|
2002
|
|
|
Lehenengo urteak, izan ere, bere ametsen neurrikoak izan ziren, Sergiorekin etxe zuriz osatutako Alpujarretako herrixka batean, mendi baten magalean. Sarak zituen aurrezkiei esker, prezio onean zegoen
|
herri
inguruko etxetxo bat erosi zuen bikoteak, zeramika lantzen hasteko. Zeren Sergiok hartarako zaletasun handia baitzuen, hain handia, non, Sararekin bizitzen jarri baino lehenago, ikastaro trinko bat egin baitzuen, han Malagan, hiriburuan.
|
|
2006
|
|
|
– Gure
|
herri
inguruko oihanetan bada hipnotizatu egiten duen suge mota bat. Txoriak, saguak eta horrelakoak begiradaz zorabiatu eta menpean hartzen ditu...
|
|
2008
|
|
|
Reginak bere gorputzaren mugimenduekin eta bere hitz jarioarekin betetzen zuen espazioa, bere ahotsarekin, bere kantekin eta bere dantzekin, eta Ernestina, aldiz, diskrezioaren irudia zen, beti oin puntten gainean balebil bezala, edo belusezko oinetakoekin, ahotsa ere belusezkoa zuen?, zarata eta zalaparta orotatik urrun. Azkenik, ume umetatik esan zuen Ernestinak haztean eta koskortzean moja joango zela
|
herri
inguruko eremu aski bakarti batean zegoèn karmeldar oinutsen komentura, benetako askatasunaren bila omen zihoan?, jarrera hura Reginari ulertezina egiten zitzaion bitartean: nola izan zitekeen inor libre klausurako burdinen artean, ez baitzegoen munduan txoririk, kaiolako espetxean libre izan zitekeenik!
|
|
|
70 min. McLondon pilotuak istripu larria izan du. Gidatzen duen hegazkinak lurra jo du
|
herri
inguruko mendietan. Olentzeroren bordaren aurka joko du McLondon banku lapurrak.
|
|
|
70 min. McLondon pilotuak istripu larria izan du. Gidatzen duen hegazkinak lurra jo du
|
herri
inguruko mendietan. Olentzeroren bordaren aurka joko du McLondon banku lapurrak.
|
|
|
70 min. McLondon pilotu eta banku lapurrak istripu larria izan du. Gidatzen duen hegazkinak lur jo du
|
herri
inguruko mendietan. Olentzeroren borda joko du McLondonek.
|
|
|
Reginak bere gorputzaren mugimenduekin eta bere hitz jarioarekin betetzen zuen espazioa, bere ahotsarekin, bere kantekin eta bere dantzekin, eta Ernestina, aldiz, diskrezioaren irudia zen, beti oin puntten gainean balebil bezala, edo belusezko oinetakoekin –ahotsa ere belusezkoa zuen–, zarata eta zalaparta orotatik urrun. Azkenik, ume umetatik esan zuen Ernestinak haztean eta koskortzean moja joango zela
|
herri
inguruko eremu aski bakarti batean zegoèn karmeldar oinutsen komentura –benetako askatasunaren bila omen zihoan–, jarrera hura Reginari ulertezina egiten zitzaion bitartean: nola izan zitekeen inor libre klausurako burdinen artean, ez baitzegoen munduan txoririk, kaiolako espetxean libre izan zitekeenik!
|
|
|
Zortzietarik hamarrak artean,
|
herri
inguruko korrika.
|
|
2009
|
|
|
Gaur egun ere, neurri handiago edo txikiagoan gordetzen den ohitura. Mantzanila
|
herri
inguruko landaminetan hartzen zuten. Eta garai batean, lekukoek diotenagatik, gaur egun baino askoz ugariagoa zen.
|
|
|
Aurrera jarraitu eta hurrengo bidegurutzean ezkerrera jo (lehen zutoin adierazlea). Bide horretatik bertatik,
|
herri
inguruko belardi eta soroak atzean utzita, igo beharreko hegi maldatsuaren aurrez aurre izatera iritsiko zarete. Hurrengo bidebanatzean eskuinera hartu eta lepotxo batera iritsitakoan, berriro, ezkerrera nabarmen, pistan gora, lehen malda pikoei ekiteko (490 m).
|
|
2010
|
|
|
Herrien %66 inguru. 100
|
herri
inguruko 138.000 herritarrek aukera izanen dute galdera honi erantzuteko: " Euskal Lurralde elkargo baten sortzearen alde zirea?
|
|
|
Zurezko lehen gurutzeak hor dirau, baina Onzorrozko gainean lukeena, bigarrena, dagoeneko desagertu da. Pazkoan hamargarrenez, edozein zela ere eguraldia, urtero egiten zen
|
herri
inguruko gain nagusiak lotzen zituen gurutze bidea, eta segizioan, gutxienez, etxe bakoitzeko gizaseme batek hartzen zuen parte.
|
|
|
Bere astoa galdu du Nasreddinek. Noski
|
herri
inguruko muinoren batean aienatuko zen baina, haren bila abiatu partez, oihuka korritzen ditu Hodjak herriko kaleak:
|
|
2011
|
|
|
Gurutzeetako batzuek hor diraute, baina asko galdu edo desagertu dira. Pazkoan hamargarrenez, edozein zela ere eguraldia, urtero egiten zen
|
herri
inguruko gain nagusiak lotzen zituen gurutze bidea, eta segizioan, gutxienez, etxe bakoitzeko gizaseme batek hartzen zuen parte. Gurutze bideak gure ibilbide bera zuen, lehen zati horretan, Intziarriko gurutzetik pasatuta zertxobait luzeagoa izan arren.
|
|
|
Segidan esaten du komandoko bigarren gaizkile bat atxilotu dutela, baina oraindik ez dutela identifikatzerik lortu ez hildako gaizkilea ezta atxilotua ere. Itxura guztien arabera, gehiago ere bazirela komandoan, ez dagoela garbi zenbat, baina ihes egitea lortu badute ere, setiatuta daudela tiroketa gertatu den
|
herri
inguruko mendietan, eta laster eroriko direla haiek ere, beti erortzen direla lan paregabeari esker.
|
|
|
Benaiko bordaburuko zokoa, Benaiko bordako erreka, Benaiko sagardia eta Benaiko soroa edo Benaisoro badira, toponimian (Etxeberria, 102). Bestalde, esan behar da
|
herri
inguruko saroi zahar nagusia zela Benaio, gaur Benaisoro dena. Begira 1406an nola ageri den oso txukun idatzia ez bada ere:
|
|
2013
|
|
|
Kamioitzar batean heldu ziren, baita, heldu ez bertze,
|
herri
inguruko alor landugabe batean, haima bat eraiki ere, edo larru koloreko paralelepipedo handi bat, bertzela erranda, goitik eta lau aldeetarik itxia?
|
|
|
–Horixe baietz, oihu egin zuen Bennet andereak, Darcyk
|
herri
inguruko auzotegia modu hartan aipatzeagatik haserre?. Seguru diotsut herrian badagoela esaten duzuen hori, eta hirian bezainbeste, gainera.
|
|
|
Kamioitzar batean heldu ziren, baita, heldu ez bertze,
|
herri
inguruko alor landugabe batean, haima bat eraiki ere... edo larru koloreko paralelepipedo handi bat, bertzela erranda, goitik eta lau aldeetarik itxia... baina ireki ere egin zitekeena ate itxurako batzuetarik, nondik aparailuak sartu (generadorea, proiektagailua, zinta, etab.) eta mutur batean metatu baitzituzten, bertze muturrean izara zuri bat zintzilikatzen zutela...
|
|
2014
|
|
|
Gipuzkoako eta beste toki askotako lasterketetara joaten ginen bizkaitarren kopurua asko handitzen ari da. Horregatik, gure
|
herri
inguruko baso eta mendi bideek eskaintzen dizkiguten aukerez baliatuta, Larrabetzun txakurkros lasterketa egitea proposatu genuen". Eta, azkenean, lortu dute.
|
|
|
Lehenengo bere osaba Migeli buruz hitz egin zidan, harengatik jarri bide zioten Mikel berari?, eta kontrabandoaren garaiko balentriei buruz kontatzen zizkien pasadizoez?. Erdiak baino gehiago asmatuak, lepoa jokatuko niken?, izan zen Mikelek gehitu zuen azkeneko komentarioa, isilaldi luze bati heldu aurretik?. Gero
|
herri
inguruko mendiez eta basoez aritu zitzaidan, eskolako lagunekin egiten zituzten apustuez, karlistaden garaiko gotorleku hondatu batean antolatzen zituzten setioez?. Gaur goazen lekutik hurbil zagon?, erantsi zuen?, eta aitona amonen baserriaz. Ondoren, harira etorri gabe, kontatu zidan nola ez zioten utzi katekesia eta lehenengo jaunartzea egiten.
|
|
2015
|
|
|
Halakoak entzutean, Sedó doktorearen hitz mingarriak etorri ohi zitzaizkion burura senarrari, ez da berriro lanera joango, eta amesgaiztoetan baino entzuten ez zituen hitzak zirela sinetsi nahiko zukeen, gaixoa sendatu egingo zela, lanera itzuliko?, hirurogei urterekin hartuko zuela erretiroa, eta, nahiz eta berak, gazteagoa izaki, lanera joaten jarraitu zuen, aterako zutela denborarik
|
herri
inguruko bideetan barrena elkarrekin ibiltzeko, besotik helduta, gazteago ziren garaiak gogoan.
|
|
2016
|
|
|
169 Fishman-ek halako zehaztapenik egiten ez badu ere pasarte horretan, pasartean bertan eta liburu bereko beste hainbat ataletan dioena gure koordenatuetan txertatuz honetara ekar liteke arnasguneetako herri giro zabal lasai horren oinarria: etxea eta auzoa, taberna eta denda, eliza eta herriko plaza, lagunartea eta aisialdia, bai eta (ahal dela) herriko edo
|
herri
inguruko lan jarduna.
|
|
|
zuen arte. Gero, armadako laguna La Jarne
|
herri
ingurukoa
|
|
2017
|
|
|
Handik puska batera, gora igo eta haren ate ondoan paratu izan dut belarria, behialako nire gau ibilera haietan bezala, baina egunez beti izaten da, han ez bada hemen, ardaila eta hotsa, gela barrukoaren arnasa entzutea galarazteko lain bai behintzat. Orduan atetik alde egiten dut,
|
herri
inguruko zabaldietan ibiliz izerditu ederra hartzera, leher eta zapart eztanda egingo ez badut. Horrelako zerbait egingo bainuke bestela; izan ere, atzo bertan, herri bazterretara alde egin ordez bertan gelditu nintzen, ez haren ateko maratilari eusteko kalipurik, ez bertatik hanka egiteko kuraiarik ez nuela.
|
|
|
Eutsi behintzat egin diodala esan dizut, baina ez tema zahar horrek, udazkeneko euliaren antzera, batera eta bestera mila jira-bira egin baino lehen. Eguraldi polita baldin badugu eta zeregin premiatsurik ez, apur bat egurastu eta nire barrengo har gaiztoa ahal bada puska batean ahazteko, ibilalditxo bat egin ohi dut
|
herri
inguruko bazterrak eta zokondoak ikusiz, txango laburrak beti ere. Atzo txatxu samarra genuen giroa baina, hala ere, neure osteratxoa egitera atera nintzen.
|
|
|
Ama etxean lo, atseden une bat izan nuen niretzat. Noraezean paseatuz,
|
herri
inguruko hondartza txikiraino heldu nintzen. Iluntze ederra zen.
|
|
|
Harat hurbildutakoei kontzentrazio partzelarioak zer dakarren azaldu zien Imazek; zer pauso eman behar diren eta bakoitzari nola eraginen zion. Herritarren galderei erantzunez
|
herri
inguruko lur urbanizagarriak kontzentraziotik kanpo geldituko zirela erran zien. Kontzentrazio partzelario prozesua nekazal etxaldeen %70aren babesarekin hasten ahal da.
|
|
|
—Hainbat urtetan jardun naiz mikrofono aitzinean irakurtzen
|
herri
inguruko mendixkei, zuhaiztiei, erreketako lainoei eta lamiei eskainitako prosa poetikoak, auzokoek nire kolaborazio desinteresatuei behin ere erreparatu gabe. Ezin ukatu zutabeak entzuten zituztela, bai, gehienetan pentsatzeko" hemen dugu gure Keparen solasaldia, ea oraingoan haritz bati ala hurritz bati eskaintzen dion".
|
|
2019
|
|
|
Behaketa eta borrokorako leku estrategikoak hartu zituzten
|
herri
inguruko mendietan: ekialdeko lerroan “nazionalak”, mendebaldekoan “gorrixak”.
|
|
|
Deseginda ordurako gandua, El Pardokoa baino are urdinago zegoen zeruko aldea. Eguzkiak
|
herri
inguruko amapola sailak argitzen zituen; harago, paramerak eta haietako basotxo solteak, baita Valdesalce ere. Mitxiguak oso gora zebiltzan.
|
|
|
Udalak halako zerbait esan balu bezala: " azken 50 urteotan
|
herri
inguruko lurrik hoberenak berenganatu dituzte bordagile partikularrek, eta ez bagara ernatzen, bordarik egiteko lekurik gabe utziko digute Herria". Nire ustea da, baina ez aztiak uso xuria bezala, bat batean galtzerbetik aterea.
|
|
|
Oraindik ezaguna den, bertako hartzuri nabaria lagun, eta baita Arrizurietako aska ere, Musungo borda edo Kankailun borda ere deituriko alde hartan. Eta
|
herri
inguruko basalurrak aurreneko aldiz labakitze edo alortze gisako bati zor ziola dirudi Iruniaga horren erroa. Oroit 1664ko zerrendan Gorritz+ irun delakoaz esandakoak.
|
|
|
Nekazaritza oso pobrea izan da Erdi Aro guzian, eta aurretik eta ondotik ere bai, Gipuzkoako mugako nafar herriotan. Gari, artatxiki eta arbi apur bat ereiten zen etxero,
|
herri
inguruko landetan, baina oso gutxi; gero baba, aza, porru, tipula, baratzuri, eta barazki ale batzuk. Etxabere ororentzako, berriz, alka edo zalkea, geroxeago oloa, zekalea, garagarra. eta gutxi gehiago.
|
|
|
Burnigintza eta ontzigintza, orduko industria nagusiak, XVII mendeaz geroztik sartu omen ziren krisian Europa guzian, eta hirigune handienak jasan krisirik latzena. Arlo desberdinetako artisauen merkatu ugaria lanik gabe gelditu baitzen, burnigintzak eta deribatuek lur jo zutenean, eta hiri eta
|
herri
inguruko lurrak lantzeari ekin omen zion jende askok egoera larri hari irtenbidea bilatu nahian. Ikus besteak beste, Zizurkilgo baserriak eta Hondarribiko baserriak liburuen sarrerak.
|
|
|
Bordarien ugaltzea ere artoak ekarri baitzuen endemas, han nonbait 1630 aldetik hasi eta 1730 aldera arte; nahiz geroztik eta lehendik egindako borda ale batzuk ere badiren. Hala, batez ere artalurretarako egokitu ziren
|
herri
inguruko mazelak, batik bat deskantsurik hoberenekoak, eta ordura arte sarobe, larre, baso, iraleku... izandakoak; herri inguruko paisaia erabat aldatuz, eta lekuan lekuka, lur pusketa komunak soildu, garbitu, labakitu, hesitu eta alor bihurtuz. Bordarien himno hura lekuko, hasierako neke
|
|
|
Bordarien ugaltzea ere artoak ekarri baitzuen endemas, han nonbait 1630 aldetik hasi eta 1730 aldera arte; nahiz geroztik eta lehendik egindako borda ale batzuk ere badiren. Hala, batez ere artalurretarako egokitu ziren herri inguruko mazelak, batik bat deskantsurik hoberenekoak, eta ordura arte sarobe, larre, baso, iraleku... izandakoak;
|
herri
inguruko paisaia erabat aldatuz, eta lekuan lekuka, lur pusketa komunak soildu, garbitu, labakitu, hesitu eta alor bihurtuz. Bordarien himno hura lekuko, hasierako neke
|
|
2020
|
|
|
Reparazeneko lorategiko sail karratua zopizartzen aritua zen morroia, udaberrian aldatuko zituzten gaientzat lurra prestatzeko. Ardiak ere laster ekarriko zituzten bueltan bertako artzainek,
|
herri
inguruko larreetan bazkatzera. Udaberri giroa sumatzen zen nonahi.
|
|
2021
|
|
|
Perretxiko biltzailea banintz, hura izango zen mendirik mendi, basoz baso ibili eta haiek hazten diren txokorik emankorrenak aurkitu eta markatzeko urtea, hurrengo sasoietan nora itzuli jakiteko. Benetako perretxiko bilketa, aldiz, Avgiko beste lagun batzuentzat utzi dut beti,
|
herri
inguruko mendietan haiekin txangoren bat edo beste egin badut ere. Beste gauza gutxitan utzi diot inori gidaritza hartzen.
|
|
2023
|
|
|
Vincentek oso gogoko zuen natura;
|
herri
inguruko zelai eta soroetan ibiltzea gustatzen zitzaion eta arreta handiz behatzen zituen inguruko zelaiak, lore basatiak, txilarra, intsektuak eta txori habiak. Familian arazoren bat zuenean ibilaldi luzeak egiten zituen, intsektuak, hegaztien arrautzak eta loreak bilduz eta bildumatan sailkatuz; Vincent sarritan desagertzen zen basoan, baita ekaitza zegoenean eta gauez ere.
|
|
|
Zarautzera heldu gara eguneko azken trenean. Galdetu dugu kalean
|
herri
inguruko campingetara joateko. Bizpahiru omen daude; baina, aurrenekora abiatu aurretik bertan galdetzea ere merezi ez duela adierazi digu oinezko batek baino gehiagok, abuztu minean egonda jendez mukuru topatuko ditugulakoan hirurak.
|
|
|
Maleta hartu, Andoni buruaren keinu batez agurtu, eta ingurura begira geratu zen tarte batez. Etxe berriak eraiki zituzten haien auzoaren ondoan, baita iturri eta estatua batzuk ere;
|
herri
inguruko zuhaitz asko moztuta zeudela ikusi zuen, baita mendietan pinudiak lehen baino ugariagoak zirela ere; auzokideen etxeek pintura zartatua zuten leihoen eta ateen markoetan; ezezaguna zitzaion jendea zebilen herriko kale nagusian oinez, poteotik bueltan; gaztetxea zenaren paretak eguzkiak koloregabeturik zeuden; eta etxeko bigarren solairuko balkoian ez zegoen inor.
|