|
2000
|
|
|
Beren galdera gakoa," zer nahi duzu esan horrekin?", ez zen batere tribiala: ikusmolde askok —totalitaristek lehenik— ezin diote beren buruari
|
hori
galdetu, beren partaideek ezin dute ezta planteatu ere egin. " Zer nahi duzu esan ‘garbiketa etnikoa’ eta ‘argitze kontzeptuala’ gauza bera direla adierazterakoan?", galdetuko genioke Horkheimerri, 1937an Vienako Zirkuluaren kontrako halako analogia ilunak ezarri zituenean.
|
|
2001
|
|
|
Zenbat nafarrek jasan izan duten diskriminazio
|
hori
galdetuta, Gurreak daturik ez zuela baina bazterketa agerikoa zela erantzun zuen. Kontraesan ugari, datu gutxi eta botere asko dago UPNko agintarien eskuetan:
|
|
|
Nia ezagutzaren oinarrizko baldintza da, baina ni hori zer den ez dago argi, eta ikusiko dugunez
|
hori
galdetzeak arazo asko sortuko ditu. Beti ere esperientzia ahalgarri batekin loturan agertzen da.
|
|
2002
|
|
|
Emerenen begiak gogara ikusi eben Leon. Ingurumari ibili jakon neskatoa, bestetan lez, hau esan,
|
hori
galdetu.
|
|
|
Badakit zein ginen ordukoak. Ez nuen
|
hori
galdetzen. Zer dela eta bilera hori?
|
|
|
Bat batean idazlearen bizitzako xehetasun batzuk gogoratuko genituen, nola abokatua izan zen ogibidez, nola bizitza guztia  bulego batean jardun zuen lanean, eta nola izugarri sufritu zuen idazteari emana bizi ezin zuelako. Ez ote da
|
hori
galdetuko genion geure buruari, ibaiaz beste aldeko errotulu txikiari begira Kafka hain estu hartzen zuen ofizinaren izena. Galderak ez zigun bakerik emango asteburu hartan.
|
|
|
Alkohol gehiegiak eragindako dirdai zilartsua dute haren begi estrabikoek. " Zer egiten du ume honek hemen?",
|
hori
galdetu behar didala ematen du, atzoko ertzainak ere bezala. Baina oso bestelakoak dira Pertik esaten dizkidan hi  tzak:
|
|
|
Euskara zertan den,
|
hori
galdetzen zuen batek gu gazte ginenean. Batua eta batua ez dena.
|
|
2003
|
|
|
Honelako premiazko behar sozial baten aurrean zergatik hartzen duten jarrera pasibo
|
hori
galdetuta, %19k oro har dagoen informazio falta aipatu dute, eta ez dakitela konpromiso hori zehazteko nora jo behar duten.
|
|
|
Ezin nion
|
hori
galdetu, bigarren egunean eta babarrunak sutan zituela.
|
|
2004
|
|
|
Ez esan ezetz, Aitor. Atzo ere
|
hori
galdetu nizun, eta...
|
|
|
–Ez dizut
|
hori
galdetu. Galdetu dizudana da ea fededuna zaren, benetan Jainkorik badela sinesten duzun.
|
|
2005
|
|
|
Beraiek ere
|
hori
galdetzen dute. Egia da akaso bere momentuan ez genuela behar bezala asmatu izena.
|
|
2007
|
|
|
–Noski. Eta harritu egiten al zara
|
hori
galdetzea. Zenbat denbora da zu larunbat batean etxean geratzen ez zinela?
|
|
|
– Zu ez zara nor niri
|
hori
galdetzeko. Ez al zara oraindik konturatu?
|
|
|
... egia dun, ikusten ez direlarik hobekiago ohartzen gaitun nola profitatzen duten... edo haurrek edo kabalek, funtsean, batera heldu dun. Garbiki erraiteko, aitortu behar dinat ontsa kontent ginela berak proposatu zaukularik etxearen antolakuntzaz arduratuko zela... ez gindinan auzo edo beste kanpoko bateri
|
hori
galdetzen ahal... ordaindu behar baita gero... ez... ez zutenan ez errefusatuko bainan... hola hobeki iduritu zaukun... gakoak eman diazkonau eta... aire joan gitun... zer aisaldi goxoan ginen... eta denak bere gain utzi... baratzeaz ere arduratu dun, uste’una?...
|
|
2008
|
|
|
Eta kapa zaharra beretzat hartu zuen Susanak eta kutxa batean gorde. Gure amona Anparok, haren alabak, zertarako behar zuen kapa
|
hori
galdetu zion. –Hiltzen naizenean, kapa honekin jantzi nazazuela nahi dut?.
|
|
|
UNAI. Ez dizut
|
hori
galdetu.
|
|
|
Eskoletan ikhasten balute haurretik dauzkioten irakaspenak bilhaka litezke emazte zuhur eta ohoragarri beren etcheen aberastasuna egin lezaketelarik. Egun bazter guzietan pleini dire nihork ez duela bere tokietan egon nahi; bertzela liteke eta
|
hori
galdetzen dugu, eskola danik eta haur haurretik maitha arazi behar litekela gazteri beren segidako bizi moldea eta estatua; utzirik bazterrerat amets choroak eta urguilu ergelak.
|
|
|
Patxi Lopezek aipatutako «gehiengo berria» ere zalantzan jarri du Ibarretxek. Nola lortuko duen
|
hori
galdetu dio. Bi modu iradoki dizkio:
|
|
2009
|
|
|
Zer da hobe herrialde batentzat, aberastasun urriko eremu batean ala oinpean urre gorria tonaka dituen batean egokitu izana? 43 milioi tanzaniarretako askok
|
hori
galdetzen diete beren buruei: multinazionalak lurpetik altxorra eramaten ari zaizkie hondakinak bertan utzita.
|
|
|
Baina aukera bat duk. Eta
|
hori
galdetu daitekek. Begiratu daitekek nonbaiten.
|
|
|
Kopeta zimurtu zuen Virginiak. Ez zen
|
hori
galdetu ziona. Olasok beste trago bat eman zion topolinoari, eta barraren ertzera abiatu zen.
|
|
|
MIMI: Ez dizut
|
hori
galdetu.
|
|
|
Gauzak kontatzeko modua oso ironikoa da, beti egia zer den zalantzan jartzen da, oroimena zalantzan jartzen da... Irakurleak sentsazio hori du; kalean gelditu eta
|
hori
galdetzen didate: Hau benetan gertatua al da?.
|
|
|
–Bi pertsona ezagutzen ditut munduan barre egin gabe
|
hori
galdetzeko gai direnak: nire emaztea eta zu.
|
|
2010
|
|
|
KAR. Eztiat
|
hori
galdetu, ordea...
|
|
|
LEO: Nik eztizut
|
hori
galdetu.
|
|
|
KOLDO: Ezidazu
|
hori
galdetu.
|
|
|
Eztabaida taldeetan horri buruz galdetuta, ez datoz bat inola ere kritika horrekin. Batzuk harritu egiten dira
|
hori
galdetzeaz, eta talderen batean baita barre algarak ere entzun ziren, hain egiten zitzaien harrigarria galdera. Arrazoi bat baino gehiago ematen da abertzaletasunaren balizko asmo hori ez sinesteko:
|
|
|
Inora ote noan esan nahi al duzu? Bai,
|
hori
galdetu nahi nizun. Joateko nintzen, baina plana aldatu dut atzo bertan.
|
|
|
Ez dago ondo formulaturik, jakina, euskal literatura jadanik badugulako. Enteratzen ez den batek edo zirikatzaile batek baino ezin du
|
hori
galdetu. Euskal literatura liburu dendatako erakusleihoetan dago plastifikaturik, telebistan neoi iluminazioz argi ilundurik eta lehendakariaren ezpainetan, politikeriarik ergelenaren dekorazio bihurturik bada ere.
|
|
|
Tetuango batek zerri bat topatu eta," Jan egingo dut nik hau!" pentsatu omen zuen. Badaezpadan kadiarengana eraman zuen zerri
|
hori
galdetzeko: " Jan dezaket zerri hau?".
|
|
|
Ezin zuen hori ukatu. " Gosaldu nahi al duzu?", benetan
|
hori
galdetu zion sukaldean topo egin zutenean. Lau urte izango zituen hori azkenekoz galdetu zionean, sei edo zazpi agian; bizitza ozpinez bete aurretik gerta zitezkeen halako mirariak.
|
|
2011
|
|
|
ni non sartu naiz? Zein da behin final zortzirenetara iritsita zure helburua. Banekien
|
hori
galdetuko zenidala; nik uste helburua jada bete dugula, aurrekoan ere fasez pasatzen ez bagina berdin zuela esaten genuen, baina azken finean ikusten genuen pasatzeko aukera eta pasa nahi genuen. Presio gehiago jartzen genion gure buruari, orain jada... Ilusiorik egiten al du aurrera pasatzeak. Bai, egin zidan.
|
|
|
KARLOS. Ez dizut
|
hori
galdetu.
|
|
|
Telebista asko eta askotan, antzeko berriak ematen dituztela ohartzen dira. Zergatik izan daitekeen antzekotasun
|
hori
galdetuta, gehienetan berri txarrak (katastrofeak, istripuak, istiluak...) direlako izan ohi dela diote.
|
|
|
–Bai, lagun bat, adiskide bat ezagutzen den bezala. Baina horrek zer zerikusi dauka maitasunarekin?,
|
hori
galdetzen dut nik. Eta Aline hain da gaztea!...
|
|
|
Hartzeko medikuak esandako pastillak. Ez duzu sekula neurriz kanpo edan, baina ea ohi baino gehiago edaten zenuen,
|
hori
galdetu nizun behin, edaria izan zitekeelakoan memoriari eragiten ziona.
|
|
|
...egirunean trabatu zen gure aukeramena ez al zen gehiegi bizitzaren urratsak itsumutilik gabe entseatzen zituen herri galdu bateko nerabe batentzat, urteak igarotzean pena baten oihartzunak dirau ordainsaririk gabea, nola kitatu lehena ez geunden baimenduak, ez gaude gaur bakean itzalek jarraitu digute bizitzan zehar zakur tematuen gisan zaunka bizian, hil zirenekin hil ote gintuzten errukirik gabe
|
hori
galdetu izan dut asaldapen larriz, ez dago erantzunik, bidegurutzeak mutuak dira eta hemen gaude orain urratuen argazki zaharrekin.
|
|
|
– Urte hauetan makina bat bider pentsatu dut zer erantzungo nizun
|
hori
galdetuko zenidanean. Zenbat erantzun ezberdin pasatuko ziren nire burutik, bakar bat ere ezpainetara iritsi gabe, ez baitzenidan inoiz galdetu.
|
|
2012
|
|
|
Ziur al zaude? Ez, ezin nion Luciari
|
hori
galdetu. Iraina zatekeen, irainaren gainean.
|
|
|
–Bitxia da zuk
|
hori
galdetzea.
|
|
|
Zure ama naiz! Zure amonari
|
hori
galdetu izan banio, etxetik botako ninduten!
|
|
|
GERMAN. Ez dizut
|
hori
galdetu?
|
|
|
Bi aste ematen ditut makila bakoitzarekin gutxienez eta egunero lau edo bost ordu. Jendeak orokorrean
|
hori
galdetzen dit, ea zenbat ordu eman ditudan makila bakoitza egiten.
|
|
|
Amona hil ondoren, emakume gajo hura aipatzen nuen bakoitzean, altxa eta bere gelara joaten zen. Zergatik egiten zuen
|
hori
galdetu nionean, hauxe erantzun zidan: " Ezin diodalako negarrari eutsi, eta ez dut negar egin nahi jendearen aurrean".
|
|
|
Urrun XVI. arrondizamendutik, batez ere Passyko metro geltokitik, Eskual Etxean beti egoten da ikasle deserriratu herrimindunik, bera iritsi zenean bezalakoak oi Eskual Herri goxua zein latza den Pariseko bizitzia. Ez hurbildu Maison de la Radioren inguruan dagoen Eusko Jaurlaritzaren ordezkaritza bertan behera utzitakora ere, belaunaldi berriko euskal errefuxiatuek soilik bizitza pixka bat ematen zioten hartara, ba al dakizue nor den metrailetari balak zerbitzatzen dizkion
|
hori
galdetzen zien gudari zaharrak katea etengo ez bazen bere arduradunek laidotzen zituzten etarrekin ahokatu behar zuela bulegoetako politika oro ezeztatzen duen intuizio abertzalez blai, neroni! Harro.
|
|
2013
|
|
|
Nora eraman behar dute aita??. Amak isilik egoteko eskatzen zidan, ez
|
hori
galdetzeko gizon haiek eta aita handik urrutira aldendu arte.
|
|
|
–Uste dut esan nizula galdera
|
hori
galdetu ezin diren gauzen zerrendan dagoela.
|
|
|
–Ez zara lehenengoa
|
hori
galdetzen didana, ez arduratu. Ezagutzen ez dudan anaia bat da nire odol berdina daraman bakarra, eta apenas ezagutzen dudanez, mundu honetan inor gelditzen ez zaidalako konklusiora iristen naiz askotan.
|
|
|
–Nire anaiak ez dit inoiz galdetu hiltzen naizenean nire gorputza non hilobiratzea nahi dudan. Baina, beste gauza batzuk kontatzen zizkidanean, banekien zeharka behintzat
|
hori
galdetzen ari zitzaidala.
|
|
|
Isilik gelditu da, argazkiari begira lehenengo, niri begira ondoren. Zergatik esaten dudan
|
hori
galdetu dit. –Beraien begiradek hori adierazten dute, ez al zaizu iruditzen?
|
|
|
hots egiten zion. Ea zergatik jarri zion izen
|
hori
galdetu diot. Duela pare bat urte, zakurra erosi berritan, senarrak bere gauzak hartu eta etxetik alde egin zuenean biak, zakurra eta bera, depresioan erori zirela erantzun dit, eta elkarri lagunduz atera direla biak onik.
|
|
|
–Utzi
|
hori
galdetzeari eta goazen azkar! –izan zen mutilaren erantzuna.
|
|
|
Zenbat du mitotik honek? Hori esaten dugu beti,
|
hori
galdetzen duzuelako beti (kar, kar). Ez da mitoa.
|
|
|
—Ez dizu
|
hori
galdetu! —esan zuen Izaskunek.
|
|
|
Baina nik ez nuen hori esan nahi. Pelikula baten filmaziorik inoiz ikusi duen,
|
hori
galdetu nahi nion Eugeni jaunari.
|
|
2014
|
|
|
Baina nola? Nik
|
hori
galdetzen diet eta isilik geratzen dira. Anbiguo ni edo EAJ?
|
|
|
–Zuzendariak etengabe esaten zidan ez zuela espero euskaldunek halakorik egingo zutenik; GALekoen partetik espero omen zezakeen, baina ez gugandik?. Ea zergatik ote zen
|
hori
galdetu diot;. GALekoek askoz medio gehiago zituztelako, eta poliziarekin harremanak zituztelako. Horregatik izango zen.
|
|
|
Ez. Ez dio
|
hori
galdetu, baina hori galdetu nahi diola iruditu zaio Edurneri. –Gure ametsetako kontsulta?
|
|
|
Ez. Ez dio hori galdetu, baina
|
hori
galdetu nahi diola iruditu zaio Edurneri. –Gure ametsetako kontsulta?
|
|
|
Zuk ere
|
hori
galdetu izan duzu LEINNeko ikasketetan?
|
|
|
Pozten nau
|
hori
galdetzeak.
|
|
|
Ez dizut
|
hori
galdetu.
|
|
|
Ez dizu
|
hori
galdetu.
|
|
|
Ez, ez duzu
|
hori
galdetu. Zerbait bazkaltzera zoaztela esan duzu.
|
|
|
Eta ez zaude
|
hori
galdetzeko egoeran.
|
|
|
Xelebrea da
|
hori
galdetzea.
|
|
|
Sekula ez nizuke
|
hori
galdetuko!
|
|
2015
|
|
|
Gogoan daukat, 68ko maiatz ospetsuaren urteurrena izan zitekeen, hamaikagarrena hortaz, eta orduko mobidaz galdetu geniola, bere pedigri progrea zela-eta seguru asko. Galdera inozo eta funsgabea, Parisko kaleetako protestak izan zirenean, gu
|
hori
galdetzean bezalako mutikotxo bixarguria izango baitzen Periko, gazteagoa ez bazen. Hala ere, hori galdetzen genion ikasleon aurrean irabaziak zeuzkan prestijioa eta aura iraultzailea ez galtzearren, erantzun zigun, dakien guztia esan ezin duenaren moduan, bera ez zela gehiegi enteratu, baina protestak eta manifak izan zirela, bai, baita hemen ere, eta ezagutzen zituela parte hartu zuten batzuk...
|
|
|
Galdera inozo eta funsgabea, Parisko kaleetako protestak izan zirenean, gu hori galdetzean bezalako mutikotxo bixarguria izango baitzen Periko, gazteagoa ez bazen. Hala ere,
|
hori
galdetzen genion ikasleon aurrean irabaziak zeuzkan prestijioa eta aura iraultzailea ez galtzearren, erantzun zigun, dakien guztia esan ezin duenaren moduan, bera ez zela gehiegi enteratu, baina protestak eta manifak izan zirela, bai, baita hemen ere, eta ezagutzen zituela parte hartu zuten batzuk...
|
|
|
Olgarekin joan ohi zen bazkaltzera edo afaltzera halakoetan, baina orain nola ospatu ez zekiela geratu zen, ezta ospatu nahi ote zuen ere. Goizean, baina, amak hots egin zion zorionak emateko eta, horren aitzakiaz, hau eta
|
hori
galdetzeko: ea etxera bisitan etorriko zen, ea Olga purtzil horren berririk izan zuen, ea eguna norekin ospatu behar zuen...
|
|
|
–Ez nintzen
|
hori
galdetzen ari. Zurekin amistade handia duela entzun dut.
|
|
|
Eta
|
hori
galdetzeaz batera, bere irribarre samurrena eskaini dit, burua nire sorbaldan bermatuz. Dagoeneko argi dago zer nahi duen, nik nahi dudan gauza bera.
|
|
|
Euskara kopuru txikiari buruz, zera adierazi zion urteak geroago kazetaren arduradun zen Jakes Abeberrik Mikel Asurmendi kazetariari, honek aldizkariaren herena eskas baino ez zela euskaraz eta zergatik ote zen
|
hori
galdetu zionean: –Maleruski horrela da.
|
|
|
Hizkuntzaren kasuan hori posible da, neurri zuzentzaile batzuk jarri etagero, hizkuntza paisaia aldatu dezakegu, adibidez. edo langileak eskatu dezakegu hizkuntza eskakizun bat. Baina itzulgarritasuna naturalki itzultzea litzateke, eta hori hizkuntzaren kasuan ez daposible,
|
hori
galdetzeak ez dauka zentzurik, eta kendu egin genuen. Orduan ariketa hori egin dugu, eta atributuak ere murriztu egin ditugu.
|
|
|
Migel Jabier: Ez dauat
|
hori
galdetu, ez eta galdatu ere. Soilik eskatzen dauat, utz diezagula jarduten.
|
|
|
Ezin duzu
|
hori
galdetu!
|
|
|
Ez dakit. Inork ez dit inoiz
|
hori
galdetu.
|
|
|
Eta gero tokia behar litake dena leundu eta apaindu. Alta, duela zonbait urte jadanik baziren
|
hori
galdetu zutenak," blockhaus" horiek osoki desegitea, salbu batto beharbada, batto hura historiaren lekuko bezala begiratuz nolazpait...
|
|
|
Bainan zendako egiten da holako baruraldi luzea? Musulmanen beren arabera haste hastetik hori hola manatu baitzuen Mahomet edo Muhammad musulmanen profeta nagusiak, Jainkoak berak
|
hori
galdetzen zuela-eta...
|
|
2016
|
|
|
batetik, idazle elebidun gisa, ez diodalako zentzu asko ikusten lehenago gaztelaniaz argitaratutako lan bat ondoren euskaratzeari, kontuan hartuta nire irakurlego potentzialaren gehiengoak arazorik gabe izan duela jatorrizko liburura iristeko ahalmena. Bai, badakit, Ipar Euskal Herriko gure anai arrebak hor daude, hori litzateke arrazoi sendo bakarra liburua itzultzeko lana har nezan, lana eta denbora baita, ez dezagun ahaztu?, baina
|
hori
galdetzen didatenak Hegoaldekoak dira beti, egia aitortzeko. Eta, bai, egia da orobat, zeren hori da galdetzailearen argudioetako bat, maiz?
|
|
|
Bera elizgizona da eta euskal artaldean kokatzen du haren burua. Eta
|
hori
galdetzen dio Euskal Herriko Elizari artalde horren zaintzea eta haren eskubideen zaintzea.
|
|
|
" Euskaldunik izango al da mende erdi barru?". Frantses batek, espainol batek ez dio
|
hori
galdetzen bere buruari. Katalan batek ez dakit hori galdetzen dion bere buruari, baina guk bai.
|
|
|
Frantses batek, espainol batek ez dio hori galdetzen bere buruari. Katalan batek ez dakit
|
hori
galdetzen dion bere buruari, baina guk bai. Beti badira ziklo batzuk.
|
|
|
Ez esan 30 urteotan inoiz ez diozula zure buruari
|
hori
galdetu.
|
|
2017
|
|
|
Zer da zaharra? Urrutiarentzat
|
hori
galdetu behar litzateke aurrena. Nazio Batuen Erakundeak administratiboki 60 urtetik gorakoak hartzen ditu pertsona nagusitzat; Europako Batasunak, berriz, urtetik gorakoak.
|
|
|
Oroimena geratzen zaigu, zer izan ginen gogoratzeko. Zenbat eratara esan diezazukedan maite zaitudala,
|
hori
galdetzen diot nire buruari. Esnatu egin nahi dut hain bizirik dagoen heriotza honetatik, non egunak ez diren inoiz amaitzen eta hasperenak ditudan lagun.
|
|
|
Ospitale psikiatrikoan sartzen nautenean, 15 urterekin, psikiatrak galdetzen dit ea zergatik itsusten naizen hainbeste. Botaka egiteko modukoa iruditzen zait
|
hori
galdetzeko kopeta izatea, neure burua ikaragarri apain ikusten dut-eta nire gandor gorri harekin, ezpain belztuekin, galtzerdi zuri saredunekin eta nire botatzar militarrekin. Berriz galdetzen dit:
|
|
|
Inoiz ez badiozu zure buruari
|
hori
galdetu, zer gertatuko litzateke noizbait gertaera horri aurre egin bazenio. Kolpe emozionaleko egoera hori da ziurrenik artatzen dituzun pertsonengan aurkituko duzuna.
|
|
|
|
hori
galdetu izan dut asaldapen larriz
|
|
|
Ez dut
|
hori
galdetu, bere identifikazioa ikusi nahi dut.
|
|
|
Mila esker
|
hori
galdetzeagatik.
|
|
2018
|
|
|
Donibane Dohizunen, jendea ainitz mintzo da segur herriaren diru sartzetan izan den goratze hortaz, bainan beste gai bat ere aipatzen da azkarki, eskoletan lau egun eta erdiko astea behar zen atxiki ala lau egunetarat laburtu, asteazken goizetan ez eskolarik. Ainitz herritan, laburtze
|
hori
galdetzen dute. Donibanen ere, bide hori hartu du kontseiluak, buraso eta erakasleek hori nahiago eta.
|
|
|
Haur eta gaztetxo berriz eskolan dira beraz iraileko lehen egunetan. Aurtengo aldaketa aipagarriena orobat, ainitz tokitan berriz jin direla lau eguneko asterat, buraso eta erakasle gehiengo batek
|
hori
galdeturik. Denetan, udako oporretaz baliatu dira ere obra askoren egiteko eskoletan.
|
|
|
Eta irudiak nasai hedatuak! Hola jakin da ere gisa hortako gertakari ainitz badela hor gaindi bainan kasik beti gordetzen direla edo nolazpait estaltzen, ikastegietako zuzendariek berek
|
hori
galdetuz, bestenaz ikastegiaren fama histua izaiten ahal litakeela... Salbu hara, gaitz hori hedatzearekin ez da beti ixilik egoiten ahal!
|
|
|
(. Are you Spanish??,. Vos sos gallego!?). Istant batez, kasu honetan zein ote den zehazki zentzu
|
hori
galdetu diozu zeure buruari. Eta hor ekibokatu zara.
|
|
|
(Kantuarekin jarraituaz)? Kontutxo bi, ez galdetu niri hori, kontu
|
hori
galdetu, txori txikiari?
|
|
|
Elkarrizketa absurdoa amaitzeko forma bakarra da
|
hori
galdetzea. Baina Sarak hori galdetu baino lehen gauza gehiago gertatu dira.
|