|
2000
|
|
|
Aurpegi itsusia nuen, bada, eta burua ere bertze leku batean nuen, baina, nola Jainkoaren soldadua bainintzen, gorputzari ere arimari bezain gogor egin behar ziona, hala abiatu nintzen unibertsitaterantz, neure nekearen eta neure ahiduraren gainetik. Eta urduri nindoan, jakina, baina pentsatzen nuelarik ezen zu ere urduri egonen zinela eta ez ni baino gutiago karta
|
hura
harturik, kontsolatu eta jabaldu nintzen apur bat.
|
|
|
Zeren zinez baitziren haren asmoak guztiz sendoak eta gibelaezinak eta, behin erabaki
|
hura
harturik eta puntu hartarat heldurik, ez zen, bere xedeaz eta finaz denaz bezainbatean, zahiarekin eta hondarrekin kontentatuko zen gizona, baina irinarekin eta hoberenarekin. Eta zeren zinez baitzeukan bere baitan erroturik Asiskoaren spiritua, etsenpluarekin predikatzerat zeramana, eta zeren hura ez baitzen berea erdiets arteino baratzen, halakoak ere baitziren haren perseberantzia eta fermutasuna...!
|
|
2001
|
|
|
‘Ez du lorik egiten! ’ esan zuen Inazitok. ‘Ez genuen ondo egin Playboy
|
hura
hartzearekin! ’
|
|
2002
|
|
|
Gerorako geratu ziren, beraz, oinetako hegodunak, baina, haiek gabe ere, adiskideak utzitako makilak asko laguntzen ziola konturatu zen Pertseo:
|
hura
hartuz geroztik ez zuen inolako nekerik sumatzen. Makila hark bere eskuan bizirik zegoela zirudien eta bizi hartatik indarren bat zetorrela berarengana.
|
|
|
Lehenago ere marraztu izan zuen Leirek marrazki ederrik, koloretako lapitzak erabilirik, baina harekin harri eta zur utzi ninduen. Eta, handik aurrera, ohitura
|
hura
hartu zuen, nik kontatzen nizkion ipuinak marraztekoa. Haietako batzuk gordeak ditut bi karpetatan.
|
|
2003
|
|
|
Baina egia zor dizut, bai, eta ez dakit kontzientzia hori orduantxe piztu zitzaidan, edo bi nobelak argitaratu eta handik gutxira, gauzak erremediorik ez zuenean. Nolanahi ere, kontzientzia
|
hura
hartu bezain laster jakin nuen, liburu horiek berrargitaratzekotan, han eta hemen ukitu nituela eta eskua sartu, ezinbestean. Bide horretatik, bigarren nobelarekin bete nuen neure nahia, orain dela urte batzuk Erein en bildumetan azaldu zenean, eta orain lehenengoaren txanda heldu zait.
|
|
2004
|
|
|
Ezquerrak lurrean botatako bizikleta zahar
|
hura
hartu zuen eta Durangoko kaleetan galdu zen, gizonen txaloen artean eta umeek por allí, Fede! esaten ziotela, eskuarekin seinalatuz ziklistak segitu behar zuen bidea.
|
|
|
Hala izanez gero, lehenago atxilotuko ninduten, ez zidaten inola ere Weberrengana hurbiltzen utziko. Ezin zuten arrisku
|
hura
hartu, armaturik nengoela jakinda, gainera. Etsi etsian atxiki nintzaion aukera hari:
|
|
|
Lan neketsuaz gain, erantzukizun handia baitzegoen. Eta zer, erantzukizun
|
hura
hartu ondoren, proiektuak porrot egingo balu...?
|
|
2005
|
|
|
Hamar urte besterik ez zituen, bai, atzera bueltarik gabeko erabaki
|
hura
hartu zuenean, telebistan modelo desfile bat ikusten ari zela: baietz, bera Claudia Schiffer bezalakoa izango zela, edo Naomi Campbell bezalakoa?
|
|
|
Erabaki
|
hura
hartu baitzuen amona Kontxik: ez platerik garbitu, ez zartaginik garbitu, ez koilararik garbitu?
|
|
|
Baietz esaten badidazu, erraz izango zaizu etortzea: taxia etxeko atarian jarriko genizuke, bon, eta
|
hura
hartu eta hona etorri besterik ez zenuke egin behar. Eta, azkenik, zure parte hartzeagatik dirutxo bat ere emango genizuke, jakina:
|
|
2006
|
|
|
Gau berezia zirudien arren, gaueroko lege isilean lagundu nion Juliani oheratzen, ez berak ez nik hitzik egin gabe. Amaitu nuenean, mesanotxean utzitako kandela botiladun
|
hura
hartu nuen neurekin eramateko, baina bidegabea iruditu zitzaidan gau hartan gizona inongo argirik gabe uztea.
|
|
|
Ordurako erabakia hartua nuen. Amak ere argizaria piztuta utzi zuen gau guztian, erabaki
|
hura
har nezan.
|
|
2007
|
|
|
Zarata ere bai. Txartela ez zegoen harako tratu
|
hura
hartzera ohituta, jakina. Harakinak paper bat eskaini zidan sinatzeko, irribarre betearekin batera.
|
|
2008
|
|
|
Egoera apur bat hoztu zenean, handik aste pare batera edo?, senar emazteei halaxe komeni zitzaiela eta, goi mailako jendeak halakoetan ohi zuen bezala jokatu eta plantak egitea erabaki zuten; erabaki
|
hura
hartzeko, alabak ere, alabak batez ere, kontuan eduki zituzten, jakina, baina alabak ez ziren itsuak, eta ohartu behar zuten halako batean zerbaitek ez zuela funtzionatzen gurasoen harremanetan.
|
|
|
Don Millanek erabaki
|
hura
hartu arren, herritarrak, komentura joaten zirèn herritarrak gutxi ziren arren (hiruzpalau emakume soilik, gehi langile gizonezko pare bat, gehi eskale galduren bat), berehala zabaldu zen berria haien artean, ez ziren eskandalizatu; aitzitik:
|
|
|
Ulertezina zirudiena ulertu ondoren, baina, hura ez zen ikusten zuèn lehenengo argazkia, azken batean?, guztia ulertu zuen izeba Ursulak, itxuraz, baita huraxe zela dentistaren aholkua betetzen hasteko ordua ere, nola ez, bada, ardo hura edan, baldin eta, dentista jaunaren gomendioaz gain, aita santuaren bulda eta baimena bazituen, ardo tantarik ez dastatzera behartzen zuèn zina haustea zilegitzen ziona: izebak berak egindako zina, uholdeak aitona eta astoa eraman zituèn egunean!?, eta hala, hari zurrutadatxo bat eskatu eta Marchais jaunak ardoa zerbitzatu zion kopa txiki txiki batean; eta izebak kokazko ardoa probatu, hagin ingurua harri bihurtua sentitzen bazuen ere (izeba Ursulak simil hura erabili zuen behinik behin, asentesia k eragin ziòn sentipena deskribatzeko), ez zitzaion tragoxka
|
hura
hartzeko eragozgarri gertatu?, eta beste bat eskatu zuen, hainbeste gustatu zitzaion ardo berezi hura, egin ere, egin baitzuen onarpen keinu nabarmen bat, ezpain bilduak aurreratu eta burua goitik behera behin eta berriz higituta.
|
|
|
ihes egiteko. Beñardok, gainera, izeba Ursulak kontatzen zizkiòn istorioen eskutik, artzain xelebre
|
hura
hartu zuen heroitzat, eta ez zegoen heroi izaterik bere heroi ereduaren pausoei jarraitzen ez bazitzaien. Eta, gainera?
|
|
|
jakin ere, bazekien Ernestinak zergatik: ez zen hartarako irudimen handirik behar, egia esan, frai Millanen ordezko aita karmeldarrarekin bizi izandako esperientzia labur bezain gogorraren ostean; are gehiago, frai Millanen egoeraz jabetu ez beste etorri zitzaizkion Ernestinari zalantza guztiak, bera ere bere erabaki muturreko
|
hura
hartzera bultzatu zutenak, frai Millanen desterruak berea ere eskatuko balu bezala, berebiziko ametsari uko egiten diona autodesterruaren eremuan kokatzen da automatikoki?, moja izateari utziz; Ernestinak izan zituen, bai, une hartan gorabeherak, eskrupuluak ere hantxe behar zituen, aditzera ematen ziotenak ezen porrota berea izan zela, baita porrotari zegokiòn tonetako errua ere?, baina badirud... –Komentuan eskrupuluak nituen arazo, baina komentutik irten ahala ez nituen jada.
|
|
|
sutu behar ziotenak. Horregatik ekin zion, beharbada, Nazariok, beti neurriz edateko ohitura zuenak, festa hartan zurrutari, berezko lotsaren mugak hausteko asmotan, nahiz eta erabaki
|
hura
hartzeko oztopo edo zailtasunen bat ere behar zuen, zurrutak beste oroitzapen batzuk ekar ziezazkiokeelako, Beñardori lotuak, zurrutak galdu zuèn etxeko ardi beltzari. Eta horrela, kopa bat ardo edan zuen, edan zituen bi, hiru eta lau?
|
|
|
Kolore polita daukak, bai; zera, gibela hankaz gora daukak, motel. Botika
|
hura
hartu al huen. Botika hura hartu al zuen, mutilak?
|
|
|
Botika hura hartu al huen? Botika
|
hura
hartu al zuen, mutilak?
|
|
|
Izeba Maritxuren esaldi
|
hura
hartu nuen gogoan halaber, amona Anak gerra garaian etxean izan zituen pertsonei buruzkoa. –Gauza bat ideiak dira eta bestea bihotza?.
|
|
|
Ernestinak garbi zuen frai Millanek desterrua izan zuela, karmeldar ordenako nagusiek erabakitako epaian, bere portaeraren eta jokabidearen ordain... jakin ere, bazekien Ernestinak zergatik: ez zen hartarako irudimen handirik behar, egia esan, frai Millanen ordezko aita karmeldarrarekin bizi izandako esperientzia labur bezain gogorraren ostean; are gehiago, frai Millanen egoeraz jabetu ez beste etorri zitzaizkion Ernestinari zalantza guztiak, bera ere bere erabaki muturreko
|
hura
hartzera bultzatu zutenak, frai Millanen desterruak berea ere eskatuko balu bezala –berebiziko ametsari uko egiten diona autodesterruaren eremuan kokatzen da automatikoki–, moja izateari utziz; Ernestinak izan zituen, bai, une hartan gorabeherak –eskrupuluak ere hantxe behar zituen, aditzera ematen ziotenak ezen porrota berea izan zela, baita porrotari zegokiòn tonetako errua ere\... " Komentuan eskrupuluak nituen arazo, baina komentutik irten ahala ez nituen jada.
|
|
|
Don Millanek erabaki
|
hura
hartu arren, herritarrak –komentura joaten zirèn herritarrak gutxi ziren arren (hiruzpalau emakume soilik, gehi langile gizonezko pare bat, gehi eskale galduren bat), berehala zabaldu zen berria haien artean– ez ziren eskandalizatu; aitzitik: meritutzat hartu zuten.
|
|
|
Baina eta aita urruti samar zegoen, eta harekiko posizio erlatiboak tarte gutxieneko bat eskaintzen zion Beñardori, arriskuari –aitaren balizko erreakzio gogorrari– ihes egiteko. Beñardok, gainera, izeba Ursulak kontatzen zizkiòn istorioen eskutik, artzain xelebre
|
hura
hartu zuen heroitzat, eta ez zegoen heroi izaterik bere heroi ereduaren pausoei jarraitzen ez bazitzaien. Eta, gainera... gainera, zer arraio, bera bertsolaria zen, eta bertsolariak onean eta txarrean behar zuen bertsolari, osaba Bixenteri behin entzun zionez!
|
|
|
Zeren Nazariok begi bistan baitzituen emakumeak, ederrak eta eder jantziak, irudimena ez ezik, gorputza ere –gizon indartsu bezain kementsua zen– sutu behar ziotenak. Horregatik ekin zion, beharbada, Nazariok, beti neurriz edateko ohitura zuenak, festa hartan zurrutari, berezko lotsaren mugak hausteko asmotan, nahiz eta erabaki
|
hura
hartzeko oztopo edo zailtasunen bat ere behar zuen, zurrutak beste oroitzapen batzuk ekar ziezazkiokeelako, Beñardori lotuak, zurrutak galdu zuèn etxeko ardi beltzari. Eta horrela, kopa bat ardo edan zuen, edan zituen bi, hiru eta lau...
|
|
|
Egoera apur bat hoztu zenean –handik aste pare batera edo–, senar emazteei halaxe komeni zitzaiela eta, goi mailako jendeak halakoetan ohi zuen bezala jokatu eta plantak egitea erabaki zuten; erabaki
|
hura
hartzeko, alabak ere –alabak batez ere– kontuan eduki zituzten, jakina, baina alabak ez ziren itsuak, eta ohartu behar zuten halako batean zerbaitek ez zuela funtzionatzen gurasoen harremanetan. Harik eta alabetako batek –Natividadek– honela esan zion arte aitari –biak bakarrik zeuden eserita jauregiaren atariko arkupeetan, nor bere zumezko besaulki besodunean–, etsipenaren bidetik:
|
|
|
Ulertezina zirudiena ulertu ondoren, baina –hura ez zen ikusten zuèn lehenengo argazkia, azken batean–, guztia ulertu zuen izeba Ursulak, itxuraz, baita huraxe zela dentistaren aholkua betetzen hasteko ordua ere –nola ez, bada, ardo hura edan, baldin eta, dentista jaunaren gomendioaz gain, aita santuaren bulda eta baimena bazituen, ardo tantarik ez dastatzera behartzen zuèn zina haustea zilegitzen ziona: ...berak egindako zina, uholdeak aitona eta astoa eraman zituèn egunean! –, eta hala, hari zurrutadatxo bat eskatu eta Marchais jaunak ardoa zerbitzatu zion kopa txiki txiki batean; eta izebak kokazko ardoa probatu –hagin ingurua harri bihurtua sentitzen bazuen ere (izeba Ursulak simil hura erabili zuen behinik behin, asentesia k eragin ziòn sentipena deskribatzeko), ez zitzaion tragoxka
|
hura
hartzeko eragozgarri gertatu–, eta beste bat eskatu zuen, hainbeste gustatu zitzaion ardo berezi hura... egin ere, egin baitzuen onarpen keinu nabarmen bat, ezpain bilduak aurreratu eta burua goitik behera behin eta berriz higituta. Are gehiago, Ursula hain pozik ikusi zuenean, botila oparitu zion dentistak, baita aholku zorrotza eman ere:
|
|
2009
|
|
|
Lehen keinu hutsean geratu zen trago
|
hura
hartzea erabaki nuen. Luzea, orduko hartan.
|
|
|
behin hormak eraitsiz gero ireki zitekeela zoritxar guztien pandora kaxa: mendekoak menderatzailea menderatzeko bidea, alegia; Domingo, baina, abiada bizian zihoan eta, behin abiada
|
hura
hartuta, nekez geldituko zen:
|
|
|
Eta kalean tu egin behar baduzue, egin errekan, inoiz ez espaloietan, non jende gehiago ibiltzen baita eta edonori itsas baitakioke karkaxa zapata zolan. Ez tu egin musuzapian, zeren,
|
hura
hartzerakoan, eskuak karkaxaz zikindu eta beste norbait zikin baitezakezue. (?) Arau hauek betetzeko, listuontziak jarri behar dira, erraz garbi daitezkeenak.
|
|
|
–Zergatik beldurtzen zarete, hain maitagarria bada? Zuen anaiatxoa da??, eta horregatik erabaki zuen, ausaz, kontu hartan guztian aurrera egitea, betebehar moral ezinbesteko batek aginduta; bazuen, baina, erabaki
|
hura
hartzeko beste arrazoi bat ere: haur txikiekiko zaletasuna, noiznahi loratzen zitzaiona, gurasoekin eta anai arreba guztiekin batera, edozeren aitzakian:
|
|
|
Zelatari gorputzeko buruzagia den Puchades jauna ere, Imaz inspektorearekin batera inguruan zegoena, tartean sartu zen ahalegin berean, baina, nola sarjentuetako batek birao egin baitzuen, Puchades jaunak esan zuen: . Hauxe ez dut onartzen, ez horixe!?, eta
|
hura
hartu eta udal inspekziora eraman zuen, non Imaz jaunak, agiri baten bidez, jakinaren gainean jarri baitzuen erregimentuko koronela, auzia berandu baino lehen erabaki dezan.
|
|
|
eskuin aldean irriago zena, nolabait esatearren, ezkerrean baino–, ezkutuko kezka batek biribiltzen utziko ez balio bezala; izan ere, Domingoren irriak behartzen zuen, alde batetik, baina bera ere –bulego burua– ongi ohartzen zen –jakiteko motiboak bazituen behinik behin, urte askotako esperientziaren ondotik– behin hormak eraitsiz gero ireki zitekeela zoritxar guztien pandora kaxa: mendekoak menderatzailea menderatzeko bidea, alegia; Domingo, baina, abiada bizian zihoan eta, behin abiada
|
hura
hartuta, nekez geldituko zen:
|
|
|
" Zergatik beldurtzen zarete, hain maitagarria bada? Zuen anaiatxoa da...", eta horregatik erabaki zuen, ausaz, kontu hartan guztian aurrera egitea, betebehar moral ezinbesteko batek aginduta; bazuen, baina, erabaki
|
hura
hartzeko beste arrazoi bat ere: haur txikiekiko zaletasuna, noiznahi loratzen zitzaiona, gurasoekin eta anai arreba guztiekin batera –edozeren aitzakian:
|
|
|
Eta kalean tu egin behar baduzue, egin errekan, inoiz ez espaloietan, non jende gehiago ibiltzen baita eta edonori itsas baitakioke karkaxa zapata zolan. Ez tu egin musuzapian, zeren,
|
hura
hartzerakoan, eskuak karkaxaz zikindu eta beste norbait zikin baitezakezue. (...) Arau hauek betetzeko, listuontziak jarri behar dira, erraz garbi daitezkeenak.
|
|
|
Zelatari gorputzeko buruzagia den Puchades jauna ere, Imaz inspektorearekin batera inguruan zegoena, tartean sartu zen ahalegin berean, baina, nola sarjentuetako batek birao egin baitzuen, Puchades jaunak esan zuen: " Hauxe ez dut onartzen, ez horixe!", eta
|
hura
hartu eta udal inspekziora eraman zuen, non Imaz jaunak, agiri baten bidez, jakinaren gainean jarri baitzuen erregimentuko koronela, auzia berandu baino lehen erabaki dezan.
|
|
2010
|
|
|
Nire azken urteotako aita espiritual frai Adrianok ere bide bertsutik eraman nau, eskuzabal bezain abegikor: hain abegikor, non berak eskaini baitzidan, Teofilo Mariarekiko harremanak gaiztotu zirenean, bere arreben etxera joateko aukera, baita erabaki
|
hura
hartzera bultzatu ere. Betean asmatu nuen, Gabino!
|
|
|
eman zuen azken hitza: gaitza sendaezina zen guztiz, halako moldez, non Heinrichek errealitate
|
hura
hartu behar baitzuen abiapuntu, bizitzari aurre egiteko, nik egin nuen bezala. Baina etxekoak beste bide batetik zihoazen, antza?
|
|
|
–Batzuek lurretik jaso dituzte arrosarioak, baina beste batzuei lepotik zintzilik agertu zaigu bat batean, eta tori?; ulertzen nuen amaren jarrera, baina, beste alde batetik, beldur nintzen eta lotsa nintzen, edozer gerta baitzitekeen bide hari ekinez gero?. Gezurrak hegoak labur? dio esaera zaharrak?; amak, baina, bide
|
hura
hartu zuen, eta bide hartatik abiatuko zen hurrengo egunetan ere; ama, ordea, gero eta goibelago zegoen, gero eta sentiberago ere bai, zernahik eragiten baitzion aldarte txarra, neskameekin eta noiznahi zitaltzen zela.
|
|
|
Eta Regina enea da. Eta Regina eneari zer komeni zaion,
|
hura
hartuko dugu aintzakotzat: Espainia nahiz Euzkadi??; eta Teofilo Mariari tonto aurpegia jarri zitzaion, baita bekozko ezin ilunagoa ere jarraian, harik eta aitak lasaitu zuen arte, lasaitu edo:
|
|
|
Egia da, bai, sentimendu haren ondotik beste bat nagusitu zitzaidala, lotsari lotua, ongi ere ez baitzitzaidan iruditzen, oso ongi behintzat ez? egin nuèn aukera, ni kafe
|
hura
hartzen ari nintzen bitartean aitona azkenetan egon baitzitekeen, frantses soldadu batek tirokatu edo bonba bat ondoan lehertu izanaren ondorioz, Alemania Handiaren izenean?
|
|
|
eta hala, hain serio bizitzea erabaki nuen, gaixotasun larri bat nuen, azken batean, eta garaia nuen neure bizitzari zentzu bat emateko, txorakeriak alde batera utzita?, non aukerarik estuena egin bainuen: egun batzuk lehenago marrazkitxoen inguruko eztabaida izan nuen aitarekin, bai, eta portaera txar
|
hura
hartu nuen neure gaixotasunaren jatorritzat; banekien, bai, mila min eta beste hainbat ezin eragingo zizkidala tuberkulosiak, baina nik, ereduari jarraituz, haiek guztiak neure baitan onartu eta Jainkoari eskainiko nizkion, neure bekatuaren marka ez ezik, bekatari guztiena ere ezabatzeko.
|
|
|
Nire azken urteotako aita espiritual frai Adrianok ere bide bertsutik eraman nau, eskuzabal bezain abegikor: hain abegikor, non berak eskaini baitzidan, Teofilo Mariarekiko harremanak gaiztotu zirenean, bere arreben etxera joateko aukera, baita erabaki
|
hura
hartzera bultzatu ere. Betean asmatu nuen, Gabino!
|
|
|
hantxe nuen jarraibidea, eta hantxe eredua!; hantxe nuen, bai, funtsa, eta hantxe bizitza serio hartzeko aukera... eta hala, hain serio bizitzea erabaki nuen —gaixotasun larri bat nuen, azken batean, eta garaia nuen neure bizitzari zentzu bat emateko, txorakeriak alde batera utzita—, non aukerarik estuena egin bainuen: egun batzuk lehenago marrazkitxoen inguruko eztabaida izan nuen aitarekin, bai, eta portaera txar
|
hura
hartu nuen neure gaixotasunaren jatorritzat; banekien, bai, mila min eta beste hainbat ezin eragingo zizkidala tuberkulosiak, baina nik, ereduari jarraituz, haiek guztiak neure baitan onartu eta Jainkoari eskainiko nizkion, neure bekatuaren marka ez ezik, bekatari guztiena ere ezabatzeko.
|
|
|
" Alemania Handia" erantzun nion neure buruari, ziur neure buruaz, artean ere sortzetik beretik bizi izan ninduèn gazte idealistaren inertziaren mende banengo bezala... baina segundo bat geroago kikara ezpainetaratu nuenean, guztiz beste era bateko sentimendua gailendu zitzaidan, ustezko handitasun guztiak, baita Alemania Handia ere, kafearen baitan urtu baitzitzaizkidan —Alemania bezalako kilometro koadro askotako lurraldea kikara hartan sartua! —, kafeari bota ohi nion azukre koskorraren antzera. Egia da, bai, sentimendu haren ondotik beste bat nagusitu zitzaidala, lotsari lotua, ongi ere ez baitzitzaidan iruditzen —oso ongi behintzat ez— egin nuèn aukera, ni kafe
|
hura
hartzen ari nintzen bitartean aitona azkenetan egon baitzitekeen, frantses soldadu batek tirokatu edo bonba bat ondoan lehertu izanaren ondorioz, Alemania Handiaren izenean...
|
|
|
Eta Regina enea da. Eta Regina eneari zer komeni zaion,
|
hura
hartuko dugu aintzakotzat: Espainia nahiz Euzkadi..."; eta Teofilo Mariari tonto aurpegia jarri zitzaion, baita bekozko ezin ilunagoa ere jarraian, harik eta aitak lasaitu zuen arte, lasaitu edo:
|
|
|
Heinrichekikoan, zientziak —medikuak— eman zuen azken hitza: gaitza sendaezina zen guztiz, halako moldez, non Heinrichek errealitate
|
hura
hartu behar baitzuen abiapuntu, bizitzari aurre egiteko, nik egin nuen bezala. Baina etxekoak beste bide batetik zihoazen, antza... eta hala, etorri zen apaiz katolikoa, galdetu zion aitak Lourdesko mirari balizko hari buruz, zalantzak hartuta, eta apaizak esan zion:
|
|
|
Ezta, Gabino...?";" B bai" erantzun nion berriro ere, gezurrari noiz arte eutsiko genion bururatzen zitzaidan bitartean; segidan, soinekoan zuèn poltsikora eskua eraman, arrosario bat atera, eta izeba Ernestinari eman zion, esanez: " Batzuek lurretik jaso dituzte arrosarioak, baina beste batzuei lepotik zintzilik agertu zaigu bat batean, eta tori"; ulertzen nuen amaren jarrera, baina, beste alde batetik, beldur nintzen eta lotsa nintzen, edozer gerta baitzitekeen bide hari ekinez gero —" Gezurrak hegoak labur" dio esaera zaharrak—; amak, baina, bide
|
hura
hartu zuen, eta bide hartatik abiatuko zen hurrengo egunetan ere; ama, ordea, gero eta goibelago zegoen... gero eta sentiberago ere bai, zernahik eragiten baitzion aldarte txarra, neskameekin eta noiznahi zitaltzen zela.
|
|
2011
|
|
|
baina orduan, zurekin urrikaldurik edo, barre egiten ari zirenak isilarazi eta zure alde atera zen don Erasmo: baietz, berak ere tankera
|
hura
hartzen ziola Jacki, zeren, beltza izateaz gain, mutur motza baitzen, ez Afrikako txakur guztiak bezala, baina bai Afrikako anitz txakur bezala? –Ez da segurua, baina oso litekeena da?, erran zizun maisuak hondarrean, bere elukubrazioen ondorio gisa.
|
|
|
Urte hartan ere, haatik, ohi zuen bezala etorri zen Torreko markesa uda partean, liskar eta iskanbila ororen gainetik? Handikiak bazituen, bai, erabaki
|
hura
hartzeko arrazoiak, berak ere, balizko iraultza batek inguraturik, urduri baino urduriago behar baitzuen, eta nekez aurki baitzezakeen bere nerbioendako bainuetxeko egonaldia baino lasaigarri hoberik?
|
|
|
Eta, zoritxar haien ondotik kolpe izugarri
|
hura
hartu zenuenean ere, Satur, buruko kolpe hura, bai, izaera guztiz aldatu zizuna eta berezi berezi egin zintuena, itxura guztien arabera?, ez zuen bertzerik erran:
|
|
|
Erabaki
|
hura
hartuta gero, jakin bazekiten Alfredok eta Atilanok berant gabe hasiko zela galdezka mundu guztia, zikoinak zintak airean dantzatzen ikusi ez bertze: erran nahi baita, apeza asaldatu egin baitzitekeen, berria bertze bide batez jakinez gero?
|
|
|
Neskatxaren kargua hartuko nuen. Banekien ez zela erraza izanen, fraide eta umezain bilakatzen nintzela umezurtz
|
hura
hartzean, Orreagara neskatoa eskutik helduta nekarrela itzultzen imajinatu nuen ene burua, baina errugabetasunaren ideiak inarrosten zidan gogoa. Ezin zen bihotz zuri bat infernuko suarentzat utzi, bihotz beltzak ere sobera hartzen ditu Deabruak.
|
|
|
Lezioaren parte bat zen, pianoa irekitzearen pare. Baina goiz honetan,
|
hura
hartu beharrean, gerrikoan jarri eta Maryrengana makurtuta esan beharrean: «Eskerrik asko, Mary.
|
|
2012
|
|
|
Kantu zaharrak ikusi, aztertu, kantatu, ikasarazi? Munduan protesta kantuaren korrontea zegoen bogan eta guk ere zaldi
|
hura
hartu genuen. Gure herriaren egoera ikusita neurri neurriko mugimendua zen, uhin hura gehienbat Ameriketan garatu bazen ere.
|
|
|
Oheratu zenean, artean ezin zuen sinetsi bizitzen ari zena: etxe
|
hura
hartu zuen suaren kontua, su horrek deuseztu zuen guztia, familia eta etxea gainbehera ekarriz... halako abandonu material eta sozialera?, amaren desagerpen misteriotsua, Julian pertsonaia tetrikoa, honen alderdi zinefiloa, leihoko silueta, ustezko amaren errietak seme etsiari?, honen izaera izutia, eskizoidea?
|
|
|
Eta harrezkero, bat edo beste harrapatzen banuen, sareak eta arteak erabilita izan zen, lehen egin nuen bezala. Horrenbestez, uste dut bi urteetan ez nuela inoiz eskopetaz tiro egin,
|
hura
hartu gabe inoiz irteten ez nintzen arren; are gehiago, itsasontzitik hartu nituen hiru pistolak beti aldean eramaten nituen, edo gutxienez hiruretatik bi, ahuntz larruzko gerrikoan lotuta. Gainera, itsasontzitik hartutako aiztoetako bat leundu nuen, eta beste gerriko bat egin nuen hura lotzeko.
|
|
|
Eta zer lortu nuen, Gineara beltzen bila zama zain gisa joanda, dirutza ziurra eta hobetzen eta handitzen ari ziren ongi hornitutako lursailak han utzita, pazientziak eta denborak etxeko ondasunak handituko zizkidatela jakinda eta haien bila joateko eginkizuna zutenei etxeko atarian bertan beltzak erosteko aukera izanda? Eta garestixeagoak izan balira ere, ez dut uste, inondik ere, bidezko egiten zuenik alde horrek arrisku handi
|
hura
hartzea.
|
|
|
Hori esan eta Ostiral adarraren mutur meharreneraino joan zen; bere pisuak adarra okertu zuen, eta poliki poliki hartaz baliatu zen beheraino jaisteko, haren gainean irristatuz, lurrera jauzi egin ahal izateko moduko tartera iritsi arte; eta han joan zen lasterka eskopetaren bila, eta,
|
hura
hartuta, zain geratu zen.
|
|
|
Jan ondoren, ibiltzeko ahaleginak egin nituen, baina ahulegi nengoen eta nekez eraman nezakeen eskopeta, ez bainintzen inoiz
|
hura
hartu gabe irteten?; beraz, pixka bat ibili eta lurrean eseri nintzen, neure aurrean oso lasai eta leun nuen itsasoari begira. Han eserita nengoela zenbait gogoeta izan nituen.
|
|
2013
|
|
|
–Ez naun azalpenik eskatzen ari, Karmen. Ez naun esaten ari bizitza hobea izango zunanik tren
|
hura
hartu izan ez baninan. Diferentea izango zunan, baina horrek ez din esan nahi zoriontsuago izango nintzenik.
|
|
|
Raissak, horrela, Abdel Haqqen akats fisikoak, sudurra handi xamarra zuen, eta belarriak irtenegiak, aukeran? alde batera utzi, eta aire misteriotsu
|
hura
hartu zuen edertasunaren gailurtzat: ba ote zegoen munduan Abdel Haqq baino mutil ederragorik, bere aire misteriotsu harekin, zeina ezin izan baitzitekeen Allahren misterio infinituaren isla baizik?
|
|
|
Mutila, bestalde, erabaki
|
hura
hartzeko momenturik onenean zegoen: negarrak, izan ere, uholde bat bezala sentitu zuenak eta besteengandik bakartzen zutèn barne hesiak berarekin eroan zituenak?, halako lasaitasun bat laga zion, bazuena etsipenetik zerbait; guztiaz ere, hura ez zen borondatea ezeztatzen ziòn etsipena, etsipen eragile bat baizik, sentimendu negatiboak, harrokeria eta amorrua, besteak beste?
|
|
|
Guztiaz ere, ez arrazoi etikoek ez moralek eroan zuten Dionixio Osa jarrera
|
hura
hartzera: Dionixio ez zela, alegia, animaliekiko eta hegaztiekiko anaitasuna predikatzen zuèn bakezale utopikoa, gizon arruntago bat baizik, bere egunerokotasunera errenditu zena, hamalau hamabost urterekin fabrikan beharrean hasi zenetik:
|
|
|
Mutilen poza, bai aitak bere erabaki
|
hura
hartu zuenean, bai jantziak erosi zituztenean?
|
|
|
Plastikozko basotxo batekin. Amaiak
|
hura
hartu eta ahora eraman zuen, baina azken momentuan buru barruko ahotsari arreta jarri zion eta ezpainak busti baino ez zituen egin: auskalo zer botako zion urari Leonak.
|
|
|
Guztiaz ere, ez arrazoi etikoek ez moralek eroan zuten Dionixio Osa jarrera
|
hura
hartzera: Dionixio ez zela, alegia, animaliekiko eta hegaztiekiko anaitasuna predikatzen zuèn bakezale utopikoa, gizon arruntago bat baizik, bere egunerokotasunera errenditu zena, hamalau hamabost urterekin fabrikan beharrean hasi zenetik:
|
|
|
Raissa, baina, maitemindua zegoen, eta, maitemindu guztiei bezala, maitegaiaren bertuteak goititzeko eta akatsak ahanzteko joera nagusitu zitzaion. Raissak, horrela, Abdel Haqqen akats fisikoak –sudurra handi xamarra zuen, eta belarriak irtenegiak, aukeran– alde batera utzi, eta aire misteriotsu
|
hura
hartu zuen edertasunaren gailurtzat: ba ote zegoen munduan Abdel Haqq baino mutil ederragorik, bere aire misteriotsu harekin, zeina ezin izan baitzitekeen Allahren misterio infinituaren isla baizik?
|
|
|
Mutilen poza, bai aitak bere erabaki
|
hura
hartu zuenean... bai jantziak erosi zituztenean... eta bai Abdel Haqq, oherako orduan, honela mintzatu zitzaienean: " Biharko saioan estreinatuko dituzue!".
|
|
|
Mutila, bestalde, erabaki
|
hura
hartzeko momenturik onenean zegoen: negarrak, izan ere –uholde bat bezala sentitu zuenak eta besteengandik bakartzen zutèn barne hesiak berarekin eroan zituenak–, halako lasaitasun bat laga zion, bazuena etsipenetik zerbait; guztiaz ere, hura ez zen borondatea ezeztatzen ziòn etsipena, etsipen eragile bat baizik, sentimendu negatiboak –harrokeria eta amorrua, besteak beste– alde batera laga eta positiboak –egia esateko eta gauzak bere tokian uzteko gogoa– gararazten zizkiona.
|
|
2014
|
|
|
Ohean sartu eta lo gelditu nintzen. Goizean, esnatu nintzenean, kafea prestatu eta
|
hura
hartu nuen sukaldeko mahaian eserita. Kenyakoa nuen gustukoa garai hartan.
|
|
|
Mahaian neuzkan tabakoa eta abarrak jaso, poltsan sartu, eta tabernatik irten nintzen, atzera begiratu ere egin gabe; ez nuen sekula pentsatuko horren erromantizismo gutxirekin jokatuko nuenik horrelako egoera batean, baina pozik nindoan aldi berean, hain maskulinoa iruditzen zitzaidan jokaera
|
hura
hartuta. Kokotean begiak banitu bezala, neure pausajeari begira imajinatu nuen Rafa.
|
|
|
Felisak erabakia zuen ordurako Beñatekin eskuz esku ibiltzeko ahalegina egin behar zuela, baina hara: Beñatek eskua luzatu ez bertze, Felisa dudan gelditu zen une batez, esku
|
hura
hartu ez hartu, sudurrean ibili ote zituen Beñatek hatzak etxetik jalgi aitzin, muki gogorreko bolatxoak egin eta haiekin saskibaloian aritzeko, gatzontzia edo mahai gaineko basoren bat saski??, harik eta, kontzientziaren zoko batetik, bere Anbroxio zenaren ahotsa aditu zuen arte: –Kendu txorakeriak burutik, eta hartu esku hori, bizi bizirik dagoen pintore baten esku beroa da-eta.
|
|
|
Ez zenuen gogoratzen amaginarreba eta aitaginarreba hil zirenean kendu zenituela. Erabaki
|
hura
hartu izanak poztu egin zaitu. Terrazarako leihoa zabalik dago eta hego haizea sartzen da, zure etxe ohian bezala.
|
|
2015
|
|
|
Edo bai? Batzuen ustez, Estatu Batuak gerran sartuko ziren konbentzimenduak eraman zuen delibero
|
hura
hartzera: egoiliar bisatuarekin, AEBetako armadara deitua izan zitekeen edozein momentutan eta bere Requiema errefusatu zuten horiek akabatzera bidalia izan.
|
|
|
Baina aukeratzeko beta utzi zien: bereziki Roseri utzi zion, batean hau eta bestean
|
hura
hartu, bitxiak soineko beltzaren ondoan jarri...?, bai baitzekien bitxiak aukeratzeko zeremonia txiki hura, gauerokoa, beste ezer baino gehiago atsegin zuela. Hark bazeukan bere baitan arrazoi gorderen bat amak zer eraman aukeratzeari hainbeste garrantzi emateko.
|
|
|
–amaitu du Nagiben antzera, eta begiak gorantz jasorik?: Non egongo ote nintzen hegazkin
|
hura
hartu izan banu?
|
|
|
Zertarako? Autobus
|
hura
hartuko zuen, gertatzen zena gertatzen zela ere, ez zegoen beste biderik. Bere buruari eusteko, biderketen taula buruz esateari ekin zion, ezertan pentsatu gabe:
|
|
|
–Suertea izan nian nire taldea hemen parean egokitzearekin, ezen beste batzuek mendi
|
hura
hartzera jarraitu behar izan zitean, esan zuen, eliza ostean ikusten zen Murugain seinalatuz.
|
|
|
–Bo, morroi pastillazale batek kotxeak apurtzeari ekin zioan goizeko ordu bietan; auzokoek deitu, udaltzainak iritsi, eta azken kotxearen argiak apurtzen ikusi zitean; epaiketan abokatuak esan zian bere bezeroa handik pasatu zela, kotxe apurtuak topatu zituela, lurrean burdinaga ikusi,
|
hura
hartu eta kolpe bakar bat eman zuela, probatzeagatik. Eta aske geratu zuan, frogarik ezaz.
|
|
2016
|
|
|
bat sartzeko, hondoan, ezkerreko leiho alboan, zuzenean eskailerekin eta igogailuarekin komunikatzen zuena, eta bestea kontrako txokotik zentimetro gutxira, bainugelara ematen zuena. Gauez pertsianak erabat jaitsi gabe lo egiten zuen, gainean lanpara bat beti pizturik zuela, eta eskumenean beti gurditxo bat Skiwasser termoarekin (eta telefonoarekin!), besoa luzatu besterik egin behar ez zuelarik
|
hura
hartzeko. Gauean esnatzen bazen, nahikoa zuen Skiwasser zurrut bat hartzea (hain zen erosoa beti gertu zerbait beroa edukitzea; zergatik ez nuen nik ere termo bat jartzen?) eta gero, berriro ohean etzan ondoren, begiradei bere «làttimo» maiteen laino izpitsuen artetik alderrai ibiltzen uztea.
|
|
|
Baina, guk? Elisa eta Mariuccia etxetik bidali eta haien lekuan Cohèn zahar
|
hura
hartzera behartuak izan ginenetik, egia esanda ez geneukan inolako laguntzarik. Horrelako baldintzekin, amak ere zuen miraririk egin.
|
|
|
Hitzaldiaren eredu bat ere prestatu zuten. Hitzaldia eman behar zutenek
|
hura
hartzen zuten oinarritzat, eta normalean hizlari aritzen zirenekin prestatzen zuten esan beharrekoa.
|
|
|
Xabierrek kafea egin zuen. Ez zuten asko hitz egin
|
hura
hartu bitartean.
|
|
|
jartzen zuen autobus bat iristen ari zela ikusi zuen arte. Pausoa azkartu zuen
|
hura
hartu ahal izateko. Geralekuan bi pertsona beltz zeuden zain, bikote gazte bat.
|
|
|
Iratik poltsa urdin berezi bat zeukan gosarirako behar ziren gauza guztiak eroateko. Dendako sarrera nagusitik
|
hura
hartu, mahai ondoan ipini, aulki batean eseri, eta handik berriro altxatu gabe egin zitekeen gosari osoa, behar zen guztia baitzeukan berton. Iratik ez zuen afaririk edo bazkaririk kanpinean prestatu nahi.
|
|
|
Amara Ospitaleak hitzak aurreko aldean argituta zeuzkan autobus bat hurbiltzen ari zenez, handik gertu zegoen geraleku batera korrika joan eta
|
hura
hartzea proposatu zuen Josebak. Txofer ezagunari diosala egin zion Iratik.
|
|
|
Izan ere, manifestu
|
hura
hartu eta besterik gabe errepika nezakeen, zergatik ez. Artistaren bizitza, une batetik aurrera, bere burua ondo plagiatzen jarraitzean datza, funtsean; Borgesek ez zuen besterik egin El hacedor liburutik aurrera (1960), edo lehenagotik apika, eta jokaldia izugarri ondo atera zitzaion.
|
|
|
Baina tentazioa handia izanda ere, ez nintzen besterik gabe testu zahar
|
hura
hartu eta errepikatzeko gai sentitzen: ez naiz horren idazle ona.
|
|
2017
|
|
|
Ezustean erori eta ezustean altxatu zen, kontaketa amaitzeko zenbaki bi falta zirenean. Jendea txaloka, bibaka, emozionatuta, jaialdi bikain
|
hura
hartzen ari zen martxarekin kitzikatuta. Boxeolariak bata bestearen parez pare berriz.
|
|
|
«Zeuk esan zenuen gezurra. Tren
|
hura
hartuko zenuela hitzeman zenuen. Ez al da hala Ez al zenuen hitzeman?
|
|
|
Eta beraz
|
hura
hartu behar nuela esan nion neure buruari. Zeren Aitak esan zuen erlojuek denbora akabatzen dutela.
|
|
|
«Ateratzen diren tokitik atera dut», esan zuen Lusterrek. «Oraindik mordoa dago
|
hura
hartu dudan tokian. Baina nik hura behar.
|
|
|
Hiru laurdenak hasi ziren. ...ta behin betikoa, isiltasun presa gabea hustuz hurrengo notari tokia egiteko eta hori da jendeak tankera horretan bata bestearen tokian jartzerik baleuka betiko sugar harrotu bat bezala une batez gailendu eta gero garbiro iluntasun hotzean betiko itzali han etzanda gelditu ordez hamakaz ez gogoratzeko ahaleginak egiten azkenean zedro guztiek Benjyk hainbeste gorrotatzen zuen perfume usain hil bizi
|
hura
hartzen zuten arte. Zuhaitz multzoa imajinatze hutsarekin murmurioak oldar sekretuak aditzen nituela iruditzen zitzaidan odol beroaren taupaden usaina sentitzen nuela haragi sekretu gabe basatiaren azpitik betazal gorrien kontra binaka libratutako txerriak ikusiz itsasorantz jotzen parekatuta eta hark esna egon beharra daukagu gaizkia nola egiten den ikusteko pixka batean ez da beti eta nik gizon kementsu batentzat ez du hain luzea izan beharrik ere eta hark hori kemena iruditzen al zaizu eta nik bai jauna zuri ez eta hark gizon bakoitza bere bertuteen arbitroa da zuri kementsua iruditzea ala ez inportanteagoa da ekintza bera baino edozein ekintza baino bestela zinateke egiatan aritu eta nik ez naizela benetan ari uste al duzu eta hark serioegia zarela iruditzen zait niri kezkatzeko arrazoirik emateko bestela ez zenuen zeure burua intzestua egin duzula esatera behartua ikusiko eta nik ez nintzen gezurretan ari ez nintzen gezurretan ari eta hark gizonak berezkoa duen erotasunaren parte bat horrore bihurtzeraino sublimatu nahi zenuen gero egiaren bitartez exortzizatzeko eta nik caddy mundu zalapartatsu horretatik isolatzeagatik zen mundua guri bizkarra ematera behartzeagatik eta orduan haren hotsa halakorik sekula existitu ez balitz bezala izango zen eta hark sekula saiatu al zara bera horretara behartzen eta nik beldurra ematen zidan beldurra ematen zidan berak beharbada eta orduan ez zuen ezertarako balioko baina nik zuri hura egin genuela esaten banizun izan egingo zen eta orduan besteak desberdinak izango ziren eta orduan mundua zalaparta batean urrunduko zen eta hark eta orain beste kontu hori orain ere ez zara gezurretan ari baina oraindik ez duzu ikusten zeure baitan dagoena egia jeneralaren parte hori gizon guztien kopeta baita benjyrena ere iluntzen duen gertaera naturalen eta dagozkien kausen sekuentzia hori ez zara gauza bukatu batean pentsatzen ari apoteosi bati begira zaude zeinetan denbora bateko aldartea simetrikoa bihurtuko den haragiaren gainetik eta kontzientea bai bere buruaz bai haragiaz ez zaitu erabat baztertuko hilda ere ez da egongo eta nik aldi batez eta hark ezin duzu eraman egunen batean ez dizula orain bezala sufriaraziko pentsatzea orain bide onetik goaz badirudi nolabait esateko zuk besterik gabe gauetik goizera ileak zurituko dizkizun esperientzia bat bezala ikusten duzula zure itxura batere aldatu gabe ez duzu baldintza horien pean egingo apustu bat izango da eta zelebreena da gizonak halabeharrez sortua izanik eta bere arnasa bakoitza jokaldi berri bat besterik ez delarik bere kontra trukatutako dadoekin ez diola aurre egin nahi azken apustu horri nahiz aldez aurretik jakin aurre egin diola aurre egin indarkeriatik hasi eta trikimailu ziztrinetaraino doazen bitartekoak probatu gabe ume bat ere engainatuko ez luketen bitartekoak eta azkenean egunen batean nazkak bultzatuta alde itsuaz gora jarritako karta batean arriskatzen du dena gizon batek ez du horrelakorik egiten lehen etsipen edo alhadura edo atsekabezko haserre joeran bakar bakarrik egiten du konturatzen denean etsipenak edo alhadurak edo atsekabeak ez dutela inportantzia berezirik dado botatzaile ilunarentzat eta nik aldi batez eta hark zaila da sinestea maitasuna atsekabea beste asmorik gabe erositako obligazioak direla eta heldutasunera ailegatzen direla nahi eta nahi ez eta inolako abisurik gabe beren jabeagana bihurtzen direla haien tokian une horretan jaungoikoek bidaltzen duten beste edozein gauza jartzeko ez ez duzu horrelakorik egingo konprenitu arte berak ere ez zuela zure etsipen hori merezi beharbada eta nik nik inoiz ez dut hori egingo inork ez daki nik dakidana eta hark uste dut hobe duzula oraintxe bertan cambridgera joatea mainera ere joan zintezke hilabete pasatzera modurik baduzu kontuz ibiltzen baldin bazara sosak bertatik bertara zaintzeak jesusek baino orbain gehiago sendatu ditu eta nik egizu kontu konprenitzen dudala zure ustetan han datorren astean edo datorren hilabetean konprenituko dudana eta hark orduan gogoan izan zure amaren ametsa jaio zinenez gero zu harvardera joatea izan dela eta compsondar batek sekula ez diola dama bati kale egin eta nik denbora batez hobe izango da niretzat denontzat eta hark gizon bakoitza bere bertuteen arbitroa da baina ez dezala inongo gizonek beste bati zer komeni zaion erabaki eta nik denbora batez eta hark denetan hitzik tristeena zen ez da besterik munduan ez da etsipena harik eta denbora bera denbora ere ez den arte izan zena den arte
|
|
|
Amazig abesti bat txertatu zuen programazioan. Lehen hitz arrotzak entzun bezain laster, poliziek
|
hura
hartu, egurtu eta atxilotu zuten?, azaldu zuen langile beteranoak, te eta datilen otordu aurrean.
|
|
|
izan zela zioen. Faktore asko egon ahal ziren ETAk erabaki historiko
|
hura
hartzeko. –Borroka armatua uzteko erabakia hartzeko, nik uste ETAk kontuan hartu zuela aldaketa bat gertatu zela herrian edo herritarren artean?, dio Berhokoirigoinek.
|
|
|
Ez, bere bizia jokatzen badu. Nolanahi ere, apunta zezakek
|
hura
hartuta. Bere senar astapotro hori uxatu, besterik ez bada.
|