|
2002
|
|
|
menperatzearren, bi estrategia erabili zituzten: lehendabizi, bortizkeria pribatuaz baliaturik, bando gerretan aritzea, Gebara familiaren babespean; gero, XV. mendearen bigarren erdialdean, bandoak debekatuzirenean, egoera berrira moldatzea, eta, legezko ordenamendua errespetatuz, udal erakundeetan sartzea eta infiltratzea, ardura garrantzitsuenak kontrolatzeko asmotan. Interesgarria litzateke prozesu
|
hori
Gipuzkoako eta Bizkaiko beste hiribilduetan behatzea, Arrasateko adibidearekin alderaketak eginda, tokiko oligarkieneraketa eta estrategiak ulertu ahal izateko. Dena dela, garbi dago, oligarkia haiekudal boterea kontrolatzen zuten heinean, botere probintziala ere maneia zezaketela13.Lerro historiografiko honetan koka dezakegu Jose Antonio Marin en tesia14 Ahaide Nagusiaren kontzeptua argitu nahian, egileak Loiola eta Oñaz familien kasuakaukeratu zituen (XIV XVI. mendeetan):
|
|
2006
|
|
|
Ondarretako kartzelaren arrastoak dira. Presondegi
|
hori
Gipuzkoako handienetakoa zen, eta bertan pilatu zituzten atxilotu gehienak. Baina horretaz gain, atxilotze gune gehiago zabaldu zituzten Donostian:
|
|
|
Kasu honetan, proiektu saritua “Space Search” CD ROMa izan da. Joko
|
hori
Gipuzkoako Ikastolen Elkarteko profesionalek garatu dute, eta 10 eta 11 urteko ikasleentzat prestatu da, Eleanitz English proiektu pedagogikoaren barruan. Proiektu hau, Eleanitz hezkuntza eleaniztunaren programan integratua, 1991n jarri zen abian, eta gaur egun 25.000 ikaslek hartzen dute parte.
|
|
2008
|
|
|
Esate baterako, Goiena.netek 2003an beren diru iturrien %52, 83 dirulaguntzetatik zetorren, komunikabideetan euskararen erabilera sustatzeko kontzeptuan. Diru
|
hori
Gipuzkoako Foru Aldunditik eta Eusko Jaurlaritzaren Kultura Sailetik etorri zitzaion (Larrañaga, 2005: 152).
|
|
|
Nabaria da ezagunak direla?. Euskal Herria deritzozuen
|
hori
Gipuzkoa bilakaturik dago, aspaldi. Eta alde egin duen horrek?
|
|
2009
|
|
|
aurreko urteko martxoan batez besteko hori 1,87 egunekoa izan zen eta aurtengoan 1,84 egunekoa. Beherakada
|
hori
Gipuzkoan bakarrik eman da(% 6); Araban eta Bizkaian pixka bat egin du gora(% 1 bi lurraldeetan).
|
|
|
Orkolagaren lehen eguraldi iragarpen ezaguna 1900 urteko azaroaren 15ekoa da. Aurretik ere egin zituen gehiago, baina
|
hori
Gipuzkoa eta Bizkaiko aldundietara bidali zuen arrantzaleak ohartarazi zitzaten. Harrezkero, Gipuzkoako prentsak bere iragarpenak argitaratzen zituen.
|
|
|
2009 urtearekin batera hondakin organikoak konpostajerako biltzeko fase esperimentala ere amaituko da, eta, egiaztatutakoaren arabera, zeregin
|
hori
Gipuzkoako mankomunitateen eta udalen esku uzteko moduan gaude. Bakoitzak erabaki du zein den eginkizuna betetzeko modurik eraginkorrena eta iraunkorrena.
|
|
2010
|
|
|
Tratu txarrak eman baina kartzela zigorra jaso ez duten gizonentzat bideratuta dago hiru hilabeteko terapia. Programa
|
hori
Gipuzkoan eta Bizkaian indarrean zegoen aurretik, eta, EAEko hiru hiriburuetan ezarrita, baldintzak betetzen dituzten gizonen %15i programa eskaintzea lortu nahi du Eusko Jaurlaritzak.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiak bere gain hartu du garbigunearen finantzaketa, eta 690.000 euro erabili ditu horretarako. Garbigune
|
hori
Gipuzkoan zabaltzen duten mota horretako hamalaugarrena da, eta Donostialdeko bizilagunentzat izango da. Iaz, eremu horietan 44.000 tona hondakin bildu zituzten, ondoren berrerabili edo birziklatzeko.
|
|
2011
|
|
|
Oso hizkuntza artifiziala zen hori, eta gu horren kontra geunden. Mitxelenak esan zuen irtenbidea garai hartako gaztedi euskaldunari begirakoa zela eta gaztedi
|
hori
Gipuzkoan eta Bizkaian zegoela. Kontua da Iparraldekoak ere hor zeudela.
|
|
2013
|
|
|
Autoan ezkutatuta eraman zituzten bi gazteak Donostiako La Cumbre jauregira. Eraikin
|
hori
Gipuzkoako gobernadore zibilaren etxea izan zen hainbat urtetan, eta, garai hartan hutsa zegoen arren, Julen Elgorriagak zituen hango giltzak. «1983ko urriaren 16tik, Jose Antonio Lasa Arostegi eta Jose Ignacio Zabala Artano La Cumbren egon ziren atxilotuta, eta haien zaintza, Enrique Rodriguez Galindo komandantearen aginduei jarraituz, Enrique Dorado Villalobos eta Felipe Bayo Leal guardien esku utzi zuen Angel Vaquero Hernandez kapitainak.
|
|
2014
|
|
|
«Ez genuen deliturik egin, ez gara errudunak. Baina
|
hori
Gipuzkoako Ogasunak eta Egunkaria ri diru laguntza eman zioten erakunde publikoek ere azaldu izan dute». 2011n PSEren Jaurlaritzak epaitegira bidalitako txosten batean esan zuen Egunkaria ri emandako laguntzak zuzenak izan zirela; 2013an EAJren Jaurlaritzak beste txosten bat egin zuen, aurrekoa baino zabalagoa, iruzurrik eza berretsiz.
|
|
|
Alde bakarretik, zergak gutxitzeko proposamena jarri du mahai gainean Arabako Foru Aldundiak. Hiru urte baino gehiago dira Javier de Andresek foru gobernu taldea hartu zuela; eta ez da kasualitatea orain proposatzea
|
hori
Gipuzkoa eta Bizkaiari. EH Bildu eta EAJ alderdiek gainditu zuten PP joan den Europako bozetan, eta horiexek gobernatzen dute, hurrenez hurren, Gipuzkoa eta Bizkaia.
|
|
2015
|
|
|
DEBAGOIENA %80ko birziklapen mailara iritsi bada, beraz, ez ote da posible
|
hori
Gipuzkoa osoan lortzea, han erabili diren bilketa sistemak uztartuz. Eta erantzuna da denbora gutxian lortzeko moduko helburua litzatekeela, batetik, EAJ eta EH Bilduren arteko gutxieneko akordioa lortuko balitz, eta bestetik, instituzio eta gizarte mugimenduen indarrak behar legez uztartuko balira.
|
|
2016
|
|
|
Etxekotik eskolakora, ahozkotik idatzira, koadrilatik bilera formaletara. Eta aldaketa
|
hori
Gipuzkoan gogorra izan bazen, zer esanik ez Bizkaian; beste euskalkietan ez naiz sartuko.Eta omenaldien kontrakoa naiz. Behin eskaini zidaten erdaldunetik euskara irakasle izatera pasatzeatzeagatik opari bat...
|
|
|
Herrira buelta Meatzerreka auzotik egingo luke ibilbideak eta beraz, PR berri
|
hori
Gipuzkoako Birarekin (GR) lotuko litzateke. Meatzerrekan ere badago zertaz gozatu:
|
|
|
Urtarrilaren azken asteburuan Azkoitian izan zen Gimnastika Erritmikoko Txapelketa maila ezberdinen artean. Txapelketa
|
hori
Gipuzkoako Txapelketan sailkatzeko lehenengo fasea izan zen. Honako hauek dira Azkoitiko Zubiberri taldearen emaitzak:
|
|
2017
|
|
|
Foru Aldundiak bitartekari egin du, diru laguntzetarako Gipuzkoan egindako konponketa lanen ziurtagiri denak aurkeztuz," baina aurki hiru urte beteko dira denboralea izan zenetik, eta bere garaian Gobernuaren Ordezkariordetzak zalaparta handiz iragarri zituen diru laguntzak oraindik ez dira iritsi", salatu du Lasak. " Diru
|
hori
Gipuzkoako herritarrei zor zaie eta ez dugu ulertzen zergatik atzeratzen ari den hainbeste ordainketa", esan du aldundiko bozeramaileak.
|
|
|
Koalizioak dio EAJk gaiaren inguruan" inmobilismo jarrera" izan duela azke hiru urtetan, eta" are larriagoa iruditzen zaigu aldundiaren etorkizuneko inbertsio planetan azpiegitura horien aipamenik ere ez egitea". Ondorioz, eskaera
|
hori
Gipuzkoako Batzar Nagusietara bideratuko dute, datorren urteko aurrekontuetan txertatu ahal izateko.
|
|
2018
|
|
|
Ramonedaz gain, beste hiru akziodun baino ez ziren agertu Donostiako Amara Plaza hoteleko hitzordura.Ahal bada isilpean. Lau lagunek osatutako kuadrilla
|
hori
Gipuzkoa Basket izena entzuteak egun eragiten duen abuliaren erakusle da. Egitasmoaren inguruko kontrola, baina, inoiz baino beharrezkoagoa da.
|
|
|
Izan ere, harridura eta ezinegona eragin du ikusteak 2016ko azarotik ez dela gehiago batu erakunde arteko mahaia. Ainhoa Beolak sarri eraman du kezka
|
hori
Gipuzkoako Batzar Nagusietara. Izan ere, uste du atzera egin dela gobernu aldaketarekin:
|
|
|
Errausketak klimaren beroketa larriagotzen du eta hondakinen birtziklapen eraginkorra nahiz kudeaketa arrazionalago bat ahalbidetzeko ezinbestekoa den gaikako bilketa sistema zabaltzearen kontrakoa da. Alternatiba
|
hori
Gipuzkoako herri askotan eta zenbait mankomunitatetan dagoenekoz egia bilakatu da ordea”. 5.800 kilometroko bidea egin ostean larunbatean Baionan amaituko da Tour Alternatiba, urriaren 6 asteburuan jendetsua izatea aurreikusten den Alternatiba Egunaren bueltan.Urriak 5, ostirala18: 00 Bizikleta martxa Donostiako Katalunia plazatik, 3 kilometro hiriburuko kaleetan barrena.19: 00 Etaparen amaiera eta harrera Gipuzkoa plazan.
|
|
2019
|
|
|
Hondarribiaren kasuan, bistakoa da bizitzeko leku atsegin eta pribilegiatua dela itsasoa du, natura, Donostia gertu, Lapurdi ondoan, eta, horrenbestez, biztanle asko erakarri du. Hain zuzen ere, horien arteko %60 ez dira bertan jaioak, eta indize
|
hori
Gipuzkoako handienetakoa da.
|
|
|
Bilbo Handia, Gasteiz eta Arabako Errioxa dira eskola segregazioaren puntu beroak Euskal Autonomia Erkidegoan, hezkuntza arloko hainbat eragileren arabera. Baina ohartarazi dute fenomeno
|
hori
Gipuzkoan ere «orokortzen» ari dela. Zifra batzuk eman dituzte:
|
|
|
Pixkanaka pixkanaka, Karakate Irukurutzeta Agerreburu mendilerroko inguru megalitikoari indar berria eman nahi diogu. Hain zuzen ere, multzo
|
hori
Gipuzkoan aztertutako lehenetarikoa da, baina tamalez, material gutxi berreskuratu zen aitzindarien indusketetan (pieza batzuk ere galdu egin ziren), eta orduz geroztik ez da beste ikerketarik egin.Zenbateko lagun taldea behar da indusketarako. Eta zelakoa da egun bat indusketa batean. Lantaldea 10 laguntzailez osatzea pentsatu dugu.
|
|
|
20 2010 urtean argitaratu zen erabaki
|
hori
Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean (GAO, 41 zk, 201003, 60 or.).
|
|
2020
|
|
|
Nafarroako kasuan, adibidez, UPN bezalako alderdiek historikoki gaitasuna izan dute nazionalismo etnikoaren logikatik euskaldun askoren botoa bereganatzeko. Fenomeno
|
hori
Gipuzkoan eta Bizkaian ez da horren ohikoa. Nafarroako udalerri euskaldunetako joera horiek euskal pentsamendutik aztertzeko, ezinbestekoa da gaiari kontzientzia politikoa falta duten euskaldunen perspektibatik begiratzea.
|
|
2021
|
|
|
Errebueltieko kideek lehendik Azkoitiko rallysprinta antolatzen bazuten ere, Goilurrak antolatzen duten hirugarren aldia da aurtengoa. Ohikoa den moduan, proba
|
hori
Gipuzkoako nahiz Euskadiko rally txapelketetarako puntuagarria izango dela azaldu du azkoitiarrak.
|
|
|
Ibargutxiren lana estimatzen du, eta bere meritua azpimarratu: " Ibargutxik gurearen antzeko ikuspegia zuen bertsolaritzaz, baina muga handiak zituen bere lanean[...] egunkari
|
hori
Gipuzkoara mugatzen zelako eta txapelketa nagusi baten jarraipena egiteko eta areago beste lurraldeetako txapelketena egiteko inolako intereserik ez zegoelako zuzendaritza aldetik[...]" (J. Agirre, elkarrizketa pertsonala, 2017/IX/27).
|
|
|
Cervantesek aipü dü" un Vizcaino de Vergara", hiri
|
hori
Gipuzkoan zela bazakikealarik. Frantses Xabierrekoak dio:
|
|
|
Hain zuzen, Gipuzkoako futbol talde erreferenteenak, Realak, euskara hutsezko prentsaurreko batzuk egiteko hautua egin duela, erdarazko galderei ere euskaraz erantzunez. Erabaki
|
hori
Gipuzkoa Berdinago ekimenaren barruan hartu dute, erreferentzialak diren erakunde batzuk bildu eta eredugarri izan litezkeen jokabideak azaltzea du xede. Ez litzateke lekuz kanpo egongo goi mailako kirol taldeek jokabide hori eredutzat hartu eta gure hizkuntzaren erabileraren erreferente izaten saiatuko balira.
|
|
|
Iazko etenaren ostean, zikloa berreskuratu du Arrasate Zientzia Elkarteak, Miguel de Aranburu Elkartearen laguntzari esker. " Elkarte
|
hori
Gipuzkoako historia azaltzen saiatzen da. Izan ere, duela 20 urte baino gehiagotik ez dago Gipuzkoako geografia eta historiari buruzko ikerketarik eta historialariek gehiago jotzen dute Arabako eta Bizkaiko historia ikertzera", azaldu du Jose Angel Barrutiabengoak, Arrasate Zientzia Elkarteko kideak.
|
|
|
Arrasaten, Eustateko (Udalmap) datuen arabera, biztanleriaren %24, 2 da 65 urtetik gorakoa eta horietatik %12k dute 75 urte edo gehiago. " Zifra
|
hori
Gipuzkoaren batez bestekotik(% 10,6) gora dago".
|
|
2022
|
|
|
Bigarrenez hartu du Zarautzek ikusmen urritasunaz sentsibilizatzeko Retina Gipuzkoa Begisare elkartearen Ikusmen murriztua dut kanpaina. Elkarteak urtero antolatzen du jarduera
|
hori
Gipuzkoako herri jakin batean, eta Zarautzera itzultzea erabaki dute aurten. Duela bost urteko kanpainaren erantzuna aintzat hartuta, indartu egin dute urte honetan.
|
|
|
Nafarroa Garaian eta Araban eskualde euskaldunenetik erdaldunenerako aldea 30 puntu ingurukoa da (Nafarroa Garaian 34 puntukoa eta Araban 26 puntukoa). Are eta handiagoa da alde
|
hori
Gipuzkoan (56 puntukoa), eta zer esanik ez Bizkaian (73 puntukoa). Gipuzkoan Urola Kosta da euskara gehien entzun dugun eskualdea(% 63,7), eta Bidasoa Beherea euskara gutxien entzun duguna(% 7,5).
|
|
|
Adierazi dutenez, «aste batzuen buruan», Txik Txak txartela —uztailaren 23an jarriko dute martxan— erabilgarri izanen da Donostiako Dbus autobus zerbitzuan. Aukera
|
hori
Gipuzkoako garraio zerbitzu guztietara zabalduko da 2023an. Era berean, Mugi txartela Ipar Euskal herriko garraio zerbitzuetan erabili ahal izango da.
|
|
|
Juan Martinez de Zaldibia Batxilergoak 1564an idatzitako Suma de las cosas cantábricas y guipuzcoanos, Gipuzkoako lehen historia idatzitzat jotzen zen liburuaren lehen edizioan, munduari lehen bira eman zion Victoria itsasontzia Zarautzen eraiki zela esaten zen ohar batean. Bertsio
|
hori
Gipuzkoako Batzar Nagusiek egin zuten, 1564an, Zaldibiaren obra berrikustera Juan Martinez de Sarastume eskribaua, Zandategi lizentziaduna eta Estensoro batxilerra bidaliz. Zaldibiaren obran aipamen horren egile materialak dira, eta probintziako bertsio ofizialtzat jo ditzakegu, Maldonado de Salazar ere badagoelako, Suma ren berrikuspen horretan Gipuzkoako Korrejidorea zena.
|
|
|
Nafarroan, erroldatutako biztanleen %16, 8 dira atzerritik etorritakoak. Portzentaje
|
hori
Gipuzkoarena ia halako bi da, eta beste hainbeste gertatzen da Bizkaiarekin, %8, 6 eta %8, 1 baitira hurrenez hurren horien portzentajeak erroldatutako migratzaileei dagokienez. Araban, %10era igotzen da portzentajea.
|
|
2023
|
|
|
etxebizitza nagusi ez diren etxeen –etxebizitza nagusi ez diren guztiak; hutsak, bigarren etxebizitzak... – tasa %14 da Azpeitian. Zenbateko
|
hori
Gipuzkoakoaren azpitik dagoela esan du; izan ere, lurraldeko tasa %15 da. Urola bailarako tasa ere askoz altuagoa dela jakinarazi dute:
|
|
|
" Khono ordez diote alua [Lapurdin]. Itz
|
hori
Gipuzkoan asko sartua da, erdal itz itsusiaren lekuan, guk ere aluak baditugula erakusten on da gure izkuntza garbi edukitzeko."
|
|
|
Horrez gain, hiru lurralde historikoek toki erakundeen gaineko aurrekontu egonkortasunerako eta finantza jasangarritasunerako politikak beteko direla ikuskatuko dute. Betebehar
|
hori
Gipuzkoako foru arauak 8 artikuluan horrela jasotzen du: " Gipuzkoako Foru Aldundiak, toki erakundeen finantza zaintzaren eskumena baliatuz, aurrekontu egonkortasunaren eta finantza jasangarritasunaren printzipioak betetzen direla zainduko du".
|