2004
|
|
Ezta neuk ere, aitortu beharra dut. Alemaniara itzultzea eta lan berri
|
hura
besterik ez nuen buruan. Azkenean, banantzea erabaki genuen.
|
2007
|
|
Oraindik ere gure artean dirau hainbeste kalte egin digun gure hizkuntzaren zailtasunaren mitoak. Askorentzat euskara inork ulertzen ez duen
|
hura
besterik ez da, beste askori berriz, hobe genukeela iruditzen zaigu munduak errazago ulertuko baligu. Iritsiko da normaltasuna.
|
2009
|
|
Besteetan, berriz, Domingok bultzatzen zituen bi arrebak, gogotsu eta kementsu, halako eran, non arrebak oihuka hasten baitziren azkenean: ez gehiago bultzaaa, geldituuu?!, baina Domingok
|
hura
besterik ez zuen behar, arrebak are kementsuago bultzatzeko.
|
|
Zu ere Gabino baino gogokoago. Gabino, izan ere, ametsetan sirena bat agertu zitzaionetik, aquariumeko arrainei begira gelditzen da,
|
hura
besterik ez balu bezala, eta zuk kasu egiten didazu, gutxienez.
|
|
baina ni zurekin banaiz, zu nirekin zara, eta ea noiz zatozkidan bisitan?; Ernestina, aldiz, agurmarien erritmo monotonoan kulunkatzen zen, hitzei ere gehiegirik erreparatu gabe, harik eta, erritmoaren eraginagatik edo, hutsune batean bezala sartzen zen arte, jainkozko bake baten menera:
|
hura
besterik ez zuen behar, hantxe aurkitzen baitzuen Ernestinak, agidanez, ordu laurden luze hartan, bere zerua, irudirik ez zuelako irudi guztiak zituena, objektuak, izakiak eta gizakiak formarik gabeko forman urtuta?, irudirik gabeko irudien komunioan, komunioak berak sortu eta gorpuztu ahala jaten eta ezabatzen baititu irudiak bere baitatik; gutxi batzuetan, ordea, egunaren nekea astuna egiten zi... Ernestina, normalean, aztoratu egiten zen lehen segundoan, baina segituan bihurtzen zuen bere aztoramendua irri, bekatutxoa egin ondoren bere buruaz urrikalduko balitz bezala, kontzientziaren autoulertze mugimendu batean; egun batean, baina, irri egin beharrean hitz egin zuen, esan ere halaxe esan baitzuen, arrosarioa une batez eteten zuela:
|
|
egiteko hura, bai errudunak izendatzekoa eta bai marrak eta azpimarrak jartzekoa edo kentzekoa? Ongi gogoratzen zuen, bestalde, ongi gogoratu behar zuen, alajaina!?, bezperan gertatua, ditxosozko zero meridianoarekin,
|
hura
besterik ez baitzion semeak oroitarazi nahi, antza, une hartan: berak. Damasok?
|
|
madarikatua Domingo, mila aldiz madarikatua, marra igarotzeagatik! ...a harritzen, Domingok bakarrik egin baitzezakeen hura, etxeko ume bihurriak?, inork egitekotan; ororen buruan, baina, datu berri bat zuen, edo egoeraren aldagai berri bat, eta aldagaiak egoeraren nondik norakoak aldatzen zituen; zerbait egin behar zuen, beraz; ezikusiarena ere egin zezakeen, bai, Maria Bibianak, baina nola egin ezikusiarena, baldin eta, Domingo gela debekatura sartu zenetik, irudi
|
hura
besterik ez bazuen ikusten buru barruko pantailan. Hala ere, nola artean nora ezean baitzegoen, ez zuen pausorik eman, nora ezak zuhurtziara eraman ohi baitzuen Maria Bibiana, Ada ez bezala, zeinak, zenbat eta nora ezago egon, orduan eta pauso gehiago ematen baitzituen, hamar pauso, ehun pauso, mila pauso?
|
|
–Maite zaitut, bai, baina nik nahi dudan bezala? edo. Maite zaitut, zuk nahi duzun bezala?; Reginak, haatik, biziki eskertu zizkion hiru esaldiak, haren irriak, aurpegia alderik alde betetzen zionak, zalantzarik gabekoa bezain esker onekoa zirudien bederen?, baina
|
hura
besterik ez zuen irrikatzen orduan, ausaz, hitz eder haiek bere hartan gera zitezela, edertasun hutsean: Nazarioren hitz haiek ez zitezela izan, alegia, Nazariok aurrez behar zuèn zerbait, amarru bat, azken batean?, jarraian bere berekoikeriak agindutako beste zerbaiti ekiteko, Regina artean beldur baitzen, erraiak ikara eta bularrak minbera, haragiaren puska guztiak itzalaren orratzak markatutako denboraren menera balitu bezala; aski zuen, beraz, senarraren besarkada bat, gozoa bezain indartsua, eztia bezain kementsua:
|
|
madarikatua Domingo, mila aldiz madarikatua, marra igarotzeagatik! ...n, Domingok bakarrik egin baitzezakeen hura –etxeko ume bihurriak–, inork egitekotan; ororen buruan, baina, datu berri bat zuen, edo egoeraren aldagai berri bat, eta aldagaiak egoeraren nondik norakoak aldatzen zituen; zerbait egin behar zuen, beraz; ezikusiarena ere egin zezakeen, bai, Maria Bibianak, baina nola egin ezikusiarena, baldin eta, Domingo gela debekatura sartu zenetik, irudi
|
hura
besterik ez bazuen ikusten buru barruko pantailan. Hala ere, nola artean nora ezean baitzegoen, ez zuen pausorik eman, nora ezak zuhurtziara eraman ohi baitzuen Maria Bibiana, Ada ez bezala, zeinak, zenbat eta nora ezago egon, orduan eta pauso gehiago ematen baitzituen, hamar pauso, ehun pauso, mila pauso... iparra galtzera eta herratzera zeramatenak maiz, bide batetik bestera, bidezko bidetik urrun; eta, hala eta guztiz ere, oherakoan, Maria Bibiana ahizpari kontatzekotan egon zen –galdetu ere, galdetu zion Adak, halako batean:
|
|
Besteetan, berriz, Domingok bultzatzen zituen bi arrebak, gogotsu eta kementsu, halako eran, non arrebak oihuka hasten baitziren azkenean: ez gehiago bultzaaa, geldituuu...!, baina Domingok
|
hura
besterik ez zuen behar, arrebak are kementsuago bultzatzeko.
|
|
" Hutsetik has gaitezke"; hirugarren esaldiak, berriz," Maite zaitut", guztia esan zezakeen edo ezer ez, esan baitzezakeen, konparazio batera: " Maite zaitut, bai, baina nik nahi dudan bezala" edo" Maite zaitut, zuk nahi duzun bezala"; Reginak, haatik, biziki eskertu zizkion hiru esaldiak –haren irriak, aurpegia alderik alde betetzen zionak, zalantzarik gabekoa bezain esker onekoa zirudien bederen–, baina
|
hura
besterik ez zuen irrikatzen orduan, ausaz, hitz eder haiek bere hartan gera zitezela, edertasun hutsean: Nazarioren hitz haiek ez zitezela izan, alegia, Nazariok aurrez behar zuèn zerbait –amarru bat, azken batean–, jarraian bere berekoikeriak agindutako beste zerbaiti ekiteko, Regina artean beldur baitzen, erraiak ikara eta bularrak minbera, haragiaren puska guztiak itzalaren orratzak markatutako denboraren menera balitu bezala; aski zuen, beraz, senarraren besarkada bat, gozoa bezain indartsua, eztia bezain kementsua:
|
|
ez al zegokion, bada, berari –etxeko autoritateari– egiteko hura, bai errudunak izendatzekoa eta bai marrak eta azpimarrak jartzekoa edo kentzekoa? Ongi gogoratzen zuen, bestalde –ongi gogoratu behar zuen, alajaina! –, bezperan gertatua, ditxosozko zero meridianoarekin,
|
hura
besterik ez baitzion semeak oroitarazi nahi, antza, une hartan: berak –Damasok– arrazoi zuela; baina Damasok arrazoi zuen arren –hain ziur mintzatu zen semea, non aitak onartua behar baitzuen ordurako haren ikuspuntua–, bigarrean partean zuen arrazoi, aitarentzat bai baitzegoen auzi hartan, gauzak zihoazen bezala, lehenagoko arrazoi bat, auziak, baten ordez, bi aldagai balitu bezala jokoan:
|
|
Zu ere Gabino baino gogokoago. Gabino, izan ere, ametsetan sirena bat agertu zitzaionetik, aquariumeko arrainei begira gelditzen da,
|
hura
besterik ez balu bezala... eta zuk kasu egiten didazu, gutxienez.
|
|
" Agur Maria graziaz betea, Jauna da zurekin eta ni ere bai... baina ni zurekin banaiz, zu nirekin zara, eta ea noiz zatozkidan bisitan"; Ernestina, aldiz, agurmarien erritmo monotonoan kulunkatzen zen, hitzei ere gehiegirik erreparatu gabe, harik eta, erritmoaren eraginagatik edo, hutsune batean bezala sartzen zen arte, jainkozko bake baten menera:
|
hura
besterik ez zuen behar, hantxe aurkitzen baitzuen Ernestinak, agidanez, ordu laurden luze hartan, bere zerua, irudirik ez zuelako irudi guztiak zituena –objektuak, izakiak eta gizakiak formarik gabeko forman urtuta–, irudirik gabeko irudien komunioan, komunioak berak sortu eta gorpuztu ahala jaten eta ezabatzen baititu irudiak bere baitatik; gutxi batzuetan, ordea, egunaren nekea astuna... Ernestina, normalean, aztoratu egiten zen lehen segundoan, baina segituan bihurtzen zuen bere aztoramendua irri, bekatutxoa egin ondoren bere buruaz urrikalduko balitz bezala, kontzientziaren autoulertze mugimendu batean; egun batean, baina, irri egin beharrean hitz egin zuen, esan ere halaxe esan baitzuen, arrosarioa une batez eteten zuela:
|
|
Zer besterik egin zezakeen? Kasino familiar miserable
|
hura
besterik ez zuen, eta hantxe zegoen bakarrik, croupierrekin, joko aretoan. Tarte bat igaro ondoren, emakume bat sartu zen.
|
2010
|
|
Alde batetik bai bederen. Izan ere, aita eta Heinrich sukar batek menderatuta bezala ibili ziren handik aurrera, buruan soldadu automata
|
hura
besterik ez balute bezala. Lana beltz egiten zuten, zinez, igande eta jaiegunetan batez ere, lehen argitik azken argiraino.
|
|
Ezin gara luzatu hemen artikulu bakoitzaren iruzkinean (ikus aurkibidea hemen). Teknikoki, Peter Bakker ek Uhlenbeck eta euskara gaiari dedikatzen diona da interesgarriena euskal filologoarentzat, baina
|
hura
besterik ez irakurtzea, nire uste apalean, Uhlenbeck-en irudi lehorregi bat izatera kondenatzea da. Ona izan daiteke, gutxienez, Jan Noordegraaf ek haren oinarri teorikoei dedikatzen dionarekin konbinatzea, zeinetan bete betean kokatzen duen berak Humboldtiar tradizioa deitzen duenarekin.
|
|
Alde batetik bai bederen. Izan ere, aita eta Heinrich sukar batek menderatuta bezala ibili ziren handik aurrera, buruan soldadu automata
|
hura
besterik ez balute bezala. Lana beltz egiten zuten, zinez, igande eta jaiegunetan batez ere, lehen argitik azken argiraino.
|
|
Hauek Melillako harresietara inguratu gabe gelditu ziren. Plaza
|
hura
besterik ez zen espainolen eskuetan geratu. 50.000 soldadu heldu ziren handik gutxira, hiria defendatzeko.
|
2012
|
|
Edan ere ez duzu egiten? , ausartu nintzen esatera, mahai gainean kutxa pakete
|
hura
besterik ez zeukala ikusita.
|
|
Ezta ogi puska bat ere Ni soilik aurpegi ergel
|
hura
Besterik ez naiz.
|
2015
|
|
Kank. Pilotak palaren aurka ateratzen zuen hots lehorrean kontzentratzen saiatu zen Loyola, mugimendu
|
hura
besterik ez, soinu sinple hura soilik. Kank.
|
|
Rikkak aste osoa eman zuen partidaz hizketan. Arkaniarrak eta ditxosozko partida
|
hura
besterik ez nuen entzun azken egun haietan. Rikkak bazekien Zapierrek gonbidatu egin nahi zuela, eta besoa emanen zuen partida huts egin baino lehen.
|
|
Ala ez zegoen ezer? Edertasun paregabe
|
hura
besterik ez, haren atzean bizi eta okertu ezin zuena. Une intimo batean, pasio handien, ezinezko amodioen, zapuztutako handinahien istorioen aurrean aise esan zezakeen berak ere ezagutu, sentitu edo pairatu zuela halakorik, baina ez zuen inoiz txintik atera.
|
|
Ez dago deus aurrean, ez atzean. Ahotsik gabeko ahots hari egozten diodan esaldi
|
hura
besterik ez dago. Lehenago ez dago hitz bat, geroago ere ez.
|
2016
|
|
Gehienetan ez zuen ezer ikusten, neska bulego barruan egoten zelako, baina ibilgailuren bat gasolindegiko bidea hartzen sumatzen zuenean atezuan jartzen zen zaintzailea, tenkatu egiten zitzaizkion besoak, eta eskuekin estu heltzen zien prismatikoei. Autoa hornigailuaren aurrean geratu orduko ateratzen zen neska, eta orduan
|
hura
besterik ez zuen izaten prismatikoen ikuseremuan.
|
|
Zubian geratu egin zen oraingoan, baina ez ibaira begiratzeko. Begiak jaso, eta gasolindegira begira geratu zen une batez, baina handik ez zen ezer ikusten, hornigailuen gaineko estalki koloretsu
|
hura
besterik ez, eta gau ilunean inguru guztira zabaltzen zen argia.
|
2017
|
|
Hain errespetu gutxi ote zidan galdetu nion neure buruari, piper egin, nik galarazi ondoren, eta gero gainera denda aurretik pasatzeko, nik ikusten ote nuen edo. Baina berak ezin zuen denda barrua ikusi zeren eguzkiak bete betean ematen baitzuen atean eta automobil baten faroetatik barrena ikusten saiatzea bezalaxe zen, beraz hantxe gelditu eta pasatzen ikusi nuen, aurpegia pinta pinta eginda pailazo batek bezala eta ilea dena gominaz eta kizkurrez beteta eta soinekoa berriz zera, nire gazte denboran emakume bat zangoak eta atzealdea tapatzeko
|
hura
besterik ez zuela atera izan balitz, baita Gayoso edo Beale Street era ere, laster asko bidaliko zuten kartzela zulora. Bertan hilko ahal naiz ez badira janzten kalean gurutzatzen dituzten gizon guztiak eskua luzatu eta ipurtalde hari heltzeko gogoz utzi nahi balituzte bezala.
|
|
On Manuelek aspaldi utzi zuen mundua. Orain gauza dardarati
|
hura
besterik ez zen geratzen.
|
2018
|
|
Joana da dagoeneko nire burutik haien azalaren lurrina, bai eta nire begietatik haien begien kolorea ere. Jadanik ez dut gogoratzen ahots hura, arratseko nekearekin etortzen zen eztitasun
|
hura
besterik ez. Dagoeneko ez dut entzuten barre hura, ez barrea ez eta oihurik ere.
|
|
–Gizajo
|
hura
besterik ez, hildakoa seinalatu zuen.
|
|
–Bolon! . Aukeran ezer gutxi adierazten zuen hitz
|
hura
besterik ez nion esan. Ezagutzen nituen Sein Floreteko arau haiek, eta banekien Pillarditek ez zituela hautsiko, ezta klaustroan utzitako ezpata hartu, eta sabelean sartzen hasten banintzaion ere.
|
2019
|
|
Han ez zegoen ezertxo ere. Ate zahar
|
hura
besterik ez, adreiluzko pareta bat zeukana atzean.
|
|
Trikik bazekien gertatzear zena ez zela atsegina izango. Bisita
|
hura
besterik ez zitzaion falta eguna goitik behera kakazteko.
|
|
Eliseori lotsa ematen zion Valdesalcen gertatutakoak. Ugarten bere berri jakin nahi izango zuten, nondik zetorren, zein familiatatik, zein girotatik, eta
|
hura
besterik ez zuen behar, Cristino suitzarraren gaiari bere jaioterrikoen baldarkeria gehitzea.
|
|
Ez zen inor geratzen behean, denak galernak uxatuta. Hondartzan hareazko eskultura
|
hura
besterik ez, haizeak desitxuratua, iparrorratz moldegabetu bat. Dave atzetik hurbildu zitzaidan eta besoa jarri zidan sorbaldan, irudia zeharo desegin zen arte.
|
2020
|
|
" Palma ardoaren edaleak morroi bat zuen ardoa prestatzen ziona, baina morroia palmondo batetik erori eta hil egin zen; eta, hura bezain treberik aurkitu ezinez, hildako morroiaren bila abiatu zen". Gehixeago ere irakurriko nuen, beharbada, baina
|
hura
besterik ez zitzaidan buruan itsatsi lehen irakurketa hartatik, lo zerraldo gelditu bainintzen segituan.
|
2021
|
|
Ez zegoen Jean ohartarazteko modurik. " Ez da inolako seinalerik egonen, amaierarik gabeko urrunaldi
|
hura
besterik ez". Kafea derrotean irentsi eta hiru libera bota zituen mahai gainera.
|
|
Pisurik gabeko ametsa. Hélèneren garondoa goxo goxo laztantzen zuen haragizko esku
|
hura
besterik ez zegoen; ezpain batzuek bere masaila, bere lokiak eta bere ezpain ertza ukitzen zituzten. Eta Hélène lurrin zurbil eta azukretsu batek estalia sentitu zen; begiak itxi zituen.
|
|
Enekok antzina ibiliak zituen rasta kaskagorriak joandako ura ziren. Alopezia erabateko batek hankaz aurrera eramanak zizkion rastak, ilea larru arras moztu
|
hura
besterik ez zitzaion geratzen; kaskezurra tatuatua zuen garondoan, eta hantxe zen ageri eguzki lorearen marrazkia.
|