|
2000
|
|
|
—eta, erranaz damutu balitz bezala, gaineratu zuen—: Baina zer nabilkizu ni hemen hau eta
|
hura
eskaintzen, zuhaur zaitugunean etxeko jauna?
|
|
|
Eta bere argudioen indartzeko, erantsi eta eratxiki zuen: " Osaba Joanikotek, zeina baita etxeko zientzilaria, hori guztia afirma diezazueke", eta amak osaba Joanikoti behatu, eta behako
|
hura
eskaini zion, zeinak baitzuen estimutik konplazentziatik bezainbat. Eta, akabatzeko, erran zigun ezen Jainkoa gisa hartan mintzatzen zitzaigula, gizonen obra handi haren bidez, jakin genezan nolakoa zen mundua, berez eta izaitez, eta nola lege jainkozko haren arabera eraiki beharra zegoen Estatua eta Eliza, baina baita jende printzipalaren etxeak eta jauregiak ere.
|
|
2003
|
|
|
Verus flamen item duumvir pagique magister, erran nahi baita,. Verus deitu apez, auzapez eta herriko buruzagi? aspaldikoak idatzi zuela harriaren gainean, nola,. Augustoren ikusten izanik Erromako hirian, Galiarrenganik Bederatzi herrietako gure arbasoen bereiztea ardietsi zuen eta, etxera itzuli ondoan, Herriko Jeinuari harrizko aldare
|
hura
eskaintzen zion.?
|
|
2009
|
|
|
Fabrika? eta hala, semeari bere irri zabal
|
hura
eskaini ondoren begitartea aldatzen zuela, honela mintzatu zitzaion, haren parean jarri eta hari besagainetik helduta:
|
|
|
Zalantzarik ez, Ernestinaren bularrek haurrari esnearen mama gozoa ezin eskain ziezaioketen heinean? baina hartan ere mailak eta mailak zeuden, beharbada, amago edo ez hain ama izateko moduak, alegia; zer, izan ere, haurrari bularren lur
|
hura
eskaintzen bazion, haurrak gutxienez lur bat izan zezan. Harik eta, beste egun batean. Ernestinak haurra bere gain hartu zuèn zazpigarren egunean doi?, atorra eta kortsea lasaitu eta bere bularretan ipini zuen arte; eta hantxe edukitzen zuen haurra, bai biberoia emateko, eta bai gero ere, bere bularren aurka estutzeko; egun batean, gainera, haurraren ezpainek Ernestinaren titi puntak aurkitu, eta hantxe ibili zitzaion haurra jolasten eta endredatzen, emakumeak, beldur eta nazka guztien gainetik, plazeraren antzeko zerbait sentitzen zuela lehen aldiz:
|
|
|
haiek irabaztea eta haiek bere alde jartzea zen, esate baterako, era haietako bat, eta ez txarrena; hura izan zitekeen abagunea, gainera, aspaldi ez bezala isilik baitzituen anai arrebak, baita Teofilo Maria eta Damaso ere, noiznahi kontra egiten ziotenak, orain mespretxu eta orain burla?, berari gutxieneko begirune batekin entzuteko prest; izan ere, bazirudien ezen anai arrebek lur bat behar zutela non lehorreratu, eta bera. Domingo? lur
|
hura
eskaintzeko moduan egon zitekeen une hartan, gero gerokoak:
|
|
|
Hala, bada, ama izan nahi eta amaorde izatera kondenaturik ote zegoen? Zalantzarik ez, Ernestinaren bularrek haurrari esnearen mama gozoa ezin eskain ziezaioketen heinean... baina hartan ere mailak eta mailak zeuden, beharbada, amago edo ez hain ama izateko moduak, alegia; zer, izan ere, haurrari bularren lur
|
hura
eskaintzen bazion, haurrak gutxienez lur bat izan zezan. Harik eta, beste egun batean –Ernestinak haurra bere gain hartu zuèn zazpigarren egunean doi–, atorra eta kortsea lasaitu eta bere bularretan ipini zuen arte; eta hantxe edukitzen zuen haurra, bai biberoia emateko, eta bai gero ere, bere bularren aurka estutzeko; egun batean, gainera, haurraren ezpainek Ernestinaren titi puntak aurkitu, eta hantxe ibili zitzaion haurra jolasten eta endredatzen, emakumeak, beldur eta nazka guztien gainetik, plazeraren antzeko zerbait sentitzen zuela lehen aldiz:
|
|
|
aski zuen haien galdetzeko edo hitz egiteko moduari erreparatzea, ezusteko aurkikuntzaren ekaizpean naufrago batzuk iduri; baldintza haietan, jakina, anai arreben gainetik sentitzen zen Domingo, baina, sentimendu hura atsegina zen arren, ez zen, agian, berak une hartan gehien irrikatzen zuena... bai baitziren anai arreben gainetik egoteko beste era batzuk ere: ...o, era haietako bat, eta ez txarrena; hura izan zitekeen abagunea, gainera, aspaldi ez bezala isilik baitzituen anai arrebak –baita Teofilo Maria eta Damaso ere, noiznahi kontra egiten ziotenak, orain mespretxu eta orain burla–, berari gutxieneko begirune batekin entzuteko prest; izan ere, bazirudien ezen anai arrebek lur bat behar zutela non lehorreratu, eta bera –Domingo– lur
|
hura
eskaintzeko moduan egon zitekeen une hartan, gero gerokoak:
|
|
|
Aberria eta Estatua, Erlijioa eta Eliza, Erregea eta Erregina, Hierarkia eta Ordena, baita Banderak eta Dominak ere, eta horretarako behar beharrezkoak baitziren gainegiturak eta azpiegiturak, eta, batez ere, Polizia eta Armada, guztiari eusteko; hitz haien gainetik, ordea, beste bat zuen Nazariok: Fabrika... eta hala, semeari bere irri zabal
|
hura
eskaini ondoren begitartea aldatzen zuela, honela mintzatu zitzaion, haren parean jarri eta hari besagainetik helduta:
|
|
2010
|
|
|
, espirituaren munduarekin adiskidetzen ninduena, minuskulaz idatzitako poesia maiuskulaz idatzitakoaren isla baitzen, azken batean: Poesiaren isla eta Jainkoarena berarena, alegia, poesia Poesiaren baitan urtuta; Helenak bere dantza
|
hura
eskaini zidanean, ordea, dohainik eskaini ere, liburuaren beste poema bat gailendu zitzaidan: –Por una mirada, un mundo,/ por una sonrisa, un cielo,/ por un beso?
|
|
|
izan ere, zorionekoak gu, elkarri mila aldiz begiratzen diogula, gure begiratze horietan Jainkoagan mila aldiz sinesteko arrazoiak aurkitzen ditugula?; eta alde egitera zihoanean, berriz: . Berriro begiratu, Helena, Jainkoagan sinets dezadan berriro ere?; eta berak burua jiratu eta irri
|
hura
eskaini zidan, egunsentiko eguzkia bezalakoa agertu eta San Tomasek Jainkoaren existentziari buruz arrazoitu zituèn bideak baino bidezkoagoa eta arrazoizkoagoa iruditu zitzaidana, argirik gabe ez baitago biderik ez arrazoirik?
|
|
|
liraren ildotik: nork, baina, niri bide
|
hura
eskaini, Orixek bere Miramar 1954 an eskaintzen zidana baino hobeto!; aurrerago, berriz, ekialdeko herrien mistika sakontzeari ekin nion, yogarekin hasi, horrela, gaur arte.
|
|
|
Nola gozatu nuen nik liburu harekin, izan ere!; hiru aldiz ere irakurri nuen segidan, irakaslearen oparia jaso ahala; arimatik idatzitako poemak ziren, dudarik ez, baina sentsualak ere baziren aldika, gorputzak arimari aurrea hartu balio bezala; fase platoniko batean murgilduta bainengoen, atzean geratzen zitzaizkidan poema haiek, Helenaz gogoratzen nintzen bakoitzean harako lelo hura etortzen baitzitzaidan automatikoki burura, mientras exista una mujer hermosa,/ ¡ habrá poesía!, espirituaren munduarekin adiskidetzen ninduena, minuskulaz idatzitako poesia maiuskulaz idatzitakoaren isla baitzen, azken batean: Poesiaren isla eta Jainkoarena berarena, alegia, poesia Poesiaren baitan urtuta; Helenak bere dantza
|
hura
eskaini zidanean, ordea, dohainik eskaini ere, liburuaren beste poema bat gailendu zitzaidan: " Por una mirada, un mundo,/ por una sonrisa, un cielo,/ por un beso... yo no sé/ qué te diera por un beso"; eta, hala ere, buruan ez nuen artean irudi likitsik, nire irrikak irrits bihurtzen zuenik, Helenari inoiz eman beharreko muxu hura kopetaren erdian imajinatzen bainuen beti, imajinatu orduko halako dardara bat nagusitzen bazen ere nire haragiaz, erraietatik azalaren gunerik gordeenetaraino hedatzen zena.
|
|
|
izan ere, zorionekoak gu, elkarri mila aldiz begiratzen diogula, gure begiratze horietan Jainkoagan mila aldiz sinesteko arrazoiak aurkitzen ditugula"; eta alde egitera zihoanean, berriz: " Berriro begiratu, Helena, Jainkoagan sinets dezadan berriro ere"; eta berak burua jiratu eta irri
|
hura
eskaini zidan, egunsentiko eguzkia bezalakoa agertu eta San Tomasek Jainkoaren existentziari buruz arrazoitu zituèn bideak baino bidezkoagoa eta arrazoizkoagoa iruditu zitzaidana, argirik gabe ez baitago biderik ez arrazoirik...
|
|
|
Jainkoa, zentzumenen bidetik ez ezik, beste bide batzuetatik ere bilatu behar nuela, Donibane Gurutzekoaren" Quedéme y olvidéme" liraren ildotik: nork, baina, niri bide
|
hura
eskaini, Orixek bere Miramar 1954 an eskaintzen zidana baino hobeto!; aurrerago, berriz, ekialdeko herrien mistika sakontzeari ekin nion, yogarekin hasi... horrela, gaur arte.
|
|
2011
|
|
|
zirela kausa? Nork erranen zien, bai, tragedia hura gertatzear zela, jaietara etorritako titiriteroek beren emanaldi komiko
|
hura
eskaini zietenean, pailazo batek bere graziak egiten zizkiela, aurrena; malabarista batek kapelupetik usoak eta untxiak ateratzen zizkiela, hurrena; eta orekari batek soka baten gainean bere zilipurdiak eskaintzen zizkiela, azkena??
|
|
|
kobra iezadazu basoerdia, Quirico?; eta, emakumearen gibeletik abiatzen zela, haren parera iritsi, eta ea etxera lagun ziezaiokeen galdetu zion, eta Anastasiak konplizitate keinu anbiguo batez ihardetsi zion, ez baina bai?; erran nahi baita halaxe joan zirela, handik harat, elkarri irriren bat edo bertze eginez, harik eta Atilanok galdetu zion arte zein etxetakoa zen; Anastasiak bertze irri batekin ihardetsi zion, etsipenetik eta sufrimenduaren ertzetik, hatza mihira eraman eta burua ezker eskuin mugitzen zuela; neska, beraz, mutua zen, zalantza izpirik gabe: mututasunaren akats hark, baina, gibelera eragin beharrean, are gehiago erakarri zuen Atilano, zeren, hitzik ezean, Anastasiak irri triste
|
hura
eskaini baitzion, mutilari munduko hitz guztiak baino erranahiz beteagoa iruditu zitzaiona: hain maitemindua zegoen, antza, non hurrengo egunean gorteiatu baitzuen, ezkutuka beti ere, neskak hasieratik beretik adierazi baitzion aitaren beldur zela:
|
|
2019
|
|
|
Begira zer dudan zuretzat, Xabier! . Joanek prestidigitadore baten moduan bizkar aldetik baloia atera eta,
|
hura
eskainiz, soina aurrera makurtzen du. Gero, haurrari begira, zain gelditzen da, irribarre inozoa ezpainetan, inoiz iritsiko ez diren txaloen zain egongo balitz bezala.
|