|
2006
|
|
|
Graccurris en fundazioa (K.o. 178 urtean) eta, konkista kanpainen edo
|
hauen
ondorengo gobernatze eta baketze ekintzen ondorioz, fides pertsonalean oinarritutako klientela edo bezaria sistema konplexu baten ezarpena. Zeina garrantzi handikoa agertuko baita eremuaren hurbileko historia sozio-politikoan.
|
|
2009
|
|
|
(Fenomeno bitxia
|
hauen
ondorengo euskal kulturako sail batean ikusten da, historiatik prehistoria estetiko batera aldenduz. Oteiza, Txillida?, prehistoria hartan euskaldunaren natura ere nolabait ikasiz. Gandiagak ere halatsu,, historia gabeko?
|
|
2010
|
|
|
Ikaskuntza pertzeptiboa animaliekin bi modu ezberdinetan ikertu da, batik bat: estimuluen aurreko aurre esposizio ez indartuaren efektua egiaztatuz, eta
|
hauen
ondorengo bereizketa edo erantzun baldintzatuaren orokortze maila neurtuz. Lehenengo kasuan, bi estimuluren aurreko aurre esposizio hutsarekin, bat indartua denean eta bestea ez?
|
|
2012
|
|
|
Dena dela, gerraren ondorioak oso larriak izan ziren bi herriotan. 1936ko uztailetik 1939ra, gauza mingarri eta beldurgarri asko gertatu ziren, eta horrek eragin izugarria izan zuen garai hura bizi izan zutenengan, baita
|
hauen
ondorengoengan ere.
|
|
|
Bera da beharbada onartuena gaiari buruzko literaturan. Bertan kolonialismoa baino lehen hantxe bizi ziren kulturekin harreman zuzena izatea edo
|
hauen
ondorengoa izatea, berezko etnikotasuna mantentzea, bazterkeria pairatzea zein gizarte aginteguneetatik at egotea aipatzen dira. Baita ere euren kulturak mantentzeko eta euren ohiko kultura, lurraldeak, baliabideak eta sistema politikoak zein honi lorturiko nortasuna ondorengoei helarazteko desio sendoa edukitzea.
|
|
2013
|
|
|
Horretarako Aztiker enpresa aukeratu du eta proiektuak Gipuzkoako Foru Aldundiaren diru-laguntza izan du.AzterketaAztikerrek azterlan kualitatiboa egin du 2013 urteko lehen hiruhilekoan. Honetan jatorri ezberdinetako herritarrak, euskaldunak, 60 hamarkadetan etorrirako pertsonak eta
|
hauen
ondorengoak, migratzaile berriak... elkarrizketatu dituzte. Bakoitzaren diskurtso subjektiboa aztertu da eta horren arabera lasarteoriatarren arteko hartu emanak nolakoak izan daitezkeen ondorioztatu dute.
|
|
2016
|
|
|
Diru kantitate handiak bideratzen dira zahartze prozesua atzeratu eta bizitza luzera luzatu dezaketen produktuen garapenerako. Baina gauza jakina da elikadura osasungarri batek gure bizi kalitatea hobetzeaz gain, gure seme alaben bizitza luzeran eragin dezakeela.Ikerketa baten arabera, haurdun dauden emakumeen elikadura ohiturek
|
hauen
ondorengoen bizitza luzeran eragina dute. Gambiako landa eskualde batean jaiotako umeen bizitza luzera, jaio direneko urtaroaren arabera aldatzen dela ikusi zuten, lurralde horretako biztanleriaren elikadura urtaroaren araberakoa delarik.Elikadurak sagu emeen ondorengoen DNAren metilazioan aldaketak eragiten zituela jakinda, ikertzaileek Gambiako lurralde horretako jaioberrien metilazioa aztertu zuten.
|
|
|
Baina,, jatorri atzerritar zuzeneko? ikasleen bolumena gure derrigorrezko hezkuntza sisteman% 8,6 edo% 11koa izan ordez, benetan% 20 ingurukoa baldin bada, guk frogatu/ erakutsi genezakeen moduan. Espainiaz kanpo jaiotakoak eta
|
hauen
ondorengo zuzenak, hauetako asko. Espainiako, beste erkidegoetan jaioak?, nor harritu lezake PISA bezalako ebaluazio froga batean aurreko aldietan baino emaitza eskasagoak aurkitzea, gure derrigorrezko eskola sistemak gaur egun ia bakarrik euskaraz lan egiten duenean??
|
|
|
desagertua?). Ondokoak dira Eustaten 2011 datuak (nahiz eta datu hauen barne dauden hartuta aurreko 10 urteetan Espainiaz kanpo jaiotako etorkin uholdeko herritarrak, salbuespenak salbuespen, erdaldun hutsak oro har?, eta
|
hauen
ondorengoak):
|
|
|
3.3.2.1 Baina eta bereizten baditugu azken 15 urtean Espainiaz kanpo jaiotako azken etorkin uholdeko herritarrak, eta
|
hauen
ondorengoak?, bertakoagoak edo garen zenbat jenderekin egin genezake orduan euskaraz?
|
|
|
Ez dugu inondik esan nahi 1995etik aurrera. EAEn batez ere 2000 urtetik aurrera? jaso dugun hirugarren etorkin uholdea, Espainiaz kanpo jaiotakoak eta
|
hauen
ondorengoak, ez direnik besteok adinako herritar, edota eraginik ez dutenik gure egoera soziolinguistikoan, ze, handia dute, kopuruetatik bertatik hasita ere?, edota populazio sektore hauekin euskalduntze lan berezirik egin behar ez dugunik, edota egiten ari ez garenik. Bai ordea, populazio sektore hau berezia dela gure ikuspuntu soziolinguistikotik, eta hala daukagula ezaugarritu beharra, berarekin egin beharreko dugun ezinbesteko tratamendu soziolinguistikoak, modu eta baliabide bereziak behar (bide) dituelakoan, propioak eta desberdinak, bertakoagoa edo deitzen ari garen populazioaren inguruan daramagunaren aldean.
|
|
|
Bertakoagoa edo den populazioa deitu ditugu denak multzo batean bilduak, azken 50 urte inguruak behintzat Euskal Herrian eman dituztenak, aurreko mendeko 70etako azken etorkin uholdetik edo? eta
|
hauen
ondorengoak, denak batera, berez jatorri euskaldunagokoak edo etorkinagokoak izan, frankismoaren azken urteak eta ondorengo hasierakoak behintzat gure artean bizi izan dituztenak, nahiz eta ikuspegi desberdin, eta are oso desberdinekin izanik ere, urte hauetan guztietan egoera soziolinguistiko berdintsu bat partekatu dugunak, eta gure arteko nolabaiteko kontsentsu bat garatu dugunak geroztik, oro...
|
|
|
– Kontuan izan behar dugu, gainera, Espainiaz kanpo jaiotako azken uholdeko etorkinen eta
|
hauen
ondorengoen mugikortasuna, ezegonkortasuna, askoz handiagoa dela bertakoagoa edo den populazioarena baino. Bertakoagoak edo baino nahikoa errazago mugitu ohi dira batetik bestera uneko lan eskaintzaren eta bizitzeko aukeren baitan, dela erkidego beraren barruan, edo. Espainiako?
|
|
|
Ezaugarri horiek guztiek oso berezia bihurtzen dute ikuspegi soziolinguistikotik Espainiaz kanpo jaioen eta
|
hauen
ondorengoen etorkin uholdea, oro har askoz erdaldunagoa bertakoagoa edo den populazioa baino, nahiz badakigun haien arteko belaunaldi gazteenetako kide ugari ere ongi ari direla/ aritu direla euskalduntzen azken urteetan, eta are bertakoagoen edo maila bertsuan ere.
|
|
|
Horregatik 2 taulan erakutsitako datuen ondoan, ezin garrantzi handiagokoa dugu geureganatzea ondoko 3 taulakoak, behin populazio kopuru orokorretatik bereizita Espainiaz kanpo jaiotako populazioaren eta
|
hauen
ondorengo zuzenen pisua. Hala beraz populazio euskara' ulertzailearen proportzioa bertakoagoa edo den populazioaren artean, gutxieneko ondoko taulako kopuruetatik gorakoa da (datu hauen aurretiko zutabe berri batean erakusten dugu etorkin berriek' populazio osoaren barne hartzen duten pisu minimo hori. Aldea?):
|
|
|
EAE osoko batez bestekoan aldea ez da 6 puntura iristen (5,85 puntu). Eta badakigu benetan azken etorkin uholdearen eta
|
hauen
ondorengoen pisua EAEko populazioan askoz handiagoa dela hori baino(% 11tik gorakoa behintzat, uste dugu,% 12 ingurukoa). Beraz, bertakoagoen edo?
|
|
|
Hau da, (ia) denek. Areago, kontuan hartzen badugu bereziki adin horietan kontzentratzen dela azken uholdeko etorkinen eta
|
hauen
ondorengoen pisu demografikoa.
|
|
|
Eta behin eta berriro azpimarratzen gatozen moduan, jabetu behar dugu, Nafarroa Garaian 1995etik aurrera eta 2010 urte ingurura bitartean, eta EAEn batez ere 2000 urtetik, baina 2015era bitartean ere bai (2008z geroztik batez ere. Espainiako? beste erkidegoetatik bildua), Espainiaz kanpo jaiotako etorkin uholdea, eta etorkin
|
hauen
ondorengoak, maiz mugikortasun handikoak Espainia guztian barrena, gure artean ohituraz neurtu ohi dena baino askoz handiagoa dela.
|
|
|
gisa?, etorkin atzerritar? esaten zitzaien?, soilik artean naziotasun espainolik eskuratua ez zuten herritarrak, eta kanpo uzten ziren jada eskuratua zutenak, gero eta gehiago; Hegoamerikarren kasuan nahikoa dute 2 urteko egonaldi erregistratua??, eta ia erabat
|
hauen
ondorengoak?
|
|
|
– Hegoaldeko hirugarren immigrazio uholdea XX. mende amaieran eta XXI.aren lehen hamarkadetan, Espainiaz kanpo jaiotako herritarrak eta
|
hauen
ondorengoak, bitartean Nafarroa Garai osora (Iruñea, iparraldea eta hegoaldea?), eta batez ere 2000tik aurrera eta 2015era bitarte Arabara (Gasteiza?) bereziki, baina ugari ere Bizkaira eta Gipuzkoara, eta 2010 urte ingurutik aurrera oso bereziki hiru herrialde hauetara aurretik jada. Espainiako, beste erkidegoetan egoniko Espainiaz kanpo jaiotako herritarrak eta hauen ondorengoak?
|
|
|
Hegoaldeko hirugarren immigrazio uholdea XX. mende amaieran eta XXI.aren lehen hamarkadetan, Espainiaz kanpo jaiotako herritarrak eta hauen ondorengoak, bitartean Nafarroa Garai osora (Iruñea, iparraldea eta hegoaldea?), eta batez ere 2000tik aurrera eta 2015era bitarte Arabara (Gasteiza?) bereziki, baina ugari ere Bizkaira eta Gipuzkoara, eta 2010 urte ingurutik aurrera oso bereziki hiru herrialde hauetara aurretik jada. Espainiako? beste erkidegoetan egoniko Espainiaz kanpo jaiotako herritarrak eta
|
hauen
ondorengoak?
|
|
2018
|
|
|
Lehena, Graccurris en sorrera K. a. 178 urtean, Senpronio Grakok egungo Alfaroren lurretan sortu zuen hiriak etapa bat ixten baitu Ebro arroko erromatarren prozesuan. Bigarrena, konkistaldien edo
|
hauen
ondorengo gobernatze eta baketze ekintzen ondorioz, fides pertsonalean oinarritutako bezeria sistema konplexu bat ezarri izana, zeinak garrantzi handia izango baitu eremuaren hurbileneko historia sozio-politikoan. Eta galdera bat, honi loturik:
|
|
2021
|
|
|
Honek, pribatutasun eremuari dagokion zerbait lehen planoan jartzeaz gainera, gutxitan azaltzen den monarkiaren beste alderdi makurra du: estatuaren biztanleei jartzen zaie eredutzat familia tradizionala, gizon emakume bikoteak eta
|
hauen
ondorengoak. Baina itxura kontua besterik ez dela onartuta eta, diskrezioz jokatuz gero, hortik kanpo nahi dena egin daitekeela.
|
|
2022
|
|
|
Gainera, familia bidezko transmisioan ere euren erabakia irmo jarraitzen dute normalean, beraz, kasu honetan, hizkuntzaren berreskurapen modu bat bezala irudika dezakegu. Beraz, neofalantismo delakoa, nolabait, trantsizio garaia dela esan daiteke, izan ere, hiztun berri
|
hauen
ondorengoak hiztun berritzat hartzeak ez luke zentzurik izango etxetik galegodunak izango direlako (Amorrortu eta beste, 2019).
|