|
2001
|
|
|
Atzerriko kapital metaketaren eta nazioarteko likideziaren arteko lotura, izaera hertsi oso batena dela dirudi. Inpresio
|
hori
are gehiago egiaztatzen du, SDR direlakoen eta beste NMFko medioen erabilerak kapital espekulatzailearen kopuru eskuragarria gehitzen duela ikusteak. Azken argudioa ondokoa da:
|
|
2002
|
|
|
Beraz, zerbitzuek industriarekiko duten aurrerako erlazioanahikoa leuna da. Bestalde, nekazaritzak eta industriak erabiltzen dituzten bitarteko baliabideetatik bosten bat soilik dira zerbitzuak (Nafarroan erlazio
|
hori
are txikiagoa da). Horrela, industriaren tertziarizazio mailaren apaltasuna bistan geratzenda.
|
|
|
Esandako arrazoiengatik argi ikus daiteke, gobernuaren interesen menpeegongo ez den irakasle egitura sortzearen premia, unibertsitateek erakunde autonomo modura jokatu ahal dezaten. Eta premia
|
hori
are garrantzizkoagoa da, gureabezalako herri baten kasuan, zeinean irakaskuntza sistema propioa sortzearenpremia hil ala bizikoa den.
|
|
2003
|
|
|
Egoera negargarri
|
hori
are okerragoa da pertsona orok hazkunde egokia izateko beharrezkoak dituen elikadura gaien (bitaminak eta mineralak) gabezia kontuan hartzen badugu. Izan ere, gaur egun 2000 milioi pertsonatik gora elikaduragaien gabezia dute, gose ezkutuaz izendatzen den egoeran dira, alegia.
|
|
|
Badago, bide horretan, gutxi azpimarratzen den elementu bat; euskara hutsean lan egiten zuten taldeen bakartasuna laurogeiko hamarkadan. Talde horietako kide asko Herri Batasunaren ingurukoak izan arren, erakunde politiko horrek elebitasuna defendatu zuen bere hauteskunde programetan; eta, urte horietan Eusko Legebiltzarretik kanpo aritzean, babesik gabe utzi zituen euskalgintzako taldeak Jaurlaritzaren aurrean17 Bakartasun
|
hori
are nabarmenagoa izan zen, Herri Batasunak 1978tik 1988ra bitartean, zuzenean euskararen alde antolatutako mobilizazio urriei erreparatzen badiegu. Jose Manuel Mataren arabera, euskararen inguruko ekintzek HBk egindakoen %5 ziren, energia nuklearraren aurkakoak, aldiz, %418.
|
|
|
elkarri aurpegiratzen zizkiotelako era gogorrean. Ordura arteko kristautasuna alde batera utzirik, marxismoaren irakurketa desberdinak bilakatu ziren euskaldun askoren erreferentzia ideologiko nagusi4 Zatiketa
|
hori
are gehiago nabarmendu zen 1960 aurrera elizaren seminarioak eta komentuak hustu zirenean, eta bertan izanikoek kultura eta politika bizitzan parte hartu zutenean. 1969tik aurrera biziki bizkortu ziren kulturako eta politikako mugimenduak eta kultura talde berri ugari sortu zen.
|
|
2007
|
|
|
nahikoak lirateke zientzialarien arauak, eta oztopagarria gertatuko litzatekebestelako arau, balio eta printzipioak komunitate zientifikoan txertatzea. Gainera, kanpotik balioak erantsi nahi izate
|
hori
are arriskutsuagoa litzateke, nabarmen hazidirenean gizarte garaikideetan bi ezaugarri kaltegarri: alde batetik, zientziarekikoezagutza falta, hots, zientzia gaiekiko analfabetismo soziala; eta, beste aldetik, balizko legitimaziorik eza, hots, instituzio zientifiko nahiz politikoekiko konfiantzarik eza.
|
|
2008
|
|
|
Bestela, kasuan kasuko oraingo irizpidearekin jarraituz gero, gero eta egoera txarragoan aurkituko gara. Kooperatiben garapenaren eta lankidetzaren barruan jarduera esparru berriek gero eta pisu handiagoa hartzearen ondorioz, etengabeko presioa sortzen da kooperatiba mota berriak sortu edo legez onartzeko, Kooperatiben Legediaren amaraun nahaspilatu
|
hori
are gehiago nahastuz43.
|
|
2010
|
|
|
Esku hartzearen oinarrizkoaraua da esku hartu aurretik ezagutzak bereganatzea. Arau
|
hori
are garrantzitsuagoa da portaera nahasteei dagokienez.
|
|
|
baina ez du erakusten antzekofaktore zuzkidura duten herrialdeen arteko merkataritza. Hutsune
|
hori
are larriagoada kontuan hartzen badugu merkataritza mota hori dela indartsuena eta hedatuena.Izan ere, aurreko atalean aztertu izan den bezala, munduko merkataritzaren zatirikhandiena herrialde garatuen artean egiten da, oso antzeko faktore zuzkidura dutenherrialdeen artean alegia. Harago joanda esan daiteke ezen herrialde garatuenarteko trukeen zati oso garrantzitsua sektore berdinaren baitako merkataritza gurutzatua dela, hots, industria barneko merkataritza bezala egituratzen dela.
|
|
2011
|
|
|
Familia batzuetan kideen arteko harremanak korapilatsuak eta liskartsuak izaten dira (kritikak, etsaitasuna, atsekabea, gehiegizko babesa, etab. ohikoak izaten dira), eta, harreman mota horiek ere ez dira batere lagungarriak izaten eskizofreniaren agerraldia sustatu dezaketelako edota nahastea duen pertsonaren errekuperazioa oztopatu. Familiarekin kalitate txarreko harremanak izateaz gain, ingurune sozial apropos eta atsegin bat ez badu pertsonak, egoera
|
hori
are kaltegarriagoa izango da bere buru osasunarentzat. Gainera, zenbat eta baxuagoa izan haren maila sozioekonomikoa, orduan eta handiagoa izango da pertsona batek eskizofrenia pairatzeko duen probabilitatea (González et al., 1998).
|
|
|
Ondorioz, normalegi eta zurrunegi bihurtu dira, gizartearen eskaeren aurrean. Eta zurruntasun
|
hori
are handiagoa da gizarte hierarkiako goi mailako pertsonen aurrean, hauek errazago zentsuratzen dutelako. Esan behar da, gainera, haur hauen gurasoek ez dituztela saritzen seme alaben lorpenak, haien garapen maila ez dutela errespetatzen eta berotasun gutxi ematen dietela.
|
|
2012
|
|
|
Euskal Herriko biztanleriari erreparatuz (2 taula), euskaraz ez dakitenei edopixka bat dakitenei erreparatuz, ia erdiak dio(% 46) ez dela inoiz aritu euskaraikasten eta ez duela ikasteko asmorik. Jarrera
|
hori
are zabalduago dago Nafarroan, Iparraldean, 45 urtetik gorakoen artean eta etorkinen artean. Bestalde, euskarazikasten ari ez diren elebakar erdaldunen% 23k ikasi nahiko lukeela dio, horretarakobaldintza egokiak izanez gero; gorabehera txiki batzuk tartean, azpimultzo guztietannahikoa modu homogeneoan banatzen den jarrera da.
|
|
|
Berdin, opportune et importune topatzen dituzuespainol eta espainolik espainolenaren aitortzak. Kristautasunaren agonia irakurtzenari zarela, «nik, euskalduna naizenez gero, eta berez
|
hori
are espainolagoa izateada...»; eta segidan Saint Cyran abade baionarra aipatzen da: euskalduna bai, areespainolagoa zipitzik ez.
|
|
2014
|
|
|
Egoera hori irudikatzen badugu identifikazioen hirukibat bezala, hirukia gutxitan izango da hiruki ekilatero bat non bi sexuak kokatzendiren «giza»ren erpinetik distantzia berera. Irudi
|
hori
are gehiago okertzen dutebi sexuen kontzeptuen historia asimetrikoak eta gaur egun beraien artean dagoenaldeak. «Emakumeak» kontzeptuak feminizatze bizi bat jasan du XVII. mendearenamaieratik aurrera, eta aldaketa hori ez da soilik modu linealean gertatu, «emakumeak»kontzeptu ahul eta lausoago bat izatetik, soberan definitu eta gotortutako batera pasaizan bagina bezala.
|
|
|
Oldarkortasunaren kontrol gabeziarekin loturiko nortasunaren nahasteak (antisoziala, nartzisista eta mugakoa) ere ludopatiari loturik egoten dira sarritan. Depresioa ere sarritan ikusten dugu joko patologikoarekin lotuta; hain zuzen ere, depresioa izaten da askotan terapiara jotzeko motiboa; depresio
|
hori
are handiagoa da, joko patologikoarekin batera substantzien kontsumoa gertatzen bada; depresioa izan daiteke joko patologikoaren ondorio edo joko patologikora bultzatzen duen motiboa. Pasarte maniakoan edo hipomaniakoan joko patologikoa agertzea ere normala da.
|
|
2015
|
|
|
Aipagarria da Hego Euskal Herrian kartzelatutakoen zenbatekoak proportzionalki Europako altuenetarikoakdirela eta egitate
|
hori
are nabarmenagoa dela emakumeen kasuan. Izan ere, 2015eko otsailean, emakumeakpresoen guztizkoaren %10, 77 ziren (185 emakume) (http://www.institucionpenitenciaria.es); eta Europakoazken urteotako batez bestekoa, ordea, %4, 9ren inguruan dabil (Walmsley, 2012; Aebi eta Delgrande, 2013).
|
|
2017
|
|
|
4 Aipagarria da Hego Euskal Herrian kartzelatutakoen zenbatekoak proportzionalki Europako altuenetarikoak direla eta egitate
|
hori
are nabarmenagoa dela emakumeen kasuan. Izan ere, 2017ko urtarrilean, emakumeak presoen guztizkoaren %9, 88 ziren (152 emakume) (http://www.institucionpenitenciaria.es); eta Europako azken urteotako batez bestekoa, ordea, %4, 9ren inguruan dabil (Walmsley, 2012; Aebi eta Delgrande, 2013).
|