|
2004
|
|
|
Komunikazioaren eremuan ere, bestetan bezalatsu, hizkuntza ez da informazioaren erreferentzialtasunetik landa dabilen lanabes mekaniko soil soila, horren barren barreneko elementu eratzailea baino. Informazioaren beraren baitako osagai bihurtzen da mintzairaren erreferentzia, mintzaira
|
hori
bera ere errealitate politiko eta kultural jakin baten oihartzun eta oroimen delako.
|
|
|
Funtzionaltasunean oinarrituriko hizkuntza jokaeraren araua, Agotek zioen moduan, hizkuntza erabileraren lege bihurtzen baldin bada, euskaldunak ez dauka lekurik ele bitan eratu nahi den gizarte molde honetan. Euskara gutxiagok edo gehiagok jakiteak badu noski eragina honetan guztian, zuzen zuzena gainera, baina bi hizkuntzen jakite maila berdindu arteko prozesu soziolinguistiko luze bezain korapilatsuan ez da garbi ikusten jakite maila
|
hori
bera ere nola berma daitekeen euskarari buruzko jarrera balio demokratikoetan oinarritzen ez bada. Erran nahi baita, erdaldunen aldetik nagusi diren jarrera eta jokabideak diren bezalakoak izanda, oro har, ez dagoela modurik hizkuntza erabilerari buruzko jarraibideak aldatzeko.
|
|
2011
|
|
|
Hala uste du Panikkarrek. Eta
|
hori
bera ere, gainera, mendeko hiztun herriak estatu hegemonikoaren oinarrizko joko arauak urratzen ez dituen heinean. Indarrean dagoen statu quo soziolinguistikoa kolokan ez jartzekotan.
|
|
|
Suizidio kolektiboren lekukotasunak ere eman izan dira noiz edo noiz, komunitateak bere hizkuntza arrazoi bategatik edo besteagatik bertan behera utzi izana, alegia. Baina, tira, azken kasu
|
hori
bera ere ez litzateke berez gizarte arrazoirik gabeko erabakia izango. Dena dela, xehetasun horiek eta horien antzeko beste txikikeria batzuk alde batera utzita, hizkuntzen urkamendia ez da halabeharraren halabeharra.
|
|
2015
|
|
|
16 Dokumental guztiz berezi honetan, lobotomiaren aitzindari Egas Moriz nobel saridun portugaldarraren bizitza antzezten dute psikiatriko bateko gaixoek (Mark Robsonen Bedlam film klasikoaren amaiera ekartzen digu honek gogora). Filma errodatzen ari zelarik, Joaquim Jordà zuzendariari garun ebakuntza egin behar izan zioten, eta ezusteko
|
hori
bera ere dokumentalera ekartzen du Jordàk, bere esperientzia gaixoekin konpartituz, lehenago gaixoek eurena zuzendariarekin konpartitzen zuten bezalaxe, berdintasun egoera batean. Pertsonaiak nahiz zuzendaria, buruz buru, tranpaldo gainean denak:
|
|
2017
|
|
|
Azkenean, ezin daturik bildu. Baina esanguratsua da
|
hori
bera ere, Varonaren ustez. –Lankidetza handiagoa izan genezakeen, noski, baina guretzat erantzun falta hori ere bada erantzun bat.
|
|
|
Sarri saiatzen naiz oroitzen zein izan ote zen gure azken txortaldia. Azken urteko (ez bada urteetako) gainbehera kontuan izanda, gogoangarria ez zelako izan ziurrenik, ahaztua dut
|
hori
bera ere. Oroitu, oroitzen baititut txortaldi antologikoak, baita mekanikoak, asperdurazkoak, betebeharrezkoak eta errukiz jo zenizkidanak ere.
|
|
|
–Ciao, Maria? broma inozoa otu zait, baino ez diot esan, dudati geratu naiz berriz, eta eskerrak,
|
hori
bera ere ez baitzitzaidan natural aterako.
|
|
|
–A, ba hori ez dakit nolakoa duten, baina ziur ona
|
hori
bera ere. Orduan erdibanatzearena ez duzu ikusten?
|
|
|
Bidaia hau ez da izango betiko bidaia, nahiz eta badakidan ezin dudala itxaropen osoa bidaia honetan jarri, izan ere bidaiatzea gainbaloratuta baitago (nahiz eta onartu behar den esaldi
|
hori
bera ere nahikoa gainbaloratuta dagoela). Bidaia honetan, hala ere, zerbait topatu behar nuke, eta agian ez dago gaizki jende normalaren azalean apur bat jarri eta haiek egiten dituztenak egitea:
|
|
|
–Errazago ez dakit, guk bizitza gutxi gorabehera bideratuta genuen hainbat betebeharren arabera, hori egia da, baina
|
hori
bera ere kartzela handia izan daiteke.
|
|
|
Bartzelonan bizi da gizona, eta Miguelek bisitan joango zaiola zin egiten dio. Baina ez dut uste bisitan joateko moduan dagoenik, eta
|
hori
berak ere badaki. Zergatik ez duen gonbidatzen galdetzen diot.
|
|
2018
|
|
|
Ikuspegi kontraktualetik, ezkontideak elkarri lotuta daude, soil soilik, jabe gisa elkarrekin egoteak ematen dien abantailaren bidez. Jabe direnez, haien izatea ezkon harremanetik kanpo dago beti, eta, beraz, ezin da aplikatu kontzientziaren dialektikarik. Elkar erabiltzeko lotura
|
hori
bera ere irudimenezkoa da zeharo, ikuspegi kontraktualak hutsean uzten baititu konfiantza eta fedea, eta horiek gabe halako loturek ezin baitute luzaroan iraun. Hegelen ezkontza kontratu bereziak ikusmolde kontraktualista transzenditzen du?
|
|
|
Gorputz generoduna performatiboa dela esatean adierazi nahi dugu ez daukala izate ontologikorik bere errealitatea eratzen duten ekintzetatik aparte. Errealitate horren barne esentzia asmatua bada, barnealde
|
hori
bera ere diskurtso erabat publiko eta sozial baten menpe dago eta haren ondorioa da, gorputzaren gainazalaren politikaz egindako fantasiaren erregulazio publikoarena, genero mugen kontrolarena, zeinak, barrukoa eta kanpokoa bereiziz, subjektuaren «osotasuna» eraikitzen duen. Beste modu batez esanda:
|
|
2019
|
|
|
Baina, ni neu garai hartan 16 urteko neska gazte (laster lesbiana) hori izan nintzen neurrian, ikusten dut hor ere aldaketa bat egon dela. Izan ere, neure burua lesbiana izendatzeagatik arazorik izan ez dudala urteetan esan badut ere, gezurra da
|
hori
bera ere. Argi dut, lehen urte haietan, talde babes handi hori izan ez banu, ez nuela armairua berehalakoan eta halako indarrez utziko.
|
|
|
Baina garai patriarkal handiek oraindik badute, mitologian, monumentuetan, tradizioetan, emakumeak goi goian zeuden garai haren arrastoa. Ikuspuntu femeninotik begiraturik, brahmandarrena atzerako itzuli bat da Rig vedaren garaira, eta
|
hori
bera ere aurreko aldi primitiborako itzuli bat da. Islamaren aurreko emakume beduinoen estatusa askoz ere goragokoa zen Koranak ematen diena baino.
|
|
2021
|
|
|
Lotsak uxatzen saiatu nintzen. Ez haiz harrizkoa, esaten nion neure buruari, bazakik
|
hori
berak ere. Erabakia hartu nuen:
|
|
|
Hasieran bere minari hitz egiteko modu bat besterik ez zen" bestela" horiek guztiak zerrendatzea. Bere buruari bestelako bizitza
|
hori
berarentzat ere existitzen dela sinetsaraztekoa. Baina bestela guzti horri gero eta gehiago begiratzen diola konturatu da Sara.
|