste guztia estalita zegoela eta erleak zeudela batez ere koadro gainean, eta inurri asko ere bai.
|
|
2009
|
|
|
Bien arteko elkarrizketaren lekukoa izan zen heinean, Domingok bertatik jarraitu ahal izan zituen hitzak, baita hitzei lotutako keinuak eta imintzioak ere: Domingo, beraz,
|
ikusteko
moduan zegoen bulego buruaren eta bulegariaren arteko jokoa, ehiztariaren eta ehizaren arteko jokotik asko zuena, bulego burua ehiztari, eta bulegaria ehiza, bulego buruak hitzak jaurtitzen baitzituen, txakur zaunkariak balira bezala, ehiza inguratzen zutenak hitzez hitz eta zaunkaz zaunka, apalmenduaren eta beheramenduaren bide gero eta estuagotik, gero eta itsuagotik?, harik eta, bidea guztiz itsutzen zèn puntuan doi, biktima zokoratzen eta makurrarazten zuen arte, ez ihesbiderik ez itzurbiderik; zera ere ikusten zuen Domingok, ausaz, ehiztariak aurkari otzana zuela:
|
|
|
Ada zin zinez zegoen urduri, solasaldiari ekin aitzin, bururatu ere, bururatu zitzaion, menturaz, burutik ez ote zegoen, hitzordu hura adosteko?, eta horregatik, esker oneko irri betea eskaini zion Txarori, hain ziren lasaigarriak honen hitzak; gero, zegoèn talaiatik ongi
|
ikusteko
moduan baitzegoen, barrutik hats hartu eta esan zuen:
|
|
|
Domingo berehala ohartu zen?
|
ikusteko
moduan zegoen bederen, nola zorroztu zion begia kapitainak; kapitaina, beraz, edo ate guztiak ixten ari zitzaion, edo jolasean ari zen berarekin:
|
|
|
Gaua zen arren, ez zen gau itxia ez gaumina, ziega hartan ere ez, hormetako baten goialdean leiho txiki bat baitzegoen, nondik sartzen baitziren egunaren azken argi hondarrak, ilunak ezinbestean?, ziegako hormetan halako efektu ia sumaezin bat egiten zutenak, karearen zuri iluna apur bat zuriagotuz; esan nahi baita aita semeak, ziegan beren denboratxoa egin zutenez gero, elkar
|
ikusteko
moduan zeudela, ikusmena argi ilun hartara egokituta; haien ikusmena, haatik, ez zen zehaztasun handikoa, muga estu haien barruan ezin bestelakoa izan?, baina bai nahikoa, beharbada, Teofilo Mariak aitak zuzendu ziòn irriari antzeman ziezaion: ez zen adostasunezko irri bat, Nazario Orbek nekez sinets baitzezakeen semearen hitzen logika itsuan, semeak ez zituèn eskarmentuak zituen aitak?, esker oneko irri bat baizik, zer besterik??, baina, zegoèn egoeran zegoelako, bihotza bero eta burua ere gogobero, halaxe interpretatu zuen, beharbada, Teofilo Mariak aitaren irria, Nazariok Jainkoagan zuèn fede baldintzarik gabearen adierazpidetzat, halako eran, non, une haien garrantzia azpimarratu nahian edo, sentimenduen ur handiak hitz handien egarri betiere, gaztetan zer esanik ez?, dir dir egin zezaketèn hitzen bila abiatu baitzen; ez al zen, bada, arestian heroi bat bezala portatu?; oi, jainkozko une hura, Jainkoaren existentziaren bermea baizik ezin izan zitekeena?!; eta orduan, tragedietako heroien antzera. Teofilo Mariak Tasio Loidi falangista zuen lagun min, berak bezalaxe heroien hizkera miresten zuena?, honela mintzatu zen:
|
|
|
Domingo, beraz, mila lur eta beste mila mundu ezagutzeko asmoarekin joan zen, bai, baina, egun gutxi batzuen buruan,
|
ikusteko
moduan zegoen ezen, lurra utzi zuen arren, aurrean eta atzean ura, eskuinean eta ezkerrean berdin?, ez zuela lurra utzi: are gehiago, itsasaldi hartan marinelen eta enkargatuaren artean sortu zèn eztabaida gogor bakarrean, marinelak bazkariaz kexatzen ziren, hain atera zitzaizkion okaztagarriak sukaldariari dilistak, zomorroak janda, antza?, Domingori iruditu zitzaion zamaontzia bera ere fabrika txiki ibiltari bat zela, aitarena baino txikiagoa, baina aitarena bezalakoa funtsean, bere mila kontraesanekin eta gizonen arteko ezinikusiekin:
|
|
|
betiko nota bera airean, mehatxu bat bezala hedatzen zena lau haizeetara?, atzera egiten ari ziren zaldiak, baina orduan gertatu zen gertatzekoa, beste zaldi bat plazara oldarka sartu zenean ezustean, baita aurrera egin ere, ez arrapalada bizian baina bai azkar, lurretik zerbait jasotzen ari zèn emakume baten norabidean; bera. Domingo? emakumearengandik hiruzpalau metrora zegoen, eta bi gauza gutxienez
|
ikusteko
moduan zegoen: lehenik, emakumea, berrogei bat urtekoa, zaldiari bizkar ematen ziona?
|
|
|
emakumeak, beraz, behetik gorako begiradan, egin ere, egin zuen buru mugimendu bat, norantza hartan? zaldiaren besoen mehatxua ikusten zuen?
|
ikusteko
moduan zegoen bederen?, besook, kasko ferradunetan bukatzen zirenak, bi mailu ere izan baitzitezkeen, edo bi gabi, zaldiak emakumearen buru gainera jaurti zitzakeenak; hara hantxe nagusien nagusikeriaren argazkia!, Domingok, argazki makinarik ezean, begietan jaso zuena, amorru biziz jaso ere:
|
|
|
Teofilo Mariaren eskuak pena ematen zion, adibidez, baina poza haren aurpegi zurbilak; anaiaren ekintzak harekiko mirespena eragiten zion, baina, aldi berean, inbidia sorrarazten; Teofilo Mariak baztertua eta zentrotik egotzia sentitzen zen, baina? baina zertan zebilen Domingo lehia itsu hartan sartuta?; Domingok garbi ikusten baitzuen?
|
ikusteko
moduan zegoen bederen, zer zegoen jokoan joko hartan, zeinak baitzuen oilarren arteko borrokatik asko:
|
|
|
Ada zin zinez zegoen urduri –solasaldiari ekin aitzin, bururatu ere, bururatu zitzaion, menturaz, burutik ez ote zegoen, hitzordu hura adosteko–, eta horregatik, esker oneko irri betea eskaini zion Txarori, hain ziren lasaigarriak honen hitzak; gero, zegoèn talaiatik ongi
|
ikusteko
moduan baitzegoen, barrutik hats hartu eta esan zuen:
|
|
|
Gaua zen arren, ez zen gau itxia ez gaumina, ziega hartan ere ez, hormetako baten goialdean leiho txiki bat baitzegoen, nondik sartzen baitziren egunaren azken argi hondarrak –ilunak ezinbestean–, ziegako hormetan halako efektu ia sumaezin bat egiten zutenak, karearen zuri iluna apur bat zuriagotuz; esan nahi baita aita semeak, ziegan beren denboratxoa egin zutenez gero, elkar
|
ikusteko
moduan zeudela, ikusmena argi ilun hartara egokituta; haien ikusmena, haatik, ez zen zehaztasun handikoa –muga estu haien barruan ezin bestelakoa izan–, baina bai nahikoa, beharbada, Teofilo Mariak aitak zuzendu ziòn irriari antzeman ziezaion: ez zen adostasunezko irri bat, Nazario Orbek nekez sinets baitzezakeen semearen hitzen logika itsuan –semeak ez zituèn eskarmentuak zituen aitak–, esker oneko irri bat baizik –zer besterik? –, baina, zegoèn egoeran zegoelako, bihotza bero eta burua ere gogobero, halaxe interpretatu zuen, beharbada, Teofilo Mariak aitaren irria, Nazariok Jainkoagan zuèn fede baldintzarik gabearen adierazpidetzat, halako eran, non, une haien garrantzia azpimarratu nahian edo –sentimenduen ur handiak hitz handien egarri betiere, gaztetan zer esanik ez–, dir dir egin zezaketèn hitzen bila abiatu baitzen; ez al zen, bada, arestian heroi bat bezala portatu?; oi, jainkozko une hura, Jainkoaren existentziaren bermea baizik ezin izan zitekeena...!; eta orduan, tragedietako heroien antzera –Teofilo Mariak Tasio Loidi falangista zuen lagun min, berak bezalaxe heroien hizkera miresten zuena–, honela mintzatu zen:
|
|
|
bera plaza batean zegoen, non zaldi gaineko dozena erdi polizia sakabanatzen ari baitzen manifestazioa; lehen erasoa jo ondoren –zaldien kasko eta ferra hotsek jartzen zioten zapalketari musika giroa: ...an, mehatxu bat bezala hedatzen zena lau haizeetara–, atzera egiten ari ziren zaldiak, baina orduan gertatu zen gertatzekoa, beste zaldi bat plazara oldarka sartu zenean ezustean, baita aurrera egin ere, ez arrapalada bizian baina bai azkar, lurretik zerbait jasotzen ari zèn emakume baten norabidean; bera –Domingo– emakumearengandik hiruzpalau metrora zegoen, eta bi gauza gutxienez
|
ikusteko
moduan zegoen: lehenik, emakumea –berrogei bat urtekoa, zaldiari bizkar ematen ziona– objektu bat jasotzen ari zela, kartera bat itxura guztien arabera, eta bigarrenik, bazihoakiola zaldia emakumeari –zaldizkoak borra bat zeraman eskuan dantzan–, zuzenean joan ere; esan nahi baita Domingok, egoeraz jabetu ez beste, oihu egin zuela, ezin ozenago, eskuaren mugimendu bizi batean arriskua seinalatuz:
|
|
|
Domingo, beraz, mila lur eta beste mila mundu ezagutzeko asmoarekin joan zen, bai, baina, egun gutxi batzuen buruan,
|
ikusteko
moduan zegoen ezen, lurra utzi zuen arren –aurrean eta atzean ura, eskuinean eta ezkerrean berdin–, ez zuela lurra utzi: are gehiago, itsasaldi hartan marinelen eta enkargatuaren artean sortu zèn eztabaida gogor bakarrean –marinelak bazkariaz kexatzen ziren, hain atera zitzaizkion okaztagarriak sukaldariari dilistak, zomorroak janda, antza–, Domingori iruditu zitzaion zamaontzia bera ere fabrika txiki ibiltari bat zela, aitarena baino txikiagoa, baina aitarena bezalakoa funtsean, bere mila kontraesanekin eta gizonen arteko ezinikusiekin:
|
|
|
Bien arteko elkarrizketaren lekukoa izan zen heinean, Domingok bertatik jarraitu ahal izan zituen hitzak, baita hitzei lotutako keinuak eta imintzioak ere: Domingo, beraz,
|
ikusteko
moduan zegoen bulego buruaren eta bulegariaren arteko jokoa, ehiztariaren eta ehizaren arteko jokotik asko zuena, bulego burua ehiztari, eta bulegaria ehiza... bulego buruak hitzak jaurtitzen baitzituen, txakur zaunkariak balira bezala, ehiza inguratzen zutenak hitzez hitz eta zaunkaz zaunka, apalmenduaren eta beheramenduaren bide gero eta estuagotik –gero eta itsuagotik–, harik eta, bi... ez basurde basati bat, berak atsegin zukeen bezala, ardi kikildu bat baizik; zer zen bera ere, baina –Domingo–, beste ardi kikildu bat baizik?; zerbait esan baitzezakeen –zerbait esan ziezaiokeen, bai, bulego buruari:
|
|
2013
|
|
|
Nire mesanotxeko tiraderan denak pilatuta. Orain gutxienez
|
ikusteko
moduan daude.
|
|
2015
|
|
|
Pistara irtendako lekutik ezin zen etxea ikusi. Oroitu zuen pistan behera bazela tarte bat nondik etxea ia osorik
|
ikusteko
moduan zegoen, eta harantz abiatu zen. Hiru minutura bistan zuen etxearen aurrealdea eta ekialdeko alboa, baina, uste bezala, teilatuaren bizkarrak ezkutuan uzten zion teilatu gehiena.
|
|
2020
|
|
|
Ezin. Jada, zaldiak
|
ikusteko
moduan daude hiru lagunak.
|
|
2022
|
|
|
legezko bazterketa; emakumeentzat erdiesten zailagoak diren esperientzia, kualifikazio edo" merituak" eskatzen dituzten errekrutamendu arau formalak, eta gizonen alde egiten duten alborapen eta uste informal ugari. Sarbideetako oztopo horien atzean, boterearen goi mailetan eta kanpotik nekez
|
ikusteko
moduan daude botereari eutsi nahian dabiltzan eliteen estrategia autougalkorrak: besteak beste, diru eta eraginen tratuan aritzea, ondorengoak hautatzea, laguntzaile eta aliatuak gidatzea, botererako gizonak aukeratzen tematzea.
|