|
2000
|
|
|
Eta Elbirarekin inozentziaren ertzetik bizi izan nituèn amoriozko mementu gogoangarri haiek ere, gohaingarri egin zitzaizkidan bat batean, haragikeriazko bekatu zital. Zeren eta berriro etorri baitzitzaizkidan bururat, ez ordea handik alde egiteko, baina bertan errotzeko, aita Bartolomeren hitzak, egun batzuk lehenago aintzakotzat
|
hartu
ez nituenak: " Neskatoak eta emaztekiak bekatu iturri dira, Ama Birjina izan ezik... eta Ama Birjinaren pareko emazteki guti batzuk izan ezik, nola baita zure ama.
|
|
|
Kristina aipatu ere ez Ttipik, nire susmoen frogagarri. Lehenago beti galdetzen zidan Kristinaz, nahiz eta inoiz elkar ongi
|
hartu
ez. Ohi nuenez, noiz ezkonduko ote zen galdegin nik eta, usadioan bezala, irribarre erdiz eta eskuei bigunki eraginez ihardetsi hark.
|
|
2002
|
|
|
Kontatu nion jazotakoa. Minik
|
hartu
ez nuenez gero, bere baitan barre murritz bat egin zuela uste dut.
|
|
|
EHNE sindikatua arrangura da, otsoei jazartzeko neurriak
|
hartu
ez eta artzainei behar zaien laguntza ematen ez zaielako.
|
|
|
Sara zalantzan egon zen,
|
hartu
ez hartu. Azkenean hartu egin zituen.
|
|
2003
|
|
|
Ez, don Justinianok ez du neurri berezirik
|
hartu
ez hartuko, ordena publikoa kinka larrian ikusten ez duen bitartean. " Garai batean bai, eroak etsai genitian, eta horregatik bidali nian ehorzlea eroetxera.
|
|
2004
|
|
|
Erabilera aukera urria duen hizkuntza bat ikasi izana larrutik ordaindu behar izan dute euskaldun berri anitzek. Hala ere, ordea, sehaskatik bertatik zetorkion ahozko mintzairaren ondarea kultura alorrera moldatzeko nekerik
|
hartu
ez duen euskaldun zahar ez gutxik ez du inolako lotsarik izaten hitz deitoragarriok jaurtikitzeko: –Zuek egiten duzuen euskara ez da benetakoa?.
|
|
|
Horrelako zerbait dagoela iruditu zait niri behintzat esentzialismo etnikoaren inguruan Urzainkiri isuri zaion horretan: Estatuaren eta Nazioaren arteko kidetasun eta komunztadura gogoan
|
hartu
ez izanak, ondorioz, nazio nortasunaren izate materiala eta sinbolikoa Estatuak dituen dohainen aldarean sakrifikatzea baitakar derrigorrez.
|
|
|
211 Urtzi Urrutikoetxea: . Eta konpromiso hori
|
hartu
ez, euskaratik eta euskararen kontura ondoen bizi izan direnak datozkigu abertzaleek ere badutela erruaren zati bat, patrimonializatu egin ei dutelako? (nik azpimarratua).
|
|
|
Eta halaxe egin zan askatasunaren eguna arte. Hori dala ta, suomitarrek ez zuten parte
|
hartu
ez Japon’en kontrako guduan 1904 ean, eta ez 1914 ekoan ere. Finlandiarrak, dana dala, kzar’ekin ahalik ongienik moldatzea erabaki zuten.
|
|
|
Semearena izandako gela itxi du, baita berea ere. Su txikian duen txokolateari bueltak ematen ari da behin eta berriz, behea
|
hartu
ez dezan. Orduan, egongelako erlojua sei kanpaitxo jotzen hasi da.
|
|
|
Izan ere, ongi bai ongi oroitzen nuen nola joan ziren Errealetik Barçara, nire aurretik, urte batzuk lehenago, Artola, Urruti, Alonso, Bakero eta Txiki Begiristain, eta nola haietako batek baino gehiagok arazoak izan zituen hainbat zaletu txuri urdinekin, batzuek traidoretzat ere
|
hartu
ez zituzten, bada! Nirea ez zen diferentea izan.
|
|
2006
|
|
|
Ama farora eramateko erabakia
|
hartu
ez balu, ordu honetan bulegoan egongo litzatekeela pentsatu du. Zigarroa hautsontzian uzten.
|
|
2007
|
|
|
Sabai hau dena paregabea litzateke Veneziaren autokontzientziaren estudio baterako: Volksgeistaren azalketa bat, hain sistematikoa eta osoa egiteko Herder edo Grimm-ek inoiz lana
|
hartu
ez duten bezalakoa.
|
|
|
Historia unibertsalaz mintzo baikara, subjektua historia unibertsala bera da; bera ari da bere burua egiten. Izpiritu nazional horiek ez dute batere interesik historiarentzat, historiak berak (kulturak, izpiritu unibertsalak)
|
hartu
ez dituen bitartean. Kulturaren edo izpirituaren historia unibertsalak egin du interesantea kulturarentzat izpiritu nazional italiarra (naturala); edo egin du historikoa izpiritu nazional frantses naturala, bestela bere naturaltasun zurrunean hor egon baitzitekeen betiera guztian, historia unibertsalarentzat interesik batere gabe (munduko herri gehienak,, historia gabekoak?, dauden bezala, Hegel-en ustean).
|
|
2008
|
|
|
Betean asmatu zuen aita kalonjeak, ukabilkadaren efektuak berehalakoak eta ezin nabariagoak izan baitziren Nataliaren baitan, kolorerik aspaldi
|
hartu
ez zutèn masailak piper gorria baino gorriago jarri ez zitzaizkion, bada! Ageriko seinale hark, ordea, ezkutuko kausa baten efektua behar zuen:
|
|
|
Aitorren sakelatik honen telefonoa atera du. Bertotik dei bat egin du bere telefonora, jotzen hasi eta
|
hartu
ez duena, eta gero deia ezabatu egin du. Bere telefonoa atera eta hor ageri da oraintxe Aitorrenetik egin duen dei galduaren zenbakia, Aitorrena, hain zuzen.
|
|
|
Atzoko ehiztariaren etxetik ere pasa gara, gaur dotore dotore dago eskopeta eskuan, eta argazkia egiteko eskatu dit. Emazteari ere aldamenean jartzeko esan diogu, irribarre egin digu eta atzo
|
hartu
ez zidan kola intxaurra hartu dio Gorettiri, araua hausteak dakarren pikardiaaurpegiz. Ehiztariaren etxe gainean harkaitz handia dago; gainetik faila ageri da alde batera, eta Begnematou ko ikuspegi zoragarria bestera.
|
|
|
Betean asmatu zuen aita kalonjeak, ukabilkadaren efektuak berehalakoak eta ezin nabariagoak izan baitziren Nataliaren baitan, kolorerik aspaldi
|
hartu
ez zutèn masailak piper gorria baino gorriago jarri ez zitzaizkion, bada! Ageriko seinale hark, ordea, ezkutuko kausa baten efektua behar zuen:
|
|
2009
|
|
|
Fabiola erregina eta gainontzeko guztiek ere aldegin zuten, ordea, eta eraikuntza haietatik oso gutxi geratzen ziren zutik. Udalak bere gain
|
hartu
ez zituenak eraitsiak izan ziren gehienak, haien lekuan turismo berriaren oldearentzako etxe sail garestiak egiteko. Negozio noblea hura, inondik inora ere.
|
|
|
–Ongi da, ongi da? , esan zion Adak, eten puntuetatik mehatxu bat eskegiz, Maria Bibianak igarri ez zuena, edo igarri arren aintzakotzat
|
hartu
ez zuena, ohetik jaiki eta Adari tapakiak kentzen zizkiola honela mintzatu baitzitzaion, irribarretsu:
|
|
|
Eta Adak luma hartu, baina
|
hartu
ez beste, orrian eratzan zuen.
|
|
|
Nataliak sekulakoak esan zizkidan arren? mari sorgintzat eta mari purtziltzat
|
hartu
ez ninduen, bada, baita beata santujaletzat ere!, hala eta guztiz ere, markes jauna Nataliaren alde lerratu zen, eta Andaluziara joan ziren biak biharamunean, gaur arte. Baina gaizki eginak beti jakiten dira, bide batetik ez bada bestetik, eta horrela jakin nuen markes jauna beste amorante batekin zebilela, deabruak eraman ditzala, eta Natalia ere auskalo nola ote dabilen, zurrutari emana, itxura batean, amoranteren bat ere ez ote duen, hortik atera kontuak, Aitaren eta Semearen?
|
|
|
areagotua; bazkalordua iritsi zen, eta Ada gizalegearen gutxieneko arauak betetzen saiatu zen, sekula ez hobeto esanda; esan nahi baita bere borondatearen ahalegin batez bete zituela: ...arte hartan gelditu balitzaio bezala, burua zatikatua zuelako, ausaz, zati bat Ana Kareninarekin, eta beste bat bazkaltiarrekin; arratsaldea ere berdintsu joan zitzaion, sukarrik gabeko sukarraren mende; ondorioak, baina, afalorduan ordaindu behar izan zituen, nabarmen ordaindu ere, Ada galduta bezala ibili baitzen, Ana Kareninarengandik afaltiarrengandik baino hurbilago, antza, erantzuteko tartea
|
hartu
ez ezik, gaizki ere erantzun baitzuen, bi aldiz gutxienez; batean, Teofilo Mariak igande arratsaldean lasterketa zirkuitura joateko gonbita luzatu zien anai arrebei, automobil lasterketak ikusteko, eta Adak, bere erantzun azkar bakarrean, erantzun zion:
|
|
|
Adak eta Txarok beren adiskidetasun hari ekin ziotenerako, etxean zegoen Teofilo Maria, Frantzian bi urte egin ondoren itzulia, han egin zuèn egonaldian gertatu zen, hain zuzen ere, aitaren eta Domingoren arteko haustura, Domingo etxetik alde egitera behartu zuena?, fabrikan berriro lanean hasteko, Frantziara joan aurretik ere lauzpabost urtetan aritu zen bezala, aitaren laguntzaile; Frantziara joan aurreko Teofilo Mariak, baina, ez zuen 1930eko udan itzulitakoarekin zerikusirik; edo bai, bazuen, izango ez zuen, bada!?, landare hazberri erabat errotu gabeak landare heldu guztiz errotuarekin zerikusia duen bezala, heldutasunak eta erroen neurriak, aldi berean, erabat bereizten badituzte ere: esan nahi baita Teofilo Maria, urterik urte eta esperientziaz esperentzia, bere buruan konfiantza hartuz joan zela, gero eta konfiantza handiagoa, harik eta, Frantziatik itzultzean, ordura arte
|
hartu
ez zituèn erantzukizunak hartzeko moduan sentitu zen arte.
|
|
|
ez baitzegoen dudarik bere semeek handia egin zutela, ez zekien arren zehatz mehatz zer egin zuten, semeen kontakizun hiperbolikoak fidagarriak ez zirelako; berak zuen, baina. Reginak?, gertatutakoaren errua, inork izatekotan, bere lekuan egon ez zelako: betartea beti bat eta beti serio, makila eskuan; arestian
|
hartu
ez zituèn neurriak hartzeko, ordea, berandu zen jadanik, eta, hala ere, hala eta guztiz ere?, gauza bat jakin nahi zuen, zehatz mehatz jakin nahi zuen gainera, bere burua zuritzeko gutxienez, eta orduan bere galdera egin zuen:
|
|
|
Zer esan nahi zuen, bada, aitak: langile hura munstro hutsa zela, gorria zelako?; ai, baina etxean ere izan zuen aitak seme bat, semetzat
|
hartu
ez zuena, beste munstro bat zelako, antza: Benjamin Maria!; orduan, baina, Domingo erreboltatu egin zen, buruan sartu ote zitzaion une hartan orbetarren historiari lotutako beste itzal hura, osaba Beñardoren izenaren oroitzapenetik zetorkiona???, eta, hala, bat batean zutitzen zela, aitzakia baten bila ote zebilkion inkontzientea, bere helburua eskuratzeko bidean??, aitari esan zion:
|
|
|
Ordu pare bat zeramatzaten hizketan, harmonian eta gero eta konfiantza handiagoan, baita, aldi berean, errespetu handiz ere, alkohola, ordu pare batean don Juliok kopa bakarra edan zuen eta Damasok hiru? hitzaren eragile bihurturik, antza; baina ausartago jokatzeko garaia ere heldu zen, ausaz. Damasok bazekien ordurako ezen mediku jauna, bere burua zientziazale amorratutzat zuena, ez zela klerikala, bere burua antiklerikaltzat ere
|
hartu
ez zuen arren?, eta hala, Damasok begirada zorroztu eta honako galdera hau egin zion:
|
|
|
komunista jainkogabe zikin haiek bezala? ...ak anaia. Damasori halaxe aitortu zion behintzat behin baino gehiagotan?, buruan itzal bat iltzatu baliote bezala; esan nahi baita Domingoren traizioak bere onetik ateratzen zuela Teofilo Maria, anaia madarikatua egoeraren erantzule egiterainoko jarreran, behin komunistak eta anarkistak zaku berean sartuz gero logika osoz ondoriozta baitzezakeen ezen Domingok ere bahiketan parte hartu zuela, parte
|
hartu
ez zuen arren, uholdeari lotzen zaion ur tanta oro, nola erditik hala bazterretik, uholdearen erantzule den legez; bazegoen, bestalde, ñabardura berri bat, ohiko egoerari eranstekoa eta ohikoa guztiz ezohiko bihurtzen zuena, gerra piztu berria ez baitzen txantxetako kontua, are gutxiago Teofilo Mariak irudikatzen zuen moduan: lubaki bat, eta lubakiaren bi aldeetara Domingo eta bera, aurrez aurre, elkar hiltzeko prest; nola izan zitekeen, baina, anaiak anaia hiltzea?; eta zergatik ez?; Teofilo Mariak ez baitzuen anaia anaiatzat ordurako, hain izan zen eskerga eta berealdikoa honen traizioa, Teofilo Mariak berak une hartan are traizioagotzat hartu zuena, ausaz, muturreko baldintzek, beheko solairutik zetorrèn oihu bat ere entzun zuen orduan, onik egingo ez ziona:
|
|
|
–Isilik eduki nauzu bilera osoan, damu arrastoren bat ikusten nizun ala ez, besoak zuri zabaltzeko prest. Baina ez, lapurtzat ere
|
hartu
ez nauzu, bada! Horrekin nahikoa ez, eta barre iraingarria ere egin didazu:
|
|
|
abioia, bat batean, abian jarri zenean, gero eta azkarrago, gero eta azkarrago, lehertzera ere bazihoala iruditu zitzaion Domingori, une batez?, harik eta, hiruzpalau jauziren ondotik, hegan egin zuen arte; bazihoazen, halatan, hotsak eta harrabotsak, eta, joan zihoazen neurrian, Domingok espazio bat aurkitu zuen, non arnasa hartu baitzuen, gero eta arnasaldi beteagoetan: arnasa
|
hartu
ez ezik, korrika ere egin zezakeen, apika, mirari baten atzetik egin daitekeen moduan, zuhaitz bat airean jartzeak ez baitzuen, ausaz, beste izenik merezi!?, eta orduan, akzio bati bere neurriko erreakzioa darraiolako edo, hotsek inguratua egon zenak, adrenalina ere uholde bat zen jada, odolbideetan hedatua eta barreiatua, hots egin zuen?
|
|
|
potroak, batez ere!?, eta berak, Domingok ez bezala, ez zituela, alor hartan behintzat ez: ...ariok, izan ere, noiznahi irudika zezakeen bere burua gerra batean, fusila eskuan hartuta etsaiari aurre egiten, baina, halakoetan ere, oinez irudikatzen zuen, airean nekez; beste datu bat ere erabil zezakeen Nazario Orbek memento haietan, apika Domingo, ipurtarin hutsa eta menderagaitza zirudiena, guztiz mende agertzen baitzitzaion noiznahi, bere iparraren jabe behingoz, egun batean eredutzat ere
|
hartu
ez zuen, bada, anai arrebek haren etsenplua jarrai zezaten!; eta orain zer, galdetu zion Nazariok bere buruari, menturaz?, saririk gabe utzi behar ote dugu mutila?; jakin ere bazekien, halaber, jakingo ez zuen, bada!?, fabrika zela orbetarren ezaugarri nagusia, eta errealitate hartara makurtu behar zuela orbetar bakoitzak bere nahia eta borondatea, interes partikularrak interes orokorren zerbitzu... ez ote zegoen erdibiderik?
|
|
|
Reginak, halere, jertseak izugarri gustatzen zitzaizkiolako edo, berezko gustuen eta aita kalonjeak ezartzen ziòn irizpide moralaren arteko alternatiba behar zuen Reginak korapilo eta auzi?, ez zion Adari haiek egitea debekatu, nola, bada, baldin eta Nazario ere aurka azaldu bazitzaion auzi hartan?, hartu ere,
|
hartu
ez zituen, bada, senarrak kalonje jaunaren hitzak txistetzat!?, eta, hala eta guztiz ere, hiritarren jertseak pausalekutzat hartu zituztèn txoriak eta tximeletak gutxitzen hasi ziren handik aurrera, gutxitzen eta gutxitzen, dendarien eta bezeroen eskaria hutsean gelditu zen arte, negurik gorrienak, bat batean, hiriko jertseak hartu balitu bezala, tximeletak eta txoriak aienatuz; Adak ez zekien zer gertatu zen, baina ez zuen dudarik Elizak bazuela hartan zerikusirik, debeku ofizialik zabaldu ez zen arren; eta orduan, inoiz baino hobeto ulertu zuen, ausaz, Domingoren iritzia, Ada bisitan joan zitzaiòn garaian ahoskatua eta bere pentsamoldearen ispilu zena:
|
|
|
Alde batetik, lotsa ematen dit, baina, bestetik, kontatu egin behar dizudala sentizen dut, eta kontatu egingo dizut, Maria Bibianak eskura eman zidàn zure lehen karta hartatik hasita? hura eskuetan
|
hartu
ez beste, urduri nengoen, eta mugimendu inkontziente bat izan zen, nik uste?, kartazalaren goiko angeluei eraginez aritu bainintzen, igurtzika, bi hatz lodiez baliatuta, Maria Bibianak eta biok hizketan geniharduen bitartean; zure geroko kartekin, baina, lehenengoa ez beste guztiak nebaren etxean jaso ditut?, beste era batean jokatu nuen, anaiaren etxetik gurera iritsi eta atetik sartu ahala irek... halaxe egon nintzen minutu batean gutxienez, aizu, gutuna irakurri aitzin!
|
|
|
Henrikek, halakoetan, gupidarik batere ez zuen nornahiren aitzinean zernahi errateko. Kargu
|
hartu
ez ezik, gure erregek gustuko zuen bere ganberazaina apaltzea izengoiti irrigarriak ezarriz. Parisko bidean, Johañe Ixerdi erraten hasi zitzaion, udako beroan izerdi turrustak aterarazten baitzizkion bere nagusiaren gogo apetatsua egin beharrak.
|
|
|
Taxilariak, etsita, kale guztiak berdin daudela esan dio kazetariari, ezin duela gehiago hurreratu. Kazetaria amorruz dago, metroa
|
hartu
ez izana ezin du burutik kendu. Zortzi geltoki zituen Anton Martineraino, ordu laurden bat hor nonbait.
|
|
|
Entrenatzaile gisa ez ezik, pertsona gisa ere miresgarria da Coleman, giza konplexutasuna ezkutatzeko lanik
|
hartu
ez duen heinean. Realaren datorren urteko zuzendaritzak ederki asmatuko luke Coleman atxikiko balu.
|
|
|
Adak eta Txarok beren adiskidetasun hari ekin ziotenerako, etxean zegoen Teofilo Maria, Frantzian bi urte egin ondoren itzulia –han egin zuèn egonaldian gertatu zen, hain zuzen ere, aitaren eta Domingoren arteko haustura, Domingo etxetik alde egitera behartu zuena–, fabrikan berriro lanean hasteko, Frantziara joan aurretik ere lauzpabost urtetan aritu zen bezala, aitaren laguntzaile; Frantziara joan aurreko Teofilo Mariak, baina, ez zuen 1930eko udan itzulitakoarekin zerikusirik; edo bai, bazuen –izango ez zuen, bada! –, landare hazberri erabat errotu gabeak landare heldu guztiz errotuarekin zerikusia duen bezala, heldutasunak eta erroen neurriak, aldi berean, erabat bereizten badituzte ere: esan nahi baita Teofilo Maria, urterik urte eta esperientziaz esperentzia, bere buruan konfiantza hartuz joan zela, gero eta konfiantza handiagoa, harik eta, Frantziatik itzultzean, ordura arte
|
hartu
ez zituèn erantzukizunak hartzeko moduan sentitu zen arte.
|
|
|
Baina belarritxoen kontu hori adierazteko, sekretu bat kontatuko dizut, nik zure kartak hartzeko eta irakurtzeko dudan jarrerarekin lotuta dagoena. Alde batetik, lotsa ematen dit, baina, bestetik, kontatu egin behar dizudala sentizen dut, eta kontatu egingo dizut, Maria Bibianak eskura eman zidàn zure lehen karta hartatik hasita... hura eskuetan
|
hartu
ez beste –urduri nengoen, eta mugimendu inkontziente bat izan zen, nik uste–, kartazalaren goiko angeluei eraginez aritu bainintzen, igurtzika, bi hatz lodiez baliatuta, Maria Bibianak eta biok hizketan geniharduen bitartean; zure geroko kartekin, baina –lehenengoa ez beste guztiak nebaren etxean jaso ditut–, beste era batean jokatu nuen, anaiaren etxetik gurera iritsi eta ate... halaxe egon nintzen minutu batean gutxienez, aizu, gutuna irakurri aitzin!
|
|
|
" Isilik eduki nauzu bilera osoan, damu arrastoren bat ikusten nizun ala ez, besoak zuri zabaltzeko prest. Baina ez, lapurtzat ere
|
hartu
ez nauzu, bada! Horrekin nahikoa ez, eta barre iraingarria ere egin didazu:
|
|
|
Reginak, halere, jertseak izugarri gustatzen zitzaizkiolako edo –berezko gustuen eta aita kalonjeak ezartzen ziòn irizpide moralaren arteko alternatiba behar zuen Reginak korapilo eta auzi–, ez zion Adari haiek egitea debekatu –nola, bada, baldin eta Nazario ere aurka azaldu bazitzaion auzi hartan?, hartu ere,
|
hartu
ez zituen, bada, senarrak kalonje jaunaren hitzak txistetzat! –.. eta, hala eta guztiz ere, hiritarren jertseak pausalekutzat hartu zituztèn txoriak eta tximeletak gutxitzen hasi ziren handik aurrera, gutxitzen eta gutxitzen, dendarien eta bezeroen eskaria hutsean gelditu zen arte, negurik gorrienak, bat batean, hiriko jertseak hartu balitu bezala, tximeletak eta txoriak aienatuz; Adak ez z... sinesten zuela Jainkoagan, baina ez Elizan.
|
|
|
–Ongi da, ongi da... –esan zion Adak, eten puntuetatik mehatxu bat eskegiz, Maria Bibianak igarri ez zuena, edo igarri arren aintzakotzat
|
hartu
ez zuena, ohetik jaiki eta Adari tapakiak kentzen zizkiola honela mintzatu baitzitzaion, irribarretsu:
|
|
|
Eta Adak luma hartu, baina
|
hartu
ez beste, orrian eratzan zuen.
|
|
|
...a gero eta konfiantza handiagoan, baita, aldi berean, errespetu handiz ere, alkohola –ordu pare batean don Juliok kopa bakarra edan zuen eta Damasok hiru– hitzaren eragile bihurturik, antza; baina ausartago jokatzeko garaia ere heldu zen, ausaz –Damasok bazekien ordurako ezen mediku jauna, bere burua zientziazale amorratutzat zuena, ez zela klerikala, bere burua antiklerikaltzat ere
|
hartu
ez zuen arren–, eta hala, Damasok begirada zorroztu eta honako galdera hau egin zion:
|
|
|
zer ikusi ote zuen, bada, Teofilo Mariak?; argi sortaren baitan dantzan egiten zutèn hauts partikulak ikusi ote zituen, oroitarazten ziotenak ezen gizona –Memento homo, quia pulvem eris et in pulvem reverteris esaten zien apaizak eliztarrei Hausterre egunean– hautsetik hautserako bidean galdutako izakia zela?; hauts partikula haien artean bazegoen, baina, alderik, argiak hartuak baitziren batzuk –ikusgarriak–, eta ilunak hartuak –ikusi ere egiten ez zirenak– besteak: ...u2013Damasori halaxe aitortu zion behintzat behin baino gehiagotan–, buruan itzal bat iltzatu baliote bezala; esan nahi baita Domingoren traizioak bere onetik ateratzen zuela Teofilo Maria, anaia madarikatua egoeraren erantzule egiterainoko jarreran, behin komunistak eta anarkistak zaku berean sartuz gero logika osoz ondoriozta baitzezakeen ezen Domingok ere bahiketan parte hartu zuela, parte
|
hartu
ez zuen arren, uholdeari lotzen zaion ur tanta oro, nola erditik hala bazterretik, uholdearen erantzule den legez; bazegoen, bestalde, ñabardura berri bat, ohiko egoerari eranstekoa eta ohikoa guztiz ezohiko bihurtzen zuena, gerra piztu berria ez baitzen txantxetako kontua, are gutxiago Teofilo Mariak irudikatzen zuen moduan: lubaki bat, eta lubakiaren bi aldeetara Domingo eta bera, aurrez aurre, elkar hiltzeko prest; nola izan zitekeen, baina, anaiak anaia hiltzea?; eta zergatik ez?; Teofilo Mariak ez baitzuen anaia anaiatzat ordurako, hain izan zen eskerga eta berealdikoa honen traizioa, Teofilo Mariak berak une hartan are traizioagotzat hartu zuena, ausaz, muturreko baldintzek –beheko solairutik zetorrèn oihu bat ere entzun zuen orduan, onik egingo ez ziona:
|
|
|
" Dinamita!, plap, dinamita!, plap...", ehungailua utzi –burmuinak eztanda egiteko puntuan behar zituen, antza– eta liburua hartu zuen, halako batean; ezin izan zuen utzi!; hitz batek hurrengora baitzeraman eta orri batek hurrengora, eszenen sekuentzia hordigarrian; horditurik bezala baitzegoen, zinez, zainetan zuèn alkohola beste alkohol bat zen arren, irrika itsuen sotoetan zetzana, agian, eta arimaren joan etorriei lotutako sukarrik gabeko sukar bat eragiten ziona, jakin minak –orain zer egingo ote du honek, eta gero zer egingo ote du horrek, pertsonaiak arauak haustera eramaten zituztèn pasio saihestezinen mende– areagotua; bazkalordua iritsi zen, eta Ada gizalegearen gutxieneko arauak betetzen saiatu zen, sekula ez hobeto esanda; esan nahi baita bere borondatearen ahalegin batez bete zituela: ...arte hartan gelditu balitzaio bezala, burua zatikatua zuelako, ausaz, zati bat Ana Kareninarekin, eta beste bat bazkaltiarrekin; arratsaldea ere berdintsu joan zitzaion, sukarrik gabeko sukarraren mende; ondorioak, baina, afalorduan ordaindu behar izan zituen, nabarmen ordaindu ere, Ada galduta bezala ibili baitzen, Ana Kareninarengandik afaltiarrengandik baino hurbilago, antza, erantzuteko tartea
|
hartu
ez ezik, gaizki ere erantzun baitzuen, bi aldiz gutxienez; batean, Teofilo Mariak igande arratsaldean lasterketa zirkuitura joateko gonbita luzatu zien anai arrebei, automobil lasterketak ikusteko, eta Adak, bere erantzun azkar bakarrean, erantzun zion:
|
|
|
Zer esan nahi zuen, bada, aitak: langile hura munstro hutsa zela, gorria zelako?; ai, baina etxean ere izan zuen aitak seme bat, semetzat
|
hartu
ez zuena, beste munstro bat zelako, antza: Benjamin Maria!; orduan, baina, Domingo erreboltatu egin zen –buruan sartu ote zitzaion une hartan orbetarren historiari lotutako beste itzal hura, osaba Beñardoren izenaren oroitzapenetik zetorkiona...? –, eta, hala, bat batean zutitzen zela –aitzakia baten bila ote zebilkion inkontzientea, bere helburua eskuratzeko bidean? –, aitari esan zion:
|
|
|
batetik, izan ere, ezin alaiago behar zuen, hain ikusten zituen neska mutilak alai eta umoretsu, baina bestetik, bere eginbeharrean fin ibili ez zelako susmopean behar zuen, bere lasaikeria hura Ernestinarekin konpartitzeko moduan bazegoen ere... ez baitzegoen dudarik bere semeek handia egin zutela, ez zekien arren zehatz mehatz zer egin zuten, semeen kontakizun hiperbolikoak fidagarriak ez zirelako; berak zuen, baina –Reginak–, gertatutakoaren errua, inork izatekotan, bere lekuan egon ez zelako: betartea beti bat eta beti serio, makila eskuan; arestian
|
hartu
ez zituèn neurriak hartzeko, ordea, berandu zen jadanik... eta, hala ere –hala eta guztiz ere–, gauza bat jakin nahi zuen, zehatz mehatz jakin nahi zuen gainera, bere burua zuritzeko gutxienez, eta orduan bere galdera egin zuen:
|
|
|
esan nahi baita tentsioa metatuz eta metatuz joan zitzaiola Domingori –haren aurpegierak ez zuen zalantzarako tarterik uzten–, giharrak eta zelula guztiak elektrizatuz, gorputzaren berezko erresistentzia gutxiagotuz... abioia, bat batean, abian jarri zenean, gero eta azkarrago, gero eta azkarrago –lehertzera ere bazihoala iruditu zitzaion Domingori, une batez–, harik eta, hiruzpalau jauziren ondotik, hegan egin zuen arte; bazihoazen, halatan, hotsak eta harrabotsak, eta, joan zihoazen neurrian, Domingok espazio bat aurkitu zuen, non arnasa hartu baitzuen, gero eta arnasaldi beteagoetan: arnasa
|
hartu
ez ezik, korrika ere egin zezakeen, apika, mirari baten atzetik egin daitekeen moduan –zuhaitz bat airean jartzeak ez baitzuen, ausaz, beste izenik merezi! –, eta orduan, akzio bati bere neurriko erreakzioa darraiolako edo, hotsek inguratua egon zenak –adrenalina ere uholde bat zen jada, odolbideetan hedatua eta barreiatua– hots egin zuen... baita oihu ere –oihu luze ozen... aita espiritualak iragarri bezala, pilotua izango zen noizbait, izango ez zen, bada...!; gero, pilotuak airean bizpahiru bira egin ondoren –orbetarrek behetik agurtzen zuten eskuz, mila garrasiren artean–, pista berean lur hartu zuen; Domingok bazekien, bai, lur hartzea aireratzea baino arriskutsuago zela, pilotuak ere ederki baieztatu zion hura ordu laurden bat lehenago, baina lur hartzerakoan ez zuen antzeko emoziorik sentitu, aireratzerakoan emozio guztiak sentitu zituelako, beharbada; azkenik, monoplaza gelditu eta pilotua aparatutik irten zenean, orbetar guztiak inguratu zitzaizkion txaloka eta bibaka, pilotuak eskua jaso eta buruarekin esker oneko keinuak egiten zituen bitartean; gero, abioiari begiratu eta guztiek entzuteko moduan esan zuen:
|
|
|
potroak, batez ere! –, eta berak, Domingok ez bezala, ez zituela, alor hartan behintzat ez: ...ariok, izan ere, noiznahi irudika zezakeen bere burua gerra batean, fusila eskuan hartuta etsaiari aurre egiten, baina, halakoetan ere, oinez irudikatzen zuen, airean nekez; beste datu bat ere erabil zezakeen Nazario Orbek memento haietan, apika Domingo, ipurtarin hutsa eta menderagaitza zirudiena, guztiz mende agertzen baitzitzaion noiznahi, bere iparraren jabe behingoz, egun batean eredutzat ere
|
hartu
ez zuen, bada, anai arrebek haren etsenplua jarrai zezaten!; eta orain zer –galdetu zion Nazariok bere buruari, menturaz–, saririk gabe utzi behar ote dugu mutila?; jakin ere bazekien, halaber –jakingo ez zuen, bada! –, fabrika zela orbetarren ezaugarri nagusia, eta errealitate hartara makurtu behar zuela orbetar bakoitzak bere nahia eta borondatea, interes partikularrak inter...
|
|
|
Baina hara zer diren gauzak: Nataliak sekulakoak esan zizkidan arren... mari sorgintzat eta mari purtziltzat
|
hartu
ez ninduen, bada, baita beata santujaletzat ere!, hala eta guztiz ere, markes jauna Nataliaren alde lerratu zen, eta Andaluziara joan ziren biak biharamunean, gaur arte. Baina gaizki eginak beti jakiten dira, bide batetik ez bada bestetik, eta horrela jakin nuen markes jauna beste amorante batekin zebilela, deabruak eraman ditzala, eta Natalia ere auskalo nola ote dabilen, zurrutari emana, itxura batean, amoranteren bat ere ez ote duen, hortik atera kontuak, Aitaren eta Semearen...
|
|
2010
|
|
|
salatu ere bai aitari edo Teofilo Mariari, edo autoritate zibil eta eklesiastikoari; begiratu ere, zorrotz begiratuko nizun, adarrak ote zenituen, isatsa ote zenuen, deabruzko zernahi?; are gehiago: ...rri guztiak, itsu dagoenak ikusi nahi izaten duena ikusten baitu hondarrean, hain da bortitza irrika irrikatsuen ahalmena, errealitate objektiboa subjektibo bihurtu eta hura guztiz itxuraldatzen duena; aldiz, neure ibilbidea egina bainuen zurea jaso nuenerako, kontzeptu hutsalen jantzirik barrokoenetatik biluztasunera, bestelakoa izan zen nire erreakzioa; ez dizut esango, hala ere, batzuetan minik
|
hartu
ez nuenik, ezta, noizean behin, sutan jarri ez nintzenik ere, indioen kontu horrekin, adibidez, ikusi duzu??, baina, senti nezakeèn amorruaren gainetik, barru barrutik atera zitzaizkidan esker oneko hitzak:
|
|
|
–Barkatu, baina ni ohera noa??, izebak, pazientzia galduta. Eta izeba bazihoan eta bazihoan jangelatik, eta aitak, eztabaidan parte
|
hartu
ez zuen arren, hari amaiera distiratsu bat emateko moduan egon zitekeen, kopa berriro altxatu, izeba Ernestina asko estimatzen zuen arren, semearen eta etxeko etorkizunaren alde atera behar zuen derrigor:
|
|
|
Eta maila batean erromantiko bat bazen ere, ez zen zu bezalakoa, oinarri zientifikoa zuèn erromantizismoan sinesten baitzuen gehienik ere, geroxeago azalduko dizut puntu horri buruz zer esan nahi dizudan. Berari entzun nion lehen aldiz Freuden izena. Espainian artean ez zen hain ezaguna, haren obra 1924tik aurrera itzultzen hasi baitziren?, eta berari entzun, halaber, mediku psikiatra ospetsuaren ikerketek gizonaren ezagutzan garrantzi ikaragarria izango zutela, Barojak aurrerago erakutsiko zuèn iritziaren aurka, pedante fantasiosotzat
|
hartu
ez zuen, bada, Berako idazleak austriar doktore jakintsua!
|
|
|
Hitz hura esan ahala ohartu nintzen izeba iraindu nuela, zeharka bazen ere. Izebak, baina, iraina aintzakotzat
|
hartu
ez eta honela esan zidan: –Jakin min izugarria duzu, baina mundu honetan ez dago guztia jakiterik.
|
|
|
Otegi: . Guk, bi hildakorekin, eta hildakorik egon gabe ere, ikusten genuen halako egoera batean eta erakundea halako ekintzak eginez ezinezkoa zela jarraitzea, eta orduan beharrezkoa zela momentu horretara arte
|
hartu
ez genituen erabaki batzuk hartzea. Egoera nahiko katastrofikoa zen.
|
|
|
ETAren irakurketaren arabera, prozesua krisi egoera nabarmen batean murgildu da. Euskal Herriari marko demokratikoa aitortzearen bidean erabaki sakonik
|
hartu
ez duten alderdi politikoen jokabide zekena dago krisi egoera horren iturburuan.
|
|
|
Ez lo
|
hartu
ez ihes egin ezin duen
|
|
|
Umeak bata bestearen etxean ibili ohi ziren, naturaltasun osoz, eta aldameneko bizilaguna konfiantzazkoa baldin bazen gutxien uste zenuenean sartuko zitzaizun etxera, hau zela edo bestea zela. Baina ni ez nintzen etxe hartan inoiz izan, eta ustekabeko bisitaria nola
|
hartu
ez zekiela zegoen emakumea, eskuak mantalean igurzten zituela.
|
|
|
"(...) De la dulce Inmaculada/ Que a la diestra del altar,/ Sobre blanquísima peana,/ Luciendo cerúleo manto(...)/ Blanco lirio de nítida corola/ Que en el mundo del fango germinó(...)" idatzi zuen Arruti frantziskotar kideak mende hasiera hartan! —, eta auskalo zer beste egingo ez ote nuen... salatu ere bai aitari edo Teofilo Mariari, edo autoritate zibil eta eklesiastikoari; begiratu ere, zorrotz begiratuko nizun, adarrak ote zenituen, isatsa ote zenuen, deabruzko zernahi...; are gehiago: ...rri guztiak, itsu dagoenak ikusi nahi izaten duena ikusten baitu hondarrean, hain da bortitza irrika irrikatsuen ahalmena, errealitate objektiboa subjektibo bihurtu eta hura guztiz itxuraldatzen duena; aldiz, neure ibilbidea egina bainuen zurea jaso nuenerako, kontzeptu hutsalen jantzirik barrokoenetatik biluztasunera, bestelakoa izan zen nire erreakzioa; ez dizut esango, hala ere, batzuetan minik
|
hartu
ez nuenik... ezta, noizean behin, sutan jarri ez nintzenik ere —indioen kontu horrekin, adibidez, ikusi duzu... —, baina, senti nezakeèn amorruaren gainetik, barru barrutik atera zitzaizkidan esker oneko hitzak: " Eskerrik asko, Damaso".
|
|
|
Hitz hura esan ahala ohartu nintzen izeba iraindu nuela, zeharka bazen ere. Izebak, baina, iraina aintzakotzat
|
hartu
ez eta honela esan zidan: " Jakin min izugarria duzu, baina mundu honetan ez dago guztia jakiterik.
|
|
|
" Barkatu, baina ni ohera noa...", izebak, pazientzia galduta. Eta izeba bazihoan eta bazihoan jangelatik, eta aitak —eztabaidan parte
|
hartu
ez zuen arren, hari amaiera distiratsu bat emateko moduan egon zitekeen— kopa berriro altxatu —izeba Ernestina asko estimatzen zuen arren, semearen eta etxeko etorkizunaren alde atera behar zuen derrigor: bere buruaren alde, azken batean! — eta ozen bai ozen esan zuen:
|
|
|
Eta maila batean erromantiko bat bazen ere, ez zen zu bezalakoa, oinarri zientifikoa zuèn erromantizismoan sinesten baitzuen gehienik ere, geroxeago azalduko dizut puntu horri buruz zer esan nahi dizudan. Berari entzun nion lehen aldiz Freuden izena —Espainian artean ez zen hain ezaguna, haren obra 1924tik aurrera itzultzen hasi baitziren—, eta berari entzun, halaber, mediku psikiatra ospetsuaren ikerketek gizonaren ezagutzan garrantzi ikaragarria izango zutela, Barojak aurrerago erakutsiko zuèn iritziaren aurka, pedante fantasiosotzat
|
hartu
ez zuen, bada, Berako idazleak austriar doktore jakintsua!
|
|
2011
|
|
|
Baina aferari buruzko iritzi bat eskatu didazue, eta hauxe duzue, adarretarik ibili gabe: zuek, Gisela eta Odilia, duda handiak dituzue, haurra
|
hartu
ez hartu. Hala ere, zuek hartzen ez baduzue, Alejandrok hartuko du, hori erran du berak oraintxe.
|
|
|
Zein ederra! Ireki ezazu hogeita hamabigarren orria», hura izua Maryrena, andereñoak krisantemoa batere aintzat
|
hartu
ez, diosalari erantzun ez, eta ahots izoztu batez esan zionean:
|
|
|
telefonoak joka jarraitu du eta nik balkoitik begiratu diot egunari, ea zerbait eskaintzen duen; polenez horiturik dago zorua. Isildu ditut telefonoaren intziriak,, ez diot erantzungo?, hiru egun telefonorik
|
hartu
ez diodala; ez du mezurik utzi. Eta orain zer?
|
|
|
–Kafetegi batean topo egin bagenu bezala eta ez allanamiento de morada gori baten erdian. Itxura sinpatikoa zuen, energikoa eta osasuntsu, eta Lurrek aste osoan telefonorik
|
hartu
ez ziolako etorri zen, ez, aquaparkean ere ez zuten hitz egin. Aquaparkean zebilela egia esan nik deitu nion, baina ez dakit Lur komunean zegoen egin nuenean.
|
|
|
–Drogazaletasuna sendatzeko sartu zen zure anaia klinika horretan. Drogak
|
hartu
ez ezik salerosi ere egiten ditu?
|
|
|
Trenbidea karrikaren erditik igarotzen zen, asfaltotik zortzi bat metrotara. Mikel biziki poztu zen metroa
|
hartu
ez izanaz. Kartel batean irakurri zuen Landsberger Allee n zeudela.
|
|
2012
|
|
|
Veraren gaia atera nahi zenuen, aitaren etxera sartu zinen momentutik ezin zenuen burutik kendu. Baina ez zenekien nola egin prestatutako zerbaiten itxura
|
hartu
ez zezan. Beldurra ematen zizun aitak Verari buruz zekiena entzuteak?
|
|
|
Neure buruaren ardura
|
hartu
ez nuenekoa
|
|
|
Mirenek arratsaldeko bostetan deitu zion. Neskaren zenbakia mugikorreko pantailan ikusita,
|
hartu
ez hartu egon zen Jon. Urduri zegoen, eta ez zuen inorekin hitz egiteko gogorik.
|
|
|
Maiz gertatzen da, gaiarekin zerikusirik ez duten pertsonekin hitz egitean, orduantxe irekitzen zaigula beste ikuspegi bat begi aurrean. Aintzat
|
hartu
ez dugun ikuspuntua. Hori izan zen Andreasi gertatu zitzaiona.
|
|
|
–Eta damutzen al zara erabakia
|
hartu
ez izanaz?
|
|
|
Ni, ordea, nazkatuta nengoen eta, iaz
|
hartu
ez nituen opor egunak aprobetxatuta, Italiara alde egitea erabaki nuen. Marcoren lanbide berriari buruz gehiago jakin nahi nuen, eta, noski, Fabbio misteriotsu haren berri ere bai.
|
|
|
Hala bazen, aurkitu zutenean ba al zuen soinean baten bat? Horiek guztiak galdera garrantzitsuak dira, ikerketa egiterakoan kontuan
|
hartu
ez direnak; eta badira antzeko garrantzia duten beste gauza batzuk ere, arretarik batere eskaini ez zaienak. Geurok saiatu behar dugu galdera horiei erantzuten.
|
|
|
Jauzi egin eta, arriskua kontuan hartu gabe, jantzi bezain laster kanpora joan nintzen, nire zuhaizti txikian zehar, eta bide batez esango dut ordurako baso sarria zela; esan dudan bezala, arriskua kontuan
|
hartu
ez, eta armarik gabe irten nintzen, ohitura ez nuen arren; baina harri eta zur geratu nintzen, itsasora begiratu eta, legoa eta erdi ingurura, uharterantz zetorren txalupa bat ikusi nuenean, ahari bizkarra esaten genion haize oihala zeramana, eta, haizea alde zekartenez gero, uhartera erraz hurbiltzen ari zena. Gainera, berehala ikusi nuen ez zetorrela hondartza aldetik, uhartearen hegoaldeko muturretik baizik.
|
|
|
Baina ez zen horrelakorik gertatu, eta denbora luzean egon ginen zain, zein erabaki
|
hartu
ez genekiela. Azkenean, esan nien ez zegoela, nire ustez, zereginik gaua egin arte, eta orduan, txalupara ez baziren itzultzen, agian bideren bat aurkituko genuela haien eta itsasertzekoen artean kokatu, eta trikimailuren baten bidez, txalupakoak hondartzara etorrarazteko.
|
|
|
Hura proposamen egokia izan zitekeen, esan beharra daukat, bere eskuetan eta berak zaintzeko egoitzarik eta lursailik ez lukeen edonorentzat, batez ere indar handirik
|
hartu
ez bazuten edota dirutza handi samarra bertan ezarrita ez bazuen. Baina niretzat, gizartean ongi ezarrita egonda, hasitako lanean beste hiruzpalau urtetan aurrera egitea eta beste ehun librak Ingalaterratik bidalaraztea beste zereginik ez nuela, eta gainera, garai horretan, diru kopuru txiki bat erantsita ia hiru edo lau mila libra esterlina bilduta izango nituela, eta gora egiteko aukera izanda gainera; nire egoeran, bidaldi horretan pentsatzea inoiz inori lepora lekiokeen zentzugabekeriarik handiena egitea zen.
|
|
|
Baina haize oihala nire zeregin berezia zen. Banekien oihal zaharrak banituela horretarako adina, edo, gutxienez, haize oihal zahar puskak; baina, nire ondoan hogeita sei urte egin ondoren, eta haiek zaintzeko ardura berezirik
|
hartu
ez nuenez gero, ez baitzitzaidan inoiz bururatu horrelako erabilerarik izango zutenik, zalantzarik ez nuen denak ustelduta egongo zirela, eta gehienak hala zeuden. Hala ere, bi ale aurkitu nituen itxura nahiko onekoak, eta haiekin hasi nintzen lanean.
|
|
|
Baina beste saio bat gainditu nuen oraindik, Jainkoaren ardurak erabakia baitzuen, horrelakoetan gertatu ohi den bezala, ni inolako aitzakiarik gabe uztea. Izan ere, jasandako gertaeraren aurrean atzera egiteko erabakirik
|
hartu
ez baldin banuen, hurrengoa norainokoa zen ikusita, izakirik gaiztoenak eta ankerrenak ere haren arriskua aitortu eta errukia eskatuko zukeen.
|
|
|
Orduan mundu guztia hasi zen aprobetxatzen. Mademoiselle Lempereurek sei hilabetetako lezioak galdatu zituen, Emmak batño bera ere inoiz
|
hartu
ez zuen arren (Bovaryri erakutsi zion faktura ordaindu hura gorabehera): bi emakumeen arteko itun bat zen; liburuen alokatzaileak hiru urtetako harpidetzarena galdatu zuen; Rolet atsoak hogeiren bat gutunen ordainketa galdatu zuen; eta, Charlesek argibideak eskatu zizkionez, hau erantzuteko fintasuna eduki zuen:
|
|
|
Charlesek gutuna erakutsi zion, non kontatzen baitzuen bere amak gertaturikoa, inolako hipokrisia sentimentalik gabe. Bakar bakarrik, bere senarrak erlijioaren laguntzak
|
hartu
ez izana auhendatzen zuen, Doudevillen hil baitzen, kalean, kafetegi bateko atarian, ofiziale ohiekiko bazkari patriotiko baten ondoren.
|
|
2013
|
|
|
Akaso hori da hegazkinik
|
hartu
ez duen arrazoia.
|
|
|
Kotxea
|
hartu
ez bagenu; Mikelek beste herri hartako festak zirela esan ez balit; etxera joateko autobusa hartu banu. Hipotesiek betetzen dute nire paranoia, nire eromena, nire bizitza kondizionala eta nire balizko bizitzako puzzlea osatzen uzten ez didan egoera konstante hau.
|
|
|
Kontua da ez dela galdera hori bakarrik, balizko ondorio guztiak ere hor ditut, materia gris hilezkorrean iltzatuta. Kotxea
|
hartu
ez bagenu, ez ginen herriaren sarrerako leku hartatik pasatuko, eta hortik aurrera gertatu zen guztia ez zen gertatuko. Iragana ke bihurtzen ari da, baina kea berriro ere bueltan dator, tximiniatik behera.
|
|
|
Badakit zu ere konturatu zarela. Kotxea
|
hartu
ez bagenu, ez zinen orain zauden bezala egongo, ez zen diskoa abesti berdinean katigatuta geldituko eta ez zen sirena hotsa nire ametsetan azalduko. Zure ametsak egun hartatik aurrera nolakoak diren ez badakit ere, sirena hotsa gorroto duzula badakit.
|
|
|
Postura honetan egoteak adieraziko du norbait azaltzen denean prest nagoela norbait horrengana oinez abiatzeko. Eta horrek indar bat ematen dit barruan, itxaropena islatzen duen aurpegian dezepzioa azaltzea ekiditen duena, erbestetik datorren ezezagun bakartiaren zantzua inork
|
hartu
ez diezadan eta hondamendi psikologikoaren bidera bultza ez nazan.
|
|
|
zer gertatuko zen hegazkin haiek herria suntsitu ez balute? Zer gertatuko zen kotxea
|
hartu
ez banu?
|
|
|
Bere ezinaz lotsatzen hasi zen, eta bere buruaren konfiantza galtzen. Zaragozan eskola eskasa jaso izanari egotzi zion erruaren puska, gramatika kontzeptuak ulertzeko armak
|
hartu
ez izanari. Nekea gailendu zitzaion.
|
|
|
Eta hura bai, hura José omen zen, baina ez Bermejo Zabaleta. Hura José Ignacio Bermejo Portillo omen zen, on puska, inoiz armarik eskuetan
|
hartu
ez zuena. Baieztapenetarako behar izanez gero, agiriren bat fotokopiatuta igortzeko prest agertu zitzaidan anderea.
|
|
|
Geldi zedin agindu nahi izan nion bere burua aurkezteko lanik
|
hartu
ez zuen horri, motelago mintza zekidan erregutu, solte harrapatzen nizkion hitzak berresteko behintzat. Paralisiak jota, ordea, telefonoa bi eskuz atxiki eta belarrira albait hurbilen estutu besterik ezin izan nuen egin.
|
|
|
Aingeruak bezain ezti eta onginahia, benetan; ez dakit zuri zer esan. Zure merezimendu guztiak inoiz aintzat
|
hartu
ez banitu legez sentitzen naiz, edo benetan merezi duzun bezala maite izan ez bazintut legez.
|
|
2014
|
|
|
Nire aldetik hein handi batean berekoia eta interesatua zen mendekotasunez mozorrotutako hartu eman hark hainbat urtez hauspotuko zituen, edo behintzat biziraunaraziko, nire gainontzeko harreman ez disfuntzionalegi edo are erdi arrakastatsu guztiak; izan ere, nire frustrazio sutsuenak ez balitu U k irentsi eta galbahetu, apur bat berezitzat baina orokorrean pertsona psikologikoki orekatutzat nindukaten beste kideek fartsa deskubrituko zuketen berandu baino lehen, eta, ehuneko ehunean baieztatu ezin badaiteke ere, ziurrenik, ezkutuko ni neurotiko eta gorabeheratsuarekin topo egitean, hasieran soilik noizean behin baina denborak aurrera egin ahala gero eta sarriago, ia etengabera iristeraino, ihes egingo zidaten; U galdu ostean eta ofizialki artista bilakatu nintzenetik herri xeheenaren begietara, are modu nabarmenagoan egiaztatu dut jendeak ez duela artearen pack osoa eskuratu nahi izaten, ez duela (nire) sormenaren atzean dagoen eromena paranoia neurosia umore aldaketa atergabea pairatzea desio izaten, xerra mamitsuenaren atzetik besterik ez dabilela, alegia, auzoei kontatu ahal izateko txutxu mutxu dibertigarrienak; zure puska bat baino ez dute nahi, gazteagoak ginenean bezala eta kuadrillako gua [i/ p] enak txupitotarako eta taberna errondarako besterik ez zizunean deitzen ezin zelako noski segiziorik gabe joan eskolako mutil guztien lausenguen eta behakoen bila. Baina, ondoren, bankuren batean hondoratu eta gona berriak estalitako magala okaz estaltzen hasten bazinen lepo tolestuaren gaineko buru ia inkontzientetik, magikoki desagertzen zen gua [i/ p] a eta magikoki, baita ere, gelditzen zitzaion telefonoa bateriarik gabe; orduan, arratsalde osoan zurrutik
|
hartu
ez zuen errugabeak (nire kasuan, tradizionalki U k) desumiliatzen zintuen eta zurekin gelditzen zen mozkorra pasa eta etxera modu disimulatuan iristeko gai izan arte, halere astelehenean eskolan bakoitzak ez zuen zegokiona jasotzen, U ri ez baitzenion pribatuki mila esker lotsatu bat besterik ematen, ia ia inkognitoan, eta gua [i/ p] a ez baitzenuen popatik hartzera bidaltzen baizik eta popa gero...
|
|
|
–Zu desagerraraziz: kontuan
|
hartu
ez gaudela inon, eta denboraz kanpo gertatzen ari dela hau guztia.
|
|
|
Nahiz eta jatorrarena egin, eta lasai egoteko, ez dela hainbesterako, eta nirekin fidatzeko esan, barru barruan haserre nengoen. Kalea begiratu gabe zeharkatu zuelako, kontraturik ez zuelako, matrikula zenbakirik
|
hartu
ez zuelako eta, batez ere, horrek guztiak niri sosik emateko aukerarik uzten ez ziolako. Berriro diot:
|
|
|
Warren haserre zegoen. Nahiz eta aipu hura inork serioski
|
hartu
ez, barrea eragin ohi zuen, edo sentimenduei buruzko hitz aspertu bat. Eta gorroto zuen lotsagabe dei zezaten, txantxetan ez bazen.
|
|
|
Nik ulertu diodan moduan: medikazioak nire emozioen itsasoa ahalik eta bareen mantentzen du, ekaitzik izan ez dadin, galernak kai muturra apurtu ez dezan, enbatak mendean
|
hartu
ez nazan. Nare.
|
|
|
aldi horretan (USAren independentzia, Frantzia) nazioaren politizazio bortitza gertatu dela2273: batzuek Iraultzarekin eta gerra napoleondarrekin zerikusitua jotzen dutena2274, beste batzuek gehiago modernizazio prozesuarekin2275, edo zehazkiago komunikazioaren saretzearekin2276, edo industrializazioarekin2277 A. D. Smithek berak, bere obra klasikoaren lehen argitalpenean kasik modernizazioaren alderdia baino aintzat
|
hartu
ez zuenak, argitalpen berrikusian faktore kultural eta etnografiko menpegabeei jaramon gehiago egin beharra aitortu du2278 M. Hrochek mugimendu nazionaletan hiru periodo bereizten ditu2279, lehenengoan, nazio kontzientziaren piztaile eta eratzaile gisa, intelektualen rola erremarkatuz (poetak, filologoak, historialariak) 2280.
|
|
|
Hura zen ezbeharraren larriagotzea, penak elkarri arindu ezinean gatibu emandako egun haietan! Barkamena eskatu nahi zion Marfa Strogoffek semeari, nahi gabe sorturiko kaltearengatik, errua bere buruari egozten baitzion ama sentimenduak mendean
|
hartu
ez zituelako! Harengana joateko grinari eutsi izan balio Omskeko posta-etxe hartan, aurrez aurre topatu zuelarik, Mikel Strogoffek aurrera segituko zuen inor konturatu gabe, eta zenbat nahigabe ez ziren saihestuko!
|