|
2010
|
|
|
Ez nekien nora nindoan, gainera ezinezkoa zirudien ETEren mezu krudelari buelta emateak, baina publizista esperientziak esaten dit askotan
|
hitz
soil batek irekitzen ahal dizula hurrengorako atea, eta horregatik bakarrik ekin beharra dagoela, itsu itsuan bada ere.
|
|
|
Orduan senti baititzake nor nahik eri muturretan ferekaka, giltzak, euskara jendea honaino ekarri duten giltzak. Oso sinpleak, tituluko bi
|
hitz
soiletan ohatzeraino sinpleak, hainbeste sinpleak non harrigarriki begiratuko baitiezu aspaldian begipean zenituen gauzei, izan dezaketen balio berriztatzailea antzematen hastean. Ehun aldiz entzunek bat batean balio hartuko dute eta lohi putzuetan barreiatu harri lauza sendoen gisa irudikatuko dituzu, zangoen finka gai seguru, aitzina egiteko.
|
|
2011
|
|
|
Blues honetan isiletik sortzen da orroa, eta esandakoa hitzik gabeko bilaketan isurtzen da etenik izango ez duen zirimolan. Amaitzeko, eta hors ciel, zerutik kanpo, desioaren eremuan gaudenez,
|
hitz
soilez utziko digu Achiryk Wang Wei zaharraren gogoeta:
|
|
|
Gauza asko esan ziren Imanolen heriotza mingarriaren ondoren, baina egokienak seguruenik Arregik berak hori gertatu aurretik
|
hitz
soiletan esandakoak dira:
|
|
2012
|
|
|
8 oinetako, 7 txamarra, 10 gona. Nork ez du ezagutzen lau
|
hitz
soilekin eraiki zituen poema espazial erraldoi haiek. LANA, GIZONA, JANA, MAKINA.
|
|
|
Gizon eta emakume orok du bere hitza: hitz labur edo luzea, hitz pozez edo tristeziaz betea, haserre hitza edo bozkario hitza,
|
hitz
soila edo hitz apainez betea. Gizon eta emakume orok du berea, kentzen ez bazaio.
|
|
2014
|
|
|
Abantaila bistakoa da, zeren eta toberetan diren pertsonaiak ikusten baititugu ekintzan eta mintzatzen. Ageri dira lege gizonak beti diru eskatzen,
|
hitz
soil bat gehiagoren errateko. Herriko jendeak ezagutzen zituzkeen ongi, orain baino gehiago auzitegietara joaten baitziren joan den mendean, herentzietan banaketa berdinaren jartzearen ondorioz (ikus Etxahun Barkoxeren bizia54).
|
|
2017
|
|
|
Edo zenbaitetan baita herritar batzuren gradua, biziera, izaera, senidekotza ere: " don, doña, esno., presbi., sr./ sra., licenciado, pobre, viuda, doncella, mayor/ menor"... eta gisako
|
hitz
soilen bidez.
|
|
2019
|
|
|
Dakizun bezala, latinean konjugazio joko guztiak
|
hitz
soil baten bidez ematen ziren, gure terminologian, joko trinkoak baino ez zituzten erabiltzen. Adibidez, hartu eta eman aditzak latinean jokatuz, holako adizkiak erabiltzen zituzten:
|
|
|
Bada, planteamendu honekin onartu behar dugu euskaldunen historian izan zela garai bat zeinetan arbaso batzuk ibili ziren eskua sartzen euskal aditzetan. Euskaldun horiek latinaren aditz konjugazioaz jabeturik, euskal aditzak erraz jokatzeko —edo puntukaritasunean ordena jartzeko— helburuarekin, aditzak
|
hitz
soil batean jokatzeko saioa egin zuten.
|
|
|
ekintza horren esanahia azalpenik eman gabe gizakume guztiok jaio garenetik jaso dugu, eta aldi berean denok sentitu dugu ematea eta jasotzea ekintzek beraiekin daramaten poza. Zoragarria da
|
hitz
soil batekin erabat definitua egotea ekintzaren alor osoa.
|
|
|
Proposizio horren bidez baieztatzen duguna hauxe da: erroak eta hizkiak erabiltzen hasi aurretik, ur bezalako
|
hitz
soil batzuk indarrean izan zituztela.
|
|
|
Alde bakarra, beraz, esaldietako hitz kopuruan edo, nahi baduzu, esaldiaren luzeran baino ez genuke igarriko. Esaldi bakunak, gero eta xumeagoak, pentsatzekoa baita" min hartu dut" belaunaldiaren garaian erabiltzen zituzten hitzek esanahi bat eta bakarra bertzerik ez zutela eta, esaldi horietan erabiltzen zituzten sintaxi funtzioak, hala nola, subjektuarena eta objektu zuzenarena,
|
hitz
soil batekin burutzen zituztela.
|
|
|
" Vasco antiguo" ren kota determinatzaileak asmatu baino lehen kokatzen baldin badugu, non gaude? Hasiera batean hitzak bertzerik ez ziren asmatzen,
|
hitz
soilak, eta haien arteko loturarik gabe erabiltzen zituzten. Baina, esaldiak asmatu ahala. noiz hasi ziren determinatzaileen beharra sumatzen?
|
|
2020
|
|
|
Berdin genuke" etorkizuna errepikatzen da" edo" etorkizuna itzuli da" esatea. Diskurtso zatiak, gogortuak, zurrunduak, izozmendi puska errariak nola, beren zarataz eta amorruaz gure eguneroko
|
hitz
soilez jabetzeko datozkigu.
|
|
2021
|
|
|
Hurrengo ataltxoan zehaztuko ditudan Nafarroako euskal hizkeren barneko zenbaitetan (Nafarroako ekialdekoak eta aldamenekoaldamenekoenak mendebaldetik ere bai, jakina), euskal hiztunek baliatzen edota baliatu dituzten
|
hitz
soila bera baino zerbait gehiago diren lexikoaren arloko burutzeak izanen ditut hizpide lan honetan. Bestela esanda, hiztegietan sarrera nagusi edo azpisarrera moduan, normalean, agertzen ez diren lokuzio, esapide edo esamoldeak, aditz perifrasiak eta gainerakoak bertan jaso nahi izan ditut.
|
|
|
Aldez aurretik onarturik, orduan, egitasmoaren mugak, begien bistakoa da ez duela bilduma bera helburu nagusitako, baizik eta bertan ageri zaizkigun hizkuntza burutze horien erabileraren garrantzia eguneroko hizkeraren baitan jasotzea, zenbait diskurtsoren zurruntasuna ekiditeko garaian bereziki. Hizkeraren gatza eta piperra direlakoan nago, beraz,
|
hitz
soila baino zerbait gehiago diren burutzapen hauek eta harrigarria da nola gorde izan dituen gure hizkuntzak bere biltegian, hiztun bakoitzarenean. Hara nola azaldu zuen harridura hauxe Seber Altubek:
|
|
|
Jarraian jasoko ditudan Nafarroako euskal hizkeretan ematen diren emaitzak, sarreran nioen moduan,
|
hitz
soil bat bera baino zerbait gehiago diren eta, aldi berean, hitz baten eginkizuna betetzen duten hizkuntza burutzeak dira. Lexia bezala definiturik agertzen dira Euskaltzaindiaren Hiztegian eta horietako ia guztiek hitz bat baino gehiago dute osagaitako, beraz, lexia konposatuak dira.
|
|
2022
|
|
|
Ogia (labean) erretzen duena. Antzinako
|
hitz
soila da, aizkolari edo kortari bezala osatua, labe+ ari. labea es: horno; fr:
|
|
|
Alegia, txiste bat ezin da esplikatu, Kuba ere ez. Ez
|
hitz
soiletan bederen.
|
|
|
Ez esaldi bat, paragrafoa ala orrialde osoa izan behar da, gero solasaldi egunean taldekideen aurrean ozen irakurri eta nork bere hausnarketari hasiera emateko. Aukeratutako atalean nabarmendu dezakete esaldi bereziki iradokitzaile hori, nola ez, ala
|
hitz
soil bat, metafora zein irudia, baina atal osoa izan behar da aukeratutakoa, edo orrialde osoa, testuingurua argi izan dadin, ulermenean gaizki erraturik gerta ez dakigun. Ondo dakigu denok testua aldez aurretik etxean irakurrita ekarri behar dugula, gero kide guztien aurrean ozen berrirakurri eta bakoitzak bere iritzia edo balorazioa emateko:
|