|
2008
|
|
|
Erriberriko lanaren bateragile zeregina Gure> Izarra> barne aldizkariaren zuzendaritzakoren batek
|
hartu
ohi zuen, eta Arantzazuko azken zuzenda ritza, ostera, Jakin en idazkaritzakoek edo besteren batek (Bilbao, Enbeita, Azurmendi, Torrealdai, Zabaleta, Beloki, L. Oihartzabal, etab.). Lankideen artean, ikasle euskaltzale guztiek izan zuten ekarpen handiago edo txikiagorik.
|
|
|
20.000 pta. jarri zituen (ordurako bazen zerbait). Aita Leteren jarrera honek badu interesik, zeren erakusten baitu orduan Gipuzkoan egiten ari zen guz tiaren parean, ez zegoela Aita Nagusi hura Bizkaia ahantzita ibiltzeko (jakina da Euskal Herri osoa
|
hartu
ohi zuela aintzakotzat bere proiektuetan). Gogoratu behar da, gainera, Aita Lete bera euskalkiz bizkaitarra zela.
|
|
|
Bestalde, euskarazko, tze, ingelesezko, ing> atzizkiaren parekotzat
|
hartu
ohi dugunez, bat etorri dira hizkuntzalariak, ingelesez, gertaera, izenak osa tzen dituen atzizkia dela esatean (Williams 1981, Fabb 1984, DiSciullo eta Williams 1987, Sproat 1985, Booij eta van Haften 1988).
|
|
|
Beraz, badakigu hizkera desberdinak erabiltzen ditugula zirkunstantzien arabera, besteak beste honako faktoreak
|
hartu
ohi ditugula kontuan: solaskidea, asmoa, formaltasuna eta abar.
|
|
|
Hiztunak mezu baten bidez hartzaile (ar) en uste, jarrera zein jokabidetan eragin nahi duena. Izan ere, nekez
|
hartu
ohi dugu hitza informazioa trukatzeko soilik. Gure hizkuntza ekintzek xede jakin bat izan ohi dute, informazio trukaketa aseptikotik gorakoa, jeneralean:
|
|
2009
|
|
|
1964an, 1965ean eta 1966an, artean Lojendioren ordezkorik izendatu ez zutenez, batzarrera etorritako euskaltzainen artean zaharrenak
|
hartu
ohi zuen euskaltzainburuaren lekua. 1964an aktak inork ez zituen izenpetu, baina 1965 eta
|
|
2010
|
|
|
C1 mailakoa hortaz, Europako Erreferentzia Marko Bateratuaren eskalan. Hori da, normalean, irakasle erdaldun gehienek beren euskalduntze bidean azken helburutzat
|
hartu
ohi duten agiria.
|
|
|
Puntu horri beste jeneralago hau erantsi behar zaio: gero eta sarriago, familiak eta gizarteak bere gain
|
hartu
ohi zituen eginbehar ugari eskolari leporatu nahi izaten zaizkio egungo egunean, hezkuntzaren soluzio ahalmena aski mugatua dela ahaztuz behin baino gehiagotan. Ikus, esate baterako, Eli Alba 1998:
|
|
2012
|
|
|
Itzulpenaren teoria postmodernoak aztertuta eta Sarrionandiak bere itzulpenetan
|
hartu
ohi dituen askatasunak kontuan hartuta, bi hipotesi nagusi formulatu genituen. Lehenengo hipotesia zen Sarrionandia itzultzaile postmodernoa dela; batetik, haren itzulpen gogoeta bat datorrelako itzulpenaren epistemologia postmodernoa osatzen duten ideiekin, eta, bestetik, haren itzulpen praktikak ere literatura eta itzulpena ulertzeko modu postmoderno bati erantzuten diolako.
|
|
|
Aipu berezia merezi du, hain zuzen, latinezko poemak euskarara itzultzean Orixek
|
hartu
ohi zuen jarrerak. Iñigo Ruizek erakutsi zuen (Ruiz 1987a eta 1987c) Orixek jokabide desberdina izan zuela klasikoak (Virgilio, Horazio) itzultzean edo eliz kantuak euskaratzean, ziur aski bigarrenak kantatzeko zirelako.
|
|
|
Itzulpen irizpideari dagokionez, ikusi dugu nolako askatasuna
|
hartu
ohi zuen Orixek edozein testu mota euskaratzeko orduan. Zentzu horretan, bere aurreko euskal itzultzaileengandik dezente desberdintzen da.
|
|
|
Sarrionandiak autore eta itzultzaile kontzeptuak nahasteko egindako jolasak ere autorearen izaera sakratu hori zalantzan jartzeko ahalegin gisa ulertu behar dira. Testu apokrifoak berak itzulitako testuen ondoan jartzean, esaterako, bere egiletza ukatzen ari da, eta gogorarazten du testu baten osaketan autore batek baino gehiagok
|
hartu
ohi duela parte. Berak itzulitako testu batzuen itzultzailetzat fikziozko pertsonaiak jartzen dituenean ere antzeko ideiak iradokitzen ditu, hots, autore bakoitzakbeste autoreek idatzitako, itzulitako edota manipulatutako testuak irakurriz eta haietan oinarrituz idazten dituela bere testuak.
|
|
2021
|
|
|
23.2.2.2l [adjektiboa+ izan] predikatuak hirugarren pertsona generikoan bakarrik erabil daitezke da laguntzailearekin eta perpaus osagarria
|
hartu
ohi dute (edo horrelako perpausa ordezkatzen duen erakuslea): erraz izan, haizu izan, neke izan, posible izan, zilegi izan...
|
|
|
– Iritzi jarrerak adierazten dituzten predikatuek (e) n hartzen dute. Gertakaria modu ebentual edo gertagarrian agertzen dituzten iritzi perpausek (e) n menderagailua
|
hartu
ohi dute. Esan bezala, da kopula duten predikatuak izaten dituzte horrelakoek maiz gobernatzaile:
|
|
|
– Lokabe itxurako subjuntiboek eta gobernatzailetik nolabait bereiz daudenek (e) la menderagailua
|
hartu
ohi dute. Argi ikusten da bereizketa ondoko adibide parean, zeinetan bigarrenak daukan osagarria gobernatzailetik" bereiz":
|
|
|
Salbuespena adierazten dutenetan askotan perpaus nagusia ezezkoa izan ohi da, edo nolabaiteko kuantifikazioa adierazten duen elementuren bat aurkitzen dugu (inor, pluralak, dena...). Izan ezik en ezkerrean doan sintagmak perpausean dagokion atzizkia
|
hartu
ohi du, eta salbuespena, batzuetan, ergatiboarekin egiten dela dirudi, behin baino gehiagotan aurkitzen baita absolutiboan izan ezik en aurreko sintagma, nahiz ondokoa ergatiboan joan: Horixe egin zuen zu izan ezik beste edozeinek (Euskaltzaindiaren 16 araua).
|
|
|
Egoera mailako predikatuak hartzen dituzte jarri, ipini, gelditu, geratu eta utzi aditzek. Jarri eta ipini aditzek pertsonaren osasuna, gorputzaren itxura edo postura eta gogoaren egoera adierazten duten adjektiboak edo adberbioak
|
hartu
ohi dituzte gehienetan: Berri ona entzutean pozik jarri dira etxekoak; Gorri gorri ipini zen Peru jendaurrean hitz egiteko unean; June gaixo jarri da; Urduri jarri nintzen maitearen aurrean; Zutik ipini zen Miren; Etzanda jarri ginen.
|
|
|
Adibide hauetan ez dago benetako perpaus juntadurarik. Juntatu gabeko perpausetan agertzen da hor baina, lokailuek
|
hartu
ohi duten kokaleku eta inguru bertsuetan eta zeregin bertsua betez. Hortaz, perpausen arteko lotura semantikoa bideratzen du baina k adibide horietan; elkarketa edo juntadura sintaktikoa gauzatu gabe ordea, junta daitekeen bigarren perpausik ez baitago11.
|
|
|
Baina segituan ohartzen gara, bai komunztadurari dagokionez, bai intonazioari dagokionez, desberdintasunak badirela bi moldeen artean. Komunztadurari dagokionez, ezkerreko aditza falta denean, eskuineko perpauseko aditzak egitura osoa
|
hartu
ohi du kontuan (Jon Iruñera eta Miren Donostiara joan dira asteburu honetan), aurreranzko hustuketan ez bezala: joan dira aditza bi ‘perpausei’ edo bi juntagaiei dagokie, ez bigarrenari soilik.
|
|
|
11 Dirudi, iduri du eta ematen du aditzek ez diote subjektuari paper tematikorik ezartzen, eta predikatuaren subjektuak
|
hartu
ohi du leku hori. Azterketa sintaktiko zehatzagorako ikus Zabala 1993:
|
|
|
Oso hunkigarria izan da dena. AdjStzat
|
hartu
ohi dugu oso hunkigarria, determinatzailea gorabehera. Horrenbestez, hau dugu AdjSaren beste kokagune bat.
|
|
|
Talde foniko horren azentu gailurra galdegaiak darama eta hortik aurrera esaldia malda behera bezala doa (Mitxelena 1981). Aditzaren ezkerraldeko lehen posizioa
|
hartu
ohi du, beraz, galdegaiak; hau da, galde hitzak hartzen duen posizio bera. Bata bestearen ispilu dira galde hitza eta galdegaia hitzen ordenari dagokionez (de Rijk 1978).
|