|
2004
|
|
|
elur, garazuza, kaskabar, euri, harri, xirimiri, laño, lanbro, gandu, belaño, ihintz, izotz, horma, karro, jela... Españeraz, frantsesez, txineraz edo hungareraz, nork segurta ditzake
|
horien
kideak. Eguraldiari dagozkion fenomenuak nun nahi ezagunak izan arren, ez dira herri guzietan era hortaraxe zatikatuak:
|
|
2006
|
|
|
entitate kolektibo horiek norbanakoentzat esanahi eta garrantzi berezia dutelako justifikatzen da autodeterminazio eskubidea. Era berean, kosmopolitismoaren argudioei aurre eginez, komunitate
|
horien
kide izateak pertsonentzat duen esanahia azpimarratzen dute. Millerrek dioenez, kontuan hartu behar da mundua ez dela norbanakoz bakarrik osatzen, komunitatez ere baizik.
|
|
2007
|
|
|
Elkarteak eratu ahal izango dituzte, eta elkarte
|
horien
kide izan, pertsona fisikoek eta pertsona juridikoek, azken horiek publikoak nahiz pribatuak izan, hurrengo printzipioen arabera:
|
|
|
h) Gobernu eta ordezkaritza organoak, horien osaera,
|
horien
kideak hautatu eta ordezteko erregela eta prozedurak, beraien eratxikipenak, karguen iraupena, karguei uzteko arrazoiak, euren erabakiak eztabaidatu, hartu eta betearazteko modua, eta erabaki horien ziurtagiriak eman behar dituzten pertsonak edo horretarako ahalmena duten kargudunak, eta organo horiek baliozkotasunez osatzeko betekizunak, bai eta zenbat elkartekide behar diren ere, gobernu organo...
|
|
|
Zigor Kodearen 515 artikuluan zehaztu da zein elkarte ez diren zilegiak: ...helburu dutenak ere; banda armatu, antolakunde edo talde terroristak; helburu zilegia badute ere, helburu hori lortzeko indarkeriazko bideak edo nortasuna aldarazteko nahiz kontrolatzeko bideak erabiltzen dituztenak; izaera paramilitarreko antolakundeak; pertsona, talde edo elkarteen aurkako bereizkeria, gorrotoa edo indarkeria sustatzen dutenak, horien ideologia, erlijio edo sinesmenen zioz, edo
|
horien
kideen edo horietako baten etnia, arraza edo nazio, sexu, sexu joera, familia egoera, gaixotasun edo elbarritasunaren zioz. Kasu honetan, arazoa da elkarteak eta ez kideren batek izan behar dituela jokabide horiek, eta beti ez da erraza zehaztea ez zilegitasun penalaren egilegoa elkarteko kideei dagokien edo elkarteari berari.
|
|
|
...lburu dutenak ere; banda armatu, antolakunde edo talde terroristak; helburu zilegia badute ere, helburu hori lortzeko indarkeriazko bideak edo nortasuna aldarazteko nahiz kontrolatzeko bideak erabiltzen dituztenak; izaera paramilitarreko antolakundeak eta pertsona, talde edo elkarteen aurkako bereizkeria, gorrotoa edo indarkeria sustatzen dutenak, horien ideologia, erlijio edo sinesmenen zioz, edo
|
horien
kideen edo horietako baten etnia, arraza edo nazio, sexu, sexu joera, familia egoera, gaixotasun edo elbarritasunaren zioz). Desegite hori zigor jurisdikzioaren eskumen esklusiboa izango da.
|
|
|
i. Batetik, mugimendu
|
horien
kideak deskribatzerakoan, «sindikalistak, ekologistak, apezak (sic) eta komunistak (resic)» ikusten baditu ere, argiesan behar zaio Negri ri mugimendu horiek ez daukatela zerikusirik ohikopolitika komunistarekin: zentralismo demokratikoa, abangoardiak, ohikoalderdi politikoak, lider karismatikoak, pertsonalitatearekiko kultua, etadiskurtso zaharkitu horiek guztiak pikutara joan dira betiko.
|
|
|
Nazio Batuen Biltzar Nagusiak, 27 artikulu hori garatzeko asmoz, 1992ko abenduaren 18an Gutxiengo Nazional, Gutxiengo Etniko, Erlijio eta Hizkuntza Gutxiengoen kide diren herritarren Eskubideen Adierazpena onartu zuen. Adierazpen horrek gutxiengo nazionaletako herrikideen eskubide indibidualak eta kolektiboak aitortzen ditu, eta gizatalde
|
horien
kideen aldeko ekintzak —diskriminazio positiboa— egiteko bide legala irekitzen du, haien kultura, hizkuntza, tradizioa eta ohiturak gordetze aldera.
|
|
2008
|
|
|
[Arrazoi onirikoaren kritika.] Ametsak" egia" bihurtzen dira hizkuntza batzuetan," errealitate" beste batzuetan, eta besterik ere bai bestetan. Edozein hizkuntzatan esan daitekeena da egia, errealitatea eta
|
horien
kideak ametsak direla eta, zehazkiago, dezakeenak ondutako amesgaiztoak direla.
|
|
2009
|
|
|
Bestaldetik, homosexualek New Yorken indar handia dute. Auzapeza bera ere, Edward Coch,
|
horien
kidea da. Homosexualek antolatzen dituzten desfileetan hantxe agertzen da bera lehena, denek ikus dezaten.
|
|
2011
|
|
|
4 Espainiako lurraldearen barruan, Espainiako legearen arabera babestuko dira jabetza intelektualaren eta industria jabetzaren eskubideak, nazioarteko hitzarmenetan eta itunetan ezarritakoari kalterik egin gabe, Espainia hitzarmen eta itun
|
horien
kide den heinean.
|
|
|
Aitortzen dugu ardura handiz munduko zenbait lekutan komunitate erlijioso eta
|
horien
kideen aurka intolerantzia erlijiosoa badela, bereziki, erlijio sinesmenak askatasunez praktikatzeko eskubidea mugatzeko, bai eta gero eta ohikoagoak diren estereotipo negatiboak agertzea, eta komunitate horien aurka larderia eta indarkeria egintzak, euren erlijio sinesmena eta euren etnia jatorria edo euren ustezko arraza jatorria dela eta;
|
|
|
Baieztatzen dugu gutxiengoen etnia, kultura, hizkuntza eta erlijio nortasuna babestu behar dela, horrelakorik egon dagoenean, eta gutxiengo
|
horien
kide diren gizakiak berdintasunez tratatuak izan behar direla eta euren giza eskubide eta oinarrizko eskubideak gozatu behar dituztela inolako diskriminaziorik gabe;
|
|
|
...uta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokan politikariek eta alderdi politikoek izan dezaketen funtsezko zeregina, eta alderdi politikoak bultzatzen ditu gizartean berdintasuna, elkartasuna eta bereizkeriarik eza sustatzeko neurri zehatzak har ditzaten, besteak beste, borondatezko jokabide kodeak ezarriz, kode horiek euren urratzeagatik barne diziplina neurriak barneratzen dituztela; hartara,
|
horien
kideak arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduak sustatu edo bultzatzen dituzten adierazpenak edo egintza publikoak gauza ez ditzaten;
|
|
|
111.Gonbitea luzatzen die estatuei arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktima edo jomuga zein izan eta norbanako eta talde
|
horien
kideei ingurune seguru eta osasuntsua bermatzeko neurriak, hain zuzen ere, diskriminatzaileak ez direnak, eta gehienbat ondorengoak:
|
|
2012
|
|
|
2 Zigor berberak ezarriko dira, baldin eta egitateak elkarte, fundazio, sozietate edo korporazioen aurka edo
|
horien
kideen aurka gauzatzen badira, kideen ideologia, erlijio edo sinesmenengatik, kideen edo horietako baten etnia edo arrazarengatik, edo euren nazio jatorri, sexu, sexu joera, familia egoera, gaixotasun edo elbarritasunarengatik.
|
|
|
5) Pertsona, talde edo elkarteen aurkako bereizkeria, gorrotoa edo indarkeria sustatzen dutenak, horien ideologia, erlijio edo sinesmenen zioz, edo
|
horien
kideen edo horietako baten etnia, arraza edo nazio, sexu, sexu joera, familia egoera, gaixotasun edo elbarritasunaren zioz.
|
|
|
5 artikulua. Baimendu egingo da barneratuen batzordeek bete dezatela eta betetzea egin diezaietela, lan destakamenduetan batzorde
|
horien
kideei edo ospitaleetako mediku buruei, emaileei igorriko zaizkien formulario edo galdeketak eta laguntza kolektiboen buruzkoak direnean (banaketa, beharrizana, kopuruak, etab.). Halako formulario eta galdeketak, behar bezala beteta, emaileei igorriko zaizkie atzerapenik gabe.
|
|
|
a) herri
|
horien
kideei ziurtatzea, nazio legeriak biztanleriaren gainerako kideei ematen dizkien eskubide eta aukera guztiak maila berean gozatuko dituztela;
|
|
|
3.Artikulu honen 1 eta 2 paragrafoen aplikazioak ezin izango die herri
|
horien
kideei eragotzi herrialdearen herritar guztiei aitortutako eskubideak egikaritzea eta kasuan kasuko betebeharrak euren gain hartzea.
|
|
|
1.Legeria orokorrak aurreikusitako zigor zehapenak ezartzen zaizkienean herri
|
horien
kideei, kontuan hartu dira euren ekonomia, gizarte eta kultura ezaugarriak.
|
|
|
Herri interesdunek babesa izan dute euren eskubideak urratu ez daitezen, eta, orobat, lege prozedurak hasi ahal izango dituzte, modu pertsonalean nahiz ordezkaritza erakundeen bitartez, eskubide horien errespetu eraginkorra ziurtatzeko.Neurriak hartu dira bermatzeko herri
|
horien
kideek ulertzen dutela eta ulertarazten dutela lege prozeduretan; eta, beharrezkoa denean, interpreteak edo baliabide eraginkorrak emango zaizkie.
|
|
|
3.Galarazi egin da herri horietatik kanpoko pertsonak herri
|
horien
kideek izan dezaketen herrien ohiturei edo legeei buruzko ez jakintasuna baliatzea, pertsona horiek beregana dezaten, besterik gabe, herrioi dagozkien lurren jabetza, edukitza edo erabilera.
|
|
|
2.Agintari eskudunak ziurtatu du herri
|
horien
kideen heziketa eta horien parte hartzea hezkuntza programak prestatzen eta gauzatzen, pausoz pauso herri horiei transmititzeko programa horiek egiteko erantzukizuna, halakoa gertatzen denean.
|
|
|
Giza eskubideen esparruan, benetako partaidetza duten gobernuz kanpoko erakundeek eta erakunde
|
horien
kideek, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean aitortutako eskubide eta askatasunak eta nazio legeen babesa gozatu behar dituzte.
|
|
|
b) Erakundeak, elkarteak edota gobernuz kanpoko taldeak osatzeko, eta
|
horien
kide izateko eta horietan parte hartzeko;
|
|
2016
|
|
|
503). Hala, ezagun denez, Frédéric Mistral ek proventzeraz idatzitako Mireioeta finlandierazko Elias Lönnrot en Kaleva zituen eredutzat, eta
|
horien
kide litzatekeen poema nazionala egiteko enkargua egin zion Orixeri. Euskaldunakdugu enkargu horren emaitza.
|
|
2019
|
|
|
Beraz, alu eta alha ezin izan litezke" hitz zaharren egituraren ordezkari jator" (FHVen esandakoaren aurka), ezta otso, atso edo etse ere gehi genezake, 29 orain baitakigu mailegu garbi direla lehen biak eta eratorri ilun(= zahar), aldiz, azken hirurak. Hots, horiei buruz edo
|
horien
kideez badakigu etimologia zehatzak ezagutu aurretik ere erro zahartzat hartzeko beren desegokitasuna nabarmena zela.
|
|
2020
|
|
|
Familia
|
horien
kideak ez ziren mundu mailako izarrak bihurtu.
|
|
2021
|
|
|
gora, behera, atzera, aurrera, iparrera, mendebaldera, itsasora, plazara begira. Zernahi gisaz,
|
horien
kide datibodunak nahiko arruntak dira tokia adierazten duten izenekin: Biak hesiaren kontra jarrita, etxeari begira (I. Mendiguren); Mendiari begira dago Padania (Lertxundi); Lehen zatian bezala, ordea, aurrera iritsi bai, baina ateari begira antzu zeuden (Berria); Isilik geratu ziren puska batean, jendeari eta plazari begira (X. Aranburu) eta abar; (itsasoari begira, esaterako, oso arrunta da).
|
|
|
ETAk adierazten du bere esku hartze armatu horiek lehen abisua izan direla talde
|
horien
kideentzat, zeinek, beren elkargo lagunen babes ofizialagatik eta epaileek eta agintari zibilek erakusten duten mespretxuak babestuak, ikaragarri izutzen baitituzten herritar guztiak.
|
|
|
" Espainiako Gobernuari, okupazio indar
|
horien
kide eta senideei, kuartelak, etxekuartelak eta komisariak ebakuatzeko eman epea mantentzen dugula berresten diogu.
|
|
2023
|
|
|
" toki kolektibitateen berezko Zuzenbidea, honakoak ezarri eta arautzen dituena: beraien antolakuntza, horien ordezkari izan eta horien helburu bereziak administratzen dituzten erakundeen egoera berezia, eta erakundeen eta
|
horien
kideen arteko harremanak" 15.
|