|
2003
|
|
|
–Esperantza
|
hari
mehe batekin –esan nion– Ohartu haiz –ez dakit, baina orduan uste dut hasi nintzaiola hika esaten– zelan diotson ilobari. Zigorra leuntzeko egin ahalak egiteko, nora jo behar den, jotzeko, kosta ahala kosta aurrera egin behar dutela.
|
|
2005
|
|
|
Bihotza azkartu zitzaidan, baina geldirik eta isilik irautea lortu nuen, txolarrea fedegabearen eskuetan bezala, bizia
|
hari
mehe batetik zintzilik.
|
|
2006
|
|
|
|
hari
mehe bat hunan bizitza urratua dun keinu bortitzez
|
|
|
Beltza zen, eta plastikozko pilula baten itxura zuen. Pilulatik hamabi bat zentimetroko
|
hari
mehe bat ateratzen zen.
|
|
|
–Eta zuk, non lo egingo duzu orain? –galdetu nion ahots
|
hari
mehe batez.
|
|
2009
|
|
|
minutu haietan, baina, inork ez zuen hitz egin, isiltasuna, bestela ere, ozen mintzatzen zelako, beharbada, testuinguru hartan garrantzitsuena zèn gai bakarraz: bizitzaren behin behinekotasunaz, hain zegoen orbetarrek eraikitako munduaren funtsa eta izatea
|
hari
mehe batetik zintzilik; egoera halakoa zen, mugakoa, eta mugen zama igartzen zen nonahi, han bilduei hitzen ordezko azpi hizkera bat ezartzen ziena, oharkabean: Domingok eskuak igurzten zituen, bata bestearen kontra, etengabe; Maria Bibianak, lasaiena zirudien arren, barrutik hartzen zuen arnasa tarteka, barne oreka ez-egonkorrari eusteko edo; Adak etengabe jiratzen zuen lepoa, egongelako hiru ateetako bati begira, nondik espero baitzuen, antza, ama izebak etortzea, anai arrebekin etsipenezko keinuak trukatzen zituen bitartean, orain begiak zabalduz, eta orain besagainak goratuz?, harik eta, ama izebak ez zetozela ikusita, honela mintzatu zen arte:
|
|
|
minutu haietan, baina, inork ez zuen hitz egin, isiltasuna, bestela ere, ozen mintzatzen zelako, beharbada, testuinguru hartan garrantzitsuena zèn gai bakarraz: bizitzaren behin behinekotasunaz, hain zegoen orbetarrek eraikitako munduaren funtsa eta izatea
|
hari
mehe batetik zintzilik; egoera halakoa zen, mugakoa, eta mugen zama igartzen zen nonahi, han bilduei hitzen ordezko azpi hizkera bat ezartzen ziena, oharkabean: Domingok eskuak igurzten zituen, bata bestearen kontra, etengabe; Maria Bibianak, lasaiena zirudien arren, barrutik hartzen zuen arnasa tarteka, barne oreka ez-egonkorrari eusteko edo; Adak etengabe jiratzen zuen lepoa, egongelako hiru ateetako bati begira, nondik espero baitzuen, antza, ama izebak etortzea, anai arrebekin etsipenezko keinuak trukatzen zituen bitartean –orain begiak zabalduz, eta orain besagainak goratuz–, harik eta, ama izebak ez zetozela ikusita, honela mintzatu zen arte:
|
|
|
parasito bat edo hondar ale bat maskor barruan sartzen da. Ostra bere buruaren defentsan hasten da, eta nakarrezko
|
hari
mehe batez sarea ehuntzeari ekiten dio arrotza neutralizatzeko: ekintza horretatik objektu berdingabe bat sortzen da.
|
|
|
Gertakari batetik bestera urte dezenteren aldea baldin badago ere,
|
hari
mehe batek lotzen ditu biak. Iradokizun handikoa da Oierren handitzeko gogoaren eta izenaren arteko lotura.
|
|
2010
|
|
|
Lorategiko lurrean etzanda aurkitu zuten galdera haietako batzuen erantzuna, hantxe baitzetzan Fatima, orroarekin bere indarrak ahiturik baina oraindik ere itzarrik, bere kideei ahots
|
hari
mehe batez erregutzen ziela:
|
|
|
Igortzen didanan gogoeta bakoitza,
|
hari
mehe bat baizik ez dun, hats bat bezain sotil eta fin fin. Bizkitartean, hura aski dun beherera erakartzen hauten mila sokek lurrari kontra pisu egiteko.
|
|
2011
|
|
|
esanez sartu naiz gelan. Ez dute erantzuteko betarik izan, bere jardunean oso aurrera joanda zeudelako beharbada, arnasestuka baitzeuden biak eta lerde
|
hari
mehe bat ezpainetatik zeriola nire neska. Beso bana altxatu dute, beren doilorkeria zuritzeko aukera bat eskatuz seguru asko, baina ez diet horretarako biderik eman.
|
|
|
Horrela eman zuten gaua, hura gaua baldin bazen, azken egunetako kezka eta ardura txar guztiak burutik aldendu nahian, eta ezinda. Halako batean, argi
|
hari
mehe bat irazi zen leihatilatik, egunsentiaren aitzindari. Janen gonbitolarriak eta Annaren txakur eztulak gero eta nabariagoak ziren.
|
|
|
Aurpegia urdinez tindatzen ari zitzaion eta gizonaren mintzoa
|
hari
mehe bat bihurtu zen. Annaren laguntzarekin Calfak ezpainetara eraman zuen gurutzea, eta musu eman zion.
|
|
2012
|
|
|
Maizter berria ostalariaren kontura elikatzen eta hazten ahalegintzen da eta bizkarroiaren kumeak (larbak, mikro filariak), hainbat hilabeteren buruan, zizare mehe eta garden bihurtuko dira. Arra lau bat zentimetroraino besterik ez da hazten, emea hamar zentimetroraino irits daiteke, eta bi biak ere piru edo
|
hari
mehe baten itxura dute (latinez filum, eta hortik animalia horien filaria izena).
|
|
|
Ñamearen nematodoa (Scutellonema bradys) zizare txiki bat da,
|
hari
mehe baten antzekoa, ñamearen mamian sartu, hainbat zelula akabatu eta nekrosia sortzen duena ibili dabilen bidetxoetan. Ez da, agian, beste munduko piztia beldurgarria, baina merezi du aipamen bat, egokia baita zerbaiten ikur izateko:
|
|
|
GERMAN zurbil geratu da, eta zuzen galdetzen dio
|
hari
mehe batekin:
|
|
|
Larri altxa eta, erdi errenka, su gainean edo daukan bere telefonoa hartzen du. Dei bat egiten du eta
|
hari
mehe batez, hilzorian balego bezala.
|
|
|
Gotorleku tokietara joanik, Weyler kontent egon zen eraikuntzak abantailaturik ikustearekin. Umore onean zeudela, Kapitain Orokorra eta jeneral Rivas irriz zihoazen bohio haren aitzinetik iragan zirenean; atarian, kadira xanku batean eseria, atso beltz bat zegoen, haren larru simaurrak are beltzago zirudiela ile urdinduaren ariora; ahoan kanaberazko pipa bat zuen, ke
|
hari
mehe bat jalgitzen zitzaiona; ondoan, belauniko eta adartxo zenbaitekin jolasean, mutiko bat zegoen, zazpi edo zortzi urte zituzkeena, bera ere ezinago beltza," urdin" deitzen dituzten haietarik.
|
|
2013
|
|
|
Inperialismoak, nahiz eta gaur lurralde handirik eduki ez, dominazio bidezko harremanak gauzatzen ditu beti menderatuekin. Integratzea lortu ez duen lurralde oro, erresistentzia
|
hari
mehe bat bada ere bizirik gorde duen edozein herri kolonia moduan tratatzen du, harreman hierarkikoa ezarriz: goitik beherakoa, inoiz ez berdintasun legekoa.
|
|
|
Bitartean Xabi ospitalean zegoen, oraindik
|
hari
mehe batek bizirik kontzen ziola. Amore eman nahi ez.
|
|
2014
|
|
|
Armiarma
|
hari
mehe batek ozta ozta
|
|
|
hasperen
|
hari
mehe bat atera digun arte...
|
|
2015
|
|
|
Baina orduantxe, burua jiratu du eta malkotan ikusi dizkiozu begiak. Ahots
|
hari
mehe batekin ihardetsi dio egin gabe utzi diozun galderari:
|
|
|
Iñakiri begira gelditu dira denak, gau fresko samarra izan arren Potoloa nola izerditzen den, ilargi zuritan nola gorritzen den, nola estutzen, azkenean, ahots
|
hari
mehe batez,. Behin bakarrik, erantzuteko.
|
|
|
Ematen zuen hilda zegoela aspaldi, bere burua urkatzen hasi aurretik. Horiaren horiz argizarian egina zirudien bere aurpegiak, eta ezpainetan behera nabaritzen zitzaion listuzko
|
hari
mehe batengatik izan ezean, txotxongiloa zatekeen era hartan zintzilik ikusita.
|
|
2016
|
|
|
Ahots
|
hari
mehe batekin hasi da kantari. Hau da gabaren zoragarria...
|
|
2017
|
|
|
Lan erditan, ordu erdia igarota, 22 metro zituen alde Anquetilek Coppiren markarekiko. Gutxi zen,
|
hari
mehe baten baitan zegoen, baina bere laguntzaileek horixe nahi zuten, alegia behetik gora egitea eta ez goitik behera. 50 minutuan, orduan bai, errekorra ontzeko moduan zela esan zioten, barrena husteko agindu zioten.
|
|
|
–Ez, ez, ez, esaten zuen Hagintxok, ahots
|
hari
mehe batez.
|
|
|
zilindroa ireki eta kanoi barrura haize eman zuen ke
|
hari
mehe bat airean xahutu zen berriro kargatu zituen hiru kamerak zilindroa itxi zuen eskura eman zidan kulataz aurrera
|
|
|
Ilunantzean nabari zuen gelakidearen silueta, leihotik sartzen zen argi motel hura jasotzean gorputzaren profila marrazten zion
|
hari
mehe baten gisara.
|
|
|
Urtetik urtera estrategia aldatzen genuen, udal agintariak ezustean harrapatzeko. Urte hartako gure jukutria zen pankarta udaletxearen alde bietako eraikinak lotuko zituen pita
|
hari
mehe batetik zintzilik jartzea. Baina pankarta eguerdiko txupinazoa baino segundo gutxi batzuk lehenago jarri behar zen, udaltzainek kentzeko astirik izan ez zezaten, eta horretarako ezinbestekoa zen bi eraikinetako batean gutariko batzuk egotea, une egokian pita haritik tiraka pankarta plazaren erdialdera eramateko.
|
|
2018
|
|
|
Xabier aspertu zen lehena bere ardurez, eta ostegun iluntzean Rosanari galdetu zion, lotsati, bidenabar bezala, ea biharamunean gosaria prestatuko zion, arropa garbiaz galdetu behar izan zionean. Eta ostiral goizean, gosaria eskertzearekin batera, logela txukuntzeko denborarik izan ez zuela esan zion ahots
|
hari
mehe batean. Rosanaren aurpegian garaipeneko lehen irribarrea marraztu zen.
|
|
|
Biopantailan Miley eta Irati agertu zitzaizkionean, aldarte ona erakusten ahalegindu zen, bere estilorik arinena, baina Iratiri lagunak huts egin izana sentitzen zuela esatean ez zuen aukerarik galdu Faruq larrutzeko. Une batez urduri jarri zen, neska biei begira, eta azkenean adorea bildu eta Faruq etorri ez arren nahi bazuten biak etor zitezkeela bota zien, indarra galtzen zihoan ahots
|
hari
mehe batean. Neska biek elkarri begiratu eta barre egin zuten.
|
|
|
Albotik, trumoia bezain ezusteko ukabilkada zuzendu dio Klausek, kolpe bakarrez borroka bukatutzat emanez. Neska ahozabala zoruan gelditzen da luze, konortea erdi galduta, odol
|
hari
mehe bat ateratzen zaio belarritik. Eskuetan eusten ari zen errebolberrak hozkailu azpian bukatu du.
|
|
|
–Nola dakizu zuk hori? , ahots
|
hari
mehe bat.
|
|
|
Bere konpromisoa
|
hari
mehe batetik zintzilik dagoela sentitzen du. Edozein unetan hauts litekeena.
|
|
|
Euskara ez bada euskal identitatearen erdigunean,
|
hari
mehe batek elkartzen ditu euskal herritar anitz; eta batzuetan hari meherik ere ez dago. Alabaina, Euskal Herria bi estaturen menpean izateak balio du erakusteko euskal identitatearen ardatz nagusia dela euskara.
|
|
2019
|
|
|
–erantsi du tonu goibelagoz, gurasoek maite ote duten zalantza egiten duen haurtxo baten begiak berriz jaitsita?, hurbilago egongo zarete, behintzat, Torto lerrotik eta Jaunbako edo dena delako lur horietatik. Ez dakit zer topatzeko, han ez baitago ezer, amaitu du ahots
|
hari
mehe batean.
|
|
|
–Azaldu bitartean, poliki poliki pasatu zuen labanaren xafla Trikiren sabelaren gainetik. Bukaeran soilik sakatu zuen indar handiagoaz, eta odol
|
hari
mehe bat irten zen zauritik?. Edo azken pezetaraino ordaintzen didak, edo neronek aterako dizkiat bilgorrak.
|
|
2020
|
|
|
Iñaki Arriola Panguaren (Gasteiz, 1960) etxean ere ez aita ez ama ziren euskaldunak, baina bazen
|
hari
mehe bat: «Gure aita, Jose Antonio Arriola, Trapagaranen jaio zen.
|
|
|
Gatazka luze horren muina Idliben eta Alepo mendebaldean dago orain, batez ere izen bereko hirietan; errebeldeek mendean dituzten gune bakarrak dira egun, eta 2018an Errusiak eta Turkiak adostutakoa
|
hari
mehe baten mende bakarrik dago. Orduan, Recep Tayyip Erdogan Turkiako presidenteak eta Vladimir Putin Errusiakoak ados jarri ziren militarrik gabeko gunea sortzeko Idlib, Alepo, Hama eta Latakia probintziak hartzen dituen lur zati batean; hamabost eta hogei kilometro arteko pusketa horretan, Turkiak eta Errusiak soldaduak jarri zituzten behatzaile lanetan.
|
|
|
Agure zaharrek ez dute horrela hitz egiten. Suspirioka hitz egiten dute, ahots
|
hari
mehe batekin, ahopean, eta gehienetan ez zaie entenditzen. On Mario Rochari, Espainiako armadako militar ohiari dena ulertzen zaio.
|
|
2021
|
|
|
esperantza
|
hari
mehe batek bultzatuta,
|
|
|
|
hari
mehe batetik zintzilik egon zen
|
|
2023
|
|
|
Emaitza gazi gozoak, edozein izan bakoitzaren analisia, segur dena euskara
|
hari
mehe baten gainean dagoela. Ez badira behar diren neurri politikoak hartzen eta euskaradun bakoitzaren ardura emendatzen, emeki emeki gure hizkuntza galduko da.
|
|
|
Ketha eta Elixabete ongi zeudela. Bere gorputzeko eta gogameneko osasuna
|
hari
mehe batetik zintzilik zegoela. Deabrua saiatzen zela lokarri sendoz bera hondoratzen, baina Kristok irabazi zuela Luteroren lagunen otoitzei esker.
|
|
|
–Poliziak irratia erabili ohi du hemen ere, ezta? –entzun da ahots
|
hari
mehe bat halako batean. Galdera egin orduko, begi guztiak sentitu ditu Zigorrek berari so, eta zalantza egin du, lotsatuta– Ez da posible haien frekuentzia harrapatzea?
|
|
|
–Orduan, nondik atera da argazki hau? –irudian txorrotatik
|
hari
mehe bat baino ez zerion plaza nagusiko iturriari. Lehorte estanpa bat zen.
|