|
2000
|
|
|
Aurreko esaldi
|
hori
idatzi nuenean, Cashelen, luze hitz egin genuen Rocíok eta biok. Eta ez dakit zelan, agian kontatzeko gauza gutxiegi izatearen beldurrez, Irlandara etortzean bururatu ere egin ez zitzaizkidan arrazoiak bota nizkion bidaia hau justifikatzeko.
|
|
2003
|
|
|
Eta ez dakit hitz bakarra epitafioa izan daitekeen. Eta ez dakit Urbano Malanda Balak epitafioa idazteko asmorik ote zuen hitz
|
hori
idatzi zuenean. Baina munduko epitafiorik onena iruditu zitzaidan hura niri.
|
|
|
Badakit. Baina bi hilabete pasa dira
|
hori
idatzi zenidanetik, eta zu ere, pixka bat bada ere, biguntzen hasiko zinen, agian.
|
|
2005
|
|
|
Belaunerainoko gona ilunaz eta jertse berdeaz agertu zen, bere aitaren besotik, eta kontu handiz igo zituen epaitegiko eskailera mailak, ikara begiekin. Onartu zuen gutun
|
hori
idatzi ziola Fernandori eta erdi txantxetan zela ere bai, baina ez inongo bortxaketarik edo haurdunaldirik. Froga kaligrafikoak argi utzi zuen gutuna berak idatzitakoa zela.
|
|
|
Eta esaldi hori ezin zen borratu, arkatza borratzen den bezala eta arbela borratzen den bezala, letrak grabatuta zeudelako eta egurrezkoak zirelako, eta borratu nahi bazuten, egin behar zuten atea apurtu. Baina alkatea ez zen konturatu aitite Julianek
|
hori
idatzi ziola. Ez zen konturatu letrak aldrebes zeudelako eta alkatea apur bat kokoloa zelako benetan, ze mundu guztia konturatu zen eta bera ez.
|
|
2008
|
|
|
Baina? Miriamek
|
hori
idatzi. Nori?
|
|
|
Eta diozu? Miriamek ez zuen mezu
|
hori
idatzi! Bat:
|
|
2009
|
|
|
Ez zekien zergatik bururatu zitzaion
|
hori
idaztea. Nekeak eta desoseguak bulkatu zuten Jean Genet en ahapaldi hura, oihu bakarti hura kartelean itsastera, aldarrikatzera, honela eginez trankilduko balitz bezala.
|
|
|
–Gaizki irudituko al litzaizuke
|
hori
idatziko banu?
|
|
|
Nik eskutik hartu nuen Kelly eta musu bat eman nion. Agian
|
hori
idatziko nuke, Jean Genet en aipu hori.
|
|
|
–Bada, Kellyk aipu
|
hori
idatzi du kartel batean.
|
|
2010
|
|
|
–Zalantza asko ditugu horrekiko, baina gutxienez modu eraikitzailean egindako proposamena da?. Juxtu Egigurenek
|
hori
idatzi ondoren, nazioartekoek etena eskatu zuten. Eta, orduan, galdetu ziguten, niri konkretuki galdetu zidan batek, aktak jasotzen zituenak:
|
|
2011
|
|
|
–Harriaren pasadizo
|
hori
idatzi zenuke nonbait, esan diot.
|
|
|
Edo bai, baina kontziente naiz agian sagardotegiak gustatzen ez zaizkidalako haserretzea baino absurdoago izan daitekeela bestea, amorrua, ni bezalakoa ez delako amorrua, bat besterik gabe zoriontsua izan balitz bezala funtzionatzen duelako. Ez nuen espero
|
hori
idatziko nuenik, ez nago ziur hori den ere. Ni bezainbeste damutzen ez delako.
|
|
2012
|
|
|
Ez luke orduan arduraren bat, txikia balitz ere, Joseba Orbek? Zer bilatzen zuen nobela
|
hori
idaztean. Argumentu hori irratian azaltzean?
|
|
2013
|
|
|
–Ezagutzen ez dudan anaia bat. Eskutitz
|
hori
idatzi zidan bera.
|
|
|
Baina, ez: etxeratu arte ez du naufrago nobela
|
hori
idatziko. Erabakita dauka eta, itxura guztien arabera, ez du horretan behintzat bere buruari hutsik egiteko inolako asmorik.
|
|
|
Ez noa. Eta, gainera, psikotiko baten lana emateak ez du esan nahi
|
hori
idatzi duena halakoa denik; agian berak halakoxea agertu nahi du, zuri beldurra sartzeko, edo beste barik gorroto dizulako.
|
|
|
gehienak normalak, arruntak, gizabidetsuak eta bakezaleak, baina gutxiengo bat beti... Baina horrek ez du esan nahi
|
hori
idatzi duen papauak bere mehatxua gauzatzeko asmorik duenik. Koldarkeria bat besterik ez da, ziur.
|
|
|
Pedrok bazekien Facundoren bilakaeraren berri: bazekien karrera amaitu eta epaile izatea lortu zuela, oposizioak gainditu ostean;
|
hori
idatzi zion Facundok behintzat azken kartetako batean: esan nahi baita, garai batean lagun minak izan zirenak, kartak ere ugari bidaltzen zizkioten elkarri, estudiante garaian batez ere?
|
|
|
«Iturri erabat segurua» Pedro Gomez Nieto zen, eta Gomez Nietoren eta Enrique Rodriguez Galindo koronelaren arteko hainbat elkarrizketa jasotzen dituen eskuizkribu baten bidez berretsi zuen Perotek CESIDeko agiri horren fidagarritasuna. Bulego ohar
|
hori
idatzi eta hogei egunen buruan, Joxean Lasa eta Joxi Zabala bahitu zituzten eta Jose Mari Larretxea Goñi bahitzen saiatu ziren Lapurdin.
|
|
|
–Gutun
|
hori
idatzi nuenean, arrapostu zuen Darcyk?, zeharo bare eta hotz nengoela uste nuen, baina hemendik ikusita guztiz sinetsirik nago izugarrizko gogo garratzean idatzi nuela.
|
|
|
Pedrok bazekien Facundoren bilakaeraren berri: bazekien karrera amaitu eta epaile izatea lortu zuela, oposizioak gainditu ostean;
|
hori
idatzi zion Facundok behintzat azken kartetako batean: esan nahi baita, garai batean lagun minak izan zirenak –kartak ere ugari bidaltzen zizkioten elkarri, estudiante garaian batez ere– urrunduz joan zirela pixkanaka, baita, ondorioz, haien arteko harremanak hoztuz ere, bakoitza iberiar penintsularen mutur banatan bizitzeaz gain, Facundo gero eta espainolagoa sentitzen baitzen, eta Pedro gero eta abertzaleago.
|
|
2014
|
|
|
Dorothy Parker handiak sosegu apur bat eman nahi izan dit klub horretako kide bakarra ez naizela ziurtatuz duela hilabete ingurutik apalategian datzan poltsiko liburu bateko kontra azaletik, berak hiru martini aski omen zituen mahai azpira sartzeko, eta laugarrenak, aldiz, festa antolatzailearen izterpera lerrarazten omen zuen. Egia ote den ezin jakin,
|
hori
idatzi zuen behintzat, ziurrenik, bere ohiko zorroztasuna lagun, pour épater le bourgeois (kasu honetarako esamolde aproposagoa ezin), eta orain editore/ publizista bixkorren batek ateraldia baliatu du helburu komertzial arruntetarako15.
|
|
|
Zientziaren progresoa gizartearen eta gizatasunaren progresoa da. Gizarte hobea, egiazko iraultza, arrazoimenak eta zientziak bakarrik ekar lezakete (gogora Pariseko iraultza giroan ari dela
|
hori
idazten). Arrazoimenak eskubidea eta ahala du gizadia, zientzia razionalaren bidez?
|
|
2015
|
|
|
Bai; ez da Leire, Eire baizik. Eta horrela deitzen banaiz ez da gurasoek izenaren aurreko L hori patata frijituekin jatea erabaki zutelako, edo jaiotza agirian ditxosozko letra
|
hori
idaztea ahaztu zitzaielako. Ez.
|
|
|
Obra horrek bazituen soloak ere, eta horietako bat nori eta niri egokitu. Brittenek mutiko bat zuen buruan solo
|
hori
idazterakoan, Britteni hamabost urteko neskatxak bost axola zitzaizkionez, baina Asierrek nigan pentsatu zuen eta nik bihotzez eskertu nion ohorea. Ez zen abesbatzan kantatu nuen lehenengo soloa, baina bai agian inportanteena, zailena, arriskatuena.
|
|
|
Izaten dugun ilusio (bidezko) hori: gu geu garela idatzi dugun
|
hori
idatzi duen bakarra, hutsala zein miragarria izan?.
|
|
|
Hauxe erantzun nion: . Ezin dizut argitu zehatz mehatz nondik atera dudan baieztapen hori, baina esan diezazuket ez dudala
|
hori
idatzi han edo hemen irakurritakotik, eta ez dela nire burutazio hutsa. Zuzenean kontrastatutako baieztapena da, nire ustez leku egokian kontrastatutakoa?.
|
|
|
Nerabezaroko zer
|
hori
idatzi berritan, argitaratzeko pausorik eman aurretik, Jon Baltzari bidali nion testua, lagun irakurzale moduan bere iritzia eskatzeko, baina, batez ere, kontaketan zehar agertzen den pertsonaia legez bere onespen nahiz gaitzespena emateko edo zuzenketak proposatzeko.
|
|
|
Liburu asmo berri baterako oharra utzi nuen idatzita irail horrexetan, Errekartekoa amaitu berritan; koaderno hori nire jatorriari buruzko hausnarketa oroitzapen antzeko bat zen, baina, gure jatorria genetikoki beti bitan banatzen bada, nik erdi bakarrari egin nion kasu ordukoan: Errekarte aitaren baserria zen, eta aitaren aldetiko famili kontuak ageri ziren hor, besteak beste; lantxo
|
hori
idatzi ahala, ordea, amaren parteari buruzko burutazioak zetozkidan aldiro, koherentzia gordetzearren alde batera utzi behar nituenak, eta nire bigarren erdi horri buruzko proiektua izan zen, esku artekoa amaitu bezain laster, oharrean jaso nuena. –Arbelean idatzia?
|
|
|
–Abuztuko nire oporrak, Mirenekin egon beharrean, hirekin pasatzen ari nauk hire liburu alu
|
hori
idazteko! Eta orain arte lau orrialde ziztrin eta hamar ideia kaxkar baino ez diagu idatzi!
|
|
|
pentsatzen dute neskek,, halakori dantza eskatuko banio? mutilek, nork nori eskatu behar
|
hori
idatzi gabeko lege zorrotza baita; horrek ez du esan nahi, hala ere, batak baino besteak abantaila gehiago duenik, bai ordea arma diferenteak dituztela ehizaldirako batak eta besteak: eskopeta zein erreklamoa, sarea nahiz zepoa.
|
|
|
zuzendariaren eta produkzio taldearen ahalegina eleberria kokatzen den garaiko lexikoa, eszenografia, jantziak, zalgurdiak eta enparauak sinesgarritasunez birsortu nahian xahutzen dela, eta film hauen lorpena esparru formal horietara mugatu ohi dela usu. Esan beharrik ere ez dago, Cervantesek eleberri
|
hori
idatzi zuenean, naturaltasun handiz egin zuela berea zen lexiko horren erabilera, bere garaikoak ziren jantzi, ohitura eta zalgurdiena, eta beretzat aski axalekoak zirela xehetasun hauek guztiak. Eta beraz, hori bada obra horren egokitzapenean egokitu duguna, argi izan behar dugu Cervantesi batere axola ez zitzaion gauza bat egokitzen ari garela, inolaz ere ez obraren mamia bera.
|
|
|
kantatzen du Benito Lertxundi oriotarrak. Esaldi
|
hori
idazteko ordu asko igaro behar dira itsasoari begira. Urdina benetan irailean baita itsasoa.
|
|
2016
|
|
|
–Begira, ez zitzaidan batere kostatuko zure eleberri malapartatu
|
hori
idaztea edo gutxienez bideratzea. Asteburu batean, horretara jarrita, berrogei bat orrialde idatziko nizkizuke eta seguru nago hori aski izango dela zure neska liluratzeko.
|
|
|
Baina goazen, behingoz, Erasmus literatura
|
hori
idazteko gure gomendioen sorta aletzera:
|
|
2017
|
|
|
Heldu, inoiz ez da benetan heldu eta arrazoi horregatik beharbada miresten du Lime». Esaldi
|
hori
idatzi nuen «egoera normal batean» Harry Limeren hiletan topatu bait nuen estraineko aldiz. Otsaila zen, eta enterradoreek nahitaez zulagailu elektrikoak erabili behar izan zituzten lur izoztua zarrakatzeko Viennako Hilerri Nagusian.
|
|
|
–Ez al didazu
|
hori
idatzi? –Amaren etxera etorri?.
|
|
|
–Ez dut eraiki genuen katedral hartan lurperatua izan nahi?, ez dakit zenbatgarren kapituluan esan behar izan nuen orain errepikatzen ari natzaion hori. Berak eskatu ote zien gidoilariei
|
hori
idazteko niretzat. Katedraletako hilobien gainean jarritako marmolezko eskulturak irudikatu ditut, gu orain gauden bezala, buruz gora, begiak itxirik, eskuak sabelaren gainean dituztela, isiltasunean hotz.
|
|
2018
|
|
|
Portu atzeko amildegi azpiko haitzetan etzandako arratsalde eternal baten bake iheskorrera, berriro, beste behin baino ez bazen ere, eta gero gerokoak, gero utziko zuten agian, baina gero, lehendabizi azken zamalkatze bat, arren. Hori du hezurretan tatuatuta, baina ez du
|
hori
idatziko.
|
|
2019
|
|
|
Hainbeste harritu zaituen Jasoneren nobelari begira geratu zara eta pentsatu duzu laguna bere egia azaltzen ausartu dela. Bere beldurrak alde batera utzi eta egiari aurrez aurre begiratu diola nobela
|
hori
idaztean. Eta zu, aldiz, zeure egia zen hartatik urrundu zarela, atzera egin duzula.
|
|
|
Kointzidentzia da nire abizenaz galdetzen didazula. Badakizu Paula M Bk zer esan zion Rilkeri egunerokoan hor aipatu dizudan
|
hori
idatzi ostean? –Dagoeneko ez naiz Modersohn, eta ezta Paula Becker ere.
|
|
|
Zalantza egiten dut, euripean, nagoen moduan, bustirik? bira eman, etxera itzuli ez itzuli, poema
|
hori
idaztera. Berez, poemako pertsonaia bezala, bilatzen ari naizen inspirazioak ni neu aurkitu nau.
|
|
|
Zuzendari literarioak esan zuen, Ongi da, liburua oker zuzenketa batez zabalduko da, oker zuzenketa erridikulua da, ez irakurtzen den tokian ez bedi irakur ez, gurutzatuek ez zuten lagundu irakurtzen den tokian, irakur bedi gurutzatuek lagundu zuten, ederki egingo dute irri gure kontura, baina tira, zorionez garaiz ohartu ginen, eta egilea ulerkor agertu zen, beste alde batetik iruditu zitzaidan arrunt estimatzen zaituela, duela egun batzuk izan zenuten elkarrizketa bat aipatu zidan, Bai, elkarrizketa bat eduki genuen, deleaturrari buruz mintzatu ginen, Zeri buruz, galdetu zuen emakumeak, deleaturrari buruz, ez al dakizu zer den hori, galdetu zuen Raimundo Silvak, oldarkor, Bai, badakit, baina ez dut ongi aditu. ...ntuan hartuz, onartuko dugu honen guztiaren arrazoia nekea izan dela, ahalmenen itsualdi iragankor bat, tira, ahantzi dezagun arazo hau, errepikatuko ez delakoan, horretaz aparte, argitaletxeari zein egileari gutun bana idatzi diezu, barkamen eske, egileak esaten du ez dela beharrezkoa, baina egunen batean mintzatuko dela zurekin gertaerari buruz, hala ere guk uste dugu zure eginbeharra dela gutun
|
hori
idaztea, Silva jauna, Idatziko dut, Oso ongi, zuzendari literarioa orain lasaiturik ageri zen, esan beharrik ez dago datozen garaiotan zure lanak gure arretarik bereziena bereganatuko duela, ez uste dugulako berriz ere testuak nahita alda ditzakezunik, berriro ager litezkeen bultzada eutsi ezinezkoek zure gogoan iraun ote dezaketen, eta horrelakorik galarazteko baizik, eta hala balitz, esan gabe ... Zuzendari literarioa isildu zen, zuzentzaileak bere etorkizuneko asmoei buruzko aldarrikapena egin zain, asmo kontzienteei buruz bederen, zeren bestelako asmorik baldin bazen, inkontzientearen eremukoa izango baitzen, asmatu ezina.
|
|
|
–Plazara? azken Euskaraldian aldarrikatu dugun bezala,. Dantzara?, alegia, festara eta bizipozera (zer ote zerabilen Etxeparek buruan hitz
|
hori
idatzi zuenean?), eta, mundura!?, ez etxeko sukaldera eta ez auzora, mundura!
|
|
2020
|
|
|
Estebaranzek tesian esan bezala, aldizkari hau autonomiatik BVEren egiletza sinesten duenik badela frogatzen duten horietako bat da. Izan ere, Resiste
|
hori
idatzi zutenek ez dute zalantzan jartzen BVEren egiletza. Eta ohar hau gaineratzen dute:
|
|
2021
|
|
|
Orain askotan aspertu egiten naute orduan idatzitako lerro horiek, baina noizean behin grazia egiten dit garai horretako nire xalotasunak. Egun horretan, esate baterako, Maddiri begira luze egon ondoren" ez litzaidake batere axolako alaba bat edukitzea" idatzi nuen, eta
|
hori
idaztean badakit Françoisekin gogoratu nintzela.
|
|
|
Geurea, behintzat, idazten ari garen bitartean. Liburu bat egiteko liburu
|
hori
idatzi egin behar da, bai, baina idazle handiek –benetan handiek– ez dute idazten liburua egiteko, idazten egoteko idazten dute. Hori da plazera, hori da oparia, eta hori da, nire ustez, letretako printze honek Gero egiterakoan deskubritu zuena.
|
|
|
Gau batez, gizon kriminal eta basati batzuek neska bortxatzen dute eta, gertatutakoa ezin gainditurik, Julietak bere buruaz beste egiten du, eta mendekua hartzearren, Romeok bortxatzaileak banan banan hiltzen ditu. Istorio
|
hori
idatz dezaket, nahi badut. Nahi dudana idatz dezaket, inoren baimenik gabe.
|
|
|
Mirari horrekin ez dakizue zenbatetan harritu naizen. Liburu
|
hori
idatzi nuenean, nekiena baino gehiago sartu nuen, momentu horretan nintzen guztiarekin idatzi nuelako, ez nekien guztiarekin. Idatzi nuenean ez nengoen oso momentu onean, baina idazterakoan bizitza desagertu egiten zitzaidan eta fikziozko mundu erreal batean sartzen nintzen.
|
|
|
Horrekin konturatu naiz, orain, hemen, zuekin batera. Oraindik ez dakit zer egin informazio honekin, saiatu naizen arren ez baitut ipuin
|
hori
idaztea lortu, Maite eta lehoia deituko litzatekeen ipuin hori, ume bakarti bati eta bere suzko maitasunari buruzko ipuin definitibo hori. Dakidana zera da:
|
|
|
Adoretu egin behar zuelako, idazteko orduan traba egiten zioten beldurrak uxatu behar zituelako. Bukaeran errebelatu nahi nien irakurleei esku artean zeukaten narrazioa protagonistak idatzitako lehen nobela zela eta nobela
|
hori
idazteko adorea bere pisukideari maite zuela esatetik zetorrela. Pisukideak zer esaten zion ez zen hain garrantzitsua.
|
|
|
Errepide horrek, hiri horrek, kale horrek ez zeukan zentzurik. Ez dut uste
|
hori
idazten zegoen pertsonak buruan ikusten zuenik, eta ez dut uste nire buruan jartzen saiatu zenik.
|
|
|
Nobela
|
hori
idatzi dudanean, non idatzi dut, mundu honetan ala beste batean?
|
|
|
Ahal banu, nobela
|
hori
idatziko nuke. Eta ez bakarrik pelikula bat egin zutelako eta pelikula horretan Gregory Peck agertzen zelako eta Gregory Peck munduan egon diren gauzen artean gehien gustatzen zaizkidan gauzetako bat delako.
|
|
|
Ez dakit zergatik, baina literatura egiteko sua piztu nahi dudanean, beti egoten dira kantu batzuk miragarriak suertatzen zaizkidanak. Nora ez dakizun
|
hori
idazteko Nick Cave erabili nuen eta Cat Stevens ere bai. Lehenarekin Nora ikusi nuen; bigarrenarekin, Elias.
|
|
|
Lehenbiziko literatura ez dugu irakurtzen, entzun egiten dugu. Badago literatura bat belarrirako egiten dena eta ahozkotasunari lotua dagoena, eta sarritan ahaztu egiten dugu literatura
|
hori
idazten jartzen garenean. Zentzu horretan ipuinak dira, beharbada, gure literaturako generorik urgenteena; ez dugu itxaroten haurrak irakurtzen ikasi arte ipuinak ezagutu ditzaten.
|
|
|
Horren ostean esan ziona irakurrita –" Pronto volveré a casa y a tus brazos, ceñida mi frente con el laurel de la victoria" –, galdetzekoa da, eta erretorikoa eman lezakeen arren galdetu egingo dut, ondo ote zegoen
|
hori
idatzi zuen gizona. Berak baietz ziotson andreari:
|
|
|
Azaleko titular guztiak poltsan sartuko lituzke. Jakingo dute zerbait
|
hori
idatzi dutenek. Beste begi luzatze bat eta bere tokira itzuli du aldizkaria.
|
|
|
Duintasuna zer den ikasteko adin bat dago, baina hamazazpi urteak ez dira adin hori. Horregatik hasi nintzaizun eskutitz
|
hori
idazten, gehiegi pentsatu gabe ere, agur triste, esker zintzo, aurpegiratze gordin eta aitorpen desesperatu gisa. Zeri ari nintzaion agur egiten, eskerrak ematen, zer ari nintzaizun aurpegiratzen eta zer aitortzen, ez nago oso ziur.
|
|
|
Letrak idatzi ahala ezabatzen ditu behin eta berriz. Bere buruan plana egosten ari da eta plan horretan Iñakik ez du mezu
|
hori
idazten eta ez da Ainhoarekin gelditzen, plan horretan lasterketa hasierara doa Iñaki, merkatu beltzeko bere dortsalarekin, puntual, lo gutxi egin arren, zirraren forma onean, whatsapp taldeko marka onena egiteko prest. Plan horretan Aintzaneren barkamenak bultza egiten dio Aintzaneren ukazioari, Iñakik korrika egin ahal izateko bidea garbituz.
|
|
|
Zenbat denbora galtzen nuen Interneten hau eta bestea arakatzen, probetxuzko zerbait egin beharrean (nobela santu
|
hori
idazten hastea, adibidez). Ogia nola egin.
|
|
2022
|
|
|
Bat batean, goiko txio
|
hori
idatzi eta aste batzuetara, honako hau bota nuen:
|
|
2023
|
|
|
Gaur igandea da, baina ez larre berde, etxe txuri, teila gorri egun bat. Poema hori ez du inork sortu oraindik, handik urte batzuetara idatziko duen Sarrionandia kartzelan dago, duela juxtu hiru hilabete atxilotu zutenetik, Carabanchelen bera ere, guardia zibilen kuartelean egundoko pasada hartu ondotik, metro gutxira egongo ziren Joxek azken arnasa eman zuenean, baina poema
|
hori
idatzi gabe dago oraindik, asmatu gabe poemari doinua emango dion kantua, Hautsi da anphora diskoa atera berria du Ordorikak, Joxe Arregiren umetako ikaskide izandako Joxe Irazu Bernardo Atxagaren poemekin osatua, eta hori jotzen dabil han eta hemen, oraindik gutxi deitzen dioten arren, artean ez da gero bihurtuko den izar kultuzkoa.
|
|
|
Gure maitatzeko modua azpitik markatutako puntuei jarraituz marraztu dugu. Idatzi dugu ele, eme, idatzi dugu, mi mamá me mima, baina
|
hori
idazteko modu bakar eta nagusi bat erakutsi zaigu beti. Norbaiten eskua beti gure eskuaren gainean, Carverren ipuinean itsuak katedrala marraztu zuen bezala marraztu dugu bihotz bat.
|