|
2003
|
|
|
Gidariak laguna agurtu eta ateak ixteko palankari eragin zion. Une
|
hartan
emakume bat agertu zen hutsetik, berrogeitaka urtekoa. Berriro zabaldu behar izan zituen gidariak ateak.
|
|
2007
|
|
|
Ez zituen alferrik 68 urte. Dena den, emeki, zango fin bat luzatu zuen soinekoaren azpitik eta, diagrama
|
hartan
emakumeari zegokion bezala, oinatz gorri baten gainean pausatu zuen takoidun zapata. Gauza bera egin zuen lehenengoari atzetik segitu zion bigarren oinetakoak ere.
|
|
2009
|
|
|
Aita, ama, zenbat urterekin ezkonduko naiz?? beti pentsatu genuen Carmen izango zela lehena ezkontzeko orduan; garai
|
hartan
emakumeei etorkizunerako eskaintzen zitzaigun erronka bakarra hori izaten zen, ezkontzea, ondo ezkontzea. Horretarako hezi gintuzten, ezkondu eta umeak izateko, eta denak zaintzeko:
|
|
2013
|
|
|
Martin zutitu egin zen eta une
|
hartan
emakume bi sartu ziren, hizketan ari ziren eta zerbitzaria hurbildu baino lehen bi kafesne eskatu zizkioten. Zerbitzariak Martini begiratu eta, ondoren, baietz erantzun zien, berehala jarriko zizkiela.
|
|
2015
|
|
|
Zur eta lur utzi nituen. Etxe
|
hartan
emakumeek bakarrik egiten zuten sukaldean?.
|
|
2016
|
|
|
DuBoisek ez zeukan kiderik ez gizon beltzen artean, ez eta gizon zurien artean ere. Aldarrikapen militante, elokuente eta printzipiodunak egiten zituenez, garaikide askoren ustez hura zen garai
|
hartan
emakumeen berdintasun politikoa sutsuen defendatzen zutenetako bat. Miresgarriak ziren DuBoisen aldarrikapenak, ez soilik oso argiak eta konbentzigarriak zirelako, baizik eta, baita ere, gizonen nagusigoaren kutsurik ez zeukatelako ia.
|
|
2017
|
|
|
Baina nabarmendu beharra dago XVI. eta XVII. mendeetan sorginkeriaren akusaziopean auzipetu eta exekutatu zituzten pertsonen% 80 emakumeak izan zirela. Egiaz, garai
|
hartan
emakume gehiago pertsegitu zituzten sorginkeriagatik bestelako krimenengatik baino, haur hilketa salbuespentzat hartzen badugu, betiere; adierazgarria da.
|
|
2019
|
|
|
feminitatea ustiatuz, gainditu egin zuen feminitatea; gizonen artean bizi izanik, bere egin zituen ezaugarri maskulinoak; ohituren independentziak gogoaren independentzia ekarri zion: garai
|
hartan
emakume bati baimendu ahala urrun eraman zuen askatasuna Ninon de Lenclosek.
|
|
|
Montherlanten jarreraren ifrentzu peto petoa da Bretonena: Montherlantek gerra maite du,
|
hartan
emakumeengandik libratzen delako, eta Bretonek, berriz, emakumea gurtzen du, bakea ematen diolako; batek espiritua eta subjektibotasuna nahasten ditu, eta unibertso eginari uko egiten; besteak pentsatzen du espiritua objektiboki presente dagoela munduaren bihotzean; Montherlantentzat, emakumea arrisku bat da, bakardadea hausten diolako; Bretonentzat, berriz, errebelazio bat, subjektibotasunetik a... Stendhali dagokionez, ikusia dugu emakumeak ia ez duela balio mitikorik harentzat:
|
|
|
Orain sorginaren eskumuturrekoak eta idunekoak ez dira hain nabarmenak, eta eraztun gehienak gorde ditu. Aizek, bestalde, inguru
|
hartan
emakumeek janzten dituzten soinekoen moduko bat onartu du, deseroso, oihaletan atxilo sentitzen bada ere. Hango klimarako egokiagoak dira, bestalde, emakume ibiltarien jantziak baino.
|
|
|
Gabardina heze zegoen oraindik, aurreko eguneko zaparrada zela-eta, janzteak ikara bat sorrarazi zion, hilik dagoen animalia baten larrua janzten ari bailitzan, lepoak eta eskumuturrek nazkatzen zuten, batez ere, halako egoeretarako beroki on bat behar zuen, ez da luxu bat, behar hutsa baizik, orduan gogoratu nahi izan zuen nola zegoen jantzirik Maria Sara doktorea igogailutik zuzendari literarioarekin atera zenean, jaka zabalarekin edo gabardinarekin, eta ez zuen lortu, nola konturatuko zen ba, ikusi bezain pronto ihesean atera bazen. Ez zen hori izan, goiz oso hartan, Maria Sara doktorea burura etorri zitzaion aldi bakarra, goiz
|
hartan
emakumeak zaindari baten modura jokatu zuen, bere pentsamenduko edozein tokitan eseririk, berari beha. Orain higitzen zen norbait zen, igogailutik hizketan irteten zen pertsona bat, gabardina edo berokiaren azpian oihal lodizko gona estua eta blusa bat zeuzkan, edo chemisier bat, izena gutxienekoa da, bi hitzak frantziarrak dira, bata bezain bestea, kolorea definigaitza da, ez, definigaitza ez, Raimundo Silvak tonu zehatza aurkitu dio, goiz zuria, naturan ez dago horrelakorik, egia esan, hain ezberdinak direnez elkarrengandik goiz berdinak, baina edozein pertsonak, hala nahi izatera, holakorik asma dezake bere erabilerarako, hori bada bere gustua, baita almuedano itsuak ere, bere ama mairuaren sabeletik itsu irten ez bazen, bederen.
|
|
2020
|
|
|
–Gizona? –ez dakit zergatik esan nuen; une
|
hartan
emakume puska harekin txoratuta ez egotea uler ez nezakeelako agian. Dena den, aguanta ezan aldean!
|
|
2021
|
|
|
Zumalakarregi kalean behera jo zuen La Iberiara etxesail anabasan zehar 07:35eko trena hartzera, Sestaoko estaziorako bide malkartsu eta eraikinez hutsari ordu
|
hartan
emakume batentzat arriskutsu iritzita. Egunsentiak itzal bilakatzen zituen portaletatik ateratzen ziren jende bakanak.
|
|
2022
|
|
|
Bulegoetan jarri zuten. Garai
|
hartan
emakumeek ez zuten besterik egiten hura bezalako lantegietan. Ez dakit lana gogoko ote zuen.
|
|
|
Gazterik alargundu zen, eta halabeharrez hasi zen etxetik kanpo lanean. 1950eko hamarkadaren hastapenak ziren, gerra ondorena Euskal Herri osoan (Espainiako Gerrarena, Hegoaldean; II. Mundu Gerrarena, Ipar Euskal Herrian), eta sasoi
|
hartan
emakumeek ezin zuten edozein lanetan aritu. Aunitz ziren, gainera, ezkontzeko lana uzten zutenak, batzuetan legeak behartuta eta bertze batzuetan molde sozialen ondorioz.
|
|
|
Garai
|
hartan
emakumeentzat lan aukera ugari zegoen Gasteizen. Industrializazio bete betean zegoen hiria, eta Espainiatik immigrazio handia izan zen lantegiek behar zuten eskulana asetzeko.
|
|
|
Paulari grazia egin zion bidaiaren gunea eta helburua hura izateak, baina argi zegoen hala zela eta bestelako planik ez zeukatela benetan, ez museorik, ez bateau mouche txangorik. Horregatik, zapuztuta geratu zen Bastille inguruko jatetxe batean afaldu eta gero ditxosozko diskotekara abiatu, ilara txintxo egin eta atezainak gau
|
hartan
emakumerik ez zela onartzen esan zienean. Zapuztuta baino gehiago, sutan zegoen Paula:
|
|
2023
|
|
|
Froga erabakigarri hori aurkitu nahi nuen, gero Martini mezu bat bidali ahal izateko, mezu pozoitsu bat: dena ikusi dut, min ematen besterik ez dakizu... hain errudun sentiaraziko zuena, non ezinezkoa egingo zitzaion egun
|
hartan
emakume harekin larrua jotzea.
|
|
|
The Secret Lives of Young Women Who Are Transforming the Arab World. 2019an, Dionne Searceyk, Timesen korrespontsala Mendebaldeko Afrikan, bere autobiografia plazaratu zuen, In Pursuit of Disobedient Women, non izenburuan berean iradoki baitzuen zinez zaila zela eskualde
|
hartan
emakume desobedienterik (uler bedi: emakume zurien ustez jokatu behar luketen eran jokatzen zuenik) aurkitzea.
|