|
2000
|
|
|
Bestalde, bilduma honetako
|
hiru
ipuinetan tradiziozko ipuinak oinarritzat hartu eta hankaz gora jarri ditu: " txikitako ipuinak hartu, astindu bat eman eta ipuinok hankaz gora jartzeko." Joera hau Mailuix Legorbururen ipuin batzuetan ere ikusiko dugu.
|
|
|
Ondorengo lerroetan Linazasororen lehen ipuin bilduma izango dugu komentagai. 90eko hamarkadan idazle honen
|
hiru
ipuin bilduma eskuratu ahal izan ditugu. 1992 urtean Eldarnioak lehen bilduma argitaratu zuen, eta ondoren, 1994 urtean estuki loturik dauden Zer gerta ere eta Ipuin arriskutsuak kaleratu zituen (ikus 4.3).
|
|
|
Jimenezek
|
hiru
ipuin bilduma argitaratu zituen 90eko hamarkadan: Atoiuntzia (1990), Manhattan (1994) eta Laudanoa eta sutautsa (1996).
|
|
2002
|
|
|
Teknikoki eta estilistikoki ongi gauzatutako ipuin honetan, aitaren heriotzaren onartzeko prozesua da, finean, Etxeberriak kontatu diguna, aitaren errautsak" irensten" dituenean lortzen baitu Horazio gazteak aitaren galerari aurre egitea. Liburuko hurrengo
|
hiru
ipuinak Erdi eta Hego Amerikan daude kokatuta eta hango literaturaren eragin nabarmena dute. Egunerokotasun arruntenean fantasia txertatuz, errealitatearen mugak lausoak dira kontakizunotan.
|
|
2005
|
|
|
Gaur egun haur eta gazte literaturan buru belarri jardun arren, Santistebanek helduentzako
|
hiru
ipuin bilduma utzi zizkigun 80ko hamarkadan: Izan bainintzen soldadu (1983, Haranburu Altuna), Uda baten amodio zoroa (1985, Haranburu Altuna) eta Denboraren zimikoak (1986, Kriselu).
|
|
|
Atoiuntzia, Manhattan eta Laudanoa eta sutautsa dira Edorta Jimenezek hamarkada honetan eman zituen
|
hiru
ipuin bildumak. Laugarren bat badu, hemen jorratuko ez duguna Urdaibai inguruko ipuin eta kondairekin osotua, Urdaibaiko ipuin eta kondairak (Zubia, 1996).
|
|
|
Joseba Sarrionandiak, aipatu bezala,
|
hiru
ipuin liburu argitaratu ditu: Narrazioak (Elkar, 1983), Atabala eta euria (Elkar, 1986) eta Ifar aldeko orduak (Elkar, 1990).
|
|
|
Ikusi berri ditugun Kaxildo Alkorta eta Xabier Kintanaren lanen aldean garapen narratibo handia erakusten dute bilduma honetako hogeita
|
hiru
ipuinek.
|
|
|
Liburu honetako hogeita
|
hiru
ipuinek ezberdintasun handiak erakusten dituzte beren artean. Nagusi dira, batetik, narratzailea protagonista dutenak eta, bestetik, hirugarren pertsonan kontatuta dauden ipuinak.
|
|
|
Mikel Zaratek bere lan guztien artean
|
hiru
ipuin liburu utzi zizkigun: Ipuin antzeko alegi mingotsak (1975), Utopiaren Fantasian
|
|
|
Izan ere, lehenengo ipuinek, lehenengo hirurek, sinbologia handiagoa gordetzen dute eta sinbologia apurka apurka arinduz doa erabat errealistatzat har dezakegun azken ipuinean desagertu arte. Gainera lehenengo
|
hiru
ipuin horiek bat datetan Maldan behera (1960) olerkiliburuan agertzen zaigun Aresti sinbolistarekin. Hemen, ordea, sinbolismoa ez da alegoriara heltzen.
|
|
2008
|
|
|
Bada ez: poesiazkoak bakarrik zazpi ditu azkenaren aurretik, narratibakoak sei (hiru eleberri eta
|
hiru
ipuin bilduma), bai eta saiakera lan bat ere. Bariloche izeneko lehen nobela, adibidez, Herralde sariko finalista izan zen 1999an.
|
|
2010
|
|
|
liburuan jaso dituzte. Nerea eta Julen anai arrebak dira
|
hiru
ipuinetako protagonistak; ordenagailu aurrean daudela azalduko zaizkie izaki mitologiko horiek guztiak, errealitatea eta fikziozko mundua nahasiz.
|
|
|
Euskal mitologiako kondairak haurrentzat izenburupean,
|
hiru
ipuinez osatutako bilduma bat ondu dute Jesus Mari Olaizola Txiliku idazleak eta Joxean Lopetegi marrazkilariak. Zortzi urtetik gorako haurrentzako ipuinetan euskal mitologiako kondaira eta pertsonaia ezagunenak bildu dituzte, eta banaka nahiz liburu bakarrean bilduta kaleratu ditu Elkar argitaletxeak.
|
|
2012
|
|
|
Sarrionandiak eta Sarasketak ez dute antologia hau inon aipatzen, baina,
|
hiru
ipuin horiek Hamairu ateko itzulpenekin alderatuta, ez da zentzugabea hirurak bertatik itzuli zituztela ondorioztatzea. Horietaz gain, Sarrionandiak itzulitako beste hainbat autoreren testuak ere aurkitu ditugu antologia honetan, nahiz eta testuak ez datozen bat Sarrionandiak itzuli dituenekin:
|
|
2014
|
|
|
Logikoa: 70 urteren aldea dago
|
hiru
ipuinen artean. Kokaleku bera, baina begi desberdinekin ikusita deskribatzen dute.
|
|
|
Hala, Prozesuko militarrak eta Malvinetako militarrak bi ipuin diferente dira. Perónekin
|
hiru
ipuin daude eta beste hainbeste Maradonarekin. Menemen Duhalderen ipuina Duhalderen Duhalderen ipuinak ezeztatzen du.
|
|
|
Hala, ETAko gudariak eta ETAko terroristak bi ipuin diferente dira, gutxienez. Sabino Aranarekin
|
hiru
ipuin daude eta beste hainbeste Unamunorekin. Inazio Loiolakoaren ipuina Lope Agirrekoaren ipuinak ezeztatzen du, Leizarragarena eta Joana Albretekoarena De Lancrerenak eta Axularrenak, Lauaxetarena Artecherenak, Onaindiarena Antzarenak.
|
|
|
Lehen Hezkuntzan, ordea, aniztasuna eraikitzen jarraitzeaz gain, eredudikotomiko, heteronormatibo eta diskriminatzaileak deseraiki daitezke. Garaihorretan ikasgelan bereziki begiratuko diegu desberdintasunei eta homofobiari.Jarraian
|
hiru
ipuin ekarri ditugu deseraikitze lan horren adibide gisa, bide horihartzeko ipuin hauen irakurketa jarduera gomendagarria dela iruditzen zaigu.
|
|
|
Ipuin hau
|
hiru
ipuinez osatua da. Proppen eskemari fidatzen bagatzaizkio, ganderailuarena gelditzen da ezkilak basajauna geldiarazten duelarik.
|
|
2015
|
|
|
Edo beste modu batera esanda, ze garrantzitsua izan zen beren arteko elkarreragina giro literario antzeko samar bat (umore beltza, Borges, itsasoa, ziutatea...) osatzeko, nahiz eta gerora bakoitzak bere bidea egingo zuen. Azkeneko sormenezko testua
|
hiru
ipuinek osatzen dute, hirurak Jon Casenavek idatziak. Casenaverena ez da parte hartze anekdotikoa izango ordea; izan ere, hala hurrengo zenbakian, Pott bandaren bragan, nola azkenekoan, Pott tropikalan ere kolaboratuko baitu idazle lapurtarrak.
|
|
|
Sarrionandiak Potten sartu baino lehenagotik ezagutzen zuen Casenave eta aski probablea da haren bidez lotu izana kolaborazio horiek. Hirugarrenean, bada,
|
hiru
ipuin labur argitaratu zituen: Amaia, Carole eta Aitatxi.
|
|
|
Ezaguna eta askotan imitatua izan da Robert Altmanen Short Cuts (1993), istorio independenteak paraleloki kontatzen dituena, Raymond Carverren ipuinak trebeki josiz eraikia. Halaber, ezin aipatu gabe utzi Txekhoven
|
hiru
ipuin oinarritzat hartuta Nikita Mikhalkovek 1987an ondu zuen Oci ciorne maisulana ere. Kasu bitxiagoak ere badira, Robert Wisek 1949an zuzendutako The Set Up boxeo filma, esate baterako:
|
|
|
Aurreneko
|
hiru
ipuinetan, esan bezala, umeak begiratzen dio mundu ulergaitzari. –Ahizpak, en Aita Flynn hilik datza, kaliza hutsa bular gainean.
|
|
2017
|
|
|
Euskal filologian eta hispanikoan lizentziatua da eta lanbidez argitaratzailea. Haur eta gazteentzako kontakizun ugari plazaratu ditu, hala nola Tangoak ez du amaierarik, Harrika, Patakon, Ametsen kontrabandista; teatro arloan ere dozena erdi liburutik gora kaleratu ditu, azkena Hilerri itxia; helduentzako narratiban, berriz,
|
hiru
ipuin bilduma eman ditu orain arte argitara: Sei ipuin amodiozko, Hamalau, Opor ezberdinak, eta hauxe du, azkenik, bere lehenengo eleberria.
|
|
|
Narratzaileak gai izan behar du irizpide horiek guztiak modu egokian josteko hizkuntzaren bitartez. Hori guztia kontutan hartuta erabakitzen dugu zein izango diren
|
hiru
ipuin sarituak.
|
|
2018
|
|
|
Hiru emakume protagonista,
|
hiru
ipuinez osaturiko triptikoa, egungo gizartea astintzen duten hainbat gai eta gaitz erdigunean jartzen dituena: bakardadea, menpekotasunak dituztenen zaintza eta horrek ekar dezakeen sakrifizioa, bizitzari zentzurik aurkitu ez eta suizidioaren aukera?
|
|
|
Zuei zer gustatu zaizuen gehien? (pantailara hurbiltzen da eta irakurtzen ariko balitz bezala) Bost puntu poesiak,
|
hiru
ipuinak eta zazpi antzerkiak! Antzerkia ondo dago, baina niri zirkuagustatzen zait gehien.
|
|
2020
|
|
|
Baina Euskal Herritik landakoak bai, defendatzeko emakumeak ekarri zituela Lasak gure letretara. Nikaraguan girotuta daude
|
hiru
ipuin, laugarren bat AEBetan, New York hiriko Harlem auzoan.
|
|
|
banitatea, itxurakeria, muturreko segurtasun falta, autoengainua... Horiek guztiak haragitzen dituzte emakumeok, batik bat erdiko
|
hiru
ipuinetako protagonistek.
|
|
|
" Helduentzako eta gazteleraz kontatutako
|
hiru
ipuin motz izango dira nireak", dio Imazek, zera gaineratuta: " Pikaro samarrak, barre egitekoak, dira bi, eta hirugarrenak etorkizunari itxaropenarekin begiratzen lagunduko digu".
|
|
2021
|
|
|
Zumaian biltzen diren jatorri ezberdinetako herritarrekin batera ipuin kontaketak. Aniztasun sailarekin eta Txiribuelta elkartearekin lankidetzan 3 saio antolatuko dira eta bakoitzean jatorri ezberdinetako tradizioan iturria duten
|
hiru
ipuin kontatuko dira, guztiak jatorrizkoan kontatu eta euskara ekarrita. Udal Musika, antzerki eta dantza eskolako ikasle eta irakasleek ere parte hartuko dute ekimen hau burutzen.
|
|
|
Tradizio idatzia baino, sorkuntza herritarra nahiago zuen eta pastoralak, atsotitzak eta kantuak aipatu zituen nasaiki. Zenbait asmaketa, hiru kantu –" Urzo xuria" adibidez– eta
|
hiru
ipuin ematen ditu frantses itzulpenean bere aurkezpen orokorraren ondotik.
|
|
|
Venezuelatik Euskal Herrira bueltatu eta lau urtera, Itsasoa ur bazter luzea da liburua argitaratu zuen 1973an, Dionisio Amundarainek euskaratutako lau kontakizunez. El mar es una orilla muy larga eta beste
|
hiru
ipuin itzulik osatu zuten liburua. Zeruko Argia aldizkarian 1969 eta 1970 urteetan artikulu batzuk plazaratuta zeuzkan, baina, antza denez, Ugaldek artean ez zuen bere burua aski azkarturik ikusten literaturari euskaraz ekiteko.
|
|
2022
|
|
|
Segurolaren gogoeten ondoren, zati deigarri bat du Ganorexia k, Bidean zetozenak izenekoa: hark euskaratutako
|
hiru
ipuin labur daude han, Ekialdeko tradiziokoak. «Bazuen itzulpenak eta bestelako lanak egiteko asmoa», azaldu du Larreak.
|
|
|
–Gaizki esan nahi dik. Gaizki ari naizela esan nahi dik, eleberri bat idatzi nahi nuela eta, oraingoz,
|
hiru
ipuin kaxkar baizik ez ditudala idatzi, ez eta hori ere.
|
|
2023
|
|
|
Guztira,
|
hiru
ipuin kontatu zituzten bi artistek, oren erdiz; eszena gaina leku irudikapen batzuez apaindua zen, istorioen giroa plantatzen laguntzeko. Haurrak isil isilik egon ziren, kadira harrabots eta irriak tarteko, hala ere.
|
|
|
Petrak barre behartuagoa egin zuen ipuina amaitu nuenean. Aitortu zidan
|
hiru
ipuinetan hauxe zela agian gehien gustatu zitzaiona: ilarrarena enigmatiko samarra iruditu zitzaiola, eta gordinegia Edurnezurirena; nik, kontrara, beharbada logile ederrenari erromantizatuegia irizten nion, baina ahoan atxiki nuen mihia.
|