|
2000
|
|
|
—Behazun beltza igan zaio bururat, eta odol ateratze batzuk egin behar zaizkio, ea behazun beltza burutik jaisten zaion, eta arimatik tristura
|
hori
kentzen.
|
|
|
Jorra lana batez ere: hau sartu,
|
hori
kendu, hura aldatu eta bertzea borobildu. Astelehenean erosi liburuak lagun izan nituen; gure irakurleen artean inork jakin goserik baldin bazuen Ameriketako sekta nekrofiloen nondik norakoez, betekada ekarriko zien, inola ere, biharamuneko zenbakiak.
|
|
2001
|
|
|
Behartsu bada ere, handia. Handitasun
|
hori
kenduz gero, gauza hutsa gelditzen zaie.
|
|
2002
|
|
|
Are errazagoa, bere burua babesteko gai ez den haur bat. Zailena estigma
|
hori
kentzea da. Hala ere, pozik nengoke nire hitz hauek ezertarako balioko balute, kalteak kalte:
|
|
2004
|
|
|
Gero gerokoak. Oraingoz behintzat ideologia interesatu eta gezatuei darien gandu
|
hori
ken dezagun begien aurretik, euskal gogo giroa alde orotarik hartua baitago delako lanbroaz. Hizkuntzen eta kulturen berezko ekologia onetsi ordez, elebitasunaren eta aniztasunaren aldeko marrua besterik ez da entzuten bazterretan, pluraltasun horren arrazoiak berezko gizarte bilakaeraren historiari jarraituko balio bezala.
|
|
|
Hizkuntza baten sustraia bera ukatzen da, beraz, mintzabide tasun
|
hori
kentzen edo ahultzen zaiolarik: " Alkarrekiko ulertzapena da hizkuntzaren betekizun nagusia", dio Martinet-ek berak aurreraxeago.
|
|
2005
|
|
|
Biak han geratu direnean, beraz, Madokak, eskuak bereen artean harturik, kontatu dio zelan joan den konexioa, zelan lortu duten lehen atea zeharkatzea, jatorrizko webgunearen bilaketari ekiteko. Ez dio, ordea, buruan topatu dutenaren berri eman, zenbat zabor sartu dioten eta, batez ere,
|
hori
kentzerik ez dutela izan, mingarria gerta dakiokeelakoan. Bigarren pasahitza eskatzen zuen leihora iritsitakoan parentesi bezalakoa egin du, lehenago Naroari kontatu diona berari ere kontatzeko, oraingoan Urko aipatu gabe.
|
|
2006
|
|
|
harroak eta apalak, jatorrak eta zekenak, alaiak eta tristeak. Gaixotasunak, ordea, gizartean jantzi ohi dugun gaineko geruza
|
hori
kendu egiten digu, eta gizon kokildua ematen zuenak ausart joka lezake zoritxarren aurrean, edo handi mandia errukarri agertu. Ez dut esan nahi itxuraz besteko nortasuna daukagunik, gehienetan baieztatu egiten baita kanpotik ematen dugun irudia; esan nahi nuen errealitate sakonago bat azaltzen dela halakoetan, eta seguru asko baita egiazkoagoa ere.
|
|
|
Zerbeza bana hartzen ari gara Natxo eta biok, botilatik, muturrean jartzen dieten serbiletatxo
|
hori
kenduta.
|
|
|
Gero, Cromwelek eta bere gizonek gauza bertsua egin zuten Eskozian, bigarren aldiz, eta 1653 urtean erabat garaile iritsi zen, berriz ere, Londresera. Oliver Cromwel bere ironside maiteenekin sartu zen parlamentuan –gerra garaian parlamentuak Jeneral Agintari Nagusi izendatu zuen Cromwel, baina gerra amaitu zenean, zuhurtzia handirik gabe, titulu
|
hori
kentzeko asmoa agertu zuen parlamentu berak, eta hori ez zitzaien batere gustatu Jeneral Agintari Nagusiaren mutikoei.
|
|
2008
|
|
|
Hizkuntz gaitasun murritza zuen bere adinerako, esaldi motz eta zehatzak erabiltzen zituen beti, baiezko edo ezezko esaldiak denak,, non da bada??
|
hori
kenduta. Amak bazuen gogoa galdera horren jatorria topatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Presoen mundua oso konplexua da, senideengan sekulako presioa dago, presoen urruntzea zigorra da? Eta espetxe politika aldatu balitz, halako lasaitasun bat ekarriko zuen, presio
|
hori
kendu egingo zuen eta beste dinamika bat ere sortu ahal izango zen. Beraiek esaten ziguten, bai Batasunak eta bai alderdi sozialistak, ezetz:
|
|
|
–Proiektu guztiak, independentista barne?. Baina beraiek saiatu ziren etengabe
|
hori
kentzen, eta kendu zuten?.
|
|
|
–nuke kamiseta
|
hori
kentzea, ausartu zen eskatzera?, eta janztea soineko hura, aurreneko gauekoa.
|
|
2011
|
|
|
Eta hantxe paratu genuen Galtzagorri, fabrika artean. Pelikula ikusten dudanean esaten dut, Kalabaza tripontzia 2 egin beharra daukat egunen batean, zahar itxura
|
hori
kendu eta egungo teknikekin hobetuta, baina bestelako aldaketa handiegirik gabe, pertsonaiak mantenduz, gaur egungo egoerara mitologia ekarriz, katxondeo gehixeagorekin, konplexuak alboratuta?. Baina gaur egungo haur batek ikusiko ote luke Kalabaza tripontzia 2?
|
|
|
–Bi izaterakoan, helburua ez da, nire? filma egitea, puntu egoista
|
hori
kendu egiten duzu gainetik, pelikula bera da garrantzia duena, eta erabaki guztiak dira filma hobetzeko, ez niri gustatzen zaidana egiteko. Bien arteko eztabaidan, lan bikoitz horretan, emaitza zuzenagoa eta koherenteagoa da pelikularekin?.
|
|
2012
|
|
|
Alabari zaletasun zatar
|
hori
kendu behar diozu, nola edo hala. Lixibarena ez zaizu ideia txarra iruditzen:
|
|
|
Somosierrako tunelak pasatzerako, irratiko interferentziak entzuten ziren berriz. Atzealdean zihoan batek irrati puta
|
hori
kentzeko eskatu zuen. Autobus erdiak txalotu zuen esandakoa.
|
|
|
galdetzen zizun, galderarekin batera kokotekotxoa luzatuz. . Ohitura zatar
|
hori
kendu egin behar duzu, Lucia laztana!, gaineratzen zuen segituan eztiago, emandako kolpeagatik damututa seguruena.
|
|
2013
|
|
|
–Bai, bota gura duzuna, gazte. Ea heriotza ikusi izanaren aurpegi
|
hori
kentzen duzun.
|
|
|
Igarotako lekuetan lurrin lorratza utziko zuela iruditu zitzaidan, desagertu arren bere presentzia iraunaraziko zuen aztarna atsegin bat. Mareni begiratu nion eta pantailatik begiak kendu gabe jarraitzen zuen, aitarengatik harro beharbada, hori pentsatu nahi izan nuen, oraindik gizon erakargarria zela juzgatuz agian, zaharra baina dotorea, nahiz eta, motots
|
hori
kenduko nioke, pentsa zezakeen, edo bera jaio zenean, 17 urte lehenago, nolakoa izango zen irudikatu.
|
|
|
Bideoak ikusten ari ginela Marenek aitari nola begiratu zion gogoratu nuen, gizon erakargarria zela juzgatuz seguru asko, zaharra baina dotorea oraindik. . Nik motots
|
hori
kendu egingo nioke?, pentsatuko zuen beharbada orduan, eta pentsa zezakeen orain ere, baina ez zuen horrelakorik esan. Isilik zegoen, eta aitari adina begiratzen zidan niri, zer egin behar genuen jakin nahirik edo.
|
|
2014
|
|
|
Bizitza osoa neraman hori egiten, txikitatik. Gurasoak ere saiatu zitzaizkidan ohitura
|
hori
kentzen, baina nik, gelako argia itzaltzen zuten bezain laster, buelta eman, ohearen oinaldera jaitsi, izara pixka bat altxatu eta, korridoretik iristen zen argi izpitxoa aprobetxatuz, El Jabato edo Spider man en komikiak irakurtzen jarraitzen nuen, begiak ixten zitzaizkidan arte; gure amaren arabera, horixe zen nire dioptria kopuru handiegiaren iturburua, teoria horretarako oinarri eskasa eskain... Elena ni baino goizago oheratzen da, lan kontuengatik, eta gure gelara joaten naizenerako lotan egoten da, gehienetan.
|
|
|
Baina,
|
hori
kenduta, hasieratik joan dira gauzak ondo P-rekin.
|
|
2015
|
|
|
–Ondo pasatzen duzue zuek, bata bestearen atzetik, egin dio burla Harryk?. Uste dut ez zenutela jakingo zer egin entretenimendu
|
hori
kenduko balizuete. Onartu nahi ez duzuen arren, batak bestearen premia duzue.
|
|
|
Halere, edozein konstituzio, lege idatzi, norma idatzi, balio idatzi, gizakiek egindakoa denez, erkatzeko eta aldatzeko modukoa izango da, demokrazia batean behintzat. Uste dut, hain zuzen ere, konstituzio bati aukera
|
hori
kentzen dion sistema politikoak demokrazia bera demokrazia ahulago bihurtzen duela. Eta aldaezintasuna nolabait indarrez mantendu behar du, tamalez.
|
|
|
Alabaina, trebetasun berezi bat eskatzen du kritika mota horrek, irakurtzeko era analitiko bat: atalak zelan banatu, zergatik ez den sinesgarri egiten pertsonaia bat, paragrafo
|
hori
kenduko nuke, kontraesanak, euria ari du eta ez darama aterkirik baina ez duzu aipatu busti denik... Tamalez, nik ez dakit hori egiten, agian etzanda irakurtzen dudalako, buruz gora, eta, egia esan, liburu batean kontraesanak bilatzen aritzea munduko zereginik estresagarri eta tristeena iruditzen zait.
|
|
2016
|
|
|
Aisialdian, liburuak irakurri lituzkete alabek: informazio baliagarria ekarriko die, eta inork ez die
|
hori
kenduko, inoiz ere.
|
|
|
–Artundok erran zidan umea zama bat zela Nagorerentzat, erran zuen Asiainek?. Beharbada pisu
|
hori
kendu nahi izan dio gainetik.
|
|
|
Gisa horretan nolaz ez dago Gogoa zure meneko? Ahal guzia egizu otoi Gogo txar
|
hori
kentzeko.
|
|
2017
|
|
|
A History of Contraception in the West (1997) [Ebaren belarrak: kontrazepzioaren historia Mendebaldean] liburuan, gehien erabiltzen ziren substantzien katalogo zabala ematen digu, eta azaltzen du substantzia horiek zer ondorio izatea espero zen eta ziurrenik zer ondorio izango zituzten.61 Haurren hazkuntzan autonomia apur bat emateko emakumeei belaunaldiz belaunaldi helarazitako jakinduria
|
hori
kendu zien kontrazepzioaren kriminalizazioak. Dirudienez, jakinduria hori ez zen galdu zenbait kasutan, ezkutuko bihurtu baizik; baina, jaiotzen gaineko kontrola berriro gizarteratu zenean, kontrazepzio metodoak ez ziren aurrerantzean emakumeek erabil zitzaketenak, gizonezkoek erabiltzekoak baizik.
|
|
|
Gertakari
|
hori
kenduta, bi egunak bikainak atera ziren. Portsmouth tik iritsi ziren ferryan Bilbora eta gu Bilboats enpresako ontzi batekin geunden zain Abrako portuko hirugarren kaian.
|
|
|
Nik, esate baterako, zahartzean titi zorrorik gabe ibiltzeko asmoa nuen. Beti eman izan dit atsegin handi bat prenda
|
hori
kentzeak. Orain ere askotan egiten dut, taxian noala, trenean edo hegazkinean.
|
|
|
Nirekin zerikusirik ez duen zerbait dela esaten dit, ni ezagutu baino lehen ere pasa zitzaiola burutik. Batzuetan nire egoak bere gain hartu duen zama
|
hori
kendu nahi dit eta une batez tiraka ibiltzen gara, nire egoak askatzen duen arte. Nire ezinbestekotasun sentipenak galtzen du beti.
|
|
|
Oihal zurixka bat sortu zitzaion begian. Esan zioten tela
|
hori
kendu egingo ziotela nagusiagoa zenean, operazio baten bidez. Baina ez ziren iritsi ebakuntzarik egitera, hori baino lehen galdu baitzuen begi zauritua. Zortzi urte izango zituen amonak, Donostiako moilatik eskolara bidean zihoala.
|
|
|
irakaslea, igeltseroa, ile apaintzailea. . Garenaren zati
|
hori
kentzen zaigunean, identitate borroka hasten da, etiketa profesional horietatik haratago nor garen aurkitzeko. Langabeziak kalte egiten dio bai norberak bere buruarekiko duen irudiari, bai besteek hari buruz dutenari ere?.
|
|
2018
|
|
|
–Lasai, erabaki egokia hartu duzu. Irati, egia esan, lastima sentitzen zuelako zegoen prest berarekin egoteko, zuri oztopo
|
hori
kentzearren, zelanbait esateko. Ondo daki halako lanak egiten, kar, kar, kar.
|
|
|
proiektu batzuk dituzu, eta bizitzak beste erabaki batzuetara eramaten zaitu. Politikak liluratu egiten du, hori du berea, eta,
|
hori
kenduta, hegalak moztuko bazenizkio bezala da. Horregatik, jarraitu egin zuen lehendakaritza utzi eta gero Legebiltzarrean, Europako Parlamentuan?
|
|
2019
|
|
|
Batetik bestera dabil telefonoa eskuan. Eskertzen dio prestaketen lan
|
hori
kentzea, berak ez luke jakingo nondik hasi ere.
|
|
|
–Besterik ez nuen behar!?. Badaki bere ondoeza sakonagoa dela jartzen dituen aitzakiak baino, ondoez
|
hori
kentzeko ez dela aski aldi baterako ihesbide bat: mundu guztiarekin haserretzen da, bera gabe eta beraren kontra eraikia delako; nerabezarotik, haurtzarotik ari da protestaka bere kondizioaren kontra; ordainak agindu dizkiote, segurtatu diote ezen, bere aukerei uko egiten badie gizonen mesederako, den denak eta gehiago itzuliko dizkiotela, eta engainaturik sentitzen da; unibertso maskulino guztia akusatzen du; sumina da mendekotasunaren beste aurpegia:
|
|
|
Hamaika urte zituenetik, nola gona motzak eramaten baitzituen, iruditzen zitzaion jende guztiak begiratzen ziola; gona luzeak jantzi, eta lotsa ematen zioten bere oinek, aldakek eta abarrek. Hilekoa etorri zitzaionean, ia erotu zen; pubiseko ileak hazten hasi zitzaizkionean,, sinetsirik zegoen bakarra zela munduan izugarrikeria hori zuena?, eta, hogei urte bete arte, beti depilatzen zen, basatien apaingarri
|
hori
kentzeko?. Bularrak hazteak larritu egin zizkion obsesioak, betitik sekulako beldurra izan baitzion gizena izateari; besterena ez zuen gorroto, baina iruditzen zitzaion beretzat tara bat izango zela.
|
|
|
Alferrik esplikatuko zaio desloratzea eta erditzea ez zaizkiola hain izugarriak irudituko egunen batean, milioika emakumek etsi dutela horretan eta ez zaiela iruditzen hain eramangaitza. Haur bat kanpoko gertakari baten beldur denean, beldur
|
hori
kentzeko esaten zaio guztiz naturalki onartuko duela geroago: orduan, haurra beldur da etorkizunean ez ote den alienaturik, galdurik ibiliko.
|
|
|
den bezalaxe, emakumearen arazoa gizonen arazo bat izan da beti. Ikusia dugu zergatik izan zuten hasieran, indar fisikoa ez ezik, prestigio morala ere; gizonek sortu zituzten balioak, usadioak, erlijioak; emakumeak sekula ez ziren lehiatu nagusitasun
|
hori
kentzeko. Emakume bakan batzuek. Safok, Christine de Pizanek, Mary Wollstonecraftek, Olympe de Gougesek?
|
|
2020
|
|
|
Aramendi ez zen harritu. " CFDTk hasieratik esan zuen adinarena zela marra gorria beretzat, eta lehen minututik genekien gobernuak neurri
|
hori
kenduko zuela ere". Kexu da CFDT ez delako egiazki inoiz sartu erreformaren kontrako mobilizazioetan.
|
|
|
Iruñean mundu guztiak" el edificio de la Vasco" edo" la Vasco" esaten ziona, urte luzeetan" La Vasco Navarra Sociedad Anónima Española de Seguros y Reaseguros" aseguru konpainiaren egoitza izan zelako. Goi goian Palas Atenearen irudi bat eduki zuen hasieran; gero, 1943an, irudi
|
hori
kendu eta beste pisu bat gehitu zuten; 79an erloju termometro digital bat paratu zuten, horrelako lehena Iruñean. 1999an Helvetia Seguros multinazionalak erosi zuen Vasco navarraren %90, eta jendeak" la Vasco" esaten segitzen bazuen ere jada ez zen" la Vasco", Helvetia baizik.
|
|
|
" Ni neroni detenitua izan nintzenean, artean ez zegoen detenitua Jose Miguel, nik 13 egun egin nituen komisarian, eta Naparragatik ikaragarri insistitzen zidaten, hura dela ideologoa, a ese hay que pillar, eta a ese hay que matar,
|
hori
kenduz gero ere, si le liquidamos a ese liquidamos a los autónomos ideológicamente, oso militante destakatutzat hartzen zuten autonomoen barruan, orduan bere atzetik ari ziren gogotik, eta desagertu zela jakin nuenean, kartzelan nengoen noski (12 urte egin nituen kartzelan, gehi beste bat Iparraldean pasatu nuena), orduan kokatzen joan nintzen interrogatorioko gauza asko, eta konturatu nintzen ... Gero GALen ekintzak hasi ziren, baina nik uste dut Jose Miguelena izan zela oso ondo aukeratutako pertsona baten bila joatea, Espainiako Gobernutik, gure borroka desagerrarazteko.
|
|
2021
|
|
|
Beraz, egunen batean idatzi nahiko banu –demagun– zirkulu horretan edo horren antzekoren batean gertatzen den fikziozko egoera bat, beharbada naturalagoa eta hobea irudituko litzaidake pertsonaiaren batek" hik esango duk nahi duana..." esatea, eta ez" zuk esango duzu nahi duzuna". Baina, adibide anekdotiko
|
hori
kenduta, niri ez zait okurritzen hitanoa modu naturalean erabiltzeko aukera handirik. Ukatu ere ez dut ukatzen egon daitezkeenik, nahiz eta niretzat, esan dizuedan moduan, apur bat amorragarria suertatzen den.
|
|
|
Julio Cortazarrek esan zuen moduan," umorea behin eta berriz pasatzen da aldare guztien azpitik, pedantekeriaren azpitik, letra larriz idatzitako hitz guztien azpitik". Bere literatura askatzeko umorea erabili zuen Cortazarrek, eta haren eredua jarraitu behar dugu maisukeriari kontra egiteko, gure falta seinalatuta min egin nahi digutenei tresna
|
hori
kentzeko eta munduari barre eginez geure buruari barre egiten ikasteko. Gaitasun hori izatea da umore ona izatea.
|
|
|
Sofatik altxatzeko nahiko lan egunez, ez bada casting bat egiteko hogei egunetik behin, EITBko estudioetan edo Victoria Eugenian edo Arriagan edo..., inoiz ez Euskal Herritik kanpo, zertarako, total, alferrik izango da eta; eta gauez ezin sartu izara artean, dela Juego de Tronos, Stranger Things, Sex Education, The End of the Fucking World, dela telefonoz ari dela bere lagunen batekin, dela Twitterren, Facebooken, Instagramen katramilatuta dabilela kasik eguna argitu arte. Eta hori dena, gero esateko niri, sofatik, kafe beroa eskuetan eta artean pijama gisa erabiltzen duen eta kuleroak doi estaltzen dizkion alkandora zabal urdin argi
|
hori
kendu gabe, zirimiriak Egiako gure pisuko leihoak nola zipriztintzen dituen begiratzeari utzi ostean, nik euritako galtzak janzten ditudala ikusirik: merezi al dizu?
|
|
|
Montsek ezer kontatu nahiko balu, familian ari den ustean egingo luke. Ezezagun batek, ordea, ideia
|
hori
kenduko dio burutik. Eta itxi egingo da.
|
|
2022
|
|
|
Hotz begiratuta, Turkiak errazago onar lezake Hego Kurdistan subirano eta kontserbadore bat, autonomiarik txikieneko Rojava iraultzaile bat baino. Edozer litzaioke onargarri, alegia, independentzia hitz
|
hori
kenduta.
|
|
|
Lokatzez gainezka daude. Artean fresko, alferrik saiatuko da lokatz
|
hori
kentzen, lehortu egin behar du lehenago. Apretak kendu eta oinek eskertu dute eman zaien askatasuna.
|
|
|
Pertsonen beharrak ez dira lehenesten, emakumezkoenak are gutxiago. Zerbait daukagunean min
|
hori
kentzea da helburua, begiratu barik zerk sortzen ahal duen, prebentzio lan bat egin barik. Nik horrela bizi izan dut ernalkuntza prozesua eta haurdunaldia.
|
|
|
Nire ustetan guztiz noblea zen kausa baten alde jarri nuen arriskuan bizia, eta herriaren alde hau eta hura egin zutela lau haizetara zabalduz ahoberokeriak entzuten nizkienen aurrean pentsatzen nuen gauza bat dela esatea eta beste bat egitea. Eta to!, euskarri
|
hori
kendu didazu bat batean –jarraitu dut.
|
|
|
Gainera, bere logelako ohe tolesgarri ortopedikoa ez zen aukera bat, ezta bakarrik egonda ere. Hondartzako etxera alabekin joan izan zen apurretan gurasoen logelako matrimonio ohe erraldoian sartu ziren denak, Fra Angelicoren erreprodukzioaren azpian; Gorritik, berarekin joan zen batean," zabor klerikal"
|
hori
kendu lukeela esan zion emazteari, baina Karmelek ez zuen halakorik egiteko adorerik, aitari aurreneko errenazimentuko pintura zenbat gustatzen zitzaion gogoan. Edonola ere, Maddi eta Ane handitzen zirenerako ohe berriak erosi lituzkeela pentsatzen zuen, eta bere logela zena taxuz birdekoratu.
|
|
2023
|
|
|
Hori bai, betaurrekoak kendu eta esku artean zituela, lehenengo aldiz begietara begiratu zion: zaratak saihestu eta ezkerrekoan duzun tapoi
|
hori
kentzeko erizainarekin zita eskatu duzu. Kanpaiak, burrunbak eta txistuak izan daitezkeela irakurri zuen etxera iritsi zenean, akufenoak bezala ere ezagunak diren horiek.
|
|
|
Jesus odolbero bat da, eta arriskuan jartzen gaitu. Tenorea da zama
|
hori
kendu eta beste sistema bat asmatzen hasteko.
|
|
|
Ez didate ezer zor. Lasta
|
hori
kenduz gero, maitatua sentitzeko gehiegizko premia hori, askoz errazagoa da maitatzea. Eta maitatzea sendagarria dela uste dut.
|
|
|
Txoriburu hutsa zen, ez zeukan
|
hori
kentzerik. Lan bat bilatu eta lanean hasi zen.
|
|
|
Eta, era berean, fama izateak ez du esan nahi kalitaterik ez dagoenik, posible da biak izatea. Eta norbaitek biak dituenean, fama eta prestigioa, beti dago norbait kanpoan saiatuko dena prestigio
|
hori
kentzen, sinetsarazten proiektu hori hutsik dagoela, jendea engainatu dutela. Adibide pila daude mundu mailan fenomeno honena, eta ez da egia.
|