|
2002
|
|
|
Lankidetza horrek antolatua eta arautua izan behar du, bi partai dehorietako bakoitzak bere zeregin berezia izango baitu lan horretan:
|
hizkuntza
jarduera (birformulazioa, kode trukaketa, testugintza) itzultzailearenesku egongo da, eta gaiaren antolamentua, kontzeptuen azalpena eta terminologia espezializatua espezialistaren esku. Dena den, ez da erraza egoerahori bideratzen, eta onartu beharra dugu maiz hizkuntza formazio sendoaduen espezialista (horretarako planak egin behar izaten dira, baina), nahizespezialitate bateko jakintzan ongi jantzita dagoen itzultzailea (itzultzaileenespezializatzea eskatzen du horrek, eta merkatu arazoa plazaratzen du, hortaz) gerta daitezke une jakin batean itzultzailerik onenak.
|
|
|
erabili zituzten beren teoria oinarritzeko.Aipatutako bi faktoreek eragingarritasun handia dute elkarrizketarako gaitasuna etagaitasun akademikoa lortzeko:
|
hizkuntza
jarduerak zenbat eta inplikazio kognitibohandiagoa eskatu eta hiztunak zenbat eta laguntza kontestual gutxiago izan hizkuntza jarduera horretan parte hartzeko, orduan eta gehiago hurbilduko gara konpetentzia akademikora. Euskaltegiko ikaslearen helburuak ezagutu ditugu, bada, lortu nahi duena lor dezan.
|
|
|
erabili zituzten beren teoria oinarritzeko.Aipatutako bi faktoreek eragingarritasun handia dute elkarrizketarako gaitasuna etagaitasun akademikoa lortzeko: hizkuntza jarduerak zenbat eta inplikazio kognitibohandiagoa eskatu eta hiztunak zenbat eta laguntza kontestual gutxiago izan
|
hizkuntza
jarduera horretan parte hartzeko, orduan eta gehiago hurbilduko gara konpetentzia akademikora. Euskaltegiko ikaslearen helburuak ezagutu ditugu, bada, lortu nahi duena lor dezan.
|
|
|
2 Irakaslearentzat nozio garrantzitsuak jasotzen dira esku hartze didaktikorako:
|
hizkuntza
jarduera guztiek ez dute eskatzen inplikazio kognitiboberdina; halaber, komunikazio jaurduren araberakoa izan daiteke laguntzakontestuala. Eta ideia hau biribiltzeko, esan daiteke, laguntza kontestualakerraztu egiten duela hizkuntza ekoizpena.
|
|
|
Horietako bakoitza, gainera, metodologia jakin batekin erraz lotukodugu irakasleok: hurrenez hurren, metodologia tradizionalekin, metodologia audiolingualekin, testu gramatikan oinarritutako metodologiarekin eta
|
hizkuntza
jardueran oinarritutako metodologiarekin (metodo komunikatiboekin). Gutariko askokhoriek guztiak probatu eta erabili ditugu, seguruenik.
|
|
|
4 GAITASUNA eta DISKURTSOA: Testuinguru horietan
|
hizkuntza
jardueretan hartuko du esku. Jarduera horien arian trebetasun linguistikoei atxikitako hainbat hizkuntza prozesu burutu ditu arlo berezietako gaiekin loturiko testuak ekoitzi edota ulertzeko.
|
|
|
– Ikasgelan langai proposatuko ditugun
|
hizkuntza
jarduerek ikasleek dituztengaitasunen bitartez ebazteko modukoak dute izan.
|
|
|
– Aztertu behar da aurreikusitako
|
hizkuntza
jarduerek zein ulermen etaekoizpen prozesu burutzea eskatzen duten.
|
|
|
– Testu euskarrien hautapena langai hartutako
|
hizkuntza
jardueren testuingurua eta testuari emango zaion trataera kontuan hartuta egingo da.
|
|
|
Hala nola, gustuko gaiak, ahozko/ idatzizko komunikazioa, zer
|
hizkuntza
jarduera duten gogoko, zein ez, eta abar.
|
|
2004
|
|
|
Ahozkotasuna irakasleon artean kezka iturri izatea ez da harritzekoa, ondo hitz egiten jakitea gizakiok guztiz beharrezkoa dugun trebezia baita, bai ezagutzak eraiki eta pentsamendua garatzeko unean, bai norberaren nortasuna sendotzeko eta bizitza pertsonal zoriontsua bideratzeko, bai eta gizartean besteekin elkarrekintzan era egokian parte hartu ahal izateko. Eguneroko bizitzan ahozkoak dira »hitz egin eta entzun» gure
|
hizkuntza
jardueraren gauzatze gehienak. Gaur egungo eremu profesionalean ere, modu errezeptiboan entzuten jakitea eta komunikazio egoera bakoitzari dagokion egokitasun mailaz hitz egiten jakitea asko baloratzen diren gaitasunak dira eta, era berean, baita harreman onak, pertsonalak nahiz sozialak, ezartzeko beharrezko trebeziak ere.
|
|
|
Beste alderdi batetik, berriz, euskaldunon hizkuntza jokabidearen autokritika egin dugu. Eta gogoeta saio horretan barrena hizkuntza erabilera alde batera edo bestera lerrarazten duten eragileak aletzerakoan,
|
hizkuntza
jarduera mikroaren eta makroaren arteko elkarreragina atera zaigu bidera. Gai hau berriro hartuta, Pedro Zuberogoitiak gauza honen gainean ondutako burubidea dakart, jakingarria izan litekeelakoan:
|
|
|
Badago beste modu bat galdera berbera egiteko: etxe barruko hizkuntza erabilerak eskain ote diezaioke hiztunari, batez beste, honek bere bizitzako
|
hizkuntza
jarduera arruntetan duen trebetasun garapena. Ez dirudi.
|
|
2007
|
|
|
Gizakiak, alabaina, etengabeko prozesu batean garatzen du bere nortasuna, eta, horrexegatik, hizkuntzaren garrantzi antropologikoak ez du bakarrik zerikusia haren hominizazioarekin baizik eta baita beraren humanizazioarekin ere. Bestelako hitzak erabiliz esan dezakegu, ere, gizakia hizkuntzari esker —hitz eginez eta entzunez— osatuz doala bere burua gizaki bezala, eta, horregatik,
|
hizkuntza
jarduera pedagogiko ororen ezinbesteko elementua dela. Hizkuntzak, bada, funtzio antropologiko sakon, zabal eta konplexua du berez, eta, egiaz, horren lekuko da berorrek gizarte eta giza zientzia guztietan betetzen duen aparteko papera:
|
|
2008
|
|
|
Zaldibiako euskaran, aldaketaren zantzuen bila abiatzerakoan, hizketalagunaren adina> izan da eragilerik gogorrena hainbat ezaugarri agertzeko aukera areagotzen edo murrizten duten ingurunea zehazterakoan: orain artean alderaketa nagusiena adinekoen eta egungo Zaldibiako gazteen
|
hizkuntza
jardueraren artean egin badut ere, nabarmen dago aldaketaren zantzuen bila abiatzekotan 50 urteko belaunaldietara jo dudala. Konparazioko terminoak, beraz, bi, hiru eta are lau belaunaldietan ageri diren hizkuntza aldaerak izan dute lan honen etorkizuneko ataletan; alegia, 80 urtekoak batetik, 50 urtekoak bestetik, 35 urte artekoak hirugarrenik eta 20 urte artekoak azkenik5.
|
|
|
Bigarren taldean, letren soinuak eta izenak irakatsi zitzaizkien haurrei, eta
|
hizkuntza
jarduerak egin ziren haiekin, baina ariketa fonologikorik ez zuten egin.
|
|
2009
|
|
|
Gutako bakoitzak, bestalde, parte hartzen dugun taldeetan, gure
|
hizkuntza
jarduera egokitu egiten dugu talde horren dinamikara eta arauetara. Ondorioz, azterketaren azpimarra ez dugu jarri bikotekide horien ezaugarri indibidualetan; aitzitik, talde gisa bikote bakoitzak garatu duen harreman mota edo izaera ezagutzea bilatu da —hizkuntza erabilerari dagokionez, beti ere—, eta izaera horretan nola eman den aldaketa prozesua:
|
|
|
Hiz, kuntz.aren abstrakzioa kontzeptua hizkuntza kategorien eredutik dator (Semin eta Fiedler, 1988, 1991). Hurbilpen horretatik, pentsamenduaren eta hizkuntzaren arteko erlazioa norabide bikoa da, hau da,
|
hizkuntza
jarduera soziokognitiboaren emaitza da, eta, aldi berean, prozesu soziokognitibo horien kausa erebada. Hizkuntza kategorien ereduak hitzen esanahiaren azpian dauden dimentsioakaztertzen ditu.
|
|
2010
|
|
|
Bidegurutze honetan lanerako behar zuen koadro metodologikoa (Etxeak> behar, >) Roulet et ali (2001) autoreek ekarriko diote. Oraingo honetan, sermoiak
|
hizkuntza
jarduera gisa hartuko dira, mintzairaren eta giza jardueraren arteko elkarreragin espazioan. Hauxe da printzipio nagusia:
|
|
|
Horra hor hitz hartzea eta beronen justifikazioa edo legitimizazioa, bakoitzari seinalatutako egiteko desberdinak, eta abar. Beraz, izenordain pertsonalen arazoa ez da azalekoa, euren egitekoa deixia markatzea ez ezik,
|
hizkuntza
jarduera eraikitzeko eta ezaugarritzeko elementu ere baitira.
|
|
|
Esatezko aditzek (verba> dicendi) > gizakion
|
hizkuntza
jarduerak adierazten dituzte, jarduera komunikatiboak, zerbait komunikatzeko xede nagusia dutenak.
|
|
|
Hala, topa ditzakegu komunikazio aditz batzuk, aipuari sarrera eman ez ezik, informazio bat edo iruzkin bat gehitzen dutenak ekoiztutako
|
hizkuntza
jardueraren gainean. Esanahiari lotutako ñabardura horiek direla-eta, esatezko aditz batzuk ugariago dira ZuBen eta beste batzuk ZeBen; esaterako, kontatu, erakutsi, aitortu errazago lotzen dira ZeBerekin.
|
|
|
Sermoiak
|
hizkuntza
jardueren ondorio dira, eta adskripzio soziala duten aldetik, formazio horietan parte hartzen dute, beren helburu, interes eta asmo jakinen arabera. Nabarmen utzi nahi dugu sermoietako berbaldi ekarria?
|
|
|
Gela barruan ere posible da ikasleen hizkuntza jardueraekoizle (go) a indartzea, batetik. Gelaz kanpoko eskola orduak ere ondo balia litezke, bestetik, euskarak presentzia zabala (ahalik eta zabalena) izan dezan ikasleen
|
hizkuntza
jardueran. Lan handia egin da eskoletan, eta eskoletatik kanpora, bi xedehoriek indartze aldera.
|
|
2012
|
|
|
Biga Baik 14.000 euro eskuratuko ditu, Euskal Haziak elkarteak 20.000 euro, Ikas Bik 29.000 euro, Seaskak 405.000 euro, AEK k 300.000 euro, Bertsularien Lagunek 42.000 euro, Uda Lekuk 135.000 euro eta Euskal irratiek 285.000 euro. Horrez gain, 370.000 euro jarriko dituzte bertze eragile batzuen
|
hizkuntza
jarduera proiektuetarako. Aurten 64 eragile atxiki dituzte, horietako hamazazpi, berriak.
|
|
|
Gurasoek haurren
|
hizkuntza
jarduerak eta jarrerak eratzen dituzte, baina familiaren" hizkuntza ekologian" haurrak eragileak dira, objektuak baino gehiago. itxuratzeko zenbait datu kuantitatibo eman ditu, datu horiek zenbait aldagairekin (gurasoen hizkuntza gaitasunarekin edota bizitokiko ezaugarri soziolinguistikoekin) gurutzatu dituzte baina, oro har, datu kuantitatibo horietaz gain, euskaraz hazteari lotutako b... transmisio informala, familia bidezkoa, eta transmisio formala, irakaskuntza bidezkoa (zinkunegi 1995:
|
|
|
Ikermolde honetan haurren hizkuntza sozializazioa norabide bakarreko prozesutako ikusi beharrean, erabilgarriagoa da familiaren elkarreraginen sare dinamiko gisa ikustea. Izan ere, gurasoek haurren
|
hizkuntza
jarduerak eta jarrerak eratzen dituzte, baina familiaren" hizkuntza ekologian" haurrak eragileak dira, objektuak baino gehiago: " For this reason, socialization should be viewed in terms of ‘participation’, rather than merely ‘transmission’" (Luykx 2003:
|
|
|
"... everyday life —the mundane activities and interactions in which ordinary individuals participate, constituting the warp and woof of human sociality" (Garrett & Baquedano López 2002: 343). eguneroko solasaldi arruntak
|
hizkuntza
jarduera gisa ikusteak bide ematen du mintzaira errutinei erreparatzeko. Azken finean, sozializazio prozesuan helduek haurrari eguneroko hizkuntza jardueretan (errutinetan) parte harrarazten diote (Schieffelin & ochs 1986).
|
|
|
343). eguneroko solasaldi arruntak hizkuntza jarduera gisa ikusteak bide ematen du mintzaira errutinei erreparatzeko. Azken finean, sozializazio prozesuan helduek haurrari eguneroko
|
hizkuntza
jardueretan (errutinetan) parte harrarazten diote (Schieffelin & ochs 1986).
|
|
|
Ama euskalduna zen eta euskaraz egiten zigun baina eskolan hastean, erdaraz hastean, amak erdaraz egiten zigun(...) eskola garai horretan galdu genuen, eta etxeko guztiak gainera (Laura, 7 FG). hala bada, eskolako hizkuntza, harreman eszentrikoak (adinkideen artekoak) eta familiakoak (belaunaldien artekoak) ez dira
|
hizkuntza
jarduera erabat bereiziak. haurtzaroko hizkuntza sozializazioaren prozesu zabalagoan txertatzen dira eta elkarri eragiten diote. Familiaren mintzairari dagokionez, gurasoen jarrerak funtsezkoa dirudi etxe barneko harremanetan euskara atxikitzeko. ego belaunaldiaren haurtzaroan herriguneko hainbat familiatan euskararen transmisioa etena zen, erdara hutsezko eskola zegoen eta plazako sozializazioan gaztelania zen araua.
|
|
|
Eskolako hizkuntza, harreman eszentrikoak (adinkideen artekoak) eta familiakoak (belaunaldien artekoak) ez dira
|
hizkuntza
jarduera erabat bereiziak.
|
|
|
Aian kirol, musika eta
|
hizkuntza
jarduerak laster izango dira martxan
|
|
2015
|
|
|
Bestelako egoeretan, erabiltzailea babestua sentitzen da, eskubidea aitortu zaiolako. Badira aldagai hori ere gainditutzat ematen dutenak, baina erabiltzaile asko teknikariaren
|
hizkuntza
jarduerara egokitzen da.
|
|
|
Patronatuko kidea da edo diruz laguntzen dituen egitasmoak dira: BCCren weba, AFM jardunaldia, FICOBAren weba eta iragarkia, PESAren autobusetako errotuluak, UPV Saskibaloi taldearen partidetako eta beste kirol ekitaldi batzuetako aurkezleen
|
hizkuntza
jarduera.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiak bat egin nahi izan du herrialdearen errealitate soziolinguistiko horrekin, bai bere
|
hizkuntza
jardueretan, bai euskara sustatzeko egindako ekimenetan. Horregatik, Foru Aldundiak euskaraz bizitzeko eskubidearen alde lan egin du legealdian, gure hizkuntzari lehentasuna emanaz eta euskaraz bizitzeko baldintzak sortuz eta bitartekoak jarriz.
|
|
|
9a) Sekuentzia didaktikoa
|
hizkuntza
jarduera baten inguruan sistematikoki antolatutako eskola-aldi batzuen multzoa dela esanez defini daiteke.9b) Sekuentzia didaktikoa defini daiteke esanez hizkuntza jarduera baten inguruan sistematikoki antolatutako eskola-aldi batzuen multzoa dela.9c) Sekuentzia didaktikoa defini daiteke esanez eskola-aldi batzuen multzoa dela, hizkuntza jarduera baten inguruan sistematikoki antolatua.... **
|
|
|
9a) Sekuentzia didaktikoa hizkuntza jarduera baten inguruan sistematikoki antolatutako eskola-aldi batzuen multzoa dela esanez defini daiteke.9b) Sekuentzia didaktikoa defini daiteke esanez
|
hizkuntza
jarduera baten inguruan sistematikoki antolatutako eskola-aldi batzuen multzoa dela.9c) Sekuentzia didaktikoa defini daiteke esanez eskola-aldi batzuen multzoa dela, hizkuntza jarduera baten inguruan sistematikoki antolatua. **
|
|
|
9a) Sekuentzia didaktikoa hizkuntza jarduera baten inguruan sistematikoki antolatutako eskola-aldi batzuen multzoa dela esanez defini daiteke.9b) Sekuentzia didaktikoa defini daiteke esanez hizkuntza jarduera baten inguruan sistematikoki antolatutako eskola-aldi batzuen multzoa dela.9c) Sekuentzia didaktikoa defini daiteke esanez eskola-aldi batzuen multzoa dela,
|
hizkuntza
jarduera baten inguruan sistematikoki antolatua. **
|
|
|
Hizkuntza gaitasunetik behatutako
|
hizkuntza
jarduerara igaroz gero, ondokoa ikusiko dugu: gaitasun maila horiek ahalbidetzen duten matematika itxaropenetik baino nabarmen gorago dagoela euskarazko jarduna.
|
|
2016
|
|
|
GkHri dagokionez eta Christian Méarden ikerketa lanak erreferentzia gisa hartuz, bi osagai ezberdintzea proposatzen dugu: alde batetik, GkH saioetan erabiltzen den ahozko hizkuntza, adierazpen tresna gisa (molde arras mugatuan erabilia), eta, bestetik, GkH saioen aitzineko edota ondoko
|
hizkuntza
jarduerak, irakasgai gisa.
|
|
|
Gorputz eta kirol heziketa saioei esker, ahozko edo idatzizko
|
hizkuntza
jarduerak sor daitezke taldeko ikasle guziek elkarrekin bizi izan dutenari buruz:
|
|
2017
|
|
|
37" hiztun izatea edo hizkuntza batekiko zernahi atxikimendu adieraztea komunitate edo elkarrekintza espazio zabalago baten parte izatea edo bertan parte hartzea erran nahi du, eta espazio hori hizkuntza eta
|
hizkuntza
jarduerak azaleratzeko dutenera ezberdinen bidez definitzen da".
|
|
|
271. Etxeko elkarrizketak, eskolakoak eta plazakoak ez dira
|
hizkuntza
jarduera bereiziak; aitzitik, haurtzaroko hizkuntza gizarteratzea prozesu zabalagoan txertatuta dauden, elkarreraginean dabiltzan eta elkar elikatzen duten jarduera sozializatzaileak dira eta, horregatik, ezin dira zein bere aldetik hartu?. Paula Kasares,. Euskararen belaunez belauneko jarraipena aztergai eta jomuga?, Bat soziolinguistika aldizkaria, 2015, 94 zenbakia, 32
|
|
2018
|
|
|
Euskaraz lan egiteko, euskaraz saldu eta erosteko eta, azken batean, euskaraz normaltasunez bizi ahal izateko, pertsonak ez ezik, lan munduaren espazioak ere euskalduntzea (kasu honetan enpresak, komertzioak, etab.) ezinbestekoa da. Lanean ematen dugun denboragatik edota produktu eta zerbitzuen kontsumitzaile garelako, eragina du lan munduak gure eguneroko bizimoduan eta gure
|
hizkuntza
jardueran.
|
|
|
Horregatik, berebiziko garrantzia du arlo sozioekonomikoaren espazioetan euskarari lekua egiteak. Lanean ematen dugun denboragatik edota produktu eta zerbitzuen kontsumitzaile garelako, eragina du lan munduak gure bizimoduan eta
|
hizkuntza
jardueran.
|
|
|
denak ziren euskararen arnasguneak. Egun, ondikoz, euskaldun horien
|
hizkuntza
jarduera zulatuta dago, mehetuta, zatituta beste hizkuntza eta segmentu kultural batzuek zeharkatuta, partekatuta, nahastuta. Baiki, badakit, ez gara itsuak, eta zeu, neu eta gehienok arazo kontzeptual hauetaz kargututa gaude, alta, ez gara koherente izaten ezagutzen dugunarekin, ez dugu jakin nahi.
|
|
|
Barne kanpamenduak Udako kanpamendu tradizionalak, ohiko girotik urrun, haurrak aste batetik 12 egunera pasatzen dira, eta 6 eta 17 urte artekoentzat oso aukera gomendagarria da. 15 egunekoak edo hilabete batekoak atzerriko
|
hizkuntza
jardueretarako bakarrik geratu dira. 24 ordu elkarrekin biziko dira beren adineko adingabeekin, eta horrek «trebetasun sozial berriak garatzen eta haien autonomia eta komunikatzeko gaitasuna indartzen» lagunduko die, besteak beste, Domínguez.
|
|
2022
|
|
|
Euskal hiztun gisa eta bollera gisa hegemoniatik at baztertua edo gutxietsia sentitzen naizen arren, batzuetan ikusten dut nire
|
hizkuntza
jardueran, nire bollera jardueran zein gure euskal bolleren zirkuluetan pribilegioak ere baditugula; batzuetan pribilegio horiek ematen dizkiguten botere harremanak iraunarazten ditugu edo saiakera nahikorik ez dugu egiten horiei uko egiteko. Agian [hausnarketa hau] bollera ez binario euskaldun ez abertzale gisa armairutik ateratzeko baliagarria izan zait.
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntzaren erabilera, elkarrekintza sozialean eta haren testuinguru soziokulturalean sortzen da. Horretara,
|
hizkuntza
jarduera soziala da, testuinguruan eragina izateko gaitasunaz gain, testuinguruaren eragina ere jasotzen du (Hernández eta Altunak 2020). Ildo horretatik, Labovek (1972) hizkuntza komunitatea eta hizkera komunitatea bereizi zituen.
|