|
2000
|
|
|
Sarritan, gure eguneroko bizitzan euskara erabilita ere, berotu, haserretu edo, besterik gabe, norbait zirikatu nahi dugunean, erdarazko irainak datozkigu ahora. Gazteenengan gertatzen da
|
hori
bereziki. Gainera, askok betiko aitzakia aipatzen du horretarako:
|
|
2001
|
|
|
Errakitismo zantzuak eta hazkuntza asaldurak ager daitezke haur eta nerabeetan, eta haurdun dauden emakumeek kaltzio, burdina eta zink gabezia izan ohi dute. Hori dela eta, dieta
|
hori
bereziki ez da gomendagarria haur eta gazteen aldian, haurdunaldian, edoskitzaroan eta gaixoetan.
|
|
|
Bestalde, tratamenduak luzeegi iraun ez dezan eskatzen da, eskaria handia baita. Kasu horietan, hipokloritoa ez da guztiz eraginkorra izaten Cryptosporidium espezieko ookisteak kentzeko; parasito
|
hori
bereziki urak eramaten du. Kasu horietan, uretan dagoen zehaztasunez ezagutzeaz gain, sistema onena uraren ultrairagazketa da, ookisteak iragazkietan atxikitzen direla eta kontsumorako uretara pasatzen ez direla ziurtatzeko.
|
|
2002
|
|
|
Nik gazteen eremua azpimarratuko nuke. Euskal hezkuntza ereduetatik ez dira berez sortzen hiztunak, kezka hori behin eta berriz agertzen da eta
|
hori
bereziki landu behar da. Gazteen erabilerak oro har gora egin du, baina Bilbon behera egin du, adibidez, eta beste zonalde askotan bere horretan dago.
|
|
|
Hala ere, aurreko definizioari so eginda, oro har, lurraldearen antolaketa giza zibilizazioa bera bezain zaharra dela esan genezake, gizakiak bere ingurunean modu antolatu batean eragiteko gai izan den uneazgeroztik hala egin izan duelako, egin ere. Esandako
|
hori
bereziki begi bistakoa dahirigintzaren kasuan, gizakiak bere bizilekua aukeratu eta moldatzerakoan sekulaez baitu arbitrarioki jokatu izan, hots, betidanik bilatu eta egokitu izan baititu guneeta egitura jakin batzuk, dela babesa eta segurtasuna bermatzeko, delakomunikazioa eta garraioa errazteko, edo direnak direlako irizpideengatik.
|
|
|
Esportazioetan eragin negatiboa izan zuen beste alderdi bat izan zen abeltzaintza sektorea eta haragi industria nahastea, “behi eroen” krisiaren eta Erresuma Batuko sukar aftosoaren epidemiaren ondorioz. Kontsumitzaileek behi haragiarekiko zuten mesfidantzaren ondorioz, haien kontsumoa %5, 7 jaitsi zen, eta jaitsiera
|
hori
bereziki nabarmena izan zen Alemanian, Grezian eta Espainian. Hegaztien eta txerrien kontsumoa, berriz, %6, 5 eta %2 hazi zen, hurrenez hurren.
|
|
|
Elikagaien Segurtasunerako Programa Berezia (PESA) PESA siglek Elikagaien Segurtasunerako Programa Berezia identifikatzen dute. FAOren ekimen bat da, eta elikagai urritasuna duten diru sarrera txikiko herrialdeetan segurtasun
|
hori
bereziki sustatzen du. Izan ere, elikadura segurtasuna dago pertsona guztiek behar adina elikagai kaltegabe eta elikagarri eskura dituztenean, bizitza aktiboa eta osasuntsua izateko elikagaiei dagokienez dituzten beharrak eta lehentasunak asetzeko.
|
|
|
– Digestio funtzioa betetzen du. Bakterio laktikoak eta hartzidura entzimak egoteak hesteetako floraren oreka berrezartzen laguntzen du, eta
|
hori
bereziki onuragarria da sabeleko hantura, meteorismoa, idorreria eta beherakoa dutenentzat. – Idorreria ebakuatzen eta arintzen laguntzen du, zuntz asko duelako.
|
|
|
Beraz, gela ilunak margotzeko, hobe da urdinaz ahaztea eta tonu argiagoetara jotzea; bestela, hotz itxura emango zaio eta ez da batere egokia atseden egonaldietarako. Aseguruari buruzko apustu bat zuria eta urdina konbinatzean datza, azken
|
hori
bereziki nabarmenduko baita, nahiz eta emaitza ona ere eman dezakeen altzari zaharrekin konbinatzean. Kolore urdina hainbat tonalitateren arabera konbinatzeko aukera dago:
|
|
|
Funtsean, gaixoari hezur muinaren transplantea egitearen alde egingo litzateke. Aurrerapen zientifiko
|
hori
bereziki onuragarria izango da haurren leuzemia kasuetan, nahiz eta ondorio positiboa ere izango duen gaixo helduengan. José Román eta Antonio Torres Kordobako Reina Sofía ospitaleko hematologoek eta Carlos Haya Antonio Jiménez eta Manuel Barrios hematologiako espezialistek egin dute ikerketa.
|
|
|
Escherichia coli O157: H7 arrisku handiko patogenotzat hartu izan da beti, sindrome uremikoa eragiteko arriskuagatik (prozesu horren bidez, mikroorganismoak eragindako toxinen ekintza espezifiko batek kaltetutako pertsonen giltzurrunak suntsitzen dira). Bakterio
|
hori
bereziki arriskutsutzat jotzen zen hanburgesak edo behar bezala prestatu gabeko haragi xehatua kontsumitzen bazen. CDCko datuek, aldiz, transmisio bide nagusia animalia eramaileekiko kontaktua dela adierazten dute.
|
|
|
Dumontek nahikoa laburtu du Benthamen testua. Dumonten aipamenak jatorrizkoak baino motzagoak dira beti, eta
|
hori
bereziki nabaritzen da Panoptique aren kasuan. Honela, frantsesezko testuak Benthamen Panopticon idatzien gai eta xehetasunen erakusgarri bat, lagin bat, ematen digu, baina Benthamen kontzepzioa erabat ulertzeko jatorrizko testura jo dugu bihar etzi.
|
|
2003
|
|
|
Hala ere, emandako epean Administrazioak egindako errekerimenduei kasurik ez egitea baldin bada eragozpena, 150 euroko isuna jarriko da errekerimendua lehen aldiz betetzen ez denean; 350 eurokoa bigarren aldiz bete ez denean, eta 600 eurokoa hirugarren aldia denean. Zehapen
|
hori
bereziki gogorra da eragozpena agiriak, liburuak, fitxategiak, fakturak, programa informatikoak eta abar ez aurkeztea denean. Zergei buruzko datuak ematera behartuta dauden pertsonek ez betetzea, zehapena 300 eurokoa da lehen errekerimenduan eta 1.500 eurokoa bigarrenean.
|
|
|
Hygiene Matters Tratamendu jarraituaren ondoren, ikusi ohi da gainazalak ez direla ondo desinfektatzen, baizik eta batzuetan handitu egiten dela bakterio kopurua. Hori gertatzen denean, arrisku egoera bat definitzen da, eta egoera
|
hori
bereziki garrantzitsua izan daiteke mikroorganismoen artean bakterio patogenoak badaude. Gure herrialdean kezka handiena eragiten dutenen artean Legionella pneumophila nabarmentzen da, nahiz eta elikaduraren ikuspegitik ez diren alde batera utzi behar Listeria monocytogenes, Staphylococcus aureus eta enterobakterio patogenoak.
|
|
|
Kaltetuenak igoerako lehen maila izan ohi dira, eta, batez ere, jaitsierako lehena, han baitu pisu handiena. Material
|
hori
bereziki sendoa bada edo behar bezala finkatuta badago, ez luke inoiz arazorik izan behar, baina behin behineko eskailera bat edo solidoa ez den material bat denean (adibidez, lantegi, biltegi edo garajeetan asko erabiltzen diren eskailera metalikoak), arazoak bermatuta daude. Hona hemen arazo hori konpontzeko eta konpontzeko eman beharreko pausoak.
|
|
|
Kutsadura mota hori beste arrisku bat da, ekoizpen animaliei ematen zaizkien botika askok gizakiarengan duten gaitasun farmakologikoa gordetzen baitute produktu eratorriak kontsumitu ondoren. Arrisku faktore
|
hori
bereziki garrantzitsua da antibiotikoen kasuan; izan ere, horiekin bizi diren mikroorganismoak haietara ohitu daitezke, baita egokitu ere, eta antibiorresistentziak sor ditzakete. Hau da, mikroorganismoari ez diote antibiotikoek eragiten, eta tratamendua ez da eraginkorra.
|
|
|
Bi gaixotasun horiek elikagaiak ez dira behar bezala kontserbatzen egosi ondoren, edo gehiegi berotzen dira zerbitzu txarra eman aurretik. Gertaera
|
hori
bereziki iparraldeko herrialdeetan nabarmendu behar da, bereziki Finlandian, Salmonellan baino agerraldi gehiago edo gehiago izaten baitira. Baliteke baldintza klimatikoak eta mikroorganismo horiek desagerrarazteko herrialde horietan egiten diren kontrol zehatzak izatea horren azalpena.
|
|
|
bidearen inguruabarrek hala eskatzen duten tarteetan, eta galtzadaren eskuinaldea ere okupatu ahal izango da, beharrezkoa bada. Arau
|
hori
bereziki aplikatzen da bihurgunedun jaitsiera luzeetan. –Autobietako bazterbideetatik ibil daitezke, segurtasun arrazoiengatik berariaz debekatutakoak izan ezik.
|
|
|
Tolestean, puntu estrategikoetara iristen dira, eta, bestela, lortzea zaila izango litzateke. Hodiak direnean, ezaugarri
|
hori
bereziki interesgarria da, bi puntu pieza bakarrarekin lot baitaitezke. Hodi mota hauek, nagusiki, sukaldeko hustubideetan, aparatu sanitarioen konexioetan eta ur bero eta hotzaren hartuneetan erabiltzen dira.
|
|
|
Onusidak eta Osasunaren Mundu Erakundeak hiesaren egoerari buruz egin duten azken txostenak agerian uzten du diru sarrera handiko herrialdeek epidemiaren aurkako borrokari aurre egiteko dituzten abantailek eragina dutela gaixotasunak jotako pertsonen biziraupenari eta bizi kalitate hobeari dagokienez, baita diagnostiko goiztiar baten eraginkortasunari dagokionez ere, baina herrialde horietako biztanleek arriskuari aurrea hartzea ahazten badute, ezer gutxi egin dezakete. Jarrera aldaketa
|
hori
bereziki nabarmena da mendebaldeko Europan; izan ere, nahiz eta oraindik ez den infekzio kopurua handitu, zenbait faktorek GIBaren eragina handitu egin dela pentsarazten diete ikertzaileek. Ezkortasun horren arrazoia azken urteotako joera batean oinarritzen da, hots, sexu transmisiozko beste gaixotasun batzuk gehitzea.
|
|
|
Arestian esan da kleroak Espainia osoan parte hartu zuela gerran, baita gerrillari gisa ere, baina Euskal Herrian partehartze
|
hori
bereziki aipagarria izan zen, eta hala adierazi ohi dute historialariek: " el acercamiento de la religión y el sacerdocio a la lucha polÃtica serà ¡ ya desde el inicio de la era contemporà ¡ nea una peculiaridad del PaÃs Vasco por la especial violencia que revestirÃa" (GarcÃa de Cortà ¡ zar, 1981: 132).
|
|
2004
|
|
|
Beste hiru kanturen ostean, Bizkaiko Abokatuen Elkargoko koruak kantatu zuen Urte Judizialari hasera emateko ekitaldian. Ez nuen kantatu »ez dut aspaldian kantatzen kantu hori» ez eta jaiki entzuteko »zutik geunden entzule guztiok egun horretan» ezta txalotu ere kantu
|
hori
bereziki, bukatzean »bai aurreko beste hirurak».
|
|
|
Legearen intereserako errekurtsoari esker, aukera gehiago ezartzen dira, Auzitegi Gorenaren jurisprudentzia doktrina sortu eta doktrina
|
hori
bereziki aginteduna izan dadin. Horrekin batera, aipatu errekurtsoari esker, prozesuko gaiak ez dira Auzitegi Gorenaren zereginetik baztertzen, betiere Konstituzio Auzitegiari dagokion babes errekurtsoarekin gatazka sortzen ez den bitartean.
|
|
|
Orain, langilearen parte hartzea da beharrezkoa; lanean langilearen inplikazioa, motibazioa etasormena. Alor
|
hori
bereziki ekonomia sozialeko enpresek landu dute hasieratik, aipatutako ezaugarri horiek euren jardunean funtsezko elementuak baitira.
|
|
|
Horregatik, NBGPak gobernuei eskatu die arreta handiagoa jartzeko eta kontuan hartzeko hondamendien aurrean zaurgarritasuna areagotu dezaketen faktoreak, hala nola “hiri hazkunde handia eta desarautua” lurrikaren eraginpean dauden eremuetan. “Hondamendien arriskuak garapenerako plangintzaren zati integrala izan luke, eta alderdi
|
hori
bereziki garrantzitsua da hondamendien ondorengo berreraikitze aldian”, nabarmendu du txostenak. Andew Maskryk, txostenaren egilekide eta Hondamendiak Murrizteko Saileko buruak, adierazi zuenez, “hondamendien ondorioak nabarmen murritz daitezke, baldin eta gobernuak horiek gertatu baino lehen arriskuak murrizten saiatzen badira, kaltea gertatu ondoren erantzuteko presuratu beharrean”.
|
|
|
«Inoiz ez dute jaso, Julio Pérez-ek, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko irakasleak azaldu zuenez, espainiarrek beren nagusien baliabideak eta arreta». Laguntza
|
hori
bereziki garrantzitsua da familian gerta daitezkeen egoera gatazkatsuenetan, hala nola, ama edo aita toxikomanoa denean eta adingabea babesik gabe dagoenean. Madrilgo Udaleko Gizarte Boluntariotzaren Eskolako zuzendari Carmen Sánchezek nabarmendu zuen gehien gai hori.
|
|
|
Izoztea ez da elikagaiak kontserbatzeko modu egokia soilik, mikroorganismoak kontserbatzeko modu bikaina ere bada. Baieztapen
|
hori
bereziki zuzena da birusentzat. Izoztean birusek bizirik irauteari buruzko ikerketa berri batean frogatu ahal izan zenez, 20ºC an izoztutako poliobirusekin eta B1 eta B6 coxsackievirusekin kutsatutako elikagaien nahasteak prestatzean, 1 baino txikiagoa zen murrizketa logaritmikoa, 5 hilabetez tenperatura konstantean biltegiratu ondoren.
|
|
|
Horrela, energia edukia nabarmen murrizten da; litro batek 6 kaloria inguru ematen ditu. Tonika mota
|
hori
bereziki egokia da kaloria gutxiko dieta egin behar duten pertsonentzat eta osasunagatik azukrerik hartzen ez duten pertsonentzat. Horixe da pertsona lodien eta diabetea eta hipertriglizeridemia dutenen kasua.
|
|
|
lehengaien gramo bakoitzeko ehun bakterio baino gutxiago, eta kontsumitzaileei merkatuan iristen zaien azken produktuan gramo bakoitzeko hamar milioi baino gehiago. Kutsadura eta eboluzio mota
|
hori
bereziki nabarmendu da Italiako arrainxka, Mantxako, Espainiako Cabrales edo Erronkari, Portugalgo pikantea edo Greziako feta bezalako gaztetan. NSLABak elikagai hartzituetan NSLABek gaztan eta, seguruenik, beste elikagai hartzitu batzuetan duten eginkizuna ez dago guztiz argituta.
|
|
|
Izan ere, produktu horiek saltzen dituzten atariek informazio gutxi ematen dute, ez dute inolako bermerik haien kalitateari buruz, eta ez dituzte aipatzen beste sendagai batzuekin elkarreraginean sor ditzaketen kontraindikazioak edo albo ondorioak. Informazio falta
|
hori
bereziki arriskutsua da, sendagaiak medikuak edo botikariak aldez aurretik kontrolatu gabe eros daitezkeela uste bada. Kontsumitzaile erakundeek salmenta hori zehaztu eta ezaugarri batzuk betetzen dituenean baliagarria izan daitekeela adierazi dute:
|
|
|
Egoera horretan, zaintza muturrekoa izango da. Egoera
|
hori
bereziki arriskutsua izango da hotz katea hausten denean. Hori segurtasun osoz gertatuko da erosketa egiten denetik helmugako hozkailuan sartzen den arte eta jakia berriro ateratzen denetik prestatzen amaitzen den arte.
|
|
|
Elikagaien segurtasuna bermatzeko gutxieneko dosia 5 kGy dela jotzen badugu, tratamendu horrek produktuaren balio galera ekarriko duela ikusiko dugu. Egoera
|
hori
bereziki nabarmena izango da arrainaren kasuan. Bibliografía Atta S., Sattar A. Ahmad A., Alkatea, Nagra S. A. eta Ahmad, T. 2001 Irradiatutako txikienak eta fishak detektatzeko thermolumineszentzia.
|
|
|
Hala, 1 fagotipoa, azido nalidaxikoarekiko erresistentzia duelako eta, gainera, azken belaunaldiko antibiotikoekiko (hala nola ziprofloxazina) suszeptibilitate txikia duelako, maiz isolatzen da eremu mediterraneoko herrialde endemikoetara joan diren gaixoetatik. Informazio
|
hori
bereziki garrantzitsua da, antibiotikoekiko erresistenteak diren anduiak banatzeak arazo larria ekarriko baitu kasurik larrienak tratatzeko. Salmonella enteritidis espeziearen iturri nagusia oilaskoa, arrautza eta arrautza produktuak dira.
|
|
2005
|
|
|
L. Trask hizkuntzalariak Bongo Bongo izena jarri zion (1998: 82), hau da, zenbait euskal hitz Bongo Bongo hizkuntzako beste zenbait hitzen aski antzekoak badira, orduan antzekoa den hitz sorta
|
hori
bereziki esanguratsua omen da, hainbeste ze euskara beste hizkuntza horrekin ahaidetuz bukatzen baitute. Bongo Bongoa, metodoa baino, euskara ahaidetzeko ezjakinek/ aditu zaleek darabilten jokabide estereotipatua da, ez baititu baliozko emaitzak eskaintzen, diskriminadorerik ez du, eta ordu batzurekin eta hiztegi elebidun batekin beti aurki daitezke edozein bi hizkuntzen arteko halabeharrezko antzekotasunak.
|
|
|
Zenbait taldetako adituen iritziz, kopuru horiek benetan bizi diren espezie guztien zati txiki bat izan litezke, soil soilik; aieru
|
hori
bereziki egiazkoa dela dirudi nematodo, intsektu eta akaroei dagokiela. Ohar zaitez artropodo eta kordatuen kasuan subphylumak kontsideratu direla, eta bai protozooak denak batera zenbatu direla.
|
|
|
Era berean, elikagaiak merkaturatu aurretik baimena eskatu behar da, nahiz eta kontuan hartu Erkidegoan salgaien joan etorri askearen eskakizunak. Epaiak berak aitortzen duen bezala, osasun publikoaren babesari buruzko balioespen ahalmen
|
hori
bereziki garrantzitsua da frogatzen denean zenbait substantziari buruzko ikerketa zientifikoaren egungo egoeran zalantzak daudela, hala nola bitaminei buruzkoan. Izan ere, substantzia horiek, oro har, ez dira berez kaltegarriak, baina ondorio kaltegarriak eragin ditzakete elikagai osoarekin gehiegi kontsumituz gero, horien osaera ezin baita saihestu edo kontrolatu.
|
|
|
Izan ere, nutrizio aholkuei ez jarraitzeko aitzakiarik ohikoenetako bat elikagai horiek prestatzeko denborarik eza da, janari azkar edo prestatuarekin alderatuta, askoz zaporetsuagoa eta organoleptikoki onartuagoa. Bitxia da Europan egoera
|
hori
bereziki nabarmena dela gazteen eta goi mailako ikasketak dituzten pertsonen artean; Estatu Batuetan, berriz, kontrakoa da, hau da, adineko jendea eta prestakuntza gutxi duena. Herritar gehienei oso zaila egiten zaie fruta eta barazki gehiago kontsumitzea, nahiz eta ezaugarri onuragarriak dituzten.
|
|
|
Barneko landare gehienek argia modu bahetuan iristen zaien lekuetan egon behar dute; eguzki izpiekiko esposizioak ez du inoiz zuzenekoa izan behar, ezta konstantea ere. Hori ez da arazo izaten, udako hilabeteetan izan ezik, alderdi
|
hori
bereziki zaindu behar denean, egun gehienak eguzkitsuak izaten baitira eta, eguzkiak landareetan gehiegi eragiten badu, kalte konponezinak jasan baititzakete, batez ere ureztatu ondoren eguzki izpiak jasotzen badituzte, hostoetan metatzen den urak sortutako lupa efektuak eguzki izpien eragina areagotzen baitu. Baina, batzuetan, etxean bizi diren pertsonen interesak eta landareen beharrak kontrajarriak izan daitezke.
|
|
|
Horregatik, FAOk eta Munduko Osasun Erakundeak (OME) interes handia izan dute elikagaiak kontrolatzeko sistema nazionalak sustatzeko, betiere printzipio eta jarraibide zientifikoetan oinarrituta badaude eta elikadura kateko sektore guztiak hartzen badituzte. Arazo
|
hori
bereziki garrantzitsua da garapen bidean dauden herrialdeentzat, elikagaien kaltegabetasuna eta kalitatea eta nutrizioa hobetzen saiatzen baitira, baina konpromiso politiko eta arauemaile sendoa eskatuko zaie. Bibliografía FAO, EKONOMIA ETA GIZARTE SAILA; Elikagaien kaltegabetasunaren eta kalitatearen bermea:
|
|
|
Eraikuntzaren Kode Tekniko berriak (EKT) ezartzen du etxebizitzek aireztapen sistema orokor bat izan behar dutela, airea ibil dadin. Baldintza
|
hori
bereziki garrantzitsua da bainugelan eta sukaldean, biak baitira lurruna eta kea metatzearen ondorioz kondentsazio maila handiena duten gelak. Zehazki, bai komunean bai sukaldean, barneko airearen kalitateari buruzko DB HS3 arauak erauzte irekidurak instalatzea eskatzen du.
|
|
|
Zurak osasunari ere mesede egiten dio, hezetasuna xurgatzean erreumatismoa, artrosia eta arnas arazoak saihesten baititu. Hori ez ezik, adituek diotenez, zuraren eremu bioelektriko naturalak oreka egoera ematen du giza gorputzean, eta
|
hori
bereziki onuragarria da urduritasuna, zirkulazio arazoak, buruko mina eta insomnioa dituzten pertsonentzat. Isolatzaile termikoaz gain, zura ere isolatzaile akustikoa da, eta, ondorioz, etxebizitza horiek oso isilak dira.
|
|
|
Baina, gainera, bitartekariari berari ere laguntzen dio, eta hori baliotsu sentituko da bere esku hartzeak kideen arteko harremanak hobetzen laguntzen duela ikustean. Honek, bitartekaritza teknikaren hastapenetan, bere jokabidea arautzen ikasiko du, eta
|
hori
bereziki garrantzitsua da nerabezaroan, garai horretan finkatzen baita pertsonen izaera. Horregatik, ikasle guztiei bitartekotza teknikak erakustea eta zeregin hori betetzeko txandak ezartzea gomendatzen da.
|
|
2006
|
|
|
Erabilera
|
hori
bereziki baliagarria da New York eta antzeko hirietan, bertan eraikinen birtaxutze informatikoa eskaintzen baita.
|
|
|
Epaileak, ofizioz edo alderdiak hala eskatuta, erabaki ahal izango du agerraldia bideokonferentziaren bidez edo antzeko beste sistema baten bidez egitea, onuragarritasuneko, segurtasunekoedo ordena publikoko arrazoiak direla medio, edo zigor prozeduretatik edozeinetara norbait agertu behar denean egotzi, lekuko nahi aditu izaerarekin nahiz beste edozein baldintzarekin, agerraldi
|
hori
bereziki larri edo kaltegarria gertatzen bada, Botere Judizialaren Lege Organikoaren 229 artikuluko 3 lerrokadan xedatutakoari helduta, baldin eta sistema horrek ahalbidetzen badu irudiaren eta soinuaren komunikazioa bi norabidekoa eta aldi berekoa izatea.
|
|
|
haurrak urte asko izatea adopzioa hastendenean, tratu txarrak pairatu izana, instituzionalizazio luzea eduki izana, porrot eginduten familia harreretan egon izana, neba arrebekin batera adoptatua izatea edogutxiengo etnia bateko partaidea izatea. Brodzinsky eta laguntzaileekin (1992/ 2002) bat etorriz, behar bereziak dituen haur bat adoptatua izateko mementorik zailena, sei hilabete eta hiru urte artekoa da, zeren garai
|
hori
bereziki sentibera baita lehenmailako lotura afektiboa sortzean. Barth eta Berry-k (1988), haurraren egokitzapenari eragin diezaioketen faktoreen artean, honakoak azpimarratzen dituzte:
|
|
|
Gainera, autokontserbazioak gizakien arteko ezberdintasun harremanak dakartza. Askatasun galera
|
hori
bereziki garbi ikusten da burokratizazioaren gertakariarekin: gizakiek beharrizan sistemiko berrietara egokitu beharra dute modu hazkorrean (portaera gero eta funtzionalagoa).
|
|
|
Hori gertatzen denean, lehenik inprimazio geruza bat aplikatu da, esmaltearen itsaspena hobetzeko. Praktika
|
hori
bereziki erabilgarria da heltze zaileko eremuetan, hala nola erradiadorearen angeluetan edo ertzetan. Bestalde, erradiadorea erabat lehor eta hotz dagoenean aplikatu behar da esmaltea, hau da, itzalita egon behar duenean.
|
|
|
Gaur egun, AEBn 400 instalazio baino gehiago daude horretarako. Aplikazio
|
hori
bereziki egokia da haragi eta arrain pieza handien kasuan. Prozesu horretan, 20 °C an dauden piezek edo °C ra pasatu behar dute, zatitzeko edo xerratzeko, ondoren paketatu eta merkaturatzeko.
|
|
|
Dirudienez, Salmonellak eragindako kutsadura orain arte uste baino askoz handiagoa bada, ez du ezertarako balio kontsumitzaileei ezkutatzeak, kontrakoa baizik. Kontsumitzaileak prebentzio eta babes neurriak hartzeko aukera izan behar du, eta
|
hori
bereziki garrantzitsua da; izan ere, baserrietako kutsadura gero eta handiagoa da merkatuan, batez ere txikizkarietan. Horri buruzko datuen arabera (Elikagaien Segurtasunaren Behatokiak argitaratu ditu, neurri batean), jatorrian %5 inguruko kutsadura izanez gero, haragiaren %30 baino zertxobait gehiago sortzen da, eta ia %100, prebentzio neurri egokirik ez badago kontsumitzaileengana iristen denean.
|
|
|
Adituek uste dute sistema berriak elikagaietan glutenik ez dagoela bermatu ezin duten enpresei ere balioko diela. Lan
|
hori
bereziki zaila da tratamendu termikoa aplikatu zaien glutenik gabeko elikagai dietetikoetarako. Elikagai horietan ez da beti izaten glutenik, eta, horren ondorioz, zeliakoek zailtasunak izaten dituzte muga onargarria zenbatekoa den jakiteko.
|
|
|
Aldakako artrosia da Espainiako aldakako inplanteen arrazoi nagusia. Ukipen
|
hori
bereziki adin ertaineko eta hirugarren adineko pertsonen artean gertatzen da, eta, beraz, aldakako protesiak ezartzeko esku hartzeak izugarri hazi dira azken hamarkadan, eta dagoeneko 16.000 espainiar daude esku hartze horren mende urtero. Orain, kirurgia tradizionalarekin batera, inbasio txiki bat dago.
|
|
|
Tratamendu horri esker, gainberotzeak saihesten dira, eta, ondorioz, osagaiak gutxiago hondatzen dira eta depositu gutxiago sortzen dira. Azken alderdi
|
hori
bereziki garrantzitsua da gatz eta proteina ugariko elikagaietan, hala nola esnean. Hezurrak berotzeko aplikazio ugari daude, besteak beste, galdarraztatzea, pasteurizatzea, esterilizatzea, desizoztea, lurruntzea, deshidratatzea, hartzitzea eta ateratzea.
|
|
|
Legeriak baldintza jakin batzuk ezartzen dizkie instalazio horiei, ingurumenari kalterik ez egiteko. Hala ere, talde ekologistek uste dute golf zelaiek inpaktu handia sortzen dutela ingurumenean, lur eremu handiak okupatzen dituztelako, hirigune berriak sortzen dituztelako, ekologiko ez diren ongarriak eta pestizidak erabiltzen dituztelako, eta, bereziki, ur kantitate handiak kontsumitzen dituztelako;
|
hori
bereziki larria da lehorte arazoak dituen herrialde batean. WWF/ Adena erakunde kontserbazionistaren arabera, Mediterraneoko kostaldeko golf zelaiak “ingurumen arrisku gero eta handiagoa” dira:
|
|
|
Lokalizatzaile gisa erabil daiteke, eta funtzio
|
hori
bereziki erabilgarria da ibilgailua besteen eskuetan erori bada.
|
|
|
Ingurumenean modu naturalean integratzea, eta, beraz, begi inpaktua txikia izatea; hondakin urak arazteko ahalmen eraginkorra izatea, kutsadura organikoa batez ere; kostu txikiak eta mantentze lan errazak. Erabilera
|
hori
bereziki egokia da herri txikietako hondakin urak tratatzeko, lurraren kostu txikia eta teknifikazio gutxiko eskulana eskaintzen baitute. Era berean, arazketarako sistema natural horiek gehitzeak nekazaritzako jarduera garrantzitsu bat ekar dezake etorkizunean, mota horretako landareen berariazko laboreen garapenean oinarritua.
|
|
|
Gas horien ingurumen eragozpen nagusia da, beste atmosfera kutsatzaile batzuekin nahastean nitrogeno oxidoak (NOx) eta eguzki argiarekin erreakzionatzean, ozono troposferikoa sor dezaketela, eta horrek smog fotokimikoaren arazoa eragiten duela. Arazo
|
hori
bereziki areagotzen da udan, eguzkiak eta tenperatura altuek eragina baitute. Osasunean dituzten ondorioei dagokienez, toxikotasun maila handia izan dezakete, eta ondorio ezagunik ez, konposatuaren eta haren eraginpean egoteko aldiaren arabera.
|
|
|
Alergia motaren bat duten pertsonen kopurua nabarmen handitu da azken hamarkadetan. Arazo
|
hori
bereziki hauteman daiteke haurren artean, Europako hiru haurretik batek alergia motaren bat baitu. Orain, GA2LEN Bikaintasun Sareak (EBko 26 ikerketa zentro biltzen ditu), Alergologia eta Immunologia Klinikoaren Europako Akademiak (EAACI) eta Alergiak eta arnasbideak dituzten gaixoen Elkarteen Europako Federazioak (EFA) proba berriak aurkeztu dituzte dietak alergien garapenean duen eraginari buruz.
|
|
|
Caritasen azterlanaren zenbatespenek agerian uzten dute Espainiako haurren pobrezia tasa batez bestekoa baino handiagoa dela. Espainiako haurren pobrezia tasa batez bestekoa baino handiagoa da Errealitate
|
hori
bereziki nabarmena da muturreko pobreziaren kasuan, haurrei proportzioan baino askoz gehiago eragiten baitie, eta frogatzen du adingabeak ez direla izan 1990eko hamarkadaren erdialdetik indarrean dagoen hedatze zikloaren onuradun nagusiak. Haurren zaurgarritasun egoera hori sustatzen duten faktore nagusiek, batez ere, zerikusia dute familiako sostengatzaileen lan egonkortasunaren eta soldaten fluktuazioarekin eta gizarte prestazioen sistemarekin; izan ere, egungo ereduak babes txikiagoa ematen die haurrei gainerako biztanleei baino.
|
|
|
Barbara Allenen eta Sweet William Graemeren maitasun historia
|
hori
bereziki hunkigarria da, hain zuzen, norbaiten bihotza ankerkeriaz zauritu ondoren, gero, erruki ezaren damuz, hil den norbaiten istorioa delako.
|
|
|
Harrera batez ere eskolaurrean bihurtzen da garrantzitsua, haurren gizarteratze eta garapenerako, eta
|
hori
bereziki estimulazioak eta ekintza ludikoek duten eraginagatik.
|
|
2007
|
|
|
Naturala den orok (arraza, familia, ahaidetasuna, tradizioak? , etnia?), historia izan zer den esplikatzeko, balio du, baina historia hori dena gaindituz nola doan esplikatzeko hain zuzen607 Historian filosofiari interesatzen zaiona (razionala) arrazoiaren mugimendu aitzinketaria da, arrazoia nola doan aitzinatzen eta forma objektiboa erakundeetan finkatzen, eta
|
hori
bereziki Estatuan egiten du: Estatua da erabakigarria, herriak edo etniak608, eta are gehiago masak, ez dira tresna itsuak baino (Hegel ez da filosofo batere, demokratikoa?).
|
|
|
Datu horiek Ikerketa Soziologikoen Zentroaren (CIS) azken barometroan jaso dira. Zentro
|
hori
bereziki interesatu da gure herrialdeko hezkuntzaren egoeraz. Bestalde, biztanleen %56, 7k uste du Estatuak “gutxiegi” gastatzen duela irakaskuntzan; %31, 6k, berriz, “bidezko dena” inbertitzen duela uste du, eta %2, 2k, berriz, “gehiegi” gastatzen dela.
|
|
|
Apustu berria Adituek bioerregaien ekoizpena abereen elikaduran aukera berriak aztertzeko pizgarri gisa planteatzen dute Etanola ekoiztean, zerealaren almidoia, gariarena eta artoarena bereziki, alkohol eta karbono dioxido bihurtzen da, eta pikorretik azpiproduktuak lortzen dira; horien artean daude destilazio aleak, animalia elikaduran berrerabil daitezkeenak, bereziki hausnarkariak. AEBko Minnesotako Unibertsitateko Animalia Zientzia Saileko adituek egindako azterlan baten arabera, belaunaldi berriko pikor horiek fosforo eduki handia dute, eta
|
hori
bereziki onuragarria da zerri aziendarentzat. Horrelako azterketak egin arren, bereziki monogastrikoetan, zenbait muga dituzte, konposizioaren aldakortasun handia dela eta.
|
|
|
Hala ere, prioiak pertsona sentikorretara transmiti zitezkeela baieztatu ondoren, beharrezkotzat jo zen hiltegiak ez ezik, haragian beste osagai batzuk ere kontrolatzea, batez ere nerbio sistema zentraleko zatiak edo gongoil linfatiko batzuen hondarrak, haragiari modu ezezagunean gehi dakizkiokeenak. Arrisku
|
hori
bereziki islatu da AEBetan, munduko haragi xehatuaren kontsumitzaile gehien duen herrialdeetako batean. Bereziki kezkatzen du nahasketaren edukia zehatz mehatz ezagutu ezin izateak; izan ere, kasu batzuetan, haragia errai batzuekin nahas daiteke, besteak beste, alboratuen zati bat edo gongoil linfatiko batzuk.
|
|
|
Hala berresten dute Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) datuek; horien arabera, 1,8 milioi pertsona hiltzen dira urtero beherako gaixotasunengatik (kolera barne), batez ere garapen bidean dauden herrialdeetan. Egoera
|
hori
bereziki larria da Afrikan, landa eremuetako ur hornidurako sistemen% 30ek ez baitu funtzionatzen. Hori dela eta, 1.500 milioi pertsonak parasito infekzioak dituzte, giza iraizkinak eta ingurumeneko hondakin solidoak direla eta.
|
|
|
Gainera, abantaila bat ere badu: ez du arantzarik, eta alderdi
|
hori
bereziki interesgarria da haurrentzat, arraina jateari uko egiten baitiote. Moluskuak eta kolesterola Pota, txibia bezala, balio biologiko handiko proteina iturri ona da.
|
|
|
2030erako hiri populazioa ia 5.000 milioi pertsonakoa izango dela aurreikusten da Azken urteotan hiri hazkundea izaten ari den arren —XX. mendean, munduko hiri populazioa 220 milioitik 2.800 milioira igo zen—, datozen hamarkadetan aurrekaririk gabeko hiri hazkundea izango da. Hazkunde
|
hori
bereziki nabarmena izango da Afrikan eta Asian, non hiri populazioa bikoiztu egingo baita 2000 eta 2030 artean. Egun horretan, garapen bidean dauden herrialdeetako hiriek munduko hiri populazioaren %80 hartuko dute.
|
|
|
Irradiatutako elementuetan, lurzoruan eta atmosferan bertan sortutako uraren bibrazio molekularraren bidez, tenperatura mantendu eta igo daiteke kanpoko tenperaturarekiko. Politeknikoak adierazi du
|
hori
bereziki errentagarria dela kirol ekitaldietan erabilitako soropilentzat, urte osoan egoera ezin hobean egon behar baitute. Gaur egun, futbol estadio gehienek soropilean hari termikoak dituzte edo plastikoz estaltzen dituzte, ez izerditzeko.
|
|
|
Espainiako lau mila eskatzailek baino gehiagok egindako inkesta baten arabera, larrialdiko kontrazepzioaren% 1,9k bakarrik 16 urte baino gutxiago zituen. Etorkin irainduak Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) dioenez, larrialdiko kontrazepzioaren erabilera orokorrari esker, abortuen %70 saihets daiteke, eta datu
|
hori
bereziki esanguratsua da emakume etorkinentzat, Espainian egiten diren haurdunaldiaren borondatezko etenduren %50 egiten baitute. Haurdunaldiaren Borondatezko Etendurarako Klinika Egiaztatuen Elkarteak (ACAI) jakinarazi du Espainian bizi diren emakume etorkinen %80k ez duela inoiz entzun larrialdiko kontrazepzioaren berri.
|
|
|
Piperminetatik eratorritako substantzia batek, kapsaizinak, teknika anestesikoak goitik behera alda ditzake, sentikortasuna murrizten baitu zati motorrari eragin gabe. Teknika
|
hori
bereziki erabilgarria izan daiteke funtzio motorrak zainduz mina kentzea komeni den egoeretan, erditzeen kasuan bezala. Gainera, American Society of Anesteshesiologists en urteko konferentzian bildutako adituek adierazten dute kapsaizina eta nikotina tresna onak direla ebakuntza osteko mina arintzeko.
|
|
2008
|
|
|
Laburbilduz, beraz, esan dezakegu maila desberdineko hizkuntzagaitasuna duten bikoteen artean, bikotekidearen hizkuntza gaitasunak eragin zuzena izateaz gain, gaitasun maila handiagoa aita ala ama izateak garrantzi handia duela. Transmisioaren ehunekoak handiagoak dira, hizkuntza hobeto hitz egiten duena ama denean, eta alde
|
hori
bereziki deigarria da hizkuntzaren aldetik bikotekideen arteko aldea handiagoa denean, hau da, batak ondo hitz egin eta besteak batere hitz egiten ez duenean.
|
|
|
2 Botorik gabeko akzioen kasuan, inguruabar
|
hori
bereziki agerrarazi behar da tituluan.
|
|
|
Tasaren kasuan, egitate hori Administrazioaren jardun zehatza da, pertsona jakin batentzat onura edo abantaila berezia dakarren edo pertsona
|
hori
bereziki ukitzen duen jarduna (adibidez, obrak egiteko behar den lizentzia Udalak ematea). Kontribuzio berezien kasuan, aldiz, administrazio jardunak pertsona talde zehatz batzuei dakarkie onura berezia (ulerbidez, kale bateko argiak instalatzen direnean).
|
|
|
Hondakin
|
hori
bereziki diseinatutako kamioietan iristen da El Cabrilera. Antonio Lópezek, egokitzeko eta biltegiratzeko operazioen arduradunak, azaldu digunez, kamioietan datorren materiala egokitua edo egokitu gabe irits daiteke, nolakoa den.
|
|
|
bizi zikloaren ikuspegiari, ez soilik gaur egungo garapenaren psikologiaren barruan duen garrantzi handiagatik, baizik eta orientazio horrek bizitzaren geroagoko adinen azterketa lehenetsi duelako; gai
|
hori
bereziki interesgarria izan da azken urteotan (Fernandez Lopiz, 1998).
|
|
|
Interesen bat egite edo lerrotze estrategia
|
hori
bereziki garrantzitsua da lan kooperatibetan. Kooperatiba horietan, ez da desagertzen, ezta gutxiagorik ere, langilearen banako interesen eta kooperatibaren interesen arteko ezberdintasuna.
|
|
|
Lan horren bidez, ikatz aktibatuaren gainean eutsitako paladioak tomateek igorritako etilenoa kentzeko duen ahalmena zehazten da; izan ere, halakorik ez badago (ikatz aktibatuzko euskarriak soilik), ontzietan metatzen da. Proposamen
|
hori
bereziki egokia da fruitu klimatikoen ekoizpen katean, hala nola, sagarrak, udareak, aranak, melokotoiak edo abrikotak. Fruitu horiek, bildu ondoren, etilenoa ekoizteko ahalmen handia dutenez, azkar heltzen dira, eta, gainera, hurbileko beste fruta eta barazki batzuk ere sortzen dira, espazio berean metatuak.
|
|
|
Eredu berrian balio nabarmena dute gorputz masaren indizearen (GMI) grafiko normalizatuek, bost urte bitarteko haurrentzat. Parametro
|
hori
bereziki erabilgarria da haurren pisua zaintzeko, haurren obesitatearen prebalentzia handia eta gero eta handiagoa baita, batez ere herrialde industrializatuetan. Tresna horiek guztiek aukera ematen diote osasun profesionalari elikadura desegokiarekin zuzenean lotutako osasun arazoak goiz atzemateko, bai gehiegizko pisuagatik eta haurren obesitateagatik, bai, besterik adierazi ezean, desnutrizioa edo horren agerpen fisiko ezagunena, kwashiorkor (proteina eta energia urritasuna).
|
|
|
Ikaskuntza luzea Aztiaren lanbideari buruz hitz egiteko, beharrezkoa da ikaskuntzaren etapari buruz ere hitz egitea. Puntu
|
hori
bereziki azpimarragarria da, kontuan izanik ez dagoela ilusionistak modu ofizialean frogatzen dituen titulurik. Hala ere, magia eskola batzuetan, profesionalek fantasia eta trikimailuen mundua hurbiltzen diete ikasteko interesa duten guztiei.
|
|
|
Obesitate maila handia duten pazienteen bizi itxaropena gainerako biztanleriarena baino 10 urte laburragoa da. Arazo
|
hori
bereziki nabarmena da haurrengan; izan ere, azken 15 urteetan, obesitatearen eragina %300 handitu da, eta gaur egun 16 urte bitarteko populazioaren %16ra iristen da. 6 eta 13 urte bitarteko pertsonen pisu gainkarga %19, 1ekoa da emakumezkoetan eta %29, 5ekoa gizonezkoetan.
|
|
|
Irudia: me51ahHabitataren suntsipenari dagokionez, Traffic en arduradunek diote fenomeno
|
hori
bereziki ikus daitekeela Asiako hego ekialdean, Indonesian eta Penintsulako Malaysian, besteak beste. Alde horretatik, deforestazioak inguratu egiten du animalia horien bizilekua:
|
|
|
munduko beste eskualde batzuetakoa baino bi aldiz azkarragoa. Kontuak eginez, kalkuluaren arabera, Afrikako populazioa bikoiztu egingo da 2036 baino lehen; “demografia leherketa”
|
hori
bereziki kezkagarria da Saharaz hegoaldeko Afrikan. Eskualde horretan, biztanleria %2, 5eko erritmoan hazten da urtero, “Latinoamerikako eta Asiako %1, 2ko tasarekin alderatuta”, ohartarazi zuen.
|
|
|
Txiki txikitatik ikas daiteke eskolan “tolerantzian eta bakean” elkarrekin bizitzeko lana, aniztasuna errespetatuz. Zeregin
|
hori
bereziki garrantzitsua da “etorkizuna oraina baino hobea izango dela pentsatzeko arrazoirik ez dagoenean”, eta belaunaldi berriek “sormen handiagoa izan dute, baliabide gehiago eta gutxiago izango ditugun mundu honetan”, azaldu zuen.
|
|
|
Gainera, estatuentzat hezkuntza kohesiorako tresna da. Euskal Herriaren kasuan
|
hori
bereziki garrantzitsua da. Euskal Herriak ez du hezkuntza sistema propiorik, hezkuntzako irizpide garrantzitsuenak Madrilen eta Parisen erabakitzen baitira.
|
|
2009
|
|
|
Gainera, Ezenarrok kritikatu du PP eta PSEren arteko akordioan bakea hitza eta normalkuntza politikoa ez direla behin ere agertzen, eta
|
hori
bereziki larria dela.
|
|
|
Nolanahi ere, Afrikako bi herrialdetan transgenikoak landatzen hasi izana nabarmendu du ISAAAk, Egipton eta Burkina Fason. ISAAAren esanean, oso litekeena da ondoko herrialdeetan ere transgenikoak egiten hastea, eta
|
hori
bereiziki ona da, transgenikoek onura handiak ekarriko omen dizkielako herrialde horiei. Izan ere, ISAAAren arabera, transgenikoak onuragarriak dira elikagai seguruagoak egiteko, ingurumenari kalte txikiagoa egiteko, uztak areagotzeko eta biodibertsitatea zaintzeko, besteak beste.
|
|
|
Lote baten identifikazioari esker, kateko edozein agentek etapa guztietako informazioa berreskuratu ahal izango du, eta aurrera eta atzera egiteko trazabilitate propietateak bermatu. Elikadura agintari eta agentzien kasuan, prestasun
|
hori
bereziki interesgarria da, aukera ematen baitu elikadura segurtasuneko alerta baten aurrean berehala erreakzionatzeko, eta, hala, horren arabera jokatu eta erantzukizunak zehaztu baitaitezke. TRACEBACK proiektuaren aurrerapenetako bat elikagaien trazabilitatea eta segurtasuna alderatzea da.
|
|
|
Halaber, azterketak erakusten duenez, inkestatutakoen %82k uste du lan merkatura sartzeko presak eragiten diola; iaz, berriz, %61ek. Premia
|
hori
bereziki nabarmena da Giza eta Osasun Zientzietako ikasleen artean. Ildo horretatik, seitik lauk uste dute beren karrera profesionala beren titulazioarekin zerikusia duten arloetan garatzeko aukera izango dutela.
|
|
|
Gizakiak kokagunea gara dezake, izurdeen eta saguzarren ezaugarri diren seinale akustikoen bidez ingurunea aztertzeko modu bat. Hala, hizkuntza txaskido jakin batzuen emisioak inguruko objektuak ikusi beharrik gabe identifikatzen laguntzen du, eta
|
hori
bereziki baliagarria da pertsona itsuentzat, Alcalá de Henareseko Unibertsitateko (UAH) ikertzaile talde batek egindako lan zientifiko baten arabera. Juan Antonio Martinezek, ikerketaren egile nagusiak, Informazio eta Albiste Zientifikoen Zerbitzuari (SINC) esan zuenez, “gizakiok lehian jardun dezakegu saguzarrekin zenbait egoeratan ekolokatzeko edo biosónarra egiteko gaitasunean”.
|
|
|
Ikasle horiek 26 eta 35 urte bitarteko ikasleak dira (guztizkoaren %40), eta emakumeen ehunekoa gizonena baino handiagoa da (%64 eta %36, hurrenez hurren). Datu
|
hori
bereziki garrantzitsua da, atzerriko biztanleria osoan gizon kopurua (%53) handiagoa baita emakumeena baino (%47). Ikastaro horietan ikasle atzerritar gehien dituzten probintzien artean daude Madril (%19), Bartzelona (%16), Alacant (%7), Valentzia (%6), Balearrak (%5) eta Malaga (%5).
|
|
|
Horregatik, komeni da botika jakin batzuk hartzen dituztenek haien eragin kaltegarria ezagutzea, aldi berean zuku batzuk hartuz gero. Elkarreragin
|
hori
bereziki interesgarria da, elikagaien kontsumoaren eta medikazioaren arteko konbinazio positibo eta negatiboen aukera zabalaren barruan. Fruta batzuen osagaiek eta haien zukuek zaildu egiten dute zenbait botika hartzea, hala nola antikoagulatzaileak, zeinak atzeratu egiten baitute odolaren koagulazioa, eta tronbosia eta enbolia saihesten baitituzte.
|
|
|
Sintomak agertzen direnean, gripearen antzeko joera dute. Parasitosi
|
hori
bereziki arriskutsua da haurdunaldian; izan ere, emakume seronegatibo batek (hau da, agente infekziosoarekin lehenago kontaktuan jarri ez denak) toxoplasmosia uzkurtzen badu haurdunaldian, parasitoak plazenta hesia igaro eta fetua kutsa dezake. Haurra kutsatzeko arriskua eta infekzioaren larritasuna ama kutsatzen den unearen araberakoak dira.
|
|
|
Beraz, orain arteko muntaiak ikusi dituztenek produktu bikaina aurkituko dute Varekai n ere. Oraingo muntaia, aldiz, aurrekoak baino askoz koloretsuagoa da, eta
|
hori
bereziki igartzen da izaki fantastikoen landare itxurako jantzi miresgarrietan eta diseinuzko oihana dirudien eremu eszenikoan.
|
|
|
Horrela, defentsak indartzea gomendatzen dute, batetik, krisiari fisikoki aurre egiteko. Eta gomendio
|
hori
bereziki da garrantzitsua zaurgarriagoak diren kolektiboetan; adineko pertsonak edo gaitz kronikoak dituztenak, esaterako. Zenbat eta lehenago hartu bizi estilo osasungarriak, orduan eta onura gehiago lortuko ditugu pertsona horien osasunerako.
|
|
|
Nik ez dakit ume
|
hori
bereziki berezia den ala belaunaldi berriek hain eskura duten Interneten mundu horrek txoratu egin dituen guztiak. Amona nekagarria eta astuna izango zen, bai, halakorik egongo da munduan, baina iloba?
|
|
|
Gutxienez bati Gonzalez ikusten uzteko eskatu dute, egoeraren larritasunaz ohartarazita. Arrebak atzo iluntzean ez zuen erantzunaren berri, baina esperantza handirik ere ez zuen, kartzela
|
hori
bereziki gogorra delako.
|
|
|
Beraz, asko badira ere, gero eta gehiago, euskaraz dakitenak, gehiago dira ez dakitenak, eta hauek ahalegin handia egin behar dute euskara ikasi nahi badute. Ahalegin
|
hori
bereziki da handia kontuan hartzen badugu euskaraz jakitea ez dela beharrezkoa, ez behintzat nahitaezkoa, Euskal Herrian egunerokoan normaltasunez bizitzeko, eta, beraz, ikasteko ahaleginak eta bi egin arren, gero, han eta hemen, gutxi erabiltzen dutela. Muga horrek eragin handia du, eta ezin da lege edo arau bidez aldatu, errealitate soziolinguistikotik eratorritako ezintasunak gainditu ahal izatearen esku ez ezik, herritarren jarrera eta erabakien esku baitago neurri handienean.
|
|
2010
|
|
|
Horri esker NUPen sistema aldatu dugu; besteak beste, euskarari dagokionez. Aldaketa
|
hori
bereziki hasierako ikasturtetako irakasgaietan ikusi da, komunak diren horietan. Oraingo eredua askoz ere malguagoa da eta euskara sartzeko aukera handiagoa dago.
|
|
|
estatuek beren eskola sistemak hobetu zituzten, soldaduska hedatu zuten, eskala handiko hedabideak garatu zituzten eta barneko lan mugikortasuna bultzatu zuten. bat batean, hiru belaunaldi eskasetan, atzerakada historiko horizontaletik atzerakada moderno bertikalera igaro zen. egoera horrek geolinguistikak proposatzen zituen mapa zaharrak hankaz gora jartzea ekarri zuen, besteak beste. euskaradun herriak, atzerakada geldi baina etengabean zegoenak, bere baitan eutsi zion euskararen transmisioari eta gizarte erabilera erabatekoari. amaitu zen hizkuntza muga poliki poliki, baserriz baserri eta auzoz auzo atzeratzen joatea. besterik gabe, desagertu egin zen. ...dearekin, amaitu zen euskal herria, eta beharbada betirako; bai behintzat etimologikoki duen adieran. hizkuntzaren atzerakada motak izandako bilakaera horrek arrisku larrian utzi zuen euskara. horrez gain, hegoaldeari dagokionez —artikulu honetan eremu horretara mugatuko gara—, gutxitze prozesua azkartzea hogeita hamar urtetik gorako diktadura militarraren pean gertatu zen, eta erregimen
|
hori
bereziki oldarkorra zen edozein hizkuntza elementu bereizgarrirekiko. hirurogeita hamarreko hamarkadan, erregiHizkuntzek bizirauteko aukera bakarra idatzizko araudi bateratu bat sortzea izango da eta, horren ondorioz, dagokion lurralde historikoan normalizatzea, betiere lurralde hori barne hartzen duen/ duten estatuaren/ estatuen babes irmoarekin.
|
|
|
Zelulek energia lortzeko egiten duten prozesuan parte hartzen du, eta prozesu
|
hori
bereziki garrantzitsua izaten da neuronetan.
|