|
2005
|
|
|
Bestalde penintsularen badago normalean tartesiera bezala definitu den hizkuntza, ondoegi ezagutzen ez dena, idazkera semisilabikoa oraindik ez delako erabat ezagutzen, baina hizkuntzalariek beste
|
hizkuntza
indoeuropar bat dela kontsideratzeko joera dute, nahiz eta hori ere oraindik argitzeke dagoen. Correa-k, epigrafia gehien ikertu duenak, hizkuntza ez indoeuroparra dela dio, indoeuropar mailegu ugari dituena (1996:
|
|
|
Honek guztiak erakusten du hizkuntza honek ez daukala zer ikusirik ez euskararekin ez eta iberierarekin,
|
hizkuntza
indoeuropar baten aurrean gaudela, zeltar familiakoa eta ez dela helenikoa. Beraz iberiera eta greziera ez daude ahaidetuta, eta grezieraren bidez iberierazko hitzei egokitutako esanahiak ezin dira onartu, erabili diren iturriak desegokiak direlako39.
|
|
2006
|
|
|
551 Ezagunki, arraza indoeuroparren teoria, hizkuntza indoeuroparren lurkartaren gainean asmatu da, eta beste oinarririk gabe. Printzipioz problemarik ez luke egon behar" arraza" ez indoeuropar batek
|
hizkuntza
indoeuropar bat, edo, aldez beste, arraza indoeuropar batek, hizkuntza ez indoeuroparra mintzatzeko (jiddisch hizkuntza semitarra ote?, espainolez mintzo den Jacako jendea ez ote euskaraz mintzo den Hondarribikoa baino" arraza" euskaldunagoa?), baina tesi arrazial handietan ez dira horrelako txikikeriak aintzat hartu ere egiten.
|
|
2017
|
|
|
Etxamendiren hipotesiaren arabera, euskararen eta
|
hizkuntza
indoeuroparren bat etortzeak ezin dira mailegutzaren fruitu izan; ezta K.a. hirugarren edo laugarren milurtekoan gertatu bide ziren ekialdetiko migrazioen ondorioa ere.70 Familia berekoak izatea da, bere ustez, azalpenik zentzuzkoena.
|
|
|
Auzi honetan oso inportantea da estepetako lehen indoeuropar haiek zein ziren ulertzea, utzi zuten ondarea, gustatu ala ez, ikaragarria delako (egun, munduko jendearen erdia
|
hizkuntza
indoeuroparren baten mintzatzen da txikitatik). Haak ek azaldu zuen (2015), Yamna kulturaren ADN nuklear zaharrean oinarrituta (eta zeramika sokadunean ere bai, oso antzekoak baitira funtsean), aborigen europarren eta ekialdetarren (EHG) nahasketa zirela, ia erdi eta erdi (%50); azken hauek Ekialde Ertainetik heldutako jendea ziren, Zagros-etik ziurrenik, Kaukasotik zehar.
|
|
2021
|
|
|
Latinetik iritsitako toponimo horiek guztiek izandako hizkuntza trataerak, erromantzearekin batera ezina denak eta euskarak bere berekia duenak, sortu edo sartu zirenean bertako biztanleria euskalduna zela adierazten du. Berebat, goian ikusi dugunez, latinaren aurreko
|
hizkuntza
indoeuroparren batean jatorri duten Gipuzkoako toki izenen artean ez dago sinkoparen arrastorik (Ezama), bokal arteko herskariak –latinetiko deizioetan bezala– ez dira ahostundu (Arakama) eta txistukari hobikari indoeuroparra lepokari gisa bertakotu da (Zegama). Aipatu ezaugarriak dituzten leku izen horiek guztiek barruti zabal samarra hartzen dute Probintzian, eta ez, erromatar garaiko geografo eta historialariek ahotan harturikoek bezala, eremu txikia (kostaldea).
|
|
|
Oiartzun ingurutik landara epigrafian euskal kutsuko aztarnarik ez dagoenez gero, gaurko zenbait ikertzaileren iritzirako bi barruti zeudekeen Antzinaroan Gipuzkoan, bata euskalduna, lurralde txikia hartzen zuena (iparraldeko baskoien eragina zuena), bestea, lurralde handiena harrapatzen zuena, ez euskalduna (Arabarekin lotura hertsia zuena). Hain justu, antzinateko geografo eta historialariek aipaturiko toponimoetan oinarri hartuz, uste dute zati nagusian latinaren aurreko
|
hizkuntza
indoeuroparren bat gailentzen zela, eta ez euskal enborreko mintzaira (ikus, adibidez, Villar 2005: 503514; Vallejo 2006:
|