|
2007
|
|
|
Eta laginketaren bidezko datu guztietan ezinbestez gertatzen den laginerrorea kontuan hartuta, euskararen erabileran balizko aldaketa txiki oro goranzko nahiz beheranzkoalagin alboraketa
|
horren
barnean suerta daiteke, benetako joera nolakoa den ezagutzeko parada galaraziz. (Martinez de Luna, 2002:
|
|
|
Eta laginketaren bidezko datu guztietan ezinbestez gertatzen den laginerrorea kontuan hartuta, euskararen erabileran balizko aldaketa txiki oro goranzko nahiz beheranzkoa laginalboraketa
|
horren
barnean suerta daiteke, benetako joera nolakoa den ezagutzeko parada galaraziz. (Martinez de Luna, 2002:
|
|
2010
|
|
|
...tza ahuldu behar (ikastola batzuek aspaldian hasia dute ingelesa indartzeko bidea), baina nafarroako gobernuak ingelesa erabili du nazioarteko hizkuntza baten eta euskararen arteko dilema faltsua sortzeko, atzerriko hizkuntzaren indartzea euskararekin bateragarri ez eginez eta, anitzetan, gurasoak euskara ala ingelesa hautatzeko kinkan paratuz. hiru ikasturtetan til eredua %4, 7 izatera iritsi da,
|
horren
barnean a eta d ereduko lerroak ere badaudela. immigrazioaren aitzineko hizkuntza politika estrategikoari dagokionez, nafarroako gobernuak atzerriko jatorria duen populazioa euskarara erakarri eta etorkin belaunaldi gazteak euskaraz bertakotzeko deus ere ez du egin. izan ere, ikasturtean etorkinak nafar ikasleen %2, 3 ziren eta 2006 aldiz, %11, 3 atzerriko jatorria duten ikasle horien %85 g eredu...
|
|
|
Europako Batasuneko gutxiengoen talde linguistikoak hobeki ezagutzearren, Batzordeak azterketa bat egiteko agindu zuen, EuroMoSAiC. ziren hizkuntzen statusaren adierazle eta ezaugarri horiek besterik ez zuten eragiten ondorio juridikorik. deklarazioak sailkapen horrekin hautsi eta horien gaineko ezaugarri bat erabili zuen: ...etsitako beste hizkuntzen aldean, berezko hizkuntza izateak ez zion ezer eransten. bestalde, deklarazioaren arabera eskubide indibidualak eta kolektiboak banaezinak eta elkarren mendekoak dira, hau da, hizkuntza eskubideen dimentsio indibiduala eta kolektiboa ezin dira bereizi. gainera, elkarren osagarri dira hizkuntza komunitate baten barnean garatzen baitira, taldeak, eta aldi berean, komunitate
|
horren
barnean norbanakoak erabiltzen du hizkuntza eta hartaz baliatzen da. horrela, bada, norbanakoen hizkuntza eskubideak ezin dira gauzatu komunitate eta hizkuntza talde guztien eskubideak errespetatzen ez badira. aipatutako berrikuntza horietaz gain, nabarmendu behar dugu hizkuntza eskubideen deklarazio unibertsala eskubideetan oinarritzen den dokumentua dela, eta beraz, ez dituela derrigortasuna, d...
|
|
2011
|
|
|
Bereizketa horiek ere oso interesgarriak dira, hizkuntza (edo aldaera) bi baino gehiagoren konbinazioa gertatu ohi baita sarri egungo gizartebizitzan.
|
horren
barnean sartzen dira kateaturiko h/ L segidak (h bi eta L bakarrekoak adibidez), erdal bibliografiak (double) nested diglosia esan ohi dituenak154 eta gure artean, aski era sakonean, Juan Luis goikoetxeak
|
|
|
(kremnitz, 1987: 200). kontua da II. mundu gerraz geroztikako soziolinguistikak, eta
|
horren
barnean 1959an eraiki eta 1960ko hamarkadan zabal garatutako diglosiak, hizkuntzaegoera horren ikuspegi ez konfliktiboa zuela oinarri: " benetako" hainbat diglosiak berez ageri duen egonkortasun ez konfliktiboa, kontsentsuzko osaera iraunkor samarrean oinarritua. hori da soziolinguista katalanek, gehienek hainbatean eta Ninyoles ek bereziki, errotik aldatu zutena. haien ekarpenetan maiz irakurri
|
|
|
Gero ikasten da H, gehienetan eskolan edo sozializazio ajente formal jasoagoen bidez. e) erabilerari dagokionez eten argia dago h ren eta L ren artean: ...ten da, erabat edo oso nagusiki; ahozko jarduera formal jasoa ere bai, oro har. gainerako jarduna, eguneroko mintzajardun eta berba egikera arrunta, informala eta intimoa, L aldaeraz egiten da beti edo nagusiki. hots, Lren eta h ren konpartimentazio funtzionala dago hiztun elkarte horretan (konkretukiago, hiztun elkarte horrek konpartimentazio arau hori indarrean daukan esparru territorialean eta,
|
horren
barnean, bertako hiztunen arteko agerbide, jardun gune, harreman sare eta situazioetan. hots: hiztun elkartearen lurralde esparru osoan (hiztun herrian) edo bertako eskualde eremu jakinean kontestuak agintzen du, normalean, noiz h erabili eta noiz L. Mintzajardunaren situazio markatzaileek, norknorekin noiz non zertaz diharduen azaltzen duten elementuek, esplikatzen eta, parte on batez, determinatzen dute kasu bateko eta besteko jardunaren berezitasuna. f) Konpartimentazio soziofuntzional (eta, dagokion neurrian, territorial) hori egonkorra da. hots, ez da urtetik urtera (ez eta hamarkadatik hamarkadara edo belaunaldi batetik hurrengora) nabarmenki aldatzen. hizkuntza egoera guztiak (guzti guztiak) aldatu egiten direnez gutxi edo (normalean) asko, berehala agertzen da galdera:
|
|
|
a) Konpartimentazio soziofuntzionala: ...e jardun guneak, bere rol harremanak eta bere interakzio esparru propioak ditu. diglosiazko gizarte horretan normal ikusten da" gauza batzuk" L bidez egitea, eta" besteak" h bidez. hots, L ren eta h ren konpartimentazio funtzionala dago indarrean hiztun elkarte horretan. konkretukiago, hiztun elkarte horrek konpartimentazio arau hori indarrean daukan esparru territorialean eta,
|
horren
barnean, bertako hiztunen arteko agerbide, jardun gune, harreman sare eta situazioetan. Nolakoak izan litezke konpartimentazio bide horiek?
|
|
|
129); b) espainian, Francoren agintaldia amaitzera zihoan. hori segurua zen, adinak bere legeak dituelako besteak beste. zerbait pentsatu beharra zegoen Francoren agintekera hura amaitzen zenerako. zerbait pentsatu beharra zegoen, bereziki, azken gerran galtzaile izandakoak etorkizun demokratiko hurbilean gehiengoa izan zitezkeen hiztun herrietarako. Itxaropeneta iharrosaldi giro horretan egindako gogoeta lan eta aktibazio soziopolitiko gotorraren altzoan sortua dugu, nagusiki, paisos Catalans etako soziolinguistika (batez ere hizkuntza soziologia) eta,
|
horren
barnean," menderatuen diglosia" 91.
|
|
2012
|
|
|
Hedabideak ikusten, entzuten edo irakurtzen ematen dugun denborak gure bizitzako alor garrantzitsua osatzen du oso. Eustat en 2008ko denbora aurrekontuen inkestaren datuen arabera, adibidez, fisiologia beharrak asetzeari (11 ordu eta 41 minutu eguneko batez beste) eta lanari eta prestakuntzari (3:23) eskaintzen diogu denborarik gehien1 Baina horren atzetik," aisi pasiboa" deiturikoa agertzen zaigu (2:58), eta
|
horren
barnean, telebistaren kontsumoak hartzen du denbora gehien. Audientzia ikerketen arabera, berriz, 2011 urtean, egunean 3 ordu eta 49 minutu eman genituen EAEko herritarrek batez beste telebistari begira2 Ezin ukatu, beraz, egungo bizitzan alor horrek gure egunerokotasunean duen garrantzia izugarria.
|
|
2016
|
|
|
Demolinguistikazko informazio landu gehiena bertatik atera dugu, nolanahi ere, hasierako gomendio oharrei jarraiki. ...urketaren emaitzak, Soziolinguistika Klusterrak (Olatz Altuna eta lankideak buru direla) argitara emandakoak; definizio operatibo esplizituak dituelako, aski uniformeki aplikatzen delako eta udalerri askotan egindako lana delako, informazio iturri garrantzitsua da hori ere; c) Xabier Bengoetxeak Tolosaldeko arnasguneez egindako azterlan monografikoa; d) Iñaki Iurrebasok udalerri euskaldunei (eta,
|
horren
barnean, arnasguneei) buruz egindako azterlan demolinguistikoa, eta e) lekuan lekuko zenbait azterlan54 Txostenaren bukaerako bibliografian ageri diren iturriak ere hor daude, jakina: guztiak izan ditugu kontuan.
|
|
2019
|
|
|
I. KIKE AMOnARRIZEn EKARpEnAZ egin duen irakurketaren zorrotzak inpresionatu gaitu, lehenik eta behin: sakonera jo du analisian, axaleko idazkera atseginari uko egin gabe. zorroztasun
|
horren
barnean lau puntu azpimarratuko ditugu: sarrera autobiografikoa hain probetxu onez erabiltzen asmatu izana; ekinbide konkretuetara pasatzeko ageri duen prestasuna; erantzun eske daukagun oinarrizko formulazio teoriko bati aurrez aurre heltzeko adorea eta azkenik, arnasguneez egin dugun kategorizazioak partez eragiten dion zalantza.
|
|
|
Berri ona zera da, oraindik garaiz gabiltzala euskal eredua birsortzeko eta eztabaida
|
horren
barnean euskararen lekua berrasmatzeko. Orain dela 40 urte, ekonomia, politika eta gizartea hobetzeko euskara berribizitzea lehentasuna zela erabaki bagenuen, zergatik ez diogu gaur euskarari garrantzi hori ematen?
|
|
|
Alokutibotasuna, labur esanda, aditzean bigarren pertsona markatzea da nahiz eta solaskidea ez izan aditzaren argumentua (Alberdi, 2011). Berezitasun
|
horren
barnean, ordea, hizkuntza fenomeno ezohikoa eta ia bakarra da hitanoa, hizketa laguna ez ezik haren generoa ere markatzen baita aditzean. hori horrela, hartzailea nor den, aditzaren formak aldatu egiten dira: emakumeari egiten zaion hitanoari noka deritzo eta gizonezkoari egiten zaionari, berriz, toka.
|
|
2020
|
|
|
Helburu nagusia Behategiak bere egitura finkatu eta finantzazio bide berriak ziurtatzea da. Egitura pertsona bakarretik bizpahiru laguneko taldera handitzea premiazkoa da bai komunikazio lanak bideratzeko (Behategiak sortzen duen ezagutzaren transferentzia egiteko), eta baita ikerketa eta kudeaketa ataletarako ere (azken
|
horren
barnean, finantzazio bide berri eta egonkorrak jorratzea izan da egiteko nagusietako bat, Behategiak urte batzuetarako finantzazio egonkorra bermatua izan dezan eta egitasmoak epe laburretik epe ertain luzerako proiekzioarekin landu ditzan).
|