|
2001
|
|
|
Sistema horri esker, inprimaketa ekologikoagoa lortzen da “ekoizpenean material gutxiago erabiltzen delako”, eta, beraz, hondakin gutxiago sortzen direlako, azaltzen du Ceracasak, Emotile tinta txorrotak inprimatzeko sistemaren bidez 2007an berrikuntzari emandako Alfa saria irabazi duenak. Teknologia
|
horrek
handitu egiten du marrazkien bereizmena, baita pieza portzelanikoetan, akabera leundu, satinatu, mate edo irristagaitzekoetan ere. Inprimaketa digitalak edozein zailtasun kentzen du.
|
|
2002
|
|
|
Azterketa horietan, bihotzari kalte egin diezaioketen bi psikotropiko aurkitu zituzten produktuan, hala nola diazepana eta klordiazepoxidoa; eraginkortasun maximoko diuretikoa da bumetadina, kloroa, sodioa eta kaltzioa galtzea eragiten duena, eta, azkenik, tiroide hautsa, metabolismoari eragiten diona. Nahiz eta Auzitegi Nazionalak iruzurra aurkitu zuenean immobilizatzeko agindua eman, medikuak formula magistrala saldu zuen mezularitza enpresen bidez. Farmako hori laborategi batean egiten zen, eta, ahozko ikuspegian argi geratu zen bezala, ez zuen zuzendari teknikorik; beraz, “ekoizpen sistema baldarrak homogeneotasun falta eragiten zuen, eta
|
horrek
handitu egiten zuen pilulen arriskua”. Alde horretatik, epaiak ez dio soilik aurpegiratzen Bogasi “osasunerako osagai arriskutsuak dituen” produktu bat asmatu izana, baizik eta “elementu horiek ezkutatu eta dagokien lege baimena lortzeko kaltegarriak ez diren gaiak soilik jasotzea”.
|
|
2003
|
|
|
Molekulak entzima (NOS) baten bidez jardungo luke. Entzima
|
horrek
handitu egiten du gas baten organismoan zeharreko sintesia: nitrogeno monoxidoa (NO), zelulen mezulari biologikoa.
|
|
|
Indargabetze horiek haserretu egin dituzte ekologistak, eta beldur dira ur beroenek arrainak hilko ote dituzten. “Zenbat eta beroago egon ura, orduan eta txikiagoa da haren oxigeno proportzioa, eta
|
horrek
handitu egin lezake arrainen heriotza tasa”, adierazi zuen Greenpeaceko Susanne Ochsek. Beroak ere energia ekoizpenaren erorketa handiak eragin ditu.
|
|
2005
|
|
|
Isolamendu arazoak dituzte, eta horrek arriskuan jartzen du espezie horren biziraupen zaila. Sei hilabete baino gutxiagoko aleen %60 hiltzen da, eta hiru urte bete baino lehen, %87 Doñanako populazio txikia, untxien eskasiak (zapoaren elikagai nagusia) eta amu pozoituen eskasiak handituta, areagotu egiten da emeen urritasunagatik, habia egiten duten bikoteek ahalegin biologiko handiagoa egin behar baitute bizirik irauteko, eta
|
horrek
handitu egiten du ar zatitzaileen kopurua, hau da, ugaltzeko gai ez direnen kopurua. Horregatik aktibatu da proiektu hau, Espainian aitzindaria, eta hurrengo bosturtekoan urtero Doñanara hiru oilasko eme eramango ditu, espeziearen habiagintza handiagoko eremuetako soberakinak.
|
|
2006
|
|
|
Kanal horiek izateak ez du esan nahi, ordea, biofilmean elikagai, pH edo oxigeno kontzentrazio desberdina duten ingurune desberdinekin topo egin dezakegunik. Egoera
|
horrek
handitu egiten du bakterioaren egoera fisiologikoaren gaineko heterogeneotasuna, eta zailagoa da hura aztertzea. Prestakuntza eta hazkundea Hori da mikroorganismo patogenoek azalera bat inbaditzeko duten ahalmenari eta hazkundeari gehien eragiten dienetako bat.
|
|
|
Muturreko kasuetan, amak gehiegizko pisua hartzen badu, haurdunaldiko diabetesa gerta daiteke. Karraskariekin egindako esperimentu batzuek erakutsi dutenez, asaldu
|
horrek
handitu egiten ditu intsulina mailak, eta horiek, hipotalamoan jardutean, handitu egiten dute jateko gogoa. Beste kasu batzuetan, gurasoek gehiegizko pisuarekiko jarrera transmititzen diote haurrari DNAren adierazpen alteratu baten bidez, baina ez dago argi nola.
|
|
2007
|
|
|
A bitamina bihurtzen da eta kalabaza jateak mantenugai interesgarri hau ematen du. Bitamina
|
horrek
handitu egiten du antigorputzen ekoizpena, eta, beraz, infekzioei aurre egiten laguntzen du. Efektu positiboa da eztarriko narritadura birus batek eragiten badu.
|
|
|
Katalunian, sei urtetik beherako seme alabak dituzten guraso bakarreko familiek 700 euroko diru-laguntza jasotzen dute urtean. Neurri
|
horrek
handitu egiten ditu guraso bakarreko familiek Katalunian orain arte jasotzen zituzten prestazioak, eta, hala ere, berariazko eskubide batzuk aitortzen zaizkie elkarbizitzarako gune horiei. Sei urtetik beherako seme alabak dituzten gizarte segmentu honetako familiek 700 euroko diru-laguntza jasotzen dute urtean, familia ugariek jasotzen duten berbera.
|
|
2008
|
|
|
Hala, Iberdrolak edo Endesak akziodunari %7, 2 eta %5, 1 ematen diote, hurrenez hurren; beste konpainia batzuek, berriz, ehuneko apalagoak ordaintzen dituzte, hala nola Espainiako Sare Elektrikoaren %2, 1, edo ertainak, hala nola Unión Fenosa (%3, 07) eta Enagás (%2, 7). Energia sektoreak ez ditu errentagarritasun horiek lortzen, eta bere ehunekoak apalagoak dira, hala nola Bartzelonako Agua enpresak ordaintzen duen %1, 4 edo Gas Natural enpresaren %1, 2 Kontua da zerbitzuen balioak direla ordainketa horiek urtero eskaintzen dituzten sektore bakanetako bat, bankarioarekin batera, eta
|
horrek
handitu egiten du inbertitzaileen interesa defentsa jarraibideetan oinarritutako inbertsio mota horrengatik. Utilitien funtsak Inbertitzaileak, halaber, inbertsio funtsen aukerara jo dezake utilityetan inbertitzeko; izan ere, batzuk balio horietan oinarritzen dira, eta inbertsio aukera oso sendoa eskaintzen dute, errentagarritasunaren egonkortasuna eta lurrunkortasun urria ezaugarri dituena.
|
|
|
Ingurumen Ministerioaren arabera, korridore ekologikoen helburua da populazioen arteko fluxu genetikoa erraztea, eta
|
horrek
handitu egiten du komunitate biologikoen eta, azken batean, prozesu ekologiko eta ebolutiboen epe luzeko bizirauteko aukera. Horregatik, estrategia kontserbazionista interesgarria da, eta zenbait lekutan kontuan hartzen hasi da.
|
|
|
CNIOko zientzialariek, María Blasco buru dutela, karraskari horiek lortzeko erabiltzen duten metodoa entzima baten, telomerasaren, maila handitzea da. Entzima
|
horrek
handitu egiten du zelulen ugalketa gaitasuna, telomeroak, kromosomen azken muturrak (40 saguan eta 46 gizakiarengan) luzatzeko duten gaitasunari esker. 90eko hamarkadaren hasieratik, jakina da harreman estua dagoela telomeroen eta zahartzearen artean.
|
|
2010
|
|
|
1.200 errezeta hipokaloriko baino gehiago Espainian, helduen %16 eta haurren %13 obesoak direla kalkulatzen da. Egoera
|
horrek
handitu egiten du hipertentsioak, garun hodietako istripuak (iktusa), arteria gaixotasun koronarioak, dislipidemiak, 2 motako diabeteak eta loaren apneak eragindako eritasun zerrenda luze baten artean eragiten duten erikortasun tasa eta heriotza tasa. EROSKI CONSUMER aldizkariko dietista nutrizionisten taldeak, kontsumitzaileari informazioa eta prestakuntza emateko lanean, edukiak prestatzen ditu elikadura osasungarria izateko, menu arinagoak lortzeko, saltsa arinak prestatzeko trikimailuak edo light elikagaien benetako zentzuari buruzko informazioa lortzeko.
|
|
|
Acción contra el Hambrek (ACH) gogorarazi du egun hauetan Nigerren bakarrik “goseak zazpi milioi eta erdi pertsona baino gehiago jotzen dituela”, eta elikagaien segurtasun gabezia larria hirukoiztu egin dela urtebetean. GKEak dioenez, pertsona ahulenek urtarrilean amaitu zituzten elikagaien erreserbak, eta ez dute janaririk uzta txarren, elikagaien prezioaren igoeraren edo larre urritasunagatiko transhumantziaren ondorioz, eta
|
horrek
handitu egin du familien zaurgarritasuna. Nigerren, urtarrilean amaitu ziren elikagaien erreserbak, eta Nikaraguan, otsailean.
|
|
|
Granada zukuaren estraktuan polifenol ohikoenak azido elagikoa eta punikalaginak dira. Azido elagikoak pro apoptosiaren ondorioak ditu pankreako minbizian, eta
|
horrek
handitu egiten du tumore zelulen autosuntsiketa. Ikerketak ondorioztatzen duenez, granada zukuaren estraktuak lagundu lezake pankreako tumore zelulen atxikidura leheneratzen, seinale biokimikoak blokeatu egiten baitira, eta potentzial inbaditzailea eta metastasia kentzeko.
|
|
|
Aurreko mugaz gaineko lankidetza mekanismoen aldean, Lurralde Lankidetzako Europar Taldeek daukaten abantaila zera da: derrigorrean bete beharreko legeen aplikazioari dagokionez, aukera zabaldu egiten da, eta
|
horrek
handitu egiten du lankidetza erakundeen erantzukizun maila; gainera, aldi berean, baliabide komunei dagokienez, finantza gardentasunaren eskakizuna ere sendotu egiten da. Aipatutako irlandar eurodiputatuaren iritziz, horrek guztiak ahalbidetu luke egitura funtsak Erkidegoan erroturik egotea eta Erkidegoak berak bideratzea funtsok, atal guztiak prozesuan erabat inplikatuz.
|
|
2011
|
|
|
tratu txarrak eta gehiegikeriak prebenitzea. Ikusi denez, baliteke heziketa estilo arduragabeegia edo autoritarioegia duten familiek zailtasunak izatea seme alaben jarrera kontrolatzeko, eta
|
horrek
handitu egiten du tratu txarretarako edo gehiegikerietarako arriskua. Horrek ez du esan nahi beste heziketa estilo batzuk dituzten familietan horrelako egoerarik gertatzen ez denik.
|
|
|
NMFk, halaber, elikagaien eta lehengaien prezioek gora egin ahala eskualde horietan izan daitezkeen egoerak aztertzen ditu. Elikagaien prezioetan %25 eta petrolioarena %21 gehitzeak, 2011n, prezioen egonkortasunari eragingo lioke batez ere, eta askoz ere asimetrikoagoa izango litzateke, eta
|
horrek
handitu egingo luke herrialde barruan aberats eta pobreen arteko aldea. NMFren arabera, prezioen gorakadaren egoera horren arabera, 31 milioi pertsona inguru biziko lirateke pobreziaren atarian.
|
|
|
Wikimedia E. coli Enterohemorragiaren andui oldarkor batek eragindako elikadura alerta Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (EFSA) arrisku biologikoetan adituak diren Europako adituek ebaluatu dute urte amaieran. E. coliren eta hazi eta ernamuinduen beste patogeno kutsatzaile batzuen arriskua ebaluatu ondoren, ondorioztatzen dute ernamuinduak arrisku mikrobiologiko handiko elikagaiak direla, bai kontsumo ereduengatik (gordinak edo gutxi prozesatuak), bai gerta daitekeelako jatorrizko haziak kutsatzen dituzten zenbait bakterio patogenok haziak hazi eta garatu ahal izatea ernaltzen diren bitartean, eta
|
horrek
handitu egingo ditu haien presentzia eta ondorioak. Teknologia berrien aurrerapenak eta garapena 2011ko ikerketa askoren helburua elikagaien kontserbazioa ahalik eta modurik naturalenean hobetzea izan da.
|
|
2012
|
|
|
Bihotzean, lotura horiek uzkurtzeko behar den jarduera elektrikoa zabaltzen dute, baina, orain arte, gibelean zuen zeregina gaizki definituta zegoen. Orain, ikerketa berri horrek frogatu du zelulen arteko loturen multzoek zauritutako gibeleko zelulen seinale immuneak hedatzen dituztela egoera onean dauden hurbileko zeluletara, eta
|
horrek
handitu egiten ditu hantura orokorra eta lesioak. Ikertzaileek genetikoki eraldatutako saguen andui bat erabili zuten, gap loturarik gabea.
|
|
|
Horrekin zerikusia duen beste faktore bat gehiegizko pisua da. Arrisku faktore
|
horrek
handitu egiten ditu asma krisiaren aukerak; hala, neurrizko ariketak badu beste abantaila bat: obesitateari aurrea hartzen laguntzen du.
|
|
|
Peptido hori da senil plaken eta garun hodietako amiloide metaketen osagai nagusia Alzheimer gaixotasuna duten pertsonengan. Jakina da osagai
|
horrek
handitu egiten duela zelula neuronaletan erradikal askeen ekoizpena, eta horrek oxidazio estresa eta zelula heriotza eragiten ditu. Abha Chauhan New Yorkeko ikerketako zuzendari zientifikoaren arabera, “gure aurretiko azterketen eta gaur egungo azterketaren emaitzen arabera (Predimed delakoaren azterketari dagokionez), intxaurdun dietak adineko populazioaren dementzia arriskua murriztu dezake.
|
|
|
Badaki hitzaren bidez berdintzen dela, berdintzekotan, bi pertsonen arteko distantzia. Baina bera isilik gelditzen da beti, jakinda ere
|
horrek
handitu egingo duela bestearen presentzia. Besteak nola jokatzen duen da giltza.
|
|
2013
|
|
|
Ahalegin fisikoa egiten duten kirolariek erabiltzen dute, uste baitute
|
horrek
handitu egingo diela muskulu masa edo indar fisikoa.
|
|
2014
|
|
|
Hazkunde handi hori, neurri handi batean, ugalketa adinera* iritsi arte bizirik irauten duten pertsonen kopurua handitzearen ondorioz gertatu da; horrekin batera, ugalkortasun tasetan aldaketa handiak izan dira, eta
|
horrek
handitu egin ditu urbanizazio prozesuak eta migrazio mugimenduak. Joera horiek ondorio garrantzitsuak izango dituzte hurrengo belaunaldientzat.
|
|
2016
|
|
|
Bikote mistoen kasuan, beste helduleku nagusi bat agertzen zaigu begi aurrean. Kide erdaldunaren errealitatea nolabait" euskalduntzen" da eta
|
horrek
handitu egiten du kide horren motibazioa, gaitasuna (maila baxuagoan) eta ondorioz erabilera. Helduleku horri oratu genioke transmisioan aurrerapauso praktikoak emate aldera.
|
|
|
Kolesterol maila goian izateak (200 miligramotik gora dezilitro bakoitzeko) esan nahi du hiperkolesterolemia dagoela eta
|
horrek
handitu egiten du gaixotasun kardiakoa eta garun hodietako istripua izateko arriskua.
|
|
|
Jogurt likidoetan, dena den, ez da guztiz horrela izaten; izan ere, batzuetan esne hautsa eransten diete prozesuan, eta
|
horrek
handitu egiten du laktosa kopurua.
|
|
2017
|
|
|
Modu industrialean egindako ogiak kopuru handi samarretan izaten dute esnea edo esne hautsa, eta
|
horrek
handitu egiten die lisina kantitatea.
|
|
2019
|
|
|
Ederrak izan ziren egun haiek, gu bezain ederrak, gazteak ginen eta, ba al dago gazte amodio baino ederragorik? Ezinezkoa zen gurea, eta
|
horrek
handitu egiten zuen pasioa, desioa. Bai, ederra izan zen garai hura; xentimorik gabe ginen aberatsak, arras aberatsak, eguzkia, ilargia, basoa, itsasoa, ilunabarra... denak ziren gureak.
|
|
|
Koagulazioan duen eragina aztertu da batez ere, baina ez da hain ezaguna bihotz hodietako osasunean duen eragina, batez ere K2: organismoan kaltzio zirkulazioa erregulatzen laguntzen du, eta, beraz, arterietan barrunbeak sortzea saihesten du, eta
|
horrek
handitu egiten du aterosklerosia eta istripu kardiobaskularrak gertatzeko arriskua. Osteoporosiaren aurka.
|
|
2020
|
|
|
«Zaintzaren ikuspegi ekonomizista erabiltzea mehatxu bat da adinekoen baliabideetarako». Tarifak igo egin direla azaldu du, eta
|
horrek
handitu egin dituela enpresen etekinak: «Zein da egoiliar baten kostu erreala?
|
|
2021
|
|
|
Eta gauza bera esan dezakegu patatei buruz ere. Haientzat, gainera, beste alderdi batzuk ere hartu behar ditugu kontuan, hala nola hozkailuan ez sartzea, tenperatura baxuek lagundu egiten baitute almidoia azukre sinple bihurtzen, eta
|
horrek
handitu egiten du frijitzean edo labean egitean akrilamida eratzea. Elikagaiak prestatzearen alderdi positiboak Orain arte ikusi ditugu elikagaiak prestatzeak ekar ditzakeen eragozpenetako batzuk, baina abantaila ugari ere baditu.
|
|
|
Hego Euskal Herrian argindarraren prezioarekin egunotan gertatzen ari dena hotz boladari egotzi diote haiek. Azaldu dutenez,
|
horrek
handitu egin du etxeetako eskaria, eta prezioak igo dira, garestiago diren energiak erabili behar izan direlako dagoen beharrari erantzuteko.
|
|
|
Ados? Sistema
|
horrek
handitu egiten ditu haurdun geratzeko probabilitateak, koito baginal arrunt batekin konparatuta. Hala ere, lehenengo intseminazioaren ondorioz haurdun geratzeko aukera %15 bitartekoa izan ohi da.
|
|
2022
|
|
|
Ondorio larriak ditu horrek, kontrol gluzemiko txarragatik, bereziki 2 motako diabetesagatik. Ondorio gisa,
|
horrek
handitu egiten du zenbait patologiaren arriskua, hala nola oin diabetikoarena, gaixotasun kardiobaskularrena, nefropatia diabetikoarena, neuropatia diabetikoarena edo ikusmen konplikazioena, baita patologia horietako askori lotutako hilkortasunarena ere. Espainiako Diabetearen Federazioak (FEDE) 2019an argitaratutako “Espainian 1 motako diabetesa duten pertsonen ase gabeko beharrak” txostenaren arabera, tratamenduaren atxikimendua funtsezko oinarria zen diabetesa duten pertsonentzat eta haien senideentzat, haien osasunean eragiten baitu, baina baita gastu sanitarioan ere.
|
|
|
Hantura hori sortzen da zigarro kea biomasa erretzean sortutakoa (egurra, ikatza…), besteak beste. Gainera, hantura horren ondorioz, muki formazioa handitu egiten da. eta
|
horrek
handitu egiten du buxadura hori. Mota horri honela deitzen zaio:
|
|
|
2016an, 2/ 2016 Legea onartu zen, Euskadiko Toki Erakundeei buruzkoa, eta 2019an, lege hori garatzen duen 179/ 2019 Dekretua. Dekretu
|
horrek
handitu egin zuen udalek hizkuntza kontuetan zuten eskumena. Terrazen ordenantza ez da horregatik aldatu; bestela ere aldatzeko asmoa zeukan Orioko Udalak, lehen geneukana zaharra zelako, eta, plaza oinezkoentzako jarri denetik, herriko egoera asko aldatu delako.
|
|
|
25 milioi pezeta inguru ordaindu zituzten frontoi berria egiteko (150.000 euro), eta hura finantzatzeko mila pezetako (sei euro) milaka akzio saldu zituzten Gernikan eta inguruetan. Herritar askok erosi zituzten akzio horiek, eta, Beaskoetxearen ustez, «ahalegin kolektibo»
|
horrek
handitu egin zuen «frontoiaren inguruko atxikimendua». «Oso gurea dela sentitu behar dugu», nabarmendu du harro.
|
|
2023
|
|
|
Ekoizle batzuek azukre erantsia erabiltzen dute botilaratu aurretik kombuxa gozatzeko. Zaporetakoetan, gainera, fruta zukua gehitu ohi da, eta
|
horrek
handitu egiten du azukre edukia. Beste fabrikatzaile batzuek hartzidura denbora naturalak errespetatzen dituzte eta ez dute azukrerik gehitzen.
|
|
|
Horrela bizi dute, esaterako, Lander Diaz de Gereñu eta Aintzane Agirre txistulariek. Biek, gainera, euren semeekin batera hartuko dute partea aurten ere, eta
|
horrek
handitu egiten die satisfazioa. " Beti bizi izan ditugu Corpusak etxean.
|