|
2000
|
|
|
Ez baita egokia autonomien baitara uztea zenbait eskualdetako hizkuntzak ofizial izan ala ez. Haserreak sortzeko hori baita biderik egokiena, eta ibiliak erakutsi digu bertako
|
hizkuntza
jatorra errespetaraztea eskatzen dugunok zenbat haserre leporatu behar izan dugun.
|
|
|
Horrez gainera, hizkuntza gutxitua erabiltzen ez dutenentzat, mintzatzen direnen herrialdean bizi badira, nahi duten guztiek ikas dezaten aukerak jarriko dira. Gurasoek hautatzen dutenaren arabera, maila guztietako ikasketak beraien
|
hizkuntza
jatorrean egiteko aukera emango zaie. Aldi berean, hizkuntzarekin batean bertako kultura jatorraren irakaskuntza ere bermatu nahi da, horretarako beharrezko diren irakasleak prestatuz.
|
|
|
Justiziarako ere, bi aldeetariko bati hizkuntza gutxituan epaitzearen eskaria aski zaio, bere burua berea duen hizkuntzan defendatu ahal izateko. Horretarako, tribunalak, beharrezko diren bitartekoak jarri ditu, hizkuntza gutxitua dakitenekin osatuz eta aldi berean agiriak ere bere
|
hizkuntza
jatorrean jarriz.
|
|
|
Politikoek hiritarrei bakebideak eskaini behar dizkiete, eta ez elkarren arteko iskanbilak sortarazi. Nafarroako historia zerbait ezagutzea aski da jakiteko Lingua Navarrorum bertako
|
hizkuntza
jatorra zela eta dela; euskara, eta ez erromantzea.
|
|
|
Arartekotzan nengoela, UAkoengandik (Unidad Alavesa) entzuten nituenak kontuan harturik, arabarren jakinerako argitara eman nuen Eguberrietako txartel batean 1695 urtean Gasteizen Gabon gauean kantatzeko Burgosen inprimatu zen Villancico bat, euskaraz eta gazteleraz zegoena. Gazteleraz gainera euskara ere bertakotzat har zezaten, bertako
|
hizkuntza
jatorra hain zuzen.
|
|
|
Jarraian datozen kapituluetan adibiderik aski eskaintzen dut. Lehenik euskararen jatortasunez, zeren, esan dudan bezala, euskarak, preindoeuroparra izatez, Europako
|
hizkuntza
jatorra eta zaharrena edo zaharrenetakoa izanik, Europaren batasunean bere baitarik du, inoren baimen beharrik gabe, bizitzaz irauteko eskubide osoa. Aurten bertan Espainiako Auzitegi Gorenak UEMA erakundeari euskararen alde zituen asmoak debekatzea ere ez da lotzen ONU eta Unesco ren arauekin.
|
|
2001
|
|
|
Emile Larre 1926an sortu zen Baigorri Bastidan, eta hain zuzen, bere bizitzaren gorabeheren bitartez azken mendearen hiru laurdenetan Euskal Herriak ezagutu dituen aldaketak kontatzen ditu, Auspoa argitaletxeak kaleraturiko" Ene artzain etxola" liburuan. Nafarroa Behereko
|
hizkuntza
jator eta jantzian, haur zenean eskolara egindako joan etorriak, orduko jolasak, etxean egin beharreko lanak eta abar azaltzen ditu. Halere, apaiza ere badugu orain" Herria" aldizkariko zuzendaria dena, eta seminarioko ikasketa eta ondorengo apez lanen berri ere ematen du Emile Larrek.
|
|
|
Bigarrenik, pentsa ote daiteke ingelesa edo beste hizkuntza nagusiren hiztunek eguneroko harremanetan dituzten hizkuntz premiei erantzungo dien hizkera sortzeko ezintasuna dutela? Hiztun komunitate trinko eta osasuntsu bateko partaide petoa izanez gero,
|
hizkuntza
jatorra erabiltzea da berezkoena, ez Marteko aldaki arrotz eta exotikoak.
|
|
2007
|
|
|
duena,
|
hizkuntza
jatorra beronen egin eginezko produkzioaren egintzan datzala) solas elkarlotuan soilik ahal da hauteman eta sumatu. Hori bakarrik behar da beti pentsatu egiazko eta lehenbizikoa bezala, hizkuntzaren esentzia bizian barrendu ahal behar duen ikerketa orotan.
|