|
2002
|
|
|
Gainera, lotura gorakor
|
hori
merkataritza arloan kontzentrazio sektorial garrantzitsu baten bitartez hezurmamitzen da. Izan ere, merkataritza espezializaziooso trinkoa dago Hego Euskal Herriko ekonomian:
|
|
2003
|
|
|
Hala ondorioztatzen da “Enpresa bat finkatzeko faktoreak” izeneko txostenetik. Txosten
|
hori
merkataritza ganberek egin zuten, Europako Gizarte Funtsarekin lankidetzan, 1998an sortutako eta 2002an oraindik bizirik zeuden sozietateen azterketatik abiatuta. Ikerketaren arabera, bederatzi elementuk zehazten dute, guztira, enpresa baten etorkizuna.
|
|
2005
|
|
|
“Merkataritza gizatiarragoa sortzen da” kanpainaren parte den ekimena da. Kanpaina
|
hori
merkataritzari buruzko ekintza aste globalarekin batera egingo da, eta munduko merkataritzaren eta giza garapenaren arteko harremanak aztertu nahi ditu. Izan ere, harreman horiek ez dituzte beti onura nabarmenak eta jasangarriak sortzen merkataritza sektoreko zuzeneko eta zeharkako langileentzat.
|
|
2006
|
|
|
Eremu horretan, aipaturiko hitzarmen horren 10.1 artikuluak adierazten du «pertsona orok adierazpen askatasunaren eskubidea duela». Artikulu
|
hori
merkataritza informazioari aplikatzeari dagokionez, Giza Eskubideen Europako Auzitegiak publizitate edo merkataritza informazioak sartzen ditu informazio eta adierazpen askatasunaren barnean15.
|
|
|
Espainian ez bezala, europar eremuan, desleialtzat jo ohi dute publizitate konparatiboa, publizitate iraingarria delakoan; ikuspegi oker
|
hori
merkataritza lehiaketaz zuten uste zahar batean oinarritu da. Dena den, Europako Ekonomia Elkartea sortu zenean, publizitate konparatiboak merkataritzako lehiaketan zuen garrantzi eta eraginaz jabetu ziren, eta Estatu Batuetako eta Europako hainbat estatutako ereduari jarraitu zioten.
|
|
2008
|
|
|
Sozietate anonimoa erantzukizun mugatuko sozietate bihurtzen denetan, erabakiaren aldeko botorik eman ez duten akziodunak ez dira jarriko Erantzukizun Mugatuko Sozietateei buruzko Legearen IV. kapituluaren II. atalean xedatzen denaren mende hiru hilabeteko epean, transformazio
|
hori
Merkataritzako Erregistroaren Aldizkari Ofizialean argitaratzen denetik zenbatzen hasita.
|
|
|
Bat egitearen ondoriozko eskritura eratzailea edo irenspen eskritura Merkataritzako Erregistroan inskribatu eta gero,
|
hori
Merkataritzako Erregistroaren Aldizkari Ofizialean argitaratu behar da Merkataritza Kodean ezarritakoaren arabera, eta azkendutako sozietateen Erregistroko idazkunak ezereztu behar dira.
|
|
|
2 Epai batek adierazten badu erabakia deuseza dela,
|
hori
Merkataritzako Erregistroan inskribatu eta Aldizkari Ofizialean argitaratu behar da; deuseztasun horrek ez ditu ukituko bat egitearen inskripzioaren ondoren sortutako betebeharrak, betebehar horiek sozietate irenslearen edo berriaren mesedetan nahiz horien pentzudan eratuta ere.
|
|
|
Sozietatearen iraupen epea amaitutakoan, sozietatea desegiten da zuzenbide osoz, salbu eta aldez aurretik horren iraupena esan-bidez luzatu eta luzapen
|
hori
Merkataritzako Erregistroan inskribatzen denean.
|
|
|
1 Akziodunen batza orokorrak onetsi behar du aurreko artikuluak aipatu balantzea, eta balantze
|
hori
Merkataritzako Erregistroaren Aldizkari Ofizialean argitaratu behar da, bai eta sozietate egoitzan zabalkunde handiena duten egunkarietatik batean ere.
|
|
|
Sozietatearen administratzaile batek edo batzuek akzioak sinatu ahal dituzte eskuz edo baliabide mekanikoak erabilita. Azken kasu horretan, notario akta egin behar da, modu mekanikoan jarritako sinadurak eta notarioaren aurrean jartzen direnak bat datozela egiaztatzeko, eta akta
|
hori
Merkataritzako Erregistroan inskribatu behar da, tituluak zirkulazioan jarri aurretik.
|
|
|
1 104 artikuluan orokorrean xedatutakoari kalterik egin gabe, erantzukizun mugatuko sozietateen batza orokorraren notario akta egitea eskatu denean, eskabide
|
hori
Merkataritzako Erregistroan agerraraz daiteke bazter oharraren bidez ere; horretarako, eguneko aztergaien zerrendan inskribatzeko moduko erabakiren bat edota urteko kontuen onespena agertu behar dira.
|
|
|
1 Eskritura publikoan agerrarazi behar da pertsona bakarreko erantzukizun mugatuko sozietatea eratu dela, egoera hori sozietate partaidetza guztiak bazkide bakarraren esku geratzeagatik sortu dela, edota sozietate partaidetza guztiak edo batzuk eskualdatzearen ondorioz egoera hori galdu edo bazkide bakarra aldatu dela; eskritura
|
hori
Merkataritzako Erregistroan inskribatuko da. Inskripzioan nahitaez adierazi behar da nor den bazkide bakarra.
|
|
|
1 1 Enpresa Berri sozietatea baliozkotasunez eratzeko, eskritura publikoa behar da, eta
|
hori
Merkataritzako Erregistroan inskribatuko da. Inskripzioa dela bide, Enpresa berri sozietateak nortasun juridikoa eskuratuko du.
|
|
|
3 Eskritura eskuetsitakoan, notarioak Tributu Administrazio eskudunetara bidaliko du berehala eskritura hori agiri elektroniko bakarrarekin batera, sozietatearen identifikazio fiskalerako zenbakia lortzeko; hala denean, eta tributu legeriak ezarritakoaren arabera, egintza hori kargatzen duen zergaren autolikidazioa aurkeztu ez ezik, notarioak kopia eskuetsia ere igorriko du,
|
hori
Merkataritzako Erregistroan inskriba dadin.
|
|
|
Sozietate anonimoa erantzukizun mugatuko sozietate bihurtzen denetan, erabakiaren aldeko botorik eman ez duten akziodunak ez dira jarriko Erantzukizun Mugatuko Sozietateei buruzko Legearen IV. kapituluaren II. ata lean arautzen denaren mende hiru hilabeteko epean, transformazio
|
hori
Merkataritzako Erregistroaren Aldizkari Ofizialean argitaratzen denetik zenbatzen hasita.
|
|
|
Kasu horretan, notario akta egin behar da, modu mekanikoan jarritako sinadurak eta notario eskueslearen aurrean jartzen direnak bat datozela egiaztatzeko. Akta
|
hori
Merkataritzako Erregistroan inskribatu behar da, tituluak zirkulazioan jarri aurretik.
|
|
|
1 Sozietatea eratuko da eskritura publikoaren bidez, eta
|
hori
Merkataritzako Erregistroan inskribatu behar da. Inskripzioa dela bide, erantzukizun mugatuko sozietateak nortasun juridikoa eskuratzen du.
|
|
|
1 Transformazioaren eskritura publikoan sozietate ondareak kapitala estaltzen duela adierazi behar dute eskrituraren egilesleek euren erantzukizunpean; eskritura
|
hori
Merkataritzako Erregistroan aurkeztu behar da inskripziorako, transformazio erabakia hartu eta aurreko egunean itxitako balantzearekin batera.
|
|
|
d) Bazkideek erantzukizun pertsonala izango dute transformazioaren aurretik hartutako zorren gain, salbu eta sozietatearen hartzekodunek esan-bidez onartu dutenean transformazioa. Erantzukizun horrek bost urteko preskripzio epea du, transformazio
|
hori
Merkataritzako Erregistroaren Aldizkari Ofizialean argitaratzen denetik zenbatzen hasita.
|
|
|
2 Lege honen 81 artikuluak ezarritako kasuan, itzulketa gertatuko da, baldin eta hartzekodun arruntek ez badute aurkajartze eskubiderik egikaritu eta hiru hilabeteko epea igaro bada hartzekodunei jakinarazpena egin zaienetik, edo jakinarazpen
|
hori
Merkataritzako Erregistroaren Aldizkari Ofizialean eta sozietatearen egoitza zein herritan egon eta herri horretan zabalkunderik handiena duen egunkarian argitaratu denetik.
|
|
|
Estatutuetan ezarritako epe muga amaitutakoan, sozietatea desegiten da zuzenbide osoz, salbu eta aldez aurretik horren iraupena esan-bidez luzatu eta luzapen
|
hori
Merkataritzako Erregistroan inskribatzen denean.
|
|
|
Konpainia kontratuaren bitartez, bi pertsona edo gehiagok ondare funts erkidea eratzeko betebeharra hartzen dute, ondasuna, industria edo halako zerbait jarrita, irabaziak lortzeko; kontratu
|
hori
merkataritzakoa izango da, baldin eta kode honetako xedapenen arabera era tu bada, konpainia mota edozein izan da ere.
|
|
|
Merkataritzako konpainiak, eragiketei hasiera eman baino lehen, eskritura publikoan agerrarazi behar ditu bere eraketa, itun eta baldintzak; eskritura
|
hori
Merkataritzako Erregistroan aurkeztuko da inskripziorako, 17 artikuluak xedatu bezala.
|
|
|
2 Gero inskripzioa egin behar da Lan eta Gizarte Arazoetarako Ministerioko Kooperatiben Erregistroan edo kasuan kasuko autonomia erkidegoko Kooperatiben Erregistroan, eta
|
hori
Merkataritzako Erregistroan agerraraziko da, bazter oharraren bidez. Erregela hau aplikatuko zaie aseguru kooperatibei ere.
|
|
|
4 Txostena eranskin gisa jasoko da sozietatearen eratze eskrituran edo kapital gehikuntza betearazteko eskrituran, eta
|
hori
Merkataritzako Erregistroan aurkezten denean inskriba dadin, kopia kautoa gordailutuko da bertan.
|
|
|
1 Sozietatea eratuko da eskritura publikoaren bidez, eta
|
hori
Merkataritzako Erregistroan inskribatu behar da. Inskripzioa dela bide, sozietateak nortasun juridikoa eskuratzen du.
|
|
|
c) Erregistro informazioa zentralizatu eta argitaratzea; zeregin
|
hori
Merkataritzako Erregistro Nagusiari dagokio, erregelamendu honek ezarritakoaren arabera.
|
|
|
3 Aurreko paragrafoetan ezarri iraungitze epeak erabakia hartzen denetik hasiko dira zenbatzen, eta, Merkataritzako Erregistroan inskribatu beharreko erabakien kasuan, erabaki
|
hori
Merkataritzako Erregistroaren Aldizkari Ofizialean argitaratzen denetik.
|
|
|
Administratzaileen izendapenak onarpenaren unetik sortzen ditu ondoreak; izendapen
|
hori
Merkataritzako Erregistroan aurkeztu behar da inskripziorako, hamar eguneko epean, onarpen datatik zenbatzen hasita, administratzaile horren izen abizenak eta adina agerrarazita, pertsona fisikoa izanez gero, edota sozietatearen izendazioa, pertsona juridikoen kasuan, baita egoitza nahiz naziotasuna ere, bi kasuetan; sozietatearen ordezkaritza duten administratzaileei dagokienez, banaka jardun de...
|
|
|
2 Aldarazpen hori eskritura publikoan agerraraziko da; eskritura
|
hori
Merkataritzako Erregistroan inskribatuko da, eta hurrengo artikuluan xedatutakoaren mende geratuko da.
|
|
|
Tributu zuzenbidearen arauekin zein Administrazio zuzenbidearen arau orokorrekin lege hutsunea bete ezin daitekeenean bakarrik aplikatu ahal da Kode Zibila. Bestalde ere, ezin ahantz daiteke zenbait kasutan Zuzenbide erkide
|
hori
Merkataritza zuzenbidea edo Lan zuzenbidea bera izan daitekeela.
|
|
|
Horrez gain, likidazioaren azken balantzea eta bazkideen zerrenda ere sartu behar dira, non beren nortasuna eta bakoitzari dagokion likidazio kuotaren balioa agertuko baitira. Azken
|
hori
Merkataritza Erregistroan inskribatzen den eskritura publikoan sartuko da, eta sozietateari buruzko idazpen guztiak kitatuta geratzen direla adieraziko da. Sozietatearen kontabilitateko dokumentazioa, likidatu eta iraungi ondoren, Merkataritza Erregistroan gordetzen da, iraungitzeko eskriturarekin batera.
|
|
2009
|
|
|
Balore bermedun maileguaren negoziazioa onartuta badago bigarren mailako merkatu ofizialean, eta mailegu horren poliza egitean merkataritzako artekari elkargokideak esku hartu badu edo mailegua eskritura publikoan egin bada, mailegu
|
hori
merkataritzakoa izango da.
|
|
|
Hartzekodunek ontziaren aurka dituzten eskubideak azkendu egiten dira, jendaurreko enkantean eta judizio bidez egindako salmentaren eskritura eman eta
|
hori
Merkataritzako Erregistroan inskribatu eta gero.
|
|
|
Konpainia kontratuaren bitartez, bi pertsona edo gehiagok ondare funts erkidea eratzeko betebeharra hartzen dute, ondasuna, industria edo halako zerbait jarrita, irabaziak lortzeko; kontratu
|
hori
merkataritzakoa izango da, baldin eta kode honetako xedapenen arabera eratu bada, konpainia mota edozein izanda ere.
|
|
|
Merkataritzako konpainiak, eragiketei hasiera eman baino lehen, eskritura publikoan agerrarazi behar ditu bere eraketa, itun eta baldintzak; eskritura
|
hori
Merkataritzako Erregistroan aurkeztuko da inskripziorako, 17 artikuluak xedatu bezala.
|
|
|
Zernahi gisaz, Espainiako kodegintza ez zen izan, inondik inora ere, lege esparru arduratsua, gaztelaniaz bestelako hizkuntzei begira. Hala eta guztiz ere, merkataritzako trafikoaren beharrizanak zein trafiko horren arintasun eta malgutasunak zirela bide, forma askatasuna onartu zen kontratazioan; askatasun
|
hori
Merkataritza Kodearen 51 artikulura bildu zen, hasieran nazioarteko ikuspegitik abiatuta, baina gerogarrenean Espainiako Estatuan ere eragina izateko bidea zabalduz. Artikulu horren edukia kontuzkoa da:
|
|
|
Jose Ram n Maule n: Hain zuzen, hedapen
|
hori
merkataritza eta ekoizpen eredu globalizatu baten barruan gertatu da. Eredu horretan, herrialde batzuk beste batzuen hornitzaile dira.
|
|
2011
|
|
|
3 Gauza erabat suntsitu edo galtzen denean, edo gauza
|
hori
merkataritzatik kanpo geratzen denean.
|
|
2012
|
|
|
3 Norbaitek, irabaziak lortzeko asmorik gabe, beste inori errazten badio 1 paragrafoan deskribatutako eskuraketa, edo, jendaurreko komunikazioaren bidez,
|
hori
merkataritzakoa izan zein izan ez, zenbait pertsonari informazioa ematen badie zerbitzua baimenik gabe eskuratzeko moduari buruz edo 1 paragrafo horretan bertan aipatu eragingailu zein programetatik edozein erabiltzeari buruz, horiek lortzeko bultzatuz, orduan, horri paragrafo horretan agindu isuna ezarriko zaio.
|
|
|
Kapital honek «merkatu»en nukleo nagusia osatzen du. Ez da esan behar, askiezaguna baita, finantza kapitalaren ezegonkortasuna eta botere ekonomikoa direlaarazo ekonomiko eta sozialen errudunak, nahiz eta erru
|
hori
merkataritzaren etakapital produktiboaren globalizazioari egotzi nahi izan zaion, modu okerrean.
|
|
|
Eremu horretan, aipaturiko hitzarmen horren 10.1 artikuluak adierazten du «pertsona orok adierazpen askatasunaren eskubidea duela». Artikulu
|
hori
merkataritza informazioari aplikatzeari dagokionez, Giza Eskubideen Europako Auzitegiak publizitate edo merkataritza informazioak sartzen ditu informazio eta adierazpen askatasunaren barnean15.
|
|
|
Beraz, bigarren eskuko dendak jakinarazten badu dirua itzuliko diola erosleari ordaintzen ez badio, ordaindutako dirua itzuli dio; bestela, txartel baten truke aldatuko duela dio. Baina, halaber, akatsik ez duen produktuagatik ordaindutako zenbatekoa ez ordaintzeko eskubidea ere badu,
|
hori
merkataritza politika denean. Partikular bati erositako produktuak Kasu honetan, Kontsumo Ondasunen Salmentaren Bermeei buruzko Legea ez da aplikatzen, partikular baten eta enpresa baten artean aplikatzen baita, Kode Zibila baizik.
|
|
2013
|
|
|
Horrez gain, itsas merkataritzaren inguruko beste hainbat ordenantza ekar daitezke hizpidera. Orduz geroztik, Frantziako merkatariek era bereko zuzenbidea erabili zuten, bakoitza non bizi zen kontuan hartu gabe; zuzenbide
|
hori
merkataritzako egineren adierazpen baimendu bezala onartu zen, bai Frantzian, baita Europa osoan ere, Ingalaterra barne.
|
|
|
Beherapen konstanteak izan arren Europako lurzoruan jarraitu arren, alde nabarmena dago oraindik erabiltzaileek beren herrialdean eta handik kanpo ordaintzen dituzten tarifetan. Alderdi
|
hori
merkataritza sustatzearen eta Europar Batasunean informazioaren zirkulazio librearen aurkakoa da. Horregatik, Europako Batasunak 2014ko udako roaming eko tarifak amaitzea erabaki du. Hona hemen neurri honetako puntu guztiak.
|
|
2017
|
|
|
Merkataritza sozietateak eratu eta gero, nortasun juridikoa izango dute egintza eta kon tratu guztietan. Sozietate horiek eskritura publiko bidez eratu behar dira eta eskritura
|
hori
Merkataritza Erregistroan inskribatu behar da.
|
|
2019
|
|
|
Plazen %92, 3.482, laranja kolorekoak izango dira, eta %8, 295, urdin kolorekoak. Kolore urdin
|
hori
merkataritza jarduera handiagoa duten kaleetan kontzentratzen da, hala nola Joaquin Beunza, Bernardino Tirapu, Artika eta Marcelo Zelaieta bera. Gainerako bideak laranja kolorekoak izango dira, Gas ibaiaren korridoreen inguruko eta Anelier pasealekuaren inguruko disuasio aparkalekuak barne.
|
|
2020
|
|
|
Txina AEB konpetentzia ezartzen ari den ordena global berriaren erdian egongo da, eta
|
hori
merkataritzan, baina batik bat teknologia berrietan, bioteknologian eta adimen artifizialean islatuko da; baina baita ideologia mailan ere. Txina ez baita teknologia bakarrik.
|
|
|
Eta
|
hori
merkataritza indarrek, globalizazioak eta industria Estatu
|
|
2023
|
|
|
Tributu zuzenbidearen arauekin zein Administrazio zuzenbidearen arau orokorrekin lege hutsunea bete ezin daitekeenean bakarrik aplikatu ahal da Kode Zibila. Bestalde ere, ezin ahantz daiteke zenbait kasutan Zuzenbide erkide
|
hori
Merkataritzako zuzenbidea edo Lan zuzenbidea bera izan daitekeela.
|