|
2007
|
|
|
Gainera, hazkunde erritmoa oso antzekoa izan da neurketa guztietan: euskararen erabilera
|
hiru
puntu hazi da neurketa bakoitzean, 2001ean egindakoan izan ezik.
|
|
|
Eta beherakadaren erritmoari so egiten badiogu, bizkortzen ari dela ohartzen gara. Alderantziz, Euskal Herri osoan kale erabileraren bilakaera positiboa da, 2006ean% 14,2ra helduz, datuen arabera 1989az geroztik
|
hiru
puntu baino gehiago irabaziz(% 3,4), neurketa bakoitzean gora eginez.
|
|
|
Alderantziz, Euskal Herri osoan kale erabileraren bilakaera positiboa da, 2006ean% 14,2ra helduz, datuen arabera 1989az geroztik
|
hiru
puntu baino gehiago irabaziz(% 3,4), neurketa bakoitzean gora eginez.
|
|
|
2 Kale Neurketaren arabera, aldiz, biztanle gehienek(% 75 eta% 100 artean) euskaraz dakiten laugarren gune soziolinguistikoan,
|
hiru
puntuko igoera izan du erabilerak 1993tik 2011ra.2
|
|
2010
|
|
|
Laurogeiko hamarkadaren hasieran, Euskal Herriak eta Bretainiako administrazio eskualdeak ia biztanle kopuru bera zuten, baina bretoi hiztunen kopuru absolutua handiagoa zen euskal hiztunena baino, eta ehunekotan
|
hiru
puntu goitik zeuden hizkuntzaren ezagutzan. Bada, hogeita hamar urte geroago, Bretainiako eskualdean 600.000 biztanletik 200.000ra igaro dira, eta hiztunen ehunekoa 22tik 6,5era jaitsi da. men aldaketarekin batera, euskara administrazio, merkataritza, zuzenbideedo politika inguruneetatik kanpo zegoen erabat, eta hedabideetan eta hezkuntzan ere hutsaren hurrengo presentzia zuen. euskal herriko udalerri edo bailara guztietan, barruraino sartu zen gaztelania, eta hegoaldean normaltasunez bizitzeko guztiz ezinbesteko bilakatu zen. hiriingurunean, familiaren bidezko transmisioa bertan behera geratu zen, ia erabat. eta soziolinguistikan oso jakina denez, egoera horren ondoren hizkuntza erabiltzeari uztea etortzen da, eta handik gutxira gainera, baita landa eremuan ere. lehenago esandakoa errepikatu arren, esan beharra dago euskara desagertzeko prestatua izan zela, eta iragan mendearen azken laurdenak izan behar zuela azken aurreko geltokia; hau da, hizkuntza edozein familia eremutan hitz egiteari utziko zitzaionekoa. hizkuntzen galera fenomenoen arloan ikasiak ez direnei aurreko hitzak gehiegizkoak direla irudituko zaie. horregatik, prozesu hori adibide baten bidez azalduko dugu, eta oso urrutikoa ez den beste egoera batekin alderatuko dugu euskal herria.
|
|
|
Bada, hogeita hamar urte geroago, Bretainiako eskualdean 600.000 biztanletik 200.000ra igaro dira, eta hiztunen ehunekoa 22tik 6,5era jaitsi da. men aldaketarekin batera, euskara administrazio, merkataritza, zuzenbideedo politika inguruneetatik kanpo zegoen erabat, eta hedabideetan eta hezkuntzan ere hutsaren hurrengo presentzia zuen. euskal herriko udalerri edo bailara guztietan, barruraino sartu zen gaztelania, eta hegoaldean normaltasunez bizitzeko guztiz ezinbesteko bilakatu zen. hiriingurunean, familiaren bidezko transmisioa bertan behera geratu zen, ia erabat. eta soziolinguistikan oso jakina denez, egoera horren ondoren hizkuntza erabiltzeari uztea etortzen da, eta handik gutxira gainera, baita landa eremuan ere. lehenago esandakoa errepikatu arren, esan beharra dago euskara desagertzeko prestatua izan zela, eta iragan mendearen azken laurdenak izan behar zuela azken aurreko geltokia; hau da, hizkuntza edozein familia eremutan hitz egiteari utziko zitzaionekoa. hizkuntzen galera fenomenoen arloan ikasiak ez direnei aurreko hitzak gehiegizkoak direla irudituko zaie. horregatik, prozesu hori adibide baten bidez azalduko dugu, eta oso urrutikoa ez den beste egoera batekin alderatuko dugu euskal herria. ...uzko inkesta bat egin zuen. bretainiako administrazio eskualdeko 2.700.000 biztanleen artean, 600.000 inguru ziren elebidunak, biztanleriaren %22 inguru2 beraz, alderaketa oso antzekoa da. laurogeiko hamarkadaren hasieran, euskal herriak eta bretainiako administrazio eskualdeak ia biztanlekopuru bera zuten, baina bretoi hiztunen kopuru absolutua handiagoa zen euskal hiztunena baino, eta ehunekotan
|
hiru
puntu goitik zeuden hizkuntzaren ezagutzan. bada, hogeita hamar urte geroago, bretainiako eskualdean 600.000 biztanletik 200.000ra igaro dira, eta hiztunen ehunekoa 22tik 6,5era jaitsi da. bretoieran eskolatzen direnen tasa %2 ingurukoa da, eta familiaren bidezko transmisioa, berriz, hutsaren hurrengoa3 horixe zen, eta ez besterik, euskararentzat prestatzen joan zen etorkizuna. eta demokraziaren ...
|
|
2011
|
|
|
...orreko ezagutzak ez du gure eztabaida honetan (euskara indarberritzeko orduan diglosia zeru den, infernu edo purgatorio) aparteko garrantzirik. ez, behintzat, euskara erdaren perspektibatik eta XXI. mendera begirako erronka nagusien argitan. garrantzitsuak dira puntu horiek guztiak ere, jakina, baina ez dira zentralak gaurko eztabaida honetan. horregatik diogu alde batera utz litezkeela une batez.
|
hiru
puntu dira funtsean, garrantzi bizikoak izanik ere beste zenbait ingurumen geolinguistikotan edota gure beste zenbait azterralditarako, orain eta hemen albora edo utz ditzakegunak. Ikus ditzagun banan banan. perspektiba linguozentrikoa da, batez ere, zatibitze horretan ageri dena. heinz kloss izan zen, oker ez banago, zatibitze horretaz lehenengo
|
|
2012
|
|
|
Jaitsiera lineala izan da helduen kasuan izan ezik ia
|
hiru
puntu igo delarik azken zortzi urteetan.
|
|
|
Jaitsiera lineala izan da helduen kasuan izan ezik ia
|
hiru
puntu igo delarik azken zortzi urteetan.
|
|
|
Nafarroan parez pare dago emakumezkoen eta gizonezkoen erabilera haurretan, gazteetan eta helduetan. Adinekoetan, alabaina, altuagoa da gizonezkoen erabilera emakumezkoena baino,
|
hiru
puntuko aldea dago.
|
|
|
Azkenik, biztanle gehienek euskaraz dakiten zonaldeetan (%75 eta %100 artean), entzundako hiztunen %66 inguru euskaraz ari ziren. Zonalde horietan
|
hiru
puntuko igoera izan du erabilerak 1993tik 2011ra.
|
|
|
Biztanle gehienek euskaraz dakiten zonaldeetan
|
hiru
puntuko igoera izan du erabilerak 1993tik 2011ra.
|
|
|
Aldea, beraz,
|
hiru
puntu ingurukoa litzateke: EHKNren arabera, kaleko erabilera behatua %11, 5ekoa da, eta %14, 8raino igotzen da ISLn erabilera informal aitortuaren tasa.
|
|
2016
|
|
|
Helduen artean gaztelaniaz ari direnen portzentajea handiagoa da, esan bezala, datu orokorra baino ia bost puntu altuagoa, eta baita kode aldaketarena ere,
|
hiru
puntu altuagoa. Eta gazteen artean ikusi dugunaren kontrakoa gertatzen da, alegia, Aiatik kanpokoen portzentajea orokorrean behatutakoa baino nabarmen handiagoa da helduen artean.
|
|
|
Bide horretan, Iñaki Iurrebasok kale erabilera behatua eta erabilera informal aitortua konparatu ditu (Iurrebaso, 2012). Azterketak
|
hiru
puntu inguruko aldea eman du: erabilera tasa behatua %11, 5 den bitartean, 2011ko ISLn etxeko eta lagunarteko erabilera aitortuaren batez bestekoa %14, 8 da.
|
|
|
Ahal izanez gero, desideratum gisa alegia, lau eskakizun baldintzok ongi betetzea eskatzen du estrategiazko gogoeta lanak: a) mintzaldaketaz424 eta ahuldutako hizkuntza indarberritzeaz425 nazioarteko bibliografia teknikoak zer dioen jakitea; b) oraingo eta lehengo gure mintzaldaketaz426 eta bertan formulatu edota egindako HINBE saioez427 informaturik egotea; c) gure egoeraren diagnostiko zehatza egiten eta begien bistako bilakaeraren egiantz handieneko zantzu nagusiak antzematen jakitea; d) aurreko
|
hiru
puntuen argitan," hemen eta orain" ditugun baliabide jakinekin428 hizkuntzaren belaunez belauneko jarraipena indartzeko jardungune eta jardunbide egokienak zein diren argitzen jakitea. Amahizkuntzaren belaunez belauneko transmisio betea429, eta hartarako ingurumen baldintza globalak430, arras funtsezkoak dira gogoeta lan horren baitan.
|
|
2018
|
|
|
Hiru argazki horiek ezaugarri desberdinak dituzte. Hurrengo
|
hiru
puntuetan aurkeztuko ditugu bakoitzaren ezaugarri nagusiak.
|
|
2021
|
|
|
Lerro hauek nozio horren garapen teorikoari eman nahi diete bide, behinbehineko izaera duten hainbat gogoeta plazaratuz. Artikuluan, nagusiki,
|
hiru
puntu landuko dira. Lehenik, babesgunearen kontzeptuari ikusten diogun aplikagarritasuna azalduko dugu.
|
|
|
Horretarako, sarrera honetaz gain, artikuluan beste
|
hiru
puntu landuko dira. Lehenik, babesgunearen nozioari ikusten diogun aplikagarritasuEgungo soziolinguistikan, dudarik gabe, susperraldian dagoen subjektua da hiztun berriena, behintzat mendebaldeko gizarteetan eta, bereziki, Europan.
|