|
2000
|
|
|
Hamar urte iraganak ziren jada Washington eta Baltimore hirien artean lurpeko kablea luzatu zenetik, Morse kodeaz harremanetan egon ahal izateko; beste hiri batzuek ere burutu zuten horrelako ekimena eta, egia esan, asmakaria benetan eraginkorra zen premiazko mezuak lehorrez elkarri pasatzeko; baina, zer demontre egingo zuten itsasuntzian telegrafoaz? Itsaspeko kable bat bota, hark izan ditzakeen trabatzeko arriskuak kontuan
|
hartzeke
–Eta zer nolako tamaina eduki zuen kableak, itsaso zabalean erabilia izateko?
|
|
2001
|
|
|
Adineko pertsona duintasunez tratatu da, bere adin, sexu, arraza, jatorri etniko, ezintasun eta gainerako ezaugarriak edozein direla ere; era berean, pertsona zaharra, egiten duen ekarpen ekonomikoa kontuan
|
hartzeke
balioetsi behar da.
|
|
|
Ildo beretik, Lourdesko santutegian izana zen mariskal loriatua, eta handik mezua igorria zion Aita Santuari, bai eta honek eztiro ihardetsi ere. Aita Santu Pio XII.ak, lehenxeago Francoren erregimenaren aldeko agertu zenak, bakearen aldeko hitzaldiak egiten zituen baina isiltasun ofiziala zuen gordetzen gerrakideen artean jarrera
|
hartzeke
; gerra nazien alde zihoala, espresuki gaitzetsi zuena, 1942an, marxismoa izan zen, ez nazismoa. Horretaraz gero, hierarkiaren onespen osoz, katolikoen eginbidea Petaini jarraikitzea.
|
|
2002
|
|
|
Eta orduan, lerro artezak eta jakinak alde batera lagata, historiako orrialde hotzak eta haundigurakoak zeharo aintzat
|
hartzeke
, nobelagileak askatasun ikaragarriz, literatura berezi honen bitartez, historian agertzen ez direan eta bide batez estaltzen direan zerik ugari, esangarri bihurtu, eta apal eta baretsu, edo ausart, biloiz eta gordin azaltzen ditu, bai arimearen eraginei dagokienez, bai gorputzaren higiera ta zirkinei. Berbarako hor dogu, beste batzuen artean, amerikar idazle batek Adolf Hitler eta honen azken orduko emazte Eva Braun, Berlingo bunker haretan hil ete zirean, hil ez ete zirean, burutu dauan nobela asko gurako ta haizetsua, munduko bestseller dalako hori(" Zazpigarren sekretua", Irving Wallace).
|
|
|
Kooperatibek ere, jakina, enpresak diren heinean, munduosoan gertatzen den bilakaera horren eragina jasotzen dute. Gaur egun, globalizazioaren esparrua aipatzen denean, merkatuaren ikuspegi soila eman ohi da enpresaren eragina aztertzean, bestelako arloak kontuan
|
hartzeke
.
|
|
|
Gehienbat kulturaz, politikaz edo herriminez jantzita ehun urte luze iraun duen panorama hau erabat aldatu da azken hamarkadan, mundu ekonomiaren zein informazio gizartearen globalizazioaz. Gaur egun 739 dira Euskal Autonomia Erkidegoko euskal enpresen nazioartekoezarpenak eta berauen kanpo inbertsioa 36,55 milioi eurotik (1991) 1.358,97 milioi eurora (1999) pasatu da zortziu rte eskasotan, 12.000 milioi euro ren esportazioak kontuan
|
hartzeke
. Arrantzale, misiolari edo iheslariak baino, enpresak dira gaur egun gure ikurrin eta enbaxada.
|
|
|
Aurkezten ari garen printzipioan oinarritutako espetxeetan gardentasuna izango da nagusi eta denen begien bistan ipiniko ditugu egoitzon bertute eta lan ona; aski izango du edonork begiratu bakarrean espetxe barruan gertatzen dena ikustea gure planaren komenientziaz jabetzeko. Hori horrela, gizabanako bakoitzaren juzkamenera geratzen da enpresaburuak lanpostua merezi duen erabakitzea eta neurri honek ezinezko bihurtzen du enpresaburuak edozein mesede espero izatea, publiko zorrotz baina gupidatsuak nahiago izango baitu presoen egoera zuzenen ikustea enpresaburuaren gogo eta beharrak kontuan
|
hartzeke
.
|
|
2003
|
|
|
Espainiako Jabetzako Agenteen Kontseilu Nagusiaren arabera, oraindik igogailua ez daukaten eraikinetan horrelako aparatua instalatzearen inguruan jabekideen artean sortzen diren istiluak ez dira jazotzen igogailua instalatzeagatik, lanak eta aparatuaren funtzionamendu gastuak nork ordaindu behar dituen zehaztearren baizik: pertsonentzako igogailu arrunt baten prezioa instalazio lanak kontuan
|
hartzeke
42.000 eta 60.000 euro bitartean dabil.
|
|
|
Konponbide egokia mezuaren edukiari erantzutea da, tonua gogoan
|
hartzeke
.
|
|
2004
|
|
|
Konturatu gabe ere, lasterka bizian gabiltza, zertan ari garen pentsatzeko betarik
|
hartzeke
.
|
|
|
Prezioa gorabehera (ia 3.000 euro, hau da, egungoen hiru halako, inflazioa kontuan
|
hartzeke
ere), hilabete gutxitan 35.000 makina saldu ziren, IBM beraren harriduraz.
|
|
|
painolista horiek guztiak, hala nola liberalismoa, karlismoa, integrismoa, erregi onalismoa, horiei guztiei politika bizkaitarra kontrajarriz. EAJk hauteskundee tan artean parte
|
hartzeke
zirauen garaiko diskurtsoa da hau, abstentzioa aldarri katzen baitzuen orduan. Ez da aurkezten, ez baitu aski indar horretarako (26).
|
|
2005
|
|
|
Infekzio kasu lokalizatu horietan, infektaturiko emakumezkoen %50eraino sintomarik agertzeke egoten direnez, asko askotan inolako neurririk
|
hartzeke
gertatzen dira sexu harremanak.
|
|
|
Egungo ordenagailu eramangarri ahaltsu, moderno eta garesti horiek biziki gutiziatsuak ditu besterenaren adiskideak: Estatu Batuetan, adibidez, urtero urtero milioi erdi ordenagailu eramangarri aldatzen dira jabez, aireportuetako segurtasun kontroletan galtzen direnak kontuan
|
hartzeke
.
|
|
|
Gainera, botere politiko eta ekonomikoaren esferek indartu egin dute giza beharrak mugagabeak direlako eta horiek asetzearren natura erabil daitekeelako ideia, naturaren beraren gaitasuna ere mugagabea baita horren arabera. Gure gizarteak, merkatuen jarduera ulertzeko unean, dagoeneko denbora gehiegi darama, munduaren eta bizitzaren kudeaketa ezgai baten, gure espeziea zein besteak suntsi ditzakeen kudeaketa baten ondoriozko gizarte zein ekologi kostuak kontabilizatzeke eta bere gain
|
hartzeke
.
|
|
|
Izan ere, BPGak gora egitea edo ez egitea, eta zein portzentajetan, fun  tsezkoa da herrialde baten politika orokorrean. Zuzeneko lotura aurkitzen dute garapenaren eta hazkunde ekonomikoaren artean, gizarte ongizate globalaren eta kapital naturalaren mugak batere kontuan
|
hartzeke
, dena moneta balorera murrizten dute eta.
|
|
|
Ondorio horietako behienena zera dugu, mugarik gabeko hazkunde ekonomikoak erabat kanpo uzten duela lurrak mugak badituelako ideia; horregatik, natur baliabide askok doaneko baliabidetzat hartzen dira, muga orotatik kanpo ustiatzeko modukotzat. Ildo beretik, garapen iraunkor kontzeptupean munduko gobernuek ez zuten sekula zalantzan jarri bere" aurrerapen" interesei halako zerbitzu bikaina eskaintzen zien ingurumen politika finkatua, eta ez zuten ulertu nahi gizarte berdintasuna ezin zela lortu aldagai ekologikoa kontuan
|
hartzeke
.
|
|
2006
|
|
|
Orain, Espainiaren bere ideia eta sentimendu berrian (min degio Espainiak!), min degio, bizkaitarrismo politikoak ez ezik, euskararen edozein lanketak ere (Lore Jokoak!). Izan, Unamuno-k berak erakusten du (erreakzioak aintzat
|
hartzeke
ere, aldekoak bereziki)," el fondo de la cuestión" ez zela euskararen izpiritua, hizkuntzarena, hori bere izaeraz beraz kamutsa den ala ez, eta bai bizkaitarrismoaren edo espainolismoaren izpiritua278 Eztabaidan, euskararen ahal edo ezinmenak baino sakonago, Estatuaren eredua dago. (Ailegatu, Unamuno-k, liberalismoaren defentsa ailegatu ohi du, orainago beste batzuek Konstituzioaren defentsa ailegatzen duten legez).
|
|
|
Zergatik ordea? Elkarrizketa atseginean ari ginen, kafe bat hartzera gonbidatu gintuzun... baietz erantzutea zen bidezkoena eta logikoena, bestelako burubideak kontuan
|
hartzeke
; edo bestelako burubideak kontuan hartu ezean, bederen.
|
|
2007
|
|
|
Erakunde pribatua hartzekodun dituen zorrak betearaz ditzake bahitze mugarik hortxe sartzen omen dira gutxieneko soldatak, ezin bahituzkotzat kontuan
|
hartzeke
–
|
|
|
Luze bizi gaitezke jan gabe, egun batzuk edan gabe, baina arnasarik
|
hartzeke
minutu gutxi batzuk baizik ez.
|
|
|
Dena den, tratamendu pertsonalizatu batzuen oinarria osatzen da xehakapeneko azterketa sakonik gabea, arazoa identifikatu gabe, dieta zehaztu gabe, bizimodua kontuan
|
hartzeke
, etab.
|
|
|
Kontutan hartzen dira konpentsazio gisa Gizarte Asegurantzari egiten dizkioten ordainketak osasungintza eta beste zerbitzuen erabiltzaileek.Oinarrizko urtean 53,042 milioi euro egotzi zitzaizkion EAEri eta ondorioz, ordaindutako Kupoa 1.027,621 milioi eurotara heldu zen Arabari eginiko konpentsazioa (2,996 milioi euro) kontutan
|
hartzeke
|
|
|
PFEZan ohiko egoitza Nafarroan badu. Bestalde, pertsona fisikoa baldin bada eta PFEZari dagokionez, kontsideratuko da Nafarroan duela bere egoitza, zerga denboraldian egun gehien lurralde honetan ematen baditu; egoitza modu lausoan azaltzen bada, irizpide ekonomikoak erabiliko dira eta beraz, oinarri zergagarri garaiena, kapital higigarriaren etekinak kontuan
|
hartzeke
, erdiesten den lurraldean egingo litzateke aitorpena edota ordainketa; baita Nafarroan 183 egun ematen baditu egoitza ofiziala Espainiako erresuman izanik eta lurralde honetan jarduera ekonomiko edo profesionalen gune nagusia badago; edo azken aitorpena lurralde honetan, Nafarroan alegia, egin bazuen.
|
|
|
Hortik nazio kontzeptuaren erabilera ekibokoa: nazio euskalduna (1) esan daiteke, hizkuntza eta jatorriaren kontsideroa dela nagusi; nazio frantsesa edo espainola (2), Estatuaren adieran, aintzat
|
hartzeke
bertoko bretoin, euskaldun, katalanak; eta nazio germaniarra, eslabiarra (3), esaten da orobat, herri eta Estatu gaindiko homogenotasunen adieran.
|
|
|
lotu, orain artean Weisgerber bakarrik lotu omen baitzaio, dio Gipper ek, Whorfeta aintzat
|
hartzeke
) 1320 Oroitzen gara, Heidegger maiz gelditzen dela, berak dioen bezala, «hizkuntzari entzutera», filologikoak izan gura ez duten «etimologiak» atereaz alemanetik. Euskarak barnebiltzen duen mundu ikuskera, esaterako, oraindik aztertzeko legoke.
|
|
2008
|
|
|
Bitartean, zure blusako botoiak askatzeari ekin dio, astiro. Alkandora erantzi dizu, bere besoen barnean
|
hartzeke
. Musuz estali dizkizu lehenik sama, eta gero, sorbaldak; bularretaraino helduz.
|
|
|
Kontzertu guztiak Algortako Getxo Antzokian izango dira, 20:00etan. Oraindik txartela
|
hartzeke
duenak antzokian bertan erosi ahal izango du, lehenengo kontzerturako kenduta, kultur etxeetan emandako gonbiteaz doan sartu ahal izango baita. Bestalde, aurtengo programaren protagonista nagusia Emma Jimenez piano joleak (argazkian) eta Felix Ayok biolin joleak osatutako bikotea izango da.
|
|
2009
|
|
|
Balio (kultura) absolutuak ala erlatiboak, Zientzia edo/ eta humanismoa, Natur Zientziak eta Espiritu Zientziak, auzi zaharrak dira: modernitatea bezain zaharrak I. Berlinen esanean, eta amaigabeko auzitan darraitenak (antzinatxo jada, Logos/ Mythos eta Physis/ Nomos auziak Ilustrazio grekoan orain aintzat
|
hartzeke
). –This kind of cultural civil war?
|
|
2010
|
|
|
Oraindik langileen, gizartearen eta herritarren kontrako neurri gehiago
|
hartzeke
daude, baina pixkanaka inposatuko dituzte eta ahulenen bizkar gainean jarri. " Merkatu" horiek, irribarrez segitzen dute, badakitelako gobernuek bere egingo dituztela, lehen egin bezala, inposatutako" etxeko lanak".
|
|
|
Gobernuburuak aitortu du erabaki asko daudela
|
hartzeke
gai honetan, eta talde batzuekin zailagoa izango dela negoziatzea.
|
|
|
Orobat, finantzarizazioa nekez ulertzen da garapen teknologikoarekin duenlotura kontuan
|
hartzeke
. Informazio eta telekomunikazio teknologia berriek munduko mutur batetik bestera dirua eta kapitalen bat bateko transferentziak gauzatzeaahalbidetzen dute.
|
|
2011
|
|
|
Bitxia benetan ehorzlea, esan nion nire baitan ispilutik so nuenari, bitxia eta interesgarria. Ondo egin duk pare bat egun hartzearekin erabakitzeko, erabakirik
|
hartzeke
uzteko moduan hagoen arren. Ez, hori ez duk horrela, gauzak bere horretan uztea erabakitzea baita.
|
|
2012
|
|
|
Flauberten ustea da mediokritatea literaturagai bilaka daitekeela jenialitatea bilakatu izan den modura. Hori onartuz gero, gizateriaren kontra zuzentzen da Flauberten kritika, errukirik gabe, eta sexuen arteko ezberdintasuna kontuan
|
hartzeke
.
|
|
2013
|
|
|
Baina horrek beti uko egin dio Jerusalemera itzultzea ez zen beste edozein irtenbideri. Azkenean, akordioa atzo sinatu zuten, Kaplan erietxean, han daukate Issawi, ahulduta, hainbeste denboran elikagai solidorik
|
hartzeke
–, presoaren abokatu Jawad Bolousek jakinarazi duenez. Akordioa lortuta ere, sinatu arte ez zuen gose greba utzi Issawik.
|
|
|
Itoizko urtegia? erraustegiak, AHTa, Pasaiako superportu balizkoa??, etsi barik eta ia atsedenik
|
hartzeke
, borroka alternatiboen erreferente bihurtu zen Koldo Sarasua: harritzekoa ere ez da, kontuan edukiz gero, bere ia berrogei urteko jardun etengabean, hamabi aldiz atxilotu zutela eta hiru urte itzalpean igaro?
|
|
|
ehiztarien gehiegikeriak, hainbat enpresaren isurketa kimikoak, kuartelak... Itoizko urtegia... erraustegiak, AHTa, Pasaiako superportu balizkoa... –, etsi barik eta ia atsedenik
|
hartzeke
, borroka alternatiboen erreferente bihurtu zen Koldo Sarasua: harritzekoa ere ez da, kontuan edukiz gero, bere ia berrogei urteko jardun etengabean, hamabi aldiz atxilotu zutela eta hiru urte itzalpean igaro...
|
|
2014
|
|
|
Lerro batzuk beherago, Suitza ahaztu eta berriro Frantzian pentsatuz, nahiaren tokian historia, eta bereziki atzoko eta biharko loria nazionalak azpimarratzen dira nazioarentzat esentzialak legez? loria horiek eta herrijendearen nahia kontraesantsuak izan litezkeela aintzat
|
hartzeke
: –Ce qui constitue une nation(?) c, est d, avoir fait ensemble de grandes choses dans le passé et de vouloir en faire encore dans l, avenir? 1640 Hori horrela, zenbat iraganeko egitandi heroiko egin da herriak nahita eta nahi du herriak bihar ere egin?
|
|
|
Feniziako misioa onartzeak nolabait esangura politiko ageria bazuen153, are gehiago zuen inperatoreak tenore berean Ohorezko Legioko zaldunaren izendapena emateak154, eta zer esanik ez misiotik itzuleran Renanek, inperatorearen gonbitari segituz, hari Compiègnen bisita egiteak, oposizio orleanista nahiz errepublikarraren erreparoak aintzat
|
hartzeke
. Napoleon III.ak abegi festatsua egin dio arkeologo itzuliari, dolumina erakutsi arrebaren heriotzagatik, eta promes, oraingoan bai, kontrarioak kontrario, Frantziako Kolegioko profesore deitatuko duela.
|
|
2015
|
|
|
Iraultzak aberastu zuen Goriot lotsagarri zaie alabei, aitaren aberastasunak goititu baditu ere sorkuraz ez zegokien gizarte goialde aristokratikora. Balzacen ustez, gizartearen aitak ere agindu egin behar du, sendo, jendailaren apetak eta umekeriak aintzat
|
hartzeke
. Horrexegatik zen legitimista, Iraultza aurreko monarkiaren oinordekoen aldekoa, Luis Filipe errege burgesaren aurkakoa, erabat kontserbadorea.
|
|
|
Hau da, azkenik euskara teletipoetara ere heldu da, kazetarien eskutik ez bada, itzultzaileen lanari esker [geurea da letra etzana].? Hau da, euskaratik bertatik (eta hizkuntza komunitate guztia erreferentzia modura hartuta) informazioa kodetu/ deskodetzeko kazetariak kontratatu beharrean, besteek beste erreferentzia batzuen arabera idatzitakoa itzuli, erreferentziok norbere hizkuntza komunitatearentzat aproposak ote diren kontuan
|
hartzeke
. Horrela diharduen albiste agentziari, bistan denez, ezin zaio inolaz autozentratu deitu.
|
|
|
Kontatu didate erabakiren bat
|
hartzeke
urteetan geroratzen utziz gero, ametsoker bihurtzen zaigula, esna hartzen ez ditugun erabakiak lotan etortzen zaizkigula eskean. Loak hartu aurretik sumatu nuen eldarniotarako oskarbi zetorrela gaua, berri eta guzti:
|
|
2017
|
|
|
Puntu eta irudi bitxi eta bereziak ez badira bilatzen, hitzak gastatuz eta zimelduz joanen zaizkigu, bertsoak beren magia eta misterioa galduz, eta bertsolaritzak labana amustu baten antza hartuko du. ‘Herria’ eta horrelako hitzak ez non eta ez han erabiltzeak (hots, harira datozen ala ez kontuan
|
hartzeke
) gaitz egiten dio bertsolaritzari», oihuztatu zuen Elduaieneko bertsolariak.
|
|
|
Goitik behera zauritua, hesteak kanpoan zituela, bizirik larrutua, kemena bere argi errainuen azken keinutan zuen. Inori kontuak
|
hartzeke
, bere oinordetza onartu zuen. Judu izatea, gizaki izatea zen, besterik gabe.
|
|
2019
|
|
|
Autoa hartu nuen eta Bilbotik atera nintzen. Bidaiatzeari ekin nion, norantz nindoan axola gabe, zergatia aintzat
|
hartzeke
. Irratia piztu nuen, gai bat baino ez zuten aipatzen:
|
|
|
Hiria txikia dela esaten diogu elkarri, auzo berrien eragin bistakoa kontuan
|
hartzeke
. Umeak gehiegi babesten dituzten gurasoen antzera, hiriari hazten utzi nahi ez diogula lirudike.
|
|
2020
|
|
|
Kide bat dut han, dagoeneko hamar otso hartu dituena, zortzi hartz eta zortzi katamotz ditu oraindik
|
hartzeke
. Bere lanean laguntzera noa, eta tranpak jartzearen inguruan ikastera.
|
|
2021
|
|
|
Baina ez, inolako erantzukizunik ez, Bilbon jotzeko denborak aurrera egin behar zuen, eta ez nire piano jole iaiotasuna ahalik eta lirainen, nabarien, maisuen erakustearren. Bilbon jotzeko gauza nintzela, iragana kontutan
|
hartzeke
, iraganaren gogorkeria ahaztezina, nire buruari erakustearren baino. Eta ez nago oso seguru, egia esan, dagoeneko gertu nagoen ala ez, badakit kontzertu bakarra dela, kontzertu erabat arrunta.
|
|
|
Oraindik gizakiaren menpe ez dagoenez, basaren presentziak gizakia indarberritzen du. Etengabe aurrera doanak, bere lanetatik inoiz atsedenik
|
hartzeke
, azkar hazi eta bizitzari eskakizun amaigabeak egiten dizkionak, beti aurkituko luke bere burua herrialde edo basatasun berri batean, bizitzaren material gordinaz inguraturik. Oihan primitiboetako zuhaitzetako zurtoin abailduetan gora eskalatuko luke.
|
|
|
Edozein ekitaldi antolatu behar genuke, baita barraskilo lasterketaren munduko txapelketa ere”. Erreguak erregu, UEFArena izango da azken hitza, eta lerrook idazten garen unean erabakia
|
hartzeke
dagoen arren, bistan da zeintzuk diren erakundearen lehentasunak. Bilbok irizpideak beteko dituen ala ez, hor dago koxka.
|
|
|
Lehen Belgikan eta gero Frantzian egon zen, Erakundean erantzukizun berezirik ukan gabe eta gero mili eta poli-milien arteko hausturan parte ezagunik
|
hartzeke
. 1977ko amnistiarekin Algortara itzuli zen.
|
|
2022
|
|
|
Nor arduratuko da horietaz? Gizarte bezala erantzuteke dugun galdera bat, eta
|
hartzeke
dugun ardura bat da. Horretaz hitz egin nahi dugu guk:
|
|
|
Husserlek konfiantza hori du oraindik: izango dela filosofia zientzia unibertsal, ororen inguruko jakintza, zeinaren eginkizun infinitua, beti amaitu gabea,
|
hartzeke
baitago.
|
|
2023
|
|
|
Gako horietan ardaztu behar genuke herri gisa egiteke dugun eztabaida. Eta gako horietaz hartu erabakiak, oraindik
|
hartzeke
ditugunak. Azken hamarkadetan aurreratu duguna galdu nahi ez badugu behintzat.
|