|
2002
|
|
|
Bestalde, lehen aurkeztu ditudan
|
hiru
eragile horiek —enpresek, ikerketarako herri erakundeek eta unibertsitateek— ikerketa mota desberdina burutu ohi dute, kontu honetan ere muga zehatzik ez dagoen arren. Horrela, unibertsitateetan egiten da oinarrizko ikerketa gehiena, nahiz gero eta estrategiazko ikerkuntza eta ikerketa aplikatu gehiago egiten den.
|
|
2007
|
|
|
Ondorioz, biktimarengandik datozen atsekabezko estimulueknorberagan erreakzio plurideterminatua izan behar dute. Hartara, enpatiaren bosteragile bereiz daitezke;
|
hiru
eragile hitz aurreko, automatiko eta nahigabeko dira: mimetismoa, baldintzatze klasikoa eta asoziazio zuzena. Beste bi eragileakkognitiboak dira:
|
|
2008
|
|
|
estrukturala, funtzionala eta jarrerazkoa (attitudinale frantsesez). " Lau erregimen eta
|
hiru
eragile horiek independenteak dira, hoien konbinazioak gizarte bateko norbanakoen eta taldeen egoera determinatzen duelarik" (34 orr.).
|
|
|
Erramun Baxoken Txepetxen triptikoari buruz aurreko oharra berriz hartuz, ageri da
|
hiru
eragile horiek bata bestearekin harremanetan direla eta beraz, ibilbide (recorrido) edo zirkuitu (circuito) bat baino holako eskema dugula, ikaskuntza mota deneri aplikagarria zaiena:
|
|
2009
|
|
|
Horrela, etxez etxeko laguntza behar duen ikasleak, bere egoera pertsonaletara eta gaixorik dagoen gaixotasunera egokitutako irakaskuntza jasotzen badu ere, bere ikastetxeko lan programari jarraituko dio beti, bere ohiko tutoreak erialdian lagunduko dion irakaslearekin ezartzen dituen jarraibideei jarraituz. Ikasleaz gain,
|
hiru
eragile nagusik hartzen dute parte: familiak, ikastetxeak eta irakasleek.
|
|
|
familiak, ikastetxeak eta irakasleek. Izan ere, programa horietan, ikasleaz gain,
|
hiru
eragile nagusik hartzen dute parte: familiak, ikastetxeak eta irakasleek.
|
|
|
Eskena Euskadiko Produkzio Eszenikoen Enpresa Elkartuak erakundearekin elkarlanean diseinatu eta antolatu dute programa, sektorea ordezkatzen duen erakunde horrek aurkeztu baitzion Kultura Sailari egoeraren gaineko eboluzioari buruzko proposamena. Estreinakoz egin dute denboraldi baten kontratazioa
|
hiru
eragile horien elkarlanaren emaitza gisa: aretoak, Eusko Jaurlaritza eta antzerki konpainiak.
|
|
2010
|
|
|
Konparazioan, orain finantza merkatuen miran dauden estatu hauek EBko aberatsenek baino askoz gastu publiko txikiagoa dute, enplegu publiko gutxiago eta soldata askoz eskasagoak. Krisi egoerak askoz gehiago du zerikusirik beste
|
hiru
eragile hauekin. Bat, lan errenten etengabeko jaitsiera (kapitalarenak neurririk gabe gora egin duen bitartean) honek erosketa ahalmen erreala txikitzen duelarik; bi, finantza krisiak ekarritako mailegu eza; eta hiru, berrikuntza eta formazioaren eskutik ekonomiak birmoldatzeko gaitasunik eza.
|
|
|
Aberri Egunaren aitzakian, Euskal Herriko gizarteari irizpide ideologiko eta politiko argiak helarazteko premia azpimarratu dute
|
hiru
eragileek. Azaldu dutenez, agiri irekia da, eta nahi duen eragile politiko, sindikal edota sozialek bat egin dezakete dokumentuarekin.Sinatu duten manifestuan bost puntu daude:
|
|
2011
|
|
|
EAk Aralarri, EAJri eta independenteei ostegunean hauteskunde zerrendak osatzeko prestaketa lanak eteteko eskatu zien egungo blokeo egoera gainditzeko aukera oro aztertu arte. Haatik, NaBaiko beste
|
hiru
eragileek ez dute aintzat hartu eskaera hori, eta jada hasiak dira bozetarako zerrendak osatzen. Atzo, Aralarrek Hego Euskal Herriko hauteskunde programa izan zuen aztergai Gasteizen egindako batzar politikoan.
|
|
|
Liburuan zehar ikusi dugunez, 50eko hamarkadatik aurrera euskara prestatzeko eta kultur esparru jasora egokitzeko izaera desberdineko zenbait saiakera izan ziren. Tartean pertsona gehiago ibili baziren ere,
|
hiru
eragile nagusiren izenetara mugatuz, esan liteke lehen saiakera Federiko Krutwigena izan zela, bigarrena Jokin Zaitegirena, eta hirugarren eta azkena, Koldo Mitxelenarena. Bakoitzak kultur proiektu desberdinak martxan jartzeaz gainera, hizkuntzaren batasunerako eredu desberdinak defendatu zituen.
|
|
2012
|
|
|
Historian zehar,
|
hiru
eragile nagusi agertu dira kulturen joan etorrietan: herria gizartea, boterea estatua (Eliza barne hartuta), eta merkatua. Une historikobakoitzean hiruretatik bat nagusitu da.
|
|
|
Legeak aipatu diren
|
hiru
eragile horiek aurreikusten baditu ere jokaera komertzial bat desleiala izendatzeko, gerta daiteke eragile berezi horiek zerikusirik ez izatea jokaera bat erasotzailea dela esateko. Horrelako egoera bat sortuko da merkataritzako jokaera bat kontsumitzaile ahulengana (kalteberengana) iristen denean.
|
|
|
Publizitatearen Legeak umeei zuzendutako publizitatearen errakuntza definitzeko
|
hiru
eragile hartzen ditu aintzat. Lehenik, mezuak sortzen duen errorea produktuari buruzko ezaugarriei dagokienean.
|
|
|
Aurkeztutako planak
|
hiru
eragile desberdinek elkarlanean oinarritzen da; alde batetik udalari dagokionez, honen berregituraketa, zergen berrikuspena eta gastuen kontentzioa hartzen ditu barne. Aldundiari dagokionez, irtenbidean parte hartzeko eskaera luzatu zaio udalaren aldetik.
|
|
2013
|
|
|
Bien bitartean, nazio mailan eta herrian bertan, Ernai gazte antolakundea sortze prozesuan aurkitzen zen, non Itayako eta gaztetxeko gazte batzuk parte hartu zuten prozesuan bertan. 2013ko ekainerako, Ernai eraikita eta iada lanean zegoen, ondorioz, herriko gazte mugimenduaren mapa aldatu egin zen eta bi eragile izatetik,
|
hiru
eragile izatera pasa zen.Itaya, Gaztetxeak eta Ernaik, bakoitzak bere lan ildoak eta lanerako moduak zituen, hala ere, hiruren artean kohesio falta eta ondorioz gazte mugimendua indarra galtzen ari zela nabaritu genuen. Gazte batzuk bi eragiletan hartzen zuten parte, beste batzuk hiruretan, hainbat gaztek borrokatzeari utzi zioten... horregatik, egoera ezegonkor honen aurrean alternatiba bila, uztaila eta abuztua bitartean, herriko gazte mugimenduaren hausnarketa prozesua abian jartzea erabaki genuen.Prozesuan zehar, hiru eragiletako gazteok hartu genuen parte.
|
|
|
2013ko ekainerako, Ernai eraikita eta iada lanean zegoen, ondorioz, herriko gazte mugimenduaren mapa aldatu egin zen eta bi eragile izatetik, hiru eragile izatera pasa zen.Itaya, Gaztetxeak eta Ernaik, bakoitzak bere lan ildoak eta lanerako moduak zituen, hala ere, hiruren artean kohesio falta eta ondorioz gazte mugimendua indarra galtzen ari zela nabaritu genuen. Gazte batzuk bi eragiletan hartzen zuten parte, beste batzuk hiruretan, hainbat gaztek borrokatzeari utzi zioten... horregatik, egoera ezegonkor honen aurrean alternatiba bila, uztaila eta abuztua bitartean, herriko gazte mugimenduaren hausnarketa prozesua abian jartzea erabaki genuen.Prozesuan zehar,
|
hiru
eragiletako gazteok hartu genuen parte. Eztabaida luze eta interesgarriak izan genituen, mugimendu bakoitzaren lan ildoak zehaztu genituen eta ondorio eta erabaki garrantzitsu hauetara iritsi ginen:
|
|
2014
|
|
|
Programa horietan, ahalik eta autonomia eta bizimodu independenterik handiena lortzeko bitarteko gisa hartzen dira, «eredu berriei, aukera berrietan oinarritutako ideia berriei, gizabanakoen trebetasunei eta haien gizarte ingurunean duten parte hartzeari esker». Prozesu horretan
|
hiru
eragilek hartzen dute parte. Lehenik eta behin, desgaitasunen bat duten pertsonak, «prozesu osoko eragile izarra» direnak.
|
|
|
Gogoan izan, Jaurlaritzak Zubietan eraiki asmo dagoen plantari baimena luzatzea ukatu diola eta horrek, azpiegituron lanak atzeratzea eragingo du. Urtebetez behintzat bai, Donostiako Udalean aipatu
|
hiru
eragileetako ordezkariek eginiko agerraldian adierazi dutenez. Ondorioz," urtebetez luzatuko du milaka gipuzkoarrek zabortegi kutsagarrien inguruetan bizi beharra". Jaurlaritzaren erabakiaren aurrean haserre eta kezkatuta agertu dira eragileok.
|
|
2015
|
|
|
Aurreko jarduerako B testuan, lehenengo paragrafoan,
|
hiru
eragile aipatzen dira euskararen misterioa
|
|
|
125. Gatazken konpontzeko prozedurari buruzko lehen akordioa (PRECO) 1984an sinatu zuten Confebask, ELA eta CCOOk; UGTk ez zuen onartu. Honekin batera negoziazio kolektiboan legitimazio eta prozedura arauak errespetatzeko eta lan hitzarmenen jarraipena bermatzeko konpromisoa sinatu zuten
|
hiru
eragileek.
|
|
|
Joanden ortziralean zortzi, herri elkargoaren egoitzan, Lutxibordan, Garazi Baigorriko
|
hiru
eragile nagusi engaiatu dira euskararen aldeko politika batean, herri elkargoarekin eta Euskararen Erakunde Publikoarekin (EEP) batean.
|
|
2016
|
|
|
Ene ustez, frankismoaren urteetan barrena,
|
hiru
eragilek bultzatu dute marxismoaren gorantza:
|
|
|
Aurreko paragrafoetan esandakoa kontuan harturik, argi dago tradizioarekin jarraitzeko eta aipatutako onurak bermatzeko helduon papera oso garrantzitsua dela, gu baikara tradiziotik edan dugunak eta transmititzeko ahalmena dugunak. Igerabidek (2003) tradizioa berpizteko
|
hiru
eragile proposatzen ditu: a) familia:
|
|
|
Aurreko jarduerako B testuan, lehenengo paragrafoan,
|
hiru
eragile aipatzen dira euskararen misterioa iraupena dela arrazoitzeko. Zein da gaur egungo egoera?
|
|
|
Maiz entzun eta irakurri egin izan dugun kontzeptua da eta bere baitan duen idearioa, lan filosofia eta edukia ezagutzeko eta sakontzeko helburuarekin prestatu dugu hitzordua. Horretarako, gaian murgilduak dauden
|
hiru
eragiletako partaideak gonbidatu ditugu: OlatuKoop (Eukal Herriko ekonomia sozial eraldatzaile sarea), Reas Euskadi (ekonomia alternatibo eta solidario sarea) eta GEZKI (Giza ekonomia eta zuzenbide kooperatiboaren institutua), hain zuzen ere.
|
|
2018
|
|
|
eri handi diren presoen egoera konpontzea, hurbiltzea, gradu politika, zigorren metatzea eta espetxe saileko eskumenak euskal instituzioen esku uztea eta presondegietako zaintzaren ardura epaitegi naturaletara itzultzea. Lehentasunak ezartzeaz gain, horietara heltzeko bidea ere zedarritu dute
|
hiru
eragileek, gehiengo instituzional, politiko, sindikal eta sozialak plantan ezartzeko tenorea dela nabarmenduz. Armagabetzearen kasuan bezala," triangulazioan oinarritutako konponbide eskema" proposatzen dute:
|
|
|
97), balioztatzeak egokitu sinbolikoa, ekonomikoa eta gurutzatua (2015: 104) eta, era berean, egokitu egin genituen forma sinbolikoen balioztatzeak baldintzatzen zituzten
|
hiru
eragileez erranak estaturik gabeko nazio eta komunitateen errealitateetara —helburu kolektiboak, elkarreragin eremuetako kokapena eta erakundeen garapena (2015: 107). bide gisa, horiek deskribatzen hastea euskal komunitatearen errealitate sin bolikoan izaniko eragina, espresuki, zentsurarekiko korrespondentzian.
|
|
2020
|
|
|
Goizean haien manifestazioan hartu zuen parte plataformak eta arratsaldean Harro ez da €uropride lelopean egindako manifestazioa egin zuen plataformak eta metalgintzako langileak manifestazio hartan izan ziren. Abenduaren 10ean, Giza Eskubideen Nazioarteko Egunean, aipatu ditugun
|
hiru
eragileekin bat egin zuen. Urtarrilaren 30ean, Lan, pentsio eta bizitza duinaren alde lelopean egingo den greba orokorrean parte hartuko dute.
|
|
|
Publiko kooperatibo komunitarioa. Horretarako,
|
hiru
eragile hauek parte hartuko luketen egiturak jarriko lirateke martxan:
|
|
|
• Euskarazko komunikazioan zeresana duten
|
hiru
eragile nagusi elkartu, gogoeta partekatua egiteko: komunikabideak, administrazioa eta unibertsitatea.
|
|
|
Euskarazko komunikabideen sektoreko profesional, komunikazioaren eta kazetaritzaren arloko ikertzaile eta herrigintza eta euskalgintzako eragileei zuzendua. Euskarazko komunikazioan zeresana duten
|
hiru
eragile nagusi elkartu dira gogoeta partekatua egiteko: komunikabideak, administrazioa eta unibertsitatea.
|
|
|
" ...Euskara Zerbitzuaren irizpideak ezagutzen ditugun arren,
|
hiru
eragile garrantzitsu hauek ez dira biltzen... irizpide horietaz aritzeko... alde sindikalarekin aldez aurretik irizpide horiek konpartitzea garrantzitsua litzateke..."
|
|
|
" ...Euskara Zerbitzuaren irizpideak ezagutzen ditugun arren eta Funtzio Publikoak irizpide horiek badituen arren,
|
hiru
eragile garrantzitsu hauek ez dira biltzen... irizpide horietaz aritzeko... alde sindikalarekin aldez aurretik irizpide horiek konpartitzea garrantzitsua litzateke..."
|
|
|
EAE ko Legebiltzarra berritzeko 2016ko azken hauteskundeetako datuekin alderatuta, 6 puntu egin du gorantz Usurbilen, EAJ k eta PSE k puntu bana. Gorantz egin dute
|
hiru
eragile politikook EAE mailan ere.
|
|
2021
|
|
|
Hasiera Eskoriatzako Almen ikastolak emango dio. Larunbatetan ez zen eskolarik izaten, eta irakasleek egun horretan hainbat ekintza prestatzea nahi al zuten esan zieten gurasoei, eskulanak, pelota, mendi ibilerak... eta aitzakia horrekin bildu ziren[...]
|
hiru
eragile zorrotz eta berezi: Patxi Goikolea, Xanti Iparragirre eta Joanito Akixu.
|
|
|
Bertsolaritzaren sustatzaileek, ordea, tinko eutsiko diote bertsolaritza hedabideen bitartez sustatu eta zabaltzeko apustuari. Horrela, aipatu berri diren funtsezko
|
hiru
eragileak, Basarri, Hernandorena eta Zavala, garai honetan bertsolaritzaz prentsan gehien argi288 Funtsezko berrikuntza izango da bertsoa grabagailuaren bidez jasotzeko irekiko den aukera ere. Honela azpimarratzen du Zavala berak 1960ko txapelketaren inguruan osatu zuen liburuaren hitzaurrean:
|
|
|
Euskararen erabilera bermatzea eta sustatzea xede duen Badalab laborategia sortu dute euskalgintzak eta erakundeek. Egitasmoan dauden
|
hiru
eragileek proiekturen xehetasunak azaldu dituzte.
|
|
|
Proiektuaren sorrera azaltzeko asmoz, parte hartuko duten
|
hiru
eragilerekin mintzatu da BERRIA: Imanol Larrea Soziolinguistika Klusterreko zuzendaria, Olatz Emuneko zuzendaria eta Paul Bilbao Euskalgintzaren Kontseiluko idazkari nagusia.
|
|
|
Marta Diez Sortzen eko ordezkariaren esanetan, «inoiz baino beharrezkoagoa» da
|
hiru
eragileak elkarlanean aritzea kanpainan. Etorkin komunitate desberdinentzako bideo mezuak zabalduko dituzte hainbat hizkuntzatan.
|
|
|
Osasun krisia ez ezik, krisi ekonomikoa eta soziala ere ekarri ditu Covid19 ak, eta hori da Elkarrek Usurbilgo proiektuarekin aurrera ez jarraitzeko arrazoia. Orain, aterabide berri bat lantzen ari gara Zapategirako,
|
hiru
eragileok, elkarlanean.
|
|
|
Elkarlanean aritu dira, ordutik,
|
hiru
eragileak, Covid19 aren eztandara arte. Osasun krisi latza eragiteaz gain, krisi sozial eta ekonomikoa eragin ditu, ageriko ondorioak eraginez alor eta eremu guztietan, herritarren bizitzetan zein erakunde publiko eta pribatuetan:
|
|
|
Elkarrek bere erabakiaren berri eman ostean, elkarlanean jarraitu dute
|
hiru
eragileek. Hartu emana etengabekoa izan da, eta hala izaten jarraitzen du.
|
|
2022
|
|
|
15 urte. Bost urtean herritarrekiko euskarazko harremana bermatuta egotea eskatu zuten
|
hiru
eragileek, eta hamabost urtean sekotre publikoak euskaraz jardutea.
|
|
|
15 urte. Bost urtean herritarrekiko euskarazko harremana bermatuta egotea eskatu zuten
|
hiru
eragileek, eta hamabost urtean sekotre publikoak euskaraz jardutea.
|
|
|
2015ean, Nafarroako Gobernuaren lema izan zuen Geroa Baik, eta lidergo hori berreskuratzeko anbizioarekin aurkeztu du bere hautagaitza. Aurkezpen ofiziala eginda, edukiak zehazteko eta zerrendak osatzeko prozedurari ekingo diote orain
|
hiru
eragileek. Espainiako hauteskunde orokorretarako ere balioko du akordioak.
|
|
2023
|
|
|
lagunartean, aisialdi eratuan zein denbora librean, kirolean, familiartean... Hausnarketa edota kezka honi heldu eta
|
hiru
eragile desberdinek adostuta —Haur Eskolak Euskaraz guraso taldeak, Sortzen Elkarteak eta Dindaia Fundazioak—, Iruñerrian Parkean Euskaraz egitasmoa martxan jarri genuen. Esan beharra dago egitasmo horren antzeko esperientziak aurretik ere martxan jarrita zeudela hainbat tokitan, esaterako, Urtxintxa Gipuzkoak" Parketarrak" ekimena garatu zuen, eta Dindaia Fundazioak berak ere azken urteotan" Karrikara familiartean" izeneko egitasmoa antolatu du zenbait herri eta auzotan.
|
|
|
Orain hiru urte abiatu zen gogoeta, eta EEPren inguruan
|
hiru
eragile akademiko juntatu ziren. EHUko ordezkari gisa, lantalde horretan egon da Josu Amezaga, Gizarte eta Komunikazio Zientzietako Fakultateko irakaslea:
|
|
|
Baztan proiektu honen parte da duela 10 urte, lehen aldiz abiatu zenetik, eta Baztan Herri Hezitzailea prozesua abiatu dute aurten. «Hiru saioko prozesua egitea proposatu genuen, herriko
|
hiru
eragile elkartzeko: udala, ikastetxe eta guraso elkarteak, eta kirol eta kultura arloko taldeak.
|
|
|
Bestalde, Hondarribian maiatzaren 14an' Bizi Bizikleta' eguna ospatuko dute. Egun horretan hiru zutabeko bizikleta martxa bat proposatuko dute, Hendaia, Irun eta Hondarribiatik abiatuta, eta Hondarribian bilduko dira.Nolanahi ere,
|
hiru
eragileen arteko indarrak bildu izana da esanguratsuena. Erakunde publikoen partetik, Irun, Hondarribia eta Hendaiako herriko etxeak, Bidasoa Txingudi Mugazgaindiko Patzuergoak edota Gipuzkoako Foru Aldundiak berak mugikortasun jasangarriaren aldeko borondate ukan arren, bizikletaren erabilera bultzatzeko egiten dituzten ahaleginak ez baitira aski eragile hauen arabera.
|