|
2000
|
|
|
" Jatorra zen", esan zuen Lolitak, erromantizismo kadukoz; beste zeozer esan behar ote zuen; ordea, Mariak idor begiratu zion eta isildu egin zen. Bazioten bistan da
|
hirurek
ere Henriri halakoxe kariñoa. " Nobia bat baino gehiago izan zuen", esan zuen amatxi zaharrak; eta, honako hau behintzat ez hain ona zen bezalako doinuan:
|
|
2001
|
|
|
Tamainaz, txikienak Rodelle, CD eta Yensal dira:
|
hirurek
ere 25 litro baino edukiera txikiagoa dute.
|
|
2005
|
|
|
Orbela zapaltzen hasi zirenean antxetaren halako bi izanen zen hegaztia haizatu zen hostajetik. Hari beha gelditu ziren,
|
hirurek
ere natur zientzietako orrialdeetan baino ikusia ez zuten arranoa zela pentsatuz, hegalen formagatik. Barbeitok ez zuen halako aukera lardaskatu," Hau ez duk itsasoan ibiltzea, lagunok, hau mareajera irtetea baino askoz arriskutsuagoa duk".
|
|
2006
|
|
|
Istorio horiek guztiak egiteko, banituen hainbat eredu: Marcel Schwobek, beste hainbat lan egiterakoan, handik eta hemendik arakatu eta informazioa bilduz, idatzitako benetako irudimenezko bizitzak; Jorge Luis Borgesek imajinatutako entziklopediak eta munduak, edo Harkaitz Canok garai batean irratirako idatzi eta gero Radiobiografiak liburuxkan argitaratu zituen bizitza laburrak –eta
|
hirurek
ere lan horretarako duten abileziaren inbidiaz, larruazala mudatzen zitzaidan.
|
|
2008
|
|
|
Orain arteko bidea pareko bukatu dutenez, hemendik urtea amaitu arte falta dena egiteko,
|
hirurek
ere lerro beretik ekingo diote. Eta ia haien pare hasiko da Robert Kubica, nahiz eta horrek ere herenegun gurutze bidea sufritu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Eta hala, iritsi zen hurrengo igandea, iritsi zen bazkalordua; bete zen mahaia platerez, azpilez eta kopaz; bete zen janariz, mota guztietako zizka mizkak eta eperra zituzten jangai?, eta bete zen edariz; bete ziren jangelako zoko moko guztiak mahaikideen hotsez, eta bete ziren haien pozez?; huraxe baitzen kontua, guztiek pozik ziruditela: izeba Ernestina, ostiralean Gabinoren karta jaso eta haren hitz bihotz altxagarriak gogoan zituelako edo; Teofilo Maria, Maria Bibiana eta Ada,
|
hirurek
ere halaxe behar zutelako, elkarren arteko tentsioa harreman itxaronpentsuagoen eztitan urtuta; don Anizeto kalonjea, orbetarrak estimatu egiten zituelako, zizka mizken oparotasunean eta eper erregosiaren usainean zer esanik ez; eta Nazario eta Regina, zer gehiago behar zuten, baina, Nazariok eta Reginak, ez bada guztiak pozik ikustea beraiek ere pozik sentitzeko?; guztietan, halere, Teofilo Mariak zirudien inor baino alaiago:
|
|
|
Teilatuko beste
|
hirurek
ere zalantza egin dute. Aspaldi dakite Errun txostenak aurkitzeko Londreseko grabazioak entzun behar direla.
|
|
|
Onartu nahi ez duten arren, beste
|
hirurek
ere antzera pentsatzen dute. Badira aste batzuk horrela pentsatzen dutela.
|
|
|
Eta hala, iritsi zen hurrengo igandea, iritsi zen bazkalordua; bete zen mahaia platerez, azpilez eta kopaz; bete zen janariz –mota guztietako zizka mizkak eta eperra zituzten jangai–, eta bete zen edariz; bete ziren jangelako zoko moko guztiak mahaikideen hotsez, eta bete ziren haien pozez...; huraxe baitzen kontua, guztiek pozik ziruditela: izeba Ernestina, ostiralean Gabinoren karta jaso eta haren hitz bihotz altxagarriak gogoan zituelako edo; Teofilo Maria, Maria Bibiana eta Ada,
|
hirurek
ere halaxe behar zutelako, elkarren arteko tentsioa harreman itxaronpentsuagoen eztitan urtuta; don Anizeto kalonjea, orbetarrak estimatu egiten zituelako, zizka mizken oparotasunean eta eper erregosiaren usainean zer esanik ez; eta Nazario eta Regina... zer gehiago behar zuten, baina, Nazariok eta Reginak, ez bada guztiak pozik ikustea beraiek ere pozik sentitzeko?; guztietan, halere, Teofilo Ma... ez zen hitzontzia, baina ohi baino gehiago hitz egiten zuen, ez ardotan itotzen ari zelako; ez zen losintxaria ez balakaria, baina perla ederra bota zion amari –" Zu ikusten zaitudan bakoitzean agertzen zait niri Ama Birjina, ama" –, Regina une batez nora ezean utzi eta masailetan bi arrosa eta ezpainen ildoan irri bat lorarazi zizkiona; Teofilo Mariak, beraz, poztasun plus bat zuen, nolabait esatearren, beste bazkaltiarrekin konparatuta, eta berandu baino lehen erakutsi zuen arrazoia... azkenburukoa amaitu ez beste –sagar tarta bikain bat, eta txokolate kremazko pasteltxoak–, zutitu, eta honela esan baitzien mahaikideei:
|
|
2010
|
|
|
1) Eracusaldiac, 2) Platicac> edo Itzaldiac, eta 3) Bederatziurrena. Ikusi egin da, izenak izen, ea makro-egitura eta super egitura desberdinak dituzten
|
hirurek
ere, eta, desberdintasunik balego, zein mailatakoa den berori (makro, mikro ala super).
|
|
|
Zeinuaren adierazlea, gure kasuan, hirukoitza da: hiru deituren azpian agertzen dira (Eracusaldi/ Platica/ Bederatziurren), baina denak egitura eskema berekoak direla jartzen dugu hipotesipean, eta
|
hirurek
ere egitura maila hirukoitza dutela (mikro, makro, super), nahiz eta guk bi soilik kontuan hartu (makro eta super). Zeinuaren adieraziaz den bezainbatean, hots, esanahia edo balioa, tipologikoa da, generoaren baitakoa.
|
|
|
beti ezkutuka ibiltzea, ezkutu dirua, eta ezkutu izeneko arma. Eta
|
hirurek
ere hagitz ongi datoz Berdabio eta Trabuko jaunen kontu ilun haiekin. Ez, ordea.
|
|
|
Ilberri ttiki apirilekoa, ilargi osoa bezala, kontrako bidetik ibili ohi da. Hiru ilargi negukoek,
|
hirurek
ere, patroi berbera erakutsi izan digute: ilbeheran euri gehiena.
|
|
2013
|
|
|
eta Pankraxi, hogeita bikoa. Doña Klotilde koplarik bako emakumea zen, bere alaba Pankraxi lez; Josefina, berriz, meheagoa izateaz gain, baita ederragoa ere, garaiko zine izarrek markatzen zutèn edertasun ereduen arabera?, konplikatuagoa zen buruz, baita milika eta melengagoa ere, eskrupulosagoa erlijio kontuetan; hiru senargai izan zituen, baina
|
hirurek
ere motz iraun zioten, zalantza batek bizi baitzuen aspaldi Josefina: Jainkoak guztiz bereganako gura ote zuen, moja gisa?
|
|
|
–hiru mosketeroak?: auskalo zergatik deitzen zieten taldekoek horrela, Alexandre Dumasen nobelako izenburua (vox populi ere bazena) ezin egokiagoa iruditzen zitzaielako, edo
|
hirurek
ere prest zituztelako beren mosketoiak, tiro ariketari noiznahi ekiteko. Gainerakoek, hala ere, guztiak ziren katoliko epelak, Dionixio ere bai, hari ere, denborarekin, hoztuz joan baitzitzaion noizbait izan zuèn fede beroaldia, Pedrok muturra hautsi zuèn garaian Garateko Ama Birjinaren ermitara eraman zuena, erromes?, ez zieten egindakoagatik kargu hartzen, beraiek ere zerbait jakin behar baitzuten haragiaren ahuleziaz; edo kargu hartzen zieten, bai, baina ez lagunak moralki zigortzeko helburuarekin, adarra jo eta txantxazko giro bat sortzeagatik baizik.
|
|
|
" hiru mosketeroak": auskalo zergatik deitzen zieten taldekoek horrela, Alexandre Dumasen nobelako izenburua (vox populi ere bazena) ezin egokiagoa iruditzen zitzaielako, edo
|
hirurek
ere prest zituztelako beren mosketoiak, tiro ariketari noiznahi ekiteko... Gainerakoek, hala ere –guztiak ziren katoliko epelak, Dionixio ere bai, hari ere, denborarekin, hoztuz joan baitzitzaion noizbait izan zuèn fede beroaldia, Pedrok muturra hautsi zuèn garaian Garateko Ama Birjinaren ermitara eraman zuena, erromes–, ez zieten egindakoagatik kargu hartzen, beraiek ere zerbait jakin behar baitzuten haragiaren ahuleziaz; edo kargu hartzen zieten, bai, baina ez lagunak moralki zigortzeko helburuarekin, adarra jo eta txantxazko giro bat sortzeagatik baizik.
|
|
|
Don Zeledonioren emaztea doña Klotilde Unzalu zen, eta haren alabak, Josefina –zaharrena, hogeita hiru urtekoa– eta Pankraxi, hogeita bikoa. Doña Klotilde koplarik bako emakumea zen, bere alaba Pankraxi lez; Josefina, berriz, meheagoa izateaz gain –baita ederragoa ere, garaiko zine izarrek markatzen zutèn edertasun ereduen arabera–, konplikatuagoa zen buruz, baita milika eta melengagoa ere, eskrupulosagoa erlijio kontuetan; hiru senargai izan zituen, baina
|
hirurek
ere motz iraun zioten, zalantza batek bizi baitzuen aspaldi Josefina: Jainkoak guztiz bereganako gura ote zuen, moja gisa... halako eran, non, harremanetan hasi ez beste, pentsamendu hura sartzen baitzitzaion buruan erarik obsesiboenean, harik eta obsesioa harremanen eragozgarri bihurtzen zitzaion arte.
|
|
2014
|
|
|
Hirurek begiratu diote bertatik irten denari. Jarri duten aurpegia ikusita, lan baldintzak kaskartu, soldata jaitsi eta lanorduak igota ere
|
hirurek
ere edozeri baietz esango lioketela iruditu zaio...
|
|
2017
|
|
|
Dena den, guri hemen axola zaiguna da Wildek" kontzientzia modu" bezala ulertzen duela ironia; hau da, errealitate irudikapen edo mundu ikuskera bezala, guk orain arte baliatu dugun terminologian esanda.32 Wildek, horrela, lau kontzientzia modu edo mundu ikuskera bereizten ditu. Lehen hirurak premodernismoa, modernismo goiztiarra eta modernismo berantiarra, alegia modernitateak sustatu hatsarre filosofiko orokorren ondorio ezberdintzat har ditzakegu, beren arteko diferentziak gorabehera,
|
hirurek
ere azken batean ikuskera esentzialista proiektatzen baitute errealitatearen gainean. Laugarrenak hots, postmodernismoak, ordea, bere antiesentzialismoa dauka bereizgarri, aurrekoek baino inflexio puntu nabarmenagoa ekarriz literaturaren bilakaera prozesura.
|
|
|
Beste
|
hirurek
ere abisua utzia zioten, ospitalera joanak zirela, zenduaren ezkont eraztuna, ohi zen bezala, han atxikia baitzuten eta gainera alarguntsak paper andana bat izenpetu behar zuelakoz.
|
|
2019
|
|
|
Okindegirantz abiatu ziren pausoan, elkarri hitzik egin gabe. Nork bere pentsamenduak buruan,
|
hirurek
ere soldadu nekatuak ematen zuten, kolpetik beren egoeraz jabetu izan balira bezala: ia zortzi hilabete zeramatzatela kuartelaren hiru metro altuko murrua inguruan zutela; zortzi hilabete, gehi errekruten kanpamentuan pasatutako hirurak, guztira hamaika hilabete.
|
|
|
Hiru aditz modu hauek beren eraketan, desberdintasunak desberdintasun, nahiko iduritsuak dira: aditz nagusian hirurek aditzoina erabiltzen dute; eta aditz laguntzailean
|
hirurek
ere, aditz iragangaitzetan eta iragankorretan,* edin eta* ezan hizkiak dauzkate. Beraz, hiru aditz modu hauek, laguntzailearen formari dagokionez, elkarrengandik oso hurbil daude.
|
|
2021
|
|
|
Neska gazte bat, mutil gazte bat eta gizon heldu bat dira eleberriko protagonistak. Hasieran, pandemiaren inguruan jarrera" zurrun gotorrak" dituzte
|
hirurek
ere. Haietako bi, kritikoak dira pandemiarekiko," negazionista edo konspiranoikoak"; hirugarrena, berriz," ofizialista" da.
|
|
|
Goiz Argi (1958), Aranzazu (1921) eta Anaitasuna() aldizkariak dira medioen Top osatzen dutenak. Hirurak oso profil ezberdinetakoak (lehenengoa kultur aldizkaria, bigarrena erlijiosoa eta hirugarrena euskal ezker berriaren adierazpide),
|
hirurek
ere bertsolaritzaren inguruko testuetarako sinadura esanguratsu mordoxka eskainiko dute. Aranzazun, Pedro Anasagasti zuzendariaz gain, Luis Villasante, Julian Alustiza Aztiri edo Demetrio Garmendia Antzi, esaterako.
|
|
2022
|
|
|
...rdade hori, urteak zituen ohiko jestuen memoria galtzen, jaiki, garbitu, jan eta maitatu, eta haurra nintzenean ederresten nion, alegia, uste dut, ez dakit, eguzkipean etzana bainujantzi gorria jantzirik nahiago nuen ama nire izeba haiek baino, beren bularraz mintzo eta tiranteek bizkarrean utziko zieten markaren kezkatan, eta ama argala zen, uste dut, oso txikia bere ahizpekin alderatuz gero, eta
|
hirurek
ere lasai, ahizpatasunez hartzen zuten eguzkia beren zuri azala beltzarantzeko asmoz, ordurako azala sutan bazuten ere kuperosiaren eraginez, lanpeturik zeuden ez zirena ezkutatzen, ez baitziren beltzaran ez mardul, eta gaztetako argazkietan amak ezagun du polita zela, alegia ez zela zeharo itsusia, esan behar da denok ere ederragoak garela zuri beltzean, azala argi eta leun ageri delako, gorrita...
|
|
2023
|
|
|
Gaur eguardian egin den omenaldi ekitaldian, Maite Pagazaurtunduak, Fernando Savaterrek eta Ego On gazte elkarteko Natalia Merinok hartu dute hitza, eta
|
hirurek
ere bi ideia nagusi, gaitzespena eta salaketa alegia, zabaldu nahi izan dituzte. Batetik, “ETA eta bere proiektu politiko hiltzaile, totalitario eta xenofoboa” gaitzetsi dute, eta horren oroimena ez dela galdu behar aldarrikatu dute.
|