|
2003
|
|
|
Frogarikgabekoeleak.GarbidagoBaionakoseminariokomoral irakasleakzeinenaldekojarreraerakustenduen, baina, dagoenekozbehartuta sentitzendahipotesiguztiakheinbereanaipatzera, eta horiezdaahuntzarengauerdikoeztula.Halaber, gaiariburuzkobibliografiaezagutzenduela erakustendu, hauda, munduzabalaribegiradatxobatluzatudioezeridatzi orduko. Ikusibestalde, frantsesetaamerikarrak izenetaguztidatozela?
|
hori
bai, amerikarra frantsesjakintsuarenhatzetan?, bainaalemanek. Haeckel tartean, ezduteohorehorimerezi.
|
|
2007
|
|
|
Jean Pierre Casabonnek jarrera abertzalea azaldu zuen, Ipar eta Hegoaldearen arteko batasuna proposatu baitzuen630, eskutitzak amaitzearekin batera en> Yainkoa, Lege zaharra edo Sentiments> cordiaux> en> JEL hitzekin. Ezin ditzakegu, ostera, politikoki koka André Ospital eta Pierre Amoçain;
|
hori
bai, gazte gazteak zirelarik arazoak izan zituzten euren burua euskaltzale bezala agertzeagatik. Konkretuki André Ospital harremanetan egon zen Hegoaldeko euskaltzaleekin eta JEL lelopean edo Gora Euzkadi esanez agurtzen zituen eskutitzak631; Amoçainek ere, JEL baitan idatzirik amaitzen zituen eskutitzak.
|
|
2008
|
|
|
28, 151 edo Salaberri, 2002: 231), ez dakigu nafar hiriburuko euskara xuxen nolakoa zen; baditugu zantzuak,
|
hori
bai, eta zantzuetatik haratago doazen inguruko herrietan opaturikako testuak ere bai, Bonapartek bildu eta Ondarrak argita ra emandako materialak (1982), eta toponimia ikerketak (Jimeno & Salaberri,
|
|
|
–Kortazarren eskema berari jarraituz interpretatzen du euskal literaturaren historia Iñaki Aldekoak (2004) ere, aldaketa handirik gabe, alderdi estetikoari dagokionez bederen? (94 or.). Ez dut nik horrela ez denik esango, bera baita oraingoan kritikaria;
|
hori
bai, esango dudana hauxe da: Kortazarrena ez nuela kontzienteki begi aurrean izan nirea idazten nuen bitartean, bai ordea Jon Juaristiren Literatura vasca, justu Paulo Iztuetak, zergatik ez dakidala, bere azterketan isilarazi duena.
|
|
|
Hala eta guztiz ere kudeatu zuen, utilité publique? mailako elkarte bezala onartzea Parisek,
|
hori
bai, konforme gaitza izanik behin baino gehi agotan adierazi die idatziz eta publikoki hango agintariei, nola Espainiako Erresuman, Madrilek ofizialki aitortua duela Euskaltzaindia, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako lurralde eremuetan, ikus dezaten, konparatiboki Errepublika gibelerago gelditu dela. Ekina okerra baita, bera Zuzendaritzan zelarik hasi ziren Iparraldeko aginte zenbait diru laguntzak ematen Euskaltzaindiari, oraintsuago, Euskararen Erakunde Publikoarekin aurrekon tu laguntza normalizatuagoan sartu bagara ere.
|
|
|
Kongresua dikotomia planteatzen, une batean aitortzen baitu «Eztabaidagarria da, eskueran ditugun datuen argitan, alternatiba izate hori [Azkuek Hendaiako plana alboratu eta Akademia ezarri gurago zuela] zenbaterainokoa den»114 Hala ere, ondoren jukutriena azpimarratzen du: «Garbi dagoena,
|
hori
bai, beste hau da: Aranaren isilpean egin nahi dutela Broussainek eta Azkuek corpusplangintrarako formulazio alternatiba hori.
|
|
|
printzipioz prest agertzen zen sabindar ereduko Akademia bati ere men egiteko, jada askotan frogatua zuen bezala, Euzkadirako idaztean sabindar moldeak onartzean. Baina,
|
hori
bai, Akademia sabindar bat onartzeko baldintza gisa «después de las formalidades con que ha sido fundada ésta» sortu zela esaten zuen. Horrekin. Ojarbidek?
|
|
|
Izatez sabindar eskola zabalean, modu aski bitxian, dogmakeria estuena eta askatasun anarkikoa uztartzen ziren. Izan ere, sabindar eskola oinarri komun oso gutxitara murrizten zen, nahiz,
|
hori
bai, gutxi horiek zurrunki ezarri: funtsean, ortografia aranista exigitzen zen (kontsonante azentudunak, x, txeuzkera...), tartean ortografia aski eztabaidagarriko hitz sinboliko batzuk ukiezin bihurtuz(, Euzkadi, gaste, azkatasun...)., eta horrekin batera neologismoen aldeko joera eta sabindar izendegia onartzea.
|
|
2009
|
|
|
Eleizaldek eta Lhandek proposatzen dute kargua aldi baterako izan dadila, ez betiko. Azkuek, dena den, hautaketaz hautaketa,
|
hori
bai, 32 urteko iraunaldia izan zuen, bizi artekoa. Sabindarrek maite ez bazuten ere, Azkueren irudia, gainera, erraldoiaren pare nabarmentzen da gerra aurretik bezala gerra ostean.
|
|
|
60ko hamarkadaren aurretik etorri bazetozen batasun eskariei belaunaldi gazteen ahobatezkoa eransten zaie. Hala agertzen da
|
hori
bai Baionan eta bai Ermuan, Arantzazukoaren aurretik. Giroa prestatzeko eta lana errazteko balio izan dute aurreko bi Biltzar hauek.
|
|
|
Hasieran hamabi zergatik izan ziren jakin ez dakigu, agian garaiko kultura erlijiosoak eraginda, Ebanjelioko apostoluen antzera. A.G. Urkixok Bizkaiko Aldundian egitasmoa aurkeztu zuenean ere, 1906an, zifra bera eman zuen,
|
hori
bai. Zergatik ez dakigu.
|
|
2010
|
|
|
Agirreren kasuan, sermoien bidez gertatu bide zen ondorio hori, euskaldun, fededun delakoa, ez da modu esplizituan ezarritako loturengatik eratortzen, baizik eta entimemikoki eraikitzen da. Agirrek ez du esplizitatzen euskaldunekiko atribuzio hori estudiatu dugun obran49 Agirrek,
|
hori
bai, euskeraz predikatzen du, Apaiz euscaldunentzako eta euskaldunentzako; hemen predikatzen da (gure errietan), hemengoentzat. Horrela bada, ideia horiexek lirateke entimema osatuko luketen silogismoaren premisak, eta ondorioa litzateke ixil gordean dagoena(= euskaldun, fededun).
|
|
|
arrasto iraunkorra uzten dute gure herriaren hezkuntzan, gure haur eta gazteen prestakuntzan. Eta
|
hori
bai dela garrantzitsua?.
|
|
2012
|
|
|
– Den bezalakoa da,
|
hori
bai, eta ez du arpegirik izkutatzen. Birtuterik birtutetsuena erakusten dute onek eta gaizto bakar bat besterik ez da agertzen liburuosoan zehar, nahitaezkoa delako gainera, onen ontasunak argiroago distira dezan.
|
|
|
– Baina ordukoen barrunbeak nolakoak ziren, beren garaikoak, gaurkoak eta gerokoak bezalakoxeak, alegia?, EDERKI zekien,
|
hori
bai, eta baita besteri adierazten ere. (ZIN:
|
|
|
– Den bezalakoa da,
|
hori
bai, eta ez du arpegirik izkutatzen. Birtuterik birtutetsuena erakusten dute onek eta gaizto bakar bat besterik ez da agertzen liburu osoan, nahitaezkoa delako gainera, onen ontasunak argiroago distira dezan.
|
|
2014
|
|
|
G. sebaldek dio Wal serrek ez ziela utzi gauza handirik ondorengoei, ez zuela zer laga; arestian esan bezala, liburutegirik ez zuela eta idazteko papera bigarren eskukoa zerabilela. Gure Aresti ere txiro hil zen, ez dut uste ondasun material askorik utzi zienik bere ondorengoei, hiz kuntza bizi bat laga zigun euskaldunoi,
|
hori
bai, eta ez da gutxi. Apala izan zen ulertzeko mende batzuk aurretik bera lako munto bat ibili zela euskaraz idazten eta bera ez zela horiek baino gehia go; eta atzetik zetozenei ere, ramon saizarbitoria eta Bernardo Atxagari kasu, erakutsi zien kalitatezko literatura dela euskararen etorkizunari hobekien doakion jantzia.
|
|
2019
|
|
|
Horiek dira jendaurrean plazaratu beharrekoak, horiek osatzen baitute, gure iritziz, osterantzeko gogoa, behinola egindako euskara batuaren kodeketari gure belaunaldiak ekar diezaiokeen eite edo tankera berezia. Behar dugu, orobat, euskara zabaldu eta euskaldunen arteko ahozko erabilera jagon, jakinik,
|
hori
bai, euskara guztiona dela, berriz diot, guztiona, egongela honetan eta euskal gizartean diren ideia, sentsibilitate, iritzi eta aburu desberdinena, euskarak berak guztion ahalegina eta konpromisoa behar duelako? (2005a:
|
|
2021
|
|
|
Ptolomeoren (II, 6, 9) arabera, Μηνόσκα (Menosca) hiria Meelako ibaia itsasoratzen zen alderdian zegoen (Μεηλάκου ποταµοῦ εκβολαί), baskoien lurraldearen ondoan. Hori dela eta, badira Urumea ibaia zatekeela uste dutenak, baina
|
hori
bai, zalantza askorekin (cfr. Esteban 1997:
|
|
|
Orain, ordea, bai hiztegietan lekua aitortzen zaio eta baita mendebaldean toki egiten ere, erabilera jasoan batez ere. Beti,
|
hori
bai, DM gisa eta inoiz ez erakusle soil gisa: Bazekien botila barne hartan zela eta haatik ez zuen edireiten (Constantin); Bikario igorri zuten Uztaritzerat.
|
|
|
Horrelakoak dira goiko adibideetan ikusi ditugun asko eta asko (egin, ekarri, eman, eragin, erakutsi, hil, igorri, ikertu, inprimatu, kreatu, pintatu, salbatu, saldu, sendatu eta abar). Bestetik, ordea, eskiatzaile ere sortu dugu, oinarrian eskiatu duena, du motako aditza izan arren, egiaz trantsitibotzat hartu ezin duguna, argumentu bakarra baitu; baina argumentu
|
hori
bai, bada ‘agentea’ Aditz intrantsitibo ergatibodun esaten diegu halakoei (§ 23.2.2.4). Hortaz, orain arteko adibideen arabera, esan daiteke du motako laguntzailea hartzen duten aditz agentiboei, ‘agente’ paper tematikoa dutenei, eransten zaiela le edo tzaile, direla aditz trantsitiboak, direla intrantsitibo ergatibodunak.
|
|
|
" Omen" behar dugu erran, zeren ez baitugu gure begiz ikusi, ez baitakigu ere nor ziren batean ala bertzean[...]. Euskaldun aipatu andanaño bat bazela,
|
hori
bai, osoki egia daukagu (J. Etxepare).
|
|
|
‘Zer gisa, zer modutan’, esan nahi du, eta esanahi hori duenean ez du bestelako postposiziorik onartzen. Izenlagun gisa erabil daitezke,
|
hori
bai: Zer alegrantziak, nolako bozkarioa, nolako ongietorria orotan eta guzienganik (Barbier).
|
|
|
81) ohartu zen. Badirudi joera hedatuena hori dela, nahiz Orixek badituen kontrakoa erakusten duten erabilerak (hurrenkera pixka bat aldaturik,
|
hori
bai: (izena+ oso+ adj.+ erakus.):
|
|
|
Inguruneak argituko du isildurik den lotsatu da horren subjektua zein den. Badakigu,
|
hori
bai, 3 pertsona dela, eta singularra dela. Esan daiteke, hortaz, izenordain bat isildu dugula hor.
|
|
|
Misiolari ibili zen Afrikan; Soldadu joan zen; Maisu segitzen du; Partida bi irabaztea dugu xede; Alkate hautatu naute. Bezala erantsi daiteke,
|
hori
bai, balitz bezala adiera duenean: Misiolari bezala ibili zen esan daiteke misiolari izan gabe misiolari itxuran ibili denarengatik.
|
|
|
35.2.2f Gertakariaren denbora seinalatzea dutenez zeregin, erraz uler daiteke kokapen osagarri desberdin bi ez direla perpaus batean metatzen, ez une bi(* Eguerdian etorri zen goizeko zortzietan), ezta epe desberdin bi ere(* Atzo etorri zen orain bi egun). Osagarri bi meta daitezke,
|
hori
bai, bat bestearen azalpen aposizioa denean: Irailaren 12an, estropada egunean, jendez gainezka egon zen Donostiako Alde Zaharra; Orain, neguan, hotz handia egiten du.
|
|
|
36.4.4b Mendebaldean erabiltzen den tu (k) eran forma aipatu behar da azkenik, tzean formaren parekoetan. Partizipioaren gainean eraikia bada ere, (k) era atzizkia hartuta aditz izen gisa erabiltzen da, eta ondoan inesiboko n atzizkia du10 Ondo bereizi behar dira,
|
hori
bai, amaieran eta amaitueran gisako formak: lehenak izen joskera du (afariaren amaieran) eta bigarrenak aditz joskera (afaria amaitueran).
|
|
|
36.4.1c Perpaus biek iraupena duen gertakaria adierazten dutenean, berriz, aldiberekotasuna zehatza da —ez sekuentziala— eta osoa, ‘guztizkoa’, gertakari biak epe osoan datozenean bat. Euria ari zuenean, aterpean egon gara perpausean ez da esaten noiztik noiz arte iraun duen euriak, baina,
|
hori
bai, iraun duen epe osoan aterpean egon garela.
|
|
|
Bistakoa denez, konparazio mota honetan ez dago berdintasun desberdintasun bereizketarik, parekotasuna baita aditzera ematen dena. Parekotasuna,
|
hori
bai, baieztatu edo ezeztatu egin daiteke: Etxea ez dago guk utzi genuen bezala esaldia goikoaren ezezkoa da, baina betiere parekotasunari dagokiolarik2.
|
|
|
Esapidearen aditza orainaldian ematea da ohikoena esapide hauetan ere, baina iraganean ere eman daiteke, goiko adibideetako hiztegia zela bide eta terreno batzuk zirela medio perpausek erakusten duten moduan;
|
hori
bai, hala denean, perpaus nagusiko aditza ere iraganean ematen da, adibideetako jakin genuen eta zuten bezala. Hura orainaldian denean, berriz, nagusia aldi guztietakoa izan daiteke:
|
|
|
38.8b Izan daitezke, hala ere, anbiguoak gertatzen diren perpausak, batez ere aditzaldia iraganekoa denean, hauek denborazko izateko joera nagusitzen den arren: Ikasturtea amaitu zenez gero, oporretan dabil, hau da, ‘amaitu zenetik’ nahiz ‘amaitu zenez’ Ohartzekoa da,
|
hori
bai, azalpenezkoak direnetan nez soilaz ordezka daitekeela nez gero forma konplexua, mendebaldean bederen: Ikasturtea amaitu zenez, oporretan dabil; denborazkoa denean, berriz, tuz gero perpaus jokatugabeaz ordezka daiteke:
|
|
|
logale nauk eta, jinen niza oherat, eta Haika mutil, jaiki hadi, argia den mira hadi! Hor ikusten denez, hitano alokutiboak (nauk) eskatzen duen alokutibo adizkia ez da ageri galde perpausean (niza= naiza, a
|
hori
bai/ ez erako galde perpausaren Iparraldeko marka da). Bigarren zatian, berriz, hitanoa dugu (hadi), eta horrek alokutiboa eskatzen du, baina mendeko perpausean ez dugu holakorik:
|
|
|
Hala eta guztiz ere, 0 (zero) zenbakiarekin erabiltzen ditugun bi joerak ontzat eman daitezke: huts eta zero, kontuan hartuz,
|
hori
bai, beste zenbakiekiko paralelismoa ongi zaindu dugula: Hauek bia, hirua edo hutsa (edo zeroa) dira; Nire telefonoa lau, bi, sei, zazpi, huts (edo zero) (eta) sei dut.
|
|
|
B. Etxepare); Ba, jauna, ba, handik heldu naiz (Barbier); Ez al da negar egitekoa hemeretzi gizon eder galtzea? —Bai,
|
hori
bai (Agirre). Bakarrik agertzen ahal da (bai), edo beste esaldi batekin justaposizioan (Etorri da, bai).
|
|
|
13 Aurreko perpausari lotuta ageri da inoiz baina,
|
hori
bai, Iparraldeko euskalkietan ere, baina perpausak trukatu gabe. Hona, horren lekuko, Etxepareren bertso hauek:
|
|
|
lehenik EGLU III liburukian lokailu deitzen genituen elementuak bilduko ditugu berriz ere hemen, han egindako sailkapena errespetatuz, material hura ez baitugu galdu nahi. Kontuan izan behar da,
|
hori
bai, hango lokailuak eta DMen sailkapenean lokailu deitzen ditugunak ez datozela beti bat. Behin hori egin ondoren, birformulatzaileen aurkezpen xehea egingo da, kontuan izanik betiere birformulatzaileak DMen atal bat besterik ez direla.
|
|
|
42.21.2c Gogoan hartu behar da,
|
hori
bai, askatasun handia izaten dutela diskurtso markatzaile hauek perpausaren barnean kokatzeko: Josebak emazteari txokolatinak ekarri dizkio, hark ordea nahiago zuen perfume on bat; Josebak emazteari txokolatinak ekarri dizkio, hark nahiago zuen, ordea, perfume on bat; Josebak emazteari txokolatinak ekarri dizkio, hark nahiago zuen perfume on bat, ordea.
|