|
2000
|
|
|
– Ez da alkarrengandik bananduta
|
ibilteko
garaia. Batasuna behar dogu, arrebok, anaiok!
|
|
2001
|
|
|
Agian aldaketa gogorregia izan da. Eta bat batean bukatu zaizkio literaturarekin jolasean
|
ibilteko
gogoak. Liburu hau idazten duenean Sarrionandiak garbi uzten dio irakurleari zein izan den bere poesia sorreraren iturburua.
|
|
2002
|
|
|
Ispasterreko jayak amaitu ziran eta orain Mendexa" kuak doguz ganian. Bat baño geyago egongo da estitan orrelan
|
ibilteko
jairikjai... edo ardaurik ardau.
|
|
|
Behar ez ziran orduetan kaleetan zehar dinbili danbala inork ikusi ez egizan, eta batez be fruta sasoia bazan, han inguruetako lehenengo kerixak eta goizetiko madariak, eta geroetan sagarrak eta ikoak eta abarrak harrapauten eta lorrinduten
|
ibilteko
, haraxe joten eban.
|
|
|
Jesarrita ibiltea erosoago da, izan be. Eta erri aundietan txikietan be bai orain gora ta beera
|
ibilteko
be, zurezko ta burdiñazko kutxak daukez, zera jasogarriak, azensorak. Eta baita eskillara ibiltaunak be, belaunak eta bularrak nekerik bapere izan ez daien.
|
|
|
Ez pediz iñork txarrerako itzok artu. Gaztetasuna eta udea gauza onak egiteko, ekintza zinduetan iarduteko gura doguz; ta ez okerrean eta gaistakerijetan
|
ibilteko
. Ondo dakigu aspaldijon askoren eretxiz oker egiñen erruba udeak dauala; ori barriz ezta udearen erruba geuria baño, eta beraz, udearen lepo gain okerkeri orreik yarri barik.
|
|
|
Gauzak okerragotu baino lehen, zer egingo zer ez egingo, kilimolo ikusi eban bere burua. Munduan zehar
|
ibilteko
eginda egoala lehentxuago uste izan eban arren, artegatu ezezik izularritu be, egin zan. " Bakarrean harroputz, eta inoren aurrera baino lehen lauorrian.
|
|
|
Orduko txakurraren izena Kanelo zan, gaztaina kolorekoa haren ulea; guztiz olgetaria zan, mutilekaz jolasean eta igurtzietan
|
ibilteko
beti gertu. Astoak garra garraka hasten ziranean, ostera, zaunka egiten eutsen.
|
|
|
Umeok! aldarri egin eutsen, laguntxu barri bat dozue eskolan
|
ibilteko
.
|
|
|
Gauzak trukegitea be, ardurazko zeregiña izaten eben: karameluetako pelikula ataltxuak, pelotak, liñoa sartzeko flau* Zer, 78, 1984 tak, arrainetarako kordeletak eta jokoan
|
ibilteko
" zantarrak" eta" kantarruak". " Zantarrak" pospolo kaxatxuen azalak ziran, geienak motzak, merkeenak; orraitiño besteak, karuagoak irudidunak ziran; eta tratuan besteek lango bost edo amar balioten eben, plazakoa zelan ebillen.
|
|
|
Ximin oro, ordea, lauresku. Gizona ez zen gauza Tarzan salbuespen zuhaitzetan abarrik abar jauzika
|
ibilteko
. Ximinoa bai.
|
|
|
Ximinoa bai. Eta bi oinen gainean eta lauazka
|
ibilteko
, eta lauazka igoteko. Gainera, zimin leinu batzuetakoen atzeko buztana, boskarren esku bezala etsi zitekeela.
|
|
|
Etxera orduko ezagunik ez aurkitzea miraria izango zan. Aukeratxua kontu esaten jarduteko, beti berandu
|
ibilteko
bildurrez, baina...
|
|
|
Batzoki" tik batera urten gintzan eta kalian agurtu giñan, ondo
|
ibilteko
alkarri esanaz.
|
|
2003
|
|
|
Zuk uste dozu zeurelakoak dirala danak. Txomin fina da, eta biherra egiteko etorri da Madrillera, ez zeuk pentsetan dituzuzen moduko lotsabakokerijetan
|
ibilteko
.
|
|
|
Mikel Urresti abadea, Misinoen Arduraduna gure eleizbarrutian, neure herritarra. Lehengo ibilaldian argi ikusi neban adiskide baten laguntasuna mesedegarria dala atzerrian
|
ibilteko
. Ondo baino hobeto konpondu gara, eta Mikelek eta biok adiskide onak egin doguz Ameriketako hainbat lekutan.
|
|
|
Beharbada, barriren barri entzun geunkez gaur behinola Ibar ek eta Altubek egindako dei zoliak: euskal gogo osoari eusteko, bizitzatik hurbil (hur hurretik)
|
ibilteko
, hizkuntza baten bizi legeak eta baldintzak ondo gogoan hartu eta ez alboratzeko.
|
|
|
gure Euskal Herrian grekoz, latinez eta euskaraz argitaratu deuskuen Itun Barria). Inglesak, frantsesak eta italianoak ez deuste gitxi lagundu munduan zehar
|
ibilteko
. Hori bai:
|
|
|
Ezetariko apainduria barik: upel batzuen ganean ohol batzuk jarri, ate bi atzean (batetik onak eta bestetik gaiztoak sartu urten
|
ibilteko
). Jantziak nabarmenak eta ederrak; batzuetan astoak eta zaldiak be ataraten dituez antzokira.
|
|
|
Abadegeien eskabidea aintzat eta ontzat hartu eban Ugalde jaunak, eta bere baimena emon be bai. Baina isilpean
|
ibilteko
eskatu euskun, zarata handi barik, berak ez ikusi egingo ebala... Bildur zan, antza, goragokoren batzuk horren barri izango baeben, ezetza ta debekua etorriko ete jakuzan, eta hortik gure erretorearen bildurra eta gu kontuz ibili beharra.
|
|
|
Laurok batera badabiz, orduan ez dauka bakeak kili kolo
|
ibilteko
arriskurik, ez horixe!
|
|
|
Begiratzen jarraitzeko indarra atera dut eta hirugarren aldiz, negar malkoei atea ireki diet. Garai batean makina bat helar bildutako soroan gaur ez dago oinez
|
ibilteko
ere lekurik, guztia dagoelako etxe berriz josia.
|
|
2005
|
|
|
Eskola egunak aurrera eta patiora aterateko ordua heltzen zan bakotxean, orduantxe barriztatzen jatazan arazoak, nire hankak ez ziralako jauzika, arineketan edo txingoka
|
ibilteko
besteenak bezain trebeak. Horrek guztiak, barriro be, herrena nintzala gogoratuarazoten eustan.
|
|
|
Ingurukoen hara eta honakoak aterako dau Fatima bere arrastiriaren larrosatik. Begiak zabaldu eta lasterrera zutunik jarriko da, hankak luzatu eta pixka bat
|
ibilteko
. Arrotz artean dabil, begiekin berba apurren bat egiten saiatzen da, halako baten bere hizkera dantzu, wolof hizkuntza, eta horrek etxetik hurrago dagoala emoten deutso, Salaa maalikum!, Kaixo!
|
|
2006
|
|
|
Milaka zatitan puskatu eta bertan hondoratu zan betiko itsasontzia. Idizain batek ekarri eban albistea herrira, afruntuko gabetan labarretan eta hareatzetan
|
ibilteko
idi pareari adarretatik argiak zintzilikatzeko ohitura eukan berak. Eta itsasontziagaz batera akordeoi guztiak galdu ziran.
|
|
2007
|
|
|
Basoaren barruan sartu naz, bide estuan behera. Esan deuste euli piloa dabilela ta kontuz
|
ibilteko
. Halan ba, fraka luzeak eta manga luzedun nikia imini dodaz.
|
|
|
Turista eta bidaiari gitxi etorten zan, gatz lautadara gidariagaz sartzea sano karua izaten zan eta (500 dolar inguru), eta bi hiru agentzia egozan. Gaur egun, 62 agentzia dagoz, eta gatz lautadan
|
ibilteko
hiru lau biajeak 55 eta 100 dolar bitartekoak dira. Trenetik bajatu eta hainbat persona hurreratzen jatzuz agentziak eskaintzen.
|
|
|
Herbeheretako mutila hainbat lekutan egon da. Ez dau ingelesez askorik egiten, eta gaztelaniaz gitxiago, baina hori ez da arazoa izan batetik bestera
|
ibilteko
. Ingalaterrako mutilak ez dau egiten gaztelaniaz berba bakarra be.
|
|
|
Ushuaiatik paraje Parke Nazional bat dago. Hara joan gara gure bernai naturan
|
ibilteko
aukerea emoteko edo. Paisaje glaziarrekoa da ingurua:
|
|
|
Badagoz artisautzea lantzen dabenak, gauza barriak egiten saiatzen diranak. Beste batzuk, ostera, dirua atera gura dabe biajean
|
ibilteko
, eta artisautzea bidea da. Eta, azkenik, badagoz batzuk dirua bizimodu nasaian, eta, batez be, jai giroan emoteko erabilten dabenak.
|
|
|
Urteak dira herri arrotz baten egon ez nazana, eta egunotan aspaldiko gomutak etorri jataz barriro be, Ingalaterran egon nintzanekoak. Barruan artxua sentidu dot, herri arrotz baten bakarrik
|
ibilteko
gogotsu. Ostera be bihotzean irribarre zabala, eta urduria, ezarri jat. Inguruan eta aurrean dodana argiago ikusten dot, lainoa ez dago urduritasunagaz loturik.
|
|
|
Nik, antza, motxileagaz batera hotelean itxi dot gosea. Autobusean egun osoa emon eta gero,
|
ibilteko
gogoa daukagu. Kalean ez dago ia inor, hotelaren aurrean daukagun parkean fruta postu bat egon da, eta hantxe, gitarrearen eta gizon baten kantakerea entzun dogu, lagunak inguruan dauzala.
|
|
|
Herrian
|
ibilteko
moto taxia hartu dogu: aurrean motorra eta gidaria, atzean gurpil biren ganean jesarlekua, eta eguzkitik eta euritik babesteko estalpea.
|
|
|
aurrean motorra eta gidaria, atzean gurpil biren ganean jesarlekua, eta eguzkitik eta euritik babesteko estalpea. Batetik bestera
|
ibilteko
modu benetan ederra: haizetxuak gure arpegi irribarretsuak laztandu dauz.
|
|
|
Gogoa daukat bera ikusteko. Eta gogoa daukat Euskal Herritik urten eta munduan barrena
|
ibilteko
. Ekaitzek ia urtea bete dau kanpoan, herriz herri ibili da Ameriketan, entzuten dozuzan biaje horreetariko bat egiten, telebisinoan ikusten dozuna, irratian baten bati entzun deutsazuna, liburuetan irakurri dozuna.
|
|
|
Jenteari berba egiten entzuteko, esateko zer daukien entzuteko. Herrialdeetan barrena
|
ibilteko
. Orain arte asagotik ikusi eta sentidu izan dodana azalean igarteko.
|
|
|
Zamudion aukera asko dago: Santamañe aldea… Baina Geldo edo Daño aldetik nahiago dot ibili, bertako bideak askoz be egokiagoak diralako zaldiz
|
ibilteko
. Beste lurralde batzuetan, Frantzian esate baterako, bideak askoz hobeto prestatuta dagoz zaldiei begira.
|
|
|
Eta gehien jota hemendik urte bira egingo dot. Gazteluko bidetik joango naz, izan be bertako bideak erosoagoak dira zaldi gainean
|
ibilteko
. Badakit ez dana erraza izango, guk lez animaliek be edan, jan eta atsedena hartu behar dabelako, eta aurretik hainbat detaile zaindu behar dira.
|
|
2008
|
|
|
Ez zan erosoa izaten sastegian ibiltea, otea apur bat bigundu artean. Oinetako zulodunik ez zan komeni ota ganetik
|
ibilteko
. Ira edo garoa leunagoa eta gozoagoa zan.
|
|
|
(...) Pentsa, Londresen sobran gelditutako autobusak ei ziran. Urietan
|
ibilteko
eginak ziran Leyland hareek, ez mendi bideetan".
|
|
|
Gero ezin joan jaunartzera. Uda aldera bideko iruntzak batzeko eta neguan basatzatan
|
ibilteko
, abarkak jantzi eta erberako baserri bateko atarian, Altzalein, oinetakoak aldatu. Eleizara ondo jantzita joaten zan jentea, zapatak ondo lustrauta.
|
|
|
Ganera, etxe guztian
|
ibilteko
patentea euken txukunok: kortan, askaurrean, atari inguruan, tejabanan.
|
|
|
Jaiotzatik akats batzuk dituana: ondo
|
ibilteko
arazoak batik bat; baina kokoloaren parte gitxi. Kamioiaren albotik gure burdia pasetan ikusten dau eta Okabixoren idi parea gerotxoago akulu eta txistu artean, tximistea baino arinago.
|
|
|
Pentsa, Londresen sobran gelditutako autobusak ei ziran. Urietan
|
ibilteko
eginak ziran Leyland hareek, ez mendi bideetan.
|
|
|
Hurrengo uda bietan nire anaia gaztea joan zan; auzokoaren anaieagaz hau be. Autobus luze hareetan
|
ibilteko
aukera, barriro be.
|
|
|
¿ Beraz, Kirikiño, ezin liteke gure artean iñoiz itunbenik izan? ¿ Alkarrengandik urrun
|
ibilteko
egiñak etegara, asmo bakar ta bardiña dogula diñogunok. Bide ori daroagula esan ledi.
|
|
2010
|
|
|
Bertatik ikuspegi ederrak ditu Lisieuxko uria eta inguruak kontenplatzeko. Baita badau baratze polit bat be lorak zaindu eta zuhaitzak euron adarretan txori kantariak habiak egin eta hara eta hona hegan
|
ibilteko
!
|
|
|
Erandiotik Larrabetzura arte. “Kanpoan ez genduan saltzen, ez egoalako denporarik leku batetik bestera
|
ibilteko
. Halanda be, Zornotza eta beste herri batzuetatik etorten ziran gure produktua erostera.
|
|
2011
|
|
|
urtebetean etxean eukita be ez ei zan usteltzen. San Juan goizeko garoa edo iñuntze dagoan lekuetatik, baraurik, ortozik
|
ibilteko
ohiturea be ezagutu dabe batzuek.
|
|
|
Urrun lotu dira harako sasoiak, auto frantses batek Mungiatik Gernikarako bidea egin behar ebala aurretixek jakin, batak besteari abisua emon eta Morgako jentea beheko kamino barrira bajatu izan zanekoak, automobila zer zan ikustea rren. Gure barriemoileen gaztetan gitxi ziran autoan
|
ibilteko
erea izaten ebenak, herri osoan auto bat edo bi baino ez egozalako. Morgatik Mungiara, Muxikara, Gernikara eta Bilborainoko bidea be makina bat biderrez egin behar izaten zan oinez.
|
|
|
Atautea (atente) andariek eroaten eben sorbalda ganean etxetik eta eleizaraino, herriko bideak, andabideak,
|
ibilteko
beti onak ez baziran be. Eleizara bidean abade eta monagiloak aurretik joaten ziran gidari antzera, eta honeen atzean hurreneko etxeko edo auzoren batek kurutzea, eta auzoko lau gaztek atautea eroaten eben.
|
|
|
Etxerik etxe kantu eskean
|
ibilteko
urteko egun handiena Santa Ageda bezperea izaten zan. Egun horretan, edade eta leku diferenteetako jenteak urteten eban, txilindun makilak eskuan hartuta, koplak kantetan.
|
|
|
Egun horretan, edade eta leku diferenteetako jenteak urteten eban, txilindun makilak eskuan hartuta, koplak kantetan. Herritik kantetan
|
ibilteko
alkateari baimena eskatu behar izaten jakon, eta bardin egiten zan etxe baten aurrera heldukeran: etxekoai itauntzen jaken:
|
|
|
Udako solstizioaren egun seinaladu horretan, eguzkiak urten baino lehenago ohetik jagi eta bedar ganean goizeko inontzetan (edo garotan) ortozik
|
ibilteko
usadioa bizirik dago Busturian be. Inontzetan edo garotzan ibilten ziran oinak berotu arte, eta orduan abarkak janzten ebezan barriro.
|
|
|
Busturiko ibarreko auzoetan, itsasadarrean arrantzan egiteko zaletasun handia egon da beti. Urkitzetan, Ispilueta alderdiko Sagarpen eta Abinako San Antonio inguruan eukiten ebezan erremuten
|
ibilteko
txalupatxuak. Motorrik bako botetxuak izaten ziran gehienak.
|
|
|
Esnetarako behi holandesak euki izan dira aldi batetik aurrera, hareexek zirala esnetsuenak eta; mendi bizkarretako auzoetan, ostera, suizoak euki izan ditue sarri. Behi suizoak esnea emoten eben, ez holandesak beste, baina buztarrian
|
ibilteko
be balio eben, esnea emoteaz ganera. Eta beharrerako eta esnetarako, bietarako, onak ziranez, guztiz normala izaten zan behi suizoak eukitea idirik ez egoan etxeetan.
|
|
|
Orain berrogeta hamar urte inguru hasi ziran basoetan pinu sartzen. Eta ordurik aurrera Gandarias edo Arrotegiren basoetan zeozertxu ordaindu egin behar izaten zan, bai azpiragarria egin, bai ardiak
|
ibilteko
. Entzutea dago, aldi baten Sollubeko Paradako landan basabehiak ehizatzen zirala, ehiza txakurrak lagunduta.
|
|
|
Zein kristauk ez dau izan bere bizitzan Jesus ibili zan lurraldeetatik zehar
|
ibilteko
eta Jesusek ikusi ebazan mendiak eta ingirak eta itsasoa ikusteko gogo bizia?
|
|
|
Gu, umoretsu, hasi ginan, ez ahotsetara abesten, eguneroko euskal abesti zahar eta barriak kantetan baino. Danen txaloak entzunda jarraian, edurtzan
|
ibilteko
tresnakin egozan Asturiasko gazte jator batzuk euren kantua abestu euskuen. Gure txaloak orduan, eta beste abesti bat.
|
|
2012
|
|
|
Etxerik etxe kantu eskean
|
ibilteko
egunik handiena Santa Ageda bezperea izan da, zezeilaren 4an. Egun horretan herriko eta auzoko mutil gazteek (hamazortzi urtetik gorakoak eta solteruek) txilindun makil apainduak eskuan hartuta eta dotore jantzita abarkak, galtzerdi lodiak, maoizko frakak, brusea, painelua eta txapela, koplak kantetan ibilten ziran.
|
|
2013
|
|
|
Aratusteetan umeak, mutikoak batez be, etxerik etxe eskean kopla kantetan
|
ibilteko
ohiturea zaharra da; gure baEdozegaz kalerako prest. rriemoileek behin eta barriro on egin daben datua. Baina okerreriak eta arauaren kontrako jarduerak be ohikoak izan dira, eske kantuakaz batera.
|
|
|
Alkate jaunagaz egonda gatoz hilaren lehenengo goizean, libertadea emon egin deusku
|
ibilteko
batzean.
|
|
|
Ibilteko batzean edo
|
ibilteko
bakean.
|
|
|
Bizkaiaren sortaldean (Durangaldea, Lea aldea) eta Eibarren bertan be, Eguen Zuri izena esan izan jako gehiago karnabal egun honi. Inguru horreexetan, hatan be, gorde izan da biziroen, Eguen Zuri egunez neskato mutikoak, mozorrotuta sarritan, etxerik etxe kantetan
|
ibilteko
ohiturea. Lekutik lekura badira aldeak ospatze moduetan, baina funtsa berbera da.
|
|
|
Eguenzuriko astea,/ Jaungoikoak emona guztia,/ eskola mutilak
|
ibilteko
/ limosna on baten bila.
|
|
|
Aitak karetea ipinten eban erleakaz
|
ibilteko
, baina guanterik ez. Gero, hauspoa erabilten eban keagaz erleak urruntzeko.
|
|
|
Beharrak eguneko zatirik handiena hartzen baeutsen be, lantzean tarteren bat ateraten eben lehen be alkarregaz
|
ibilteko
eta ondo pasetako.
|
|
|
Jaietatik aparte, gizonezko eta mutilen artean, kazan
|
ibilteko
zaletasuna egon da gure herrian. Lehen txoriak harrapetan edozein lekutan ibili eitekean eskopeteagaz; zozoak, usoak, birigarroak eta holangoak harrapetan ebezan.
|
|
|
Gomazkoak etorri ziranean, askoz hobeto konpontzen ziran. Batzuk bortzegiak be ezagutu dabez, gaur eguneko boten antzekoak, baina untzedun zorua eukienak; estartetatik eta bedar ganean
|
ibilteko
onak ziran.
|
|
|
San Juan bezperan etxe guztietan egiten zan sua, edo osterantzean etxe batzuk alkartuta, solo guztietatik zuziakaz
|
ibilteko
. Umeek lepotik arran txikerrak eukiezala, galtzu eskutea hartuta, zuziakaz soloei bueltea emoten eutsien" San Juan bagilea" edo" San Juan, San Juan bihamone" kantetan, edo" Sugeak eta zapoak erre, eta beste guztiek ondo gorde" esaten ebela.
|
|
|
Buztarria babesteko ardi lanarik onenagaz tapetan zan. Idiakaz zein behiakaz
|
ibilteko
akuilua behar zan, kasu askotan etxean hurretxagaz egina. Puntan untzea sartzen jakon, zorroztuta.
|
|
2015
|
|
|
A suya altaria ye de 1.920 mts. dobre o ran d' a mar. Ba, bai, Pirinioetan gaindi ibiliko gara, ia 2.000 metrora igorik, Samianigo (bertako' fablaz') edo Sabiñánigo herria buru duen eskualde oihantsu batean, Galliku ibaia sortzen den zertan horretan. Asteburu (11/ 12) osoko ibilaldia, bitan banatua, Auturia, Punta Acué, Larrede, Yebra de Basa... eta beste mendi batzuetan goiti eta beheti
|
ibilteko
. Lehenengo egunean 18 kilometro eta bigarrenean 16 bat, goi mendiak maite dituenarentzat egokia txit.
|
|
2017
|
|
|
Pausua laburtu arren, makulu barik
|
ibilteko
gai naz oraingoz, baina, inoiz baino gehiago gogoratzen ditut Urretxindorra zanak erabilten ebazan bastoi dotoreak. Nahiz eta bardinak lortzea ezinezkoa izan, bat eskuratu dot, alabeak internet bidez Valentzian erosita.
|
|
|
Ireneo Ajuria bertsolariaren aitarena zan. Nik bizikletan atzez
|
ibilteko
abilidade handia neukan. Behin, Elexaldeko Jose Alberdi etorri jatan esanez, ea apustu bat egiteko prest ete nengoan, ni atzez eta urlia aurrez...
|
|
|
Eusebio Gonzalez" Hierro", beteranoen lasterketea irabazita, lora eskaintza egiten. kako okindegi baten hasi zan lanean. Auzoen artean beti izaten dira gorabeherak eta Mungiara eroan eben bizikletan
|
ibilteko
. Han egoan ostatu baten.
|
|
|
Lagun batek egindako parrila antzerako tramankulu bat ipini neutsan eta karrera batzuetara bizikletea han ipinita joaten nintzan. Gero, Lambretta bat erosi neban neu
|
ibilteko
. Horren ostean, Montesa bat be probau neban, baina ez nintzan beragaz geratu.
|
|
|
Michelinak lodiak ziran, tubularrak baino gehiago ura botateko mangerak emoten eben. Bizikletan
|
ibilteko
ez ziran finak, baina nekez zulotzen ziran. Behin, Loroñok esan eustan Espainiako Vuelta osoa egin ebala zulotu barik, eta orduko kaminoak ez ziran
|
|
|
Inoiz hartzen neban, baina ez jatan gustatzen, deabru guztiak baino mingotsagoa zan. Bizikletan
|
ibilteko
ez dakit, baina, Imanol Enbeita nire lagunak esan eustanez, beste gauza batzuetarako ona ei zan. Berak gaztetan zaldarrak eukiten ebazan eta hori hartzeko agindu eutsien.
|
|
2018
|
|
|
Txori alper baten zain danok! Ez dau behar etxerik, ez perituen inspekzinorik, ondo
|
ibilteko
. Entzungo neuke papargorrien eritzia, baina orain arte, gure patio ingurura kurloia besterik ez da ailegetan.
|
|
|
Landaburu eta Elgezabalen proposamenaGaurko Osoko bilkura Bizkaiko Foru Aldundian egiteak badu funtsa. ...ta Felix Landaburu Bizkaiko Aldundiaren ahaldun abertzaleek Euskararen Akademia izen hor jarri zioten hastapenetan bat sortzeko proposamena aurkeztu zutenean, Aldundiaren Osoko bilkuran eztabaidatua izan zedin; proposamena euskaraz aurkeztu zuten eta bertan argi azaltzen zuten euskararen etorkizunerako behar beharrezkoa zela erakunde bat sortzea.«Lenen lenen ba, bidia atondu bea?, beragandik ondo
|
ibilteko
ta bera zuzen erabilteko. Bia, añeko notiñen Bazkun bat, aldiak batak bestiakin azte, tu ta aldan ondoen erabagiteko; utsunak bete; itzen iku, pena eta esanguria tinkotu idazkera bat ja, i; izkelgiak bata be ezetsi barik eta alka, e geitu ta aberastuta baino, orobatu; idaztiyak bildu, eta azkenez, izkera ga, bi, makezbako jakintz lanetarako egoki ta erabilko, a, eusko e, ien gaiga, ia, emon dagizkun».
|
|
2019
|
|
|
Akademiak euskararen aldaerak batu eta hizkuntza jakintza gaietarako prestatzen ahalegindu zuela adierazi zuten aurkezpenean: . Lenen lenen ba, bidia atondu bea?, beragandik ondo
|
ibilteko
ta bera zuzen erabilteko. Bia, añeko notiñen Bazkun bat, aldiak batak bestiakin azte, tu ta aldan ondoen erabagiteko; utsunak bete; itzen iku, pena eta esanguria tinkotu idazkera bat ja, i; izkelgiak bata be ezetsi barik eta alka, e geitu ta aberastuta baino, orobatu; idaztiyak bildu, eta azkenez, izkera ga, bi, makezbako jakintz lanetarako egoki ta erabilko, a, eusko e, ien gaiga, ia, emon dagizkun?.
|
|
2020
|
|
|
Elexalde auzoan, plazea da herriaren bihotza, han dagoz eleizea, udaletxea, eskolea, monumentua (kanposantua izandakoaren errastua) eta zerbitzuak (medikua, botika, frontoia, liburutegia...). Plazea leku zabal zabala da, olgetako eta
|
ibilteko
nasaia, hiru lau etxe solte inguruan dituala. Azken aldian pisu etxeak eregi dira eta orain bertan batzen dira biztanle gehien.
|
|
|
Agur, yaun ben! Ni emen nozu zuri naierak egiteko; dala egaz egiteko, uger egiteko, surtan mosuz aurre sartzeko, naiz odei kirimilduen ganean iztartolaka
|
ibilteko
; izentau lana Ariel’eri ta bere gaitasun guztiai zure agindu zorrotzez". 75
|
|
2021
|
|
|
Hala izanik ere, esan daiteke aspaldi beretu izan dutela euskal idazleek erabide hori, euskalki guztietako testu idatzietan aurkitzen baita: Dantziaren giraak bere guztiak dira ezkerrerakuak, [zein dan, pausu egiteko, ta
|
ibilteko
, alde madarikatuba Eskritura Sagraduban] (Frai Bartolome); Huna Aita Sainduaren arrasta bat, [zoinak eskumikoz joiten baititu, ene nahiaren kontre Lur Sainduan baratzen direnak] (Laphitz); Nola ageri baita Ejiptoko Piramidetan, [zein eragin baitzituen errege Faraonek] (Axular); eginiko lenengo mirarija, [zeinegaz asi zan mundubari agertuten jaungoiko benetakua zana] (Astarloa); Izan bedi gure giz... Etxepare); Leize izugarri bat [non betikotasun guzian egon bearrak diran oñazez lertzen] (Agirre Asteasukoa); Azken fina deitzenda gauza deseatu gura, [zein logratuas geros eztuen yago deseatzen batek] (Lizarraga); Igaren urthian egin dut, eta ezarri argira, libruto bat euskaraz, [zoiñen izena baita Ontsa hiltzeko bidia] (Tartas).
|
|
|
Neu izaten nintzan traktoristea, eta aita eta arrebak kantari ganean. Traktoreak, jakina, ez eukan amortiguazinorik, eta ganean erosoago
|
ibilteko
, hau da, trangoak leuntzeko, bedar sikuz betetako zakuak erabilten genduzan koltxonetatzat. Behar egunak, baina egun zoragarriak.
|
|
|
Hori bai, jatorduak zehatz eta ordu orduan. Gero, mahaian jesarritakoan, batean gazi, bestean geza, beti topetan eban atxakiaren bat, aurrean eukana jan ezinik
|
ibilteko
. Ama Teresak esaten dau han ibilten zala batean okela xerrea, bestean arraina, bestean halango jenero barri bat, zer ekarri asmau ezinik, aitak zeozer jan eian.
|
|
|
Edo beste era batera esanda, pinuak sasietatik libre egotea, euren hazkundea ez galarazoteko. Horretarako erabilten eban sistema zan, traktorea
|
ibilteko
moduko terrenoa zan lekuetan, traktoreagaz beragaz zapaltzea sasi hareek.
|
|
|
Beste auzoetara be, ezaupideren bat ez bageunkan, ez ginan joaten, urrin egozan eta. Oinez
|
ibilteko
, batetik bestera denpora luzea behar izaten zan. Zeanuriko plazea erreferentziatzat hartuta, Undurraga hego ekialderantz dago, Barazarko errepidearen azpialdean.
|
|
|
Kimera baserria, gaur egun, gurea dan alboko aldetik begiratuta. kotxak bat edo bi edo lau. Eta ahuntzak hatxean
|
ibilteko
sasoian, ikusten joan behar izaten eben. Inoiz, ikusi barik bueltau be bai, alai alai.
|
|
|
Egun batean, Riktrudisek, gudetan zaurituriko prankotar bati sendagarri batzuk gozoro eta egokitasun andiagaz ipinten ziarduan, eta bien inguruan etxekorik geienak prankotarrak esaten zituan gudako gertaerak entzuten egozan. " Gogorrak dira menditarrak ziñuan zaurituak euren mendietako arkaitzak baiño gogorragoak; mendi egaletik gora eta bera
|
ibilteko
basauntzak baizen ariñak; eta edozeiñ iasarrirako gu baizen ausardi eta indar andikoak. Oraingo onetan Auñemendiko euskaldun guztiak ez ei dabilz alkartuta, baiña, alan bere, guk, askiozaz gizon geiago izan arren, ezin dogu mendi egaletik gora igon".
|
|
|
Eta nik ondo ikasten ez dotan gauzea auxe da: ez daukat gorrotorik onentzat edo orrentzat, esateko, eta alanda guztiz bere prankotarrakaz gudetan
|
ibilteko
amorratzen egon izan naz neure bizitza guztian.
|
|
|
Gertaera zarren albistarik euki nai badozu, neure irakurle euskaldun biotzeko; len lenagoko emakume gozo maitagarri bat ezagutu nai badozu, zatoz neugaz batera Frantziaruntz; Auñemendi tantaiak igaro daiguzan biok, euskal etxe baten barruan sartu gaitezan (atseden bat egiten bakarrik, zerren gero asko ibilli bearko dogun), eta gauza bene benetan ikasgarriak ikasten saiatu gaitezan. Baiña nekatuten bazara, eta bide luzeetan
|
ibilteko
gogorik ez badaukazu, zagoz geldi geldirik zeure tokian: zeure gelatik urten baga bear dan guztia ikusiko dozu.
|
|
|
Berak aitortzen duenez," prankotarrakaz gudetan
|
ibilteko
amorratzen egon izan naz neure bizitza guztian" (63 or.); orain, aldiz, euskaldunen buruzagi izaten segitu arren, apaldurik sentitzen bide du iraupen konfrontaziorako premia eta aski omen du" Euskalerriak ostu jakozan lurrak eskatuteko araudea galduten ez" bada (65 or.). Eta, Amandoren hitzak sinetsiz, nahikorik dauka" Jainkoaren legea" ren bermea, kristau guztiek inbadit... " Jaungoikoaren legea zuzen zuzena da, ta bakotxari berea emoteko agintzen dau" (65 or.). Eta, itun berriaren sinadura gisa, prest dago garai bateko buruzagi euskaldun ausarta frankoen burua inbaditzailea baina fededuna besarkatzera joateko.
|
|
|
Auzo honetan kaliek ez dagoz asfaltaute eta harri latzez dago eginda kalie. Bertara sartzen diran kotxe guztiyek polito moteltzen deure abiyada hamen
|
ibilteko
. Hau dala, bestie dala oso auzo lasaie dirudi honek, ospe txarra badeko be.
|
|
2022
|
|
|
Kontrakoa, ikusten ohitzea izango litzateke eta hori ez jakon buruan sartzean. Kontxa hainbat burruketan ibilia da, baina oindino jo eta su
|
ibilteko
indarra dauka. Etenbako militante horreetako bat da; presoak, klase burrukea, feminismoa, euskerea, naturea...
|
|
2023
|
|
|
Aukera gura dana dago bai erropatan bai tresnatan umeak hazteko: kaletik
|
ibilteko
sillatxu mota asko, autoan ibiltekoak, etxerako umea gelan nahiz mahaian eukitekoak. Jantzietan be bardin, errazago garbitzekoak, umeari azalean minik eragin barik, eta abar.
|