|
2001
|
|
|
1 Batez ere ikuspegi soziologikoari jarraituz, portaera linguistikoak esplikatzeko,
|
hiru
aldagai moten arteko harremana ondoko eredu honen bitartezadieraz daiteke: 1) lehenbizi aldagai soziologikoak eduki behar dira kontuan, horiek eszenatoki modura funtzionatuko dutelako, bertan beste edozein aldagai motak funtzionatu ahal izateko; hemen sartuko lirateke gizabanakoen aldagai soziodemografikoak; 2) bigarren, gizabanakoen sare sozialaren aldagai soziolinguistikoak, gizarteen eta gizabanakoen artean zubimodura funtzionatzen dutenak; 3) hirugarren, gizabanakoen aldagai psikosozialak, gizabanakoen portaera linguistikoak esplikatuko dituztenak izango direlako; 4) azkenik, prozesu psikosozial horien bitartez, gizabanakoenportaera linguistikoak aztertu.
|
|
|
Euskararen erabilera hizkuntza portaera dela kontsideratuz, aurreko kapitulu etaazpikapituluetan esandakoaren arabera ulertuko da ondoan proposatuko den eredupsikosoziolinguistikoa. Euskararen erabilera
|
hiru
aldagai motek baldintzatzendute: 1) Aldagai soziodemografikoak:
|
|
|
Aurreko atalean ikusitako ikerketetan, nagusiki
|
hiru
aldagai mota hartu dirakontuan: 1) Sozioestrukturalak eta soziodemografikoak, 2) Soziolinguistikoak etapsikolinguistikoak, eta 3) Psikosozialak; baina aipatutako horietatik, lehenengo bialdagai motak izan dira aztertu direnak.
|
|
|
1) Euskalduntzearen bi azpiprozesuak: ikaskuntza/ ezagutza eta erabilera (Sanchez Carrion Txepetx, 1987), oinarrian oso antzekoak dira, lortutako eredu psikosoziolinguistikoek adierazten duten neurrian, aztertutako
|
hiru
aldagai motak (soziodemografikoak, soziolingistikoak eta psikosozialak edo psikosoziolinguistikoak) esanguratsuki eragiten dutelako bi azpiprozesuetan. 2) Gainera, nahiko modu berdinean edo aldagai konkretu antzekoekin gertatzendira esanguratsuki hiru aldagai motak; adibidez, euskalduntasunarenpresentzia beharrezkoa da, jadanik euskararekiko ikerketa gehienetanazpimarratzen dena berriro ere baieztatuz.
|
|
|
ikaskuntza/ ezagutza eta erabilera (Sanchez Carrion Txepetx, 1987), oinarrian oso antzekoak dira, lortutako eredu psikosoziolinguistikoek adierazten duten neurrian, aztertutako hiru aldagai motak (soziodemografikoak, soziolingistikoak eta psikosozialak edo psikosoziolinguistikoak) esanguratsuki eragiten dutelako bi azpiprozesuetan. 2) Gainera, nahiko modu berdinean edo aldagai konkretu antzekoekin gertatzendira esanguratsuki
|
hiru
aldagai motak; adibidez, euskalduntasunarenpresentzia beharrezkoa da, jadanik euskararekiko ikerketa gehienetanazpimarratzen dena berriro ere baieztatuz. 3) Bi ereduetan agertzen diraezagutza eta erabilera, hain zuzen ere, ezagutza maila azaltzeko, erabileraere beharrezkoa delako, eta alderantziz ere, erabilera azaltzeko, ezagutzaere beharrezkoa delako; zentzu horretan esan daiteke ezen bi azpiprozesuakprozesu orokor baten azpiprozesu interdependente eta osagarri gisa kontsidera daitezkeela; 4) Bietan, euskal identitate etnolinguistikoa eta motibaziointegratzailea eta euskararen aldeko jarrerak dira eredua osatzen dutenaldagai psikosoziolinguistikoak.
|