|
2005
|
|
|
Hipotekaren bidez, ondasun batzuk betebehar bat betetzeari lotuta geratzenbehar
|
hori
bermatzeko eratzen baita hi dira zuzen zuzenean, ondasun horien edukitzailea edozein izanik ere, betepoteka.
|
|
2007
|
|
|
Gurasoek eskubidea dute, euren seme alabek heziketa erlijioso eta morala har dezaten, beraien uste sendoekin bat etorriz, eta botere publikoek
|
hori
bermatzen dute.
|
|
|
Langileei lan esparruan aitortu zaien osasuna eta osotasun fisikoa babesteko eskubidea abiapuntu, legeak ezarri ditu lan esparruan eskubide
|
hori
bermatuko duten betebeharrak, bai eta helburu hori betetzeko eragin positiboa izan dezaketen administrazio publikoen jardunak ere.
|
|
|
a) hezkuntza jardueraren konstituzio helburuak errespetatzea, EKren 27.2 artikulura jasotakoak (giza nortasuna oso osorik garatzea, bizikidetasunaren printzipio demokratikoak eta oinarrizko eskubide nahiz askatasunak errespetatuz) eta HELOren 2 artikuluak eta HLOren artikulu berberak garatutakoak. Guztiei aplikatzen zaizkie, eta hezkuntza arloko eskubide guztien egikaritza oinarritu eta mugatzen dute (katedra askatasuna, irakaskuntza zentroak sortzeko askatasuna, etab.); b) hezkuntzaren kalitatea (HLOren 1 eta 2 artikuluetan eta HELOren 2 artikuluan ezarritako printzipioak eta xedeak beteta); horrek, aldi berean, eskatzen du zentroek kalitate
|
hori
bermatzeko baliabide jakin batzuk izan behar dituztela (irakasleen prestakuntza akademikoa, irakasle/ ikasle «ratioa», irakaskuntza instalazioak, kirol instalazioak, etab.); c) HELOren 6 artikulura bildutako ikasleen eskubideak aitortzea (heziketa osoa izatea; euren arduraldia, ahalegina eta errendimendua modu objektiboan balioestea; hezkuntza eta lanbide orientabidea izatea; euren kontzientzia...
|
|
|
bata, barrukoa (erlijio fenomenoaren aurrean sinesmenen barne esparrua eta adimen autodeterminaziorako espazioa egotea bermatzen duena, bakoitzaren nortasunari eta duintasunari lotuta) eta bestea, kanpokoa (herritarrei ahalmena ematen zaie euren sinesmenen arabera jarduteko eta horiei hirugarrenen aurrean eusteko, estatuaren edo edozein gizarte talderen derrigortze guztien aurrean ukiezintasuna izanda; erlijio fenomenoaren agerraldi edo adierazpenak diren jarduerak egiteko aukera dute, hurrengo hauek barnean hartuta: kultu jardunak, erlijio heziketa. EKren 27.3 artikuluaren arabera, gurasoek eskubidea dute, euren seme alabek heziketa erlijioso eta morala har dezaten, beraien uste sendoekin bat etorriz, eta botere publikoek
|
hori
bermatzen dute?, erlijio xedeetarako biltzea edo agerraldi publikoa egitea, eta mota horretako jarduerak erkidegoan garatzeko elkartzea).
|
|
|
Adierazpen askatasuna esangura zabalean eskubide klasikoa da, XVIII. mendeko eskubideen adierazpenetan agertzen delako, eta izaera negatiboa du, hau da, askatasun esparru bat babesten du, eta horren barruan askatasuna ezin da inola ere ukitu. Baina izaera negatiboa duen arren eta ez prestazio izaera, botere publikoek
|
hori
bermatzeko jardunak egin behar dituzte, esaterako adierazpen askatasunak euskarri material moduan erabiltzen dituen komunikabideak antolatu (abenduaren 23ko 86/ 1982 KAE, maiatzaren 20ko 63/ 1987 KAE). Auzitegiaren hitzak erabiliz, esan dezakegu EKren 20.1.a) artikuluko adierazpen askatasuna askatasun eskubidea den arren eta izaera orokorrarekin abstentzioa soilik eskatzen duen arren, hau da, botere publikoek askatasun hori egikaritzeko oztoporik edo eragozpenik ez izatea (abenduaren 20ko 77/ 1982 KAE), kasu jakin batzuetan, botere publikoek modu positiboan jardun dutela ideiak eta iritziak adierazi eta zabaltzeko euskarri moduan erabiltzen diren baliabideak antolatzeko.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiak hala adierazi zuen martxoaren 31ko 12/ 1982 epaian eta abenduaren 7ko 74/ 1982 epaian. Epai horietan ezarritakoaren arabera, ideia eta iritziak zabaltzeko eskubidera zabalkunde
|
hori
bermatzeko baliabide materialak sortzeko eskubidea bilduko litzateke. Baina, era berean, Konstituzio Auzitegiaren arabera, eskubide honek, iritziak eta informazioa komunikatzeko eskubidearen baliabide instrumentala den heinean, ez du azken horren babes bera.
|
|
|
Hori dela eta, testu osoa eraldatzeko modukoa izatea erabaki zen, baina bereziki sentikorrak ziren eduki batzuk eraldatzeko (gogoan izan, adibidez, estatu buruzagitza) adostasun handia egon behar zen. Adostasun
|
hori
bermatzeko, prozedura areagotua ezarri zen (168 artikuluan ezarritakoa), gehiengo oso kualifikatuak eta, nolanahi ere, erreferenduma eskatzen dituena, herriak azken hitza izan dezan. Nire ustez, arrazoibide hori egokia den arren, artikulu horretan ezarritako prozedura zurrunegia da.
|