|
2000
|
|
|
Irri zabala egin zenidan, erran nizunean baietz, baina ez nuela artean
|
haren
liburu famatua zatika baizen irakurri, hura Urbiaingo etxean banuen ere, ene prezeptore jaun Mar cel Dibarsoro zenak present gisa emanik; eta erran nizun, halaber, ezen zure mintzamolde pausatuak jaun Marcelena oroitarazten zidala, hain zuzen ere; eta erran nizun, finean, ezen jaun Mar celek Gero ko pasarteak diktatzen zizkigula aldian behin, euskaraz ere zerbait jakin genezan, baina ez nuela oro...
|
|
2003
|
|
|
Bere bigarren nobelaren hasierarekin kointziditu zuen bere hotzaldiak. Beharbada Monika Frischekin aspertzen hasi zen, edo nirekin aspertzen hasia zegoelako utzi zituen aldi batez albora
|
haren
liburuak, eta Pessoarekin ikusi nuen bolada luze batez, gauzak gure artean ondo ez zihoazen seinale. Leihoaz bestalde euria ari zuen bitartean Pessoa irakurtzea arriskugarria zela esaten nion, eta halaxe zen, tristura umel batez kutsaturik bezala ibili zen bolada batez, xangrin edo saudade sakon batekin.
|
|
|
Narziso Balentziaga euskal pintoreak, Manuelamendi ontzian erbestera zihoala, kubiertara igo eta itsasoari begira Arroako baserriko idi parea pintatzen zuen. Gure idazleak ere, itsasoari begira mahastiak dituen herrixka batera itzuli nahi du –jarraitu zuen ikerlariak eta, mahai gainean zuen
|
haren
liburuetako bat irekiz, pasarte luze bat irakurri zigun, non zurtoin bihurrituen eta mahats hosto handien artean ezkutaturik orduak egiten dituen mutiko bakarti baten mundua deskribatzen duen, ezer berezirik ez, ezer frogagarririk ez behintzat, denoi gustatu izan baitzaigu txikitan mundua ezkutaleku batetik begiratzea.
|
|
2004
|
|
|
Ereduen eta nazio sentieraren arteko elkarrekintza aztertzeko lana Jokin Apalategik489 egina izan arren, hemen Iñaki Martinez de Lunak
|
haren
liburutik begiz jotako zatitxo hau hautatu dugu: –Apalategik hamabi eta hamalau urte bitarteko neska mutilak aztertuta, honako konklusioak ateratzen ditu:
|
|
2006
|
|
|
Gutun horrek erakusten du, ia zalantzarik gabe, liburu misteriotsu hori Rudolf enperadorearen garaikoa dela,
|
haren
liburu bildumakoa, eta, gutxi gorabehera, liburu berezi bat dela, enperadorearen kapritxo garesti bat.
|
|
|
Medikua lekutu bezain sarri sartu zen Diana ganberan. Justu justu izana nuen
|
haren
liburua esku artean hartzeko denbora.
|
|
2007
|
|
|
Chamberlain ek hainbeste jende gehiago aipatzen du natural natural germaniartasunaren testuinguruan. San Tomas Akinokoa, Richelieu, Napoleon?, leinu germaniarrekoak izan direla frogatzera gelditu gabe, halakotzat emanez. Hein horretan
|
haren
liburua, ikerketa bat baino gehiago, ikerketa programa bat kontsidera daiteke, edo hala ulertu du behintzat zale askok, eta Europan modernian gailendu den edonortxoren jatorri germaniar (ariar) raren froga bilketa edo asmaketari eman zaio gogotik874 Afizio hauetan nabarmendu den, ikertzaile, abil bat,. Germaniarrak Italian?,. Germaniarrak Frantzian?, etab.en autorea, L. Woltmann izan da, mediku eta filosofoa, antropologotara ere sartua, behiala ezkertiar izandakoa, gero bestelako zientzia hauetara konbertitu eta apostolu arrazialista nekaezina.
|
|
|
781 Ib. Thierry-ren aipuak hartuak dira
|
haren
liburutik L, histoire de la formation et des progrès du Tiers État, Paris 1853? «La Providence destinait [Hirugarren Estatua: azkena eta ahulena bera izan arren, manera biblikoan!] à vaincre les deux autres, et à les absorber dans une seule masse nationale, désormais compacte et homogène».
|
|
2008
|
|
|
MacNeil Stornowayko idazlea zen. Jamiesonek
|
haren
liburu bat oparitu zidan Estonian, poema eta testu laburren liburu bat. Amaren aspaldiko asmoa bete eta Stornowayra joatea erabaki genuen ekainean, eta Alan Jamiesoni idatzi nion Edinburgora.
|
|
2009
|
|
|
Itxura duenez, 1910 aldera sona handiko pasadizoa izan da hori Espainian, eta Luque mirariz sendatu eta, konbertituaren? literatura hierarkia katolikoaren bedeinkazio eta gomendio guztiez gozatu da, berebiziko zabalkundea izan dute
|
haren
liburuek. Luque horrek berea baino beste mirari gehiago ere ikusi du nonbait bere inguruan, horietako bat Ondarroan hain zuzen (miraria ez ezik mirarizko istorio konpleto bat, erromantiko eta fantastiko askoa, tamalez hemen azaltzeko luzetxoa egingo litzaigukeena) 58. Zalantza gabe, mirarien itxaropena ez zen arestiko ingurugiro katolikoan oso eskandaluzkoa.
|
|
2010
|
|
|
Artikuluak, ordea, aurkako erreakzioa eragin zidan, adjektibo bakoitzaren irakurketa idazlearen aldeko atxikimendua gertatu baitzitzaidan, harik eta, atxikimenduz atxikimendu eta bihotz bultzadaz bihotz bultzada, hunkitu ere egin ninduen arte: hain hunkituta nengoen, bai, non orduantxe erabaki bainuen
|
haren
libururen bat irakurri behar nuela.
|
|
|
Meyer jauna izan zen, beraz, Ortegaren idatzietara zaletu ninduena? eta nik
|
haren
liburuak irakurri eta atsegin nituèn pasarteak azpimarratzeko ohitura hartu nuen, baita fitxa batzuk egitekoa ere, orain ezin hobeto etorriko zaizkidanak buruan dudana adierazteko.
|
|
|
uharte bat, Alemaniatik iristen zitzaiòn korrespondentzia ugariaren artean. Meyer jauna izan zen, beraz, Ortegaren idatzietara zaletu ninduena... eta nik
|
haren
liburuak irakurri eta atsegin nituèn pasarteak azpimarratzeko ohitura hartu nuen, baita fitxa batzuk egitekoa ere, orain ezin hobeto etorriko zaizkidanak buruan dudana adierazteko.
|
|
|
Artikuluak, ordea, aurkako erreakzioa eragin zidan, adjektibo bakoitzaren irakurketa idazlearen aldeko atxikimendua gertatu baitzitzaidan, harik eta, atxikimenduz atxikimendu eta bihotz bultzadaz bihotz bultzada, hunkitu ere egin ninduen arte: hain hunkituta nengoen, bai, non orduantxe erabaki bainuen
|
haren
libururen bat irakurri behar nuela.
|
|
2011
|
|
|
Dena den, bistan da, zinez interesatzen dena guretzat ez dela Jaspers eta Alemania, baizik Jaspers eta Euskal Herria, eta interes honekin irakurtzen, manipulatzen?? dela
|
haren
liburua: kontua ETA da, eta ETArengatik euskal herri osoaren erru politiko kolektiboa?
|
|
|
Hamar urte geroago, 1996,. Goldhagen polemika? edo Goldhagen eskandalu politiko mediatikoak jarraitu du(
|
haren
liburua espainolera itzulia dago: Los verdugos voluntarios de Hitler, 1998).
|
|
|
Egon ere, ez zegoen sostengatua argudiaketa razional batean, baizik sentimenduan, eta gizatasunaren kontzeptu lauso batean, hau berau metafisika batean (azkenean platoniko kristauan) bakarrik funtsatu baitzitekeen. Francis Jeanson bordelesak erreseinatu zuen
|
haren
liburua, guztiz negatiboki. Camusen traiektoria laburki, baina artez, errepasatu eta, Gizaki Errebeldea ren mamia, humanismo lauso bateko osina, ezinbesteko anarkismoarekin oxta jasoa?, epaitzen zuen;. Iraultzaren pseudo historiaren pseudo filosofia?.
|
|
2012
|
|
|
Gazteek esan zuten ez zutela hildako gizona ezagutzen eta ez zutela
|
haren
libururik sekula irakurri. Gurasoek aitortu behar izan zuten ez zekitela ze liburu irakurtzen zituzten euren semeek.
|
|
|
Nik, erantzun beharrean, kalera atera eta etxe ondoko liburutegian Ametsen liburua erosi nuen. Gonbita onartu baino lehen hobe nuen
|
haren
liburua irakurri.
|
|
|
–C, est avec les beaux sentiments qu, on fait de la mauvaise littérature?, oso famatua behar duena izan, gero han eta hemen errepikatuta topatu dudalako, batzuetan beste egile batzuei egotzia eta guzti. Eta Robert Walserren batean. Anderrek
|
haren
liburu asko zituela konturatu nintzen?, Dramaturgoaren emaztea deritzon ipuinean, honako hau irakurri nuen: –Artistek ez lukete senar izan behar; gehiegi humanizatzen dira; munstroak izaten jarraitu lukete, handiak izan behar baitute, koitadu horiek.
|
|
|
Kasualitatea, ala ez?, mahai inguru hartan bertan ezagutu nuen Francisco Javier Irazoki, Arambururekin batera CLOCen ibilitakoa hura ere, eta, ekitaldiaren osteko bazkarian, bestela bezala, García San Martínen gaia ateratzeko aprobetxatu nuen. Ez zuen hartaz horren oroitzapen argirik. Haizeen Orraziaren asuntoan harekin izan omen zuten gorabeheraz, adibidez, ez zen akordatzen?, baina, nik gaia atera gabe, azken finean, heldu berria zitzaidan, azkenik,
|
haren
liburua?, zein katxondoa zen ekarri zuen hizpidera, eta nola, adibidez, argitaratu zituen liburuetako hegalean beti ipintzen zuen bat, aurrenekoa, sekula idatzi eta argitaratu ez zuena, izenburua gogoan ez zuen arren. –El envío??, galdetu nion nik, urduritzen hasia.
|
|
|
Egiazki, inork ez luke idazle batekin endredatu behar, baldin eta ez badu
|
haren
liburuetako batean agertu nahi, egunen batean. Harreman hori zurgin batekin edo sarrailagile batekin izatea da egokiena, arazoak albo batera uztearren.
|
|
|
Egon ere, ez zegoen sostengatua argudiaketa razional batean, baizik sentimenduan eta gizatasunaren kontzeptu lauso batean, hau berau metafisika batean (azkenean platoniko kristauan) bakarrik funtsatu baitzitekeen. Francis Jeanson bordelesak erreseinatu zuen
|
haren
liburua, guztiz negatiboki. Camusen traiektoria laburki baina artez errepasatu eta, Gizaki Errebeldea ren mamia, humanismo lauso bateko osina, ezinbesteko anarkismoarekin oxta jasoa?, epaitzen zuen;. Iraultzaren pseudo historiaren pseudo filosofia?.
|
|
|
Dena den, bistan da, zinez interesatzen dena guretzat ez dela Jaspers eta Alemania, baizik Jaspers eta Euskal Herria, eta interes honekin irakurtzen, manipulatzen?? dela
|
haren
liburua: kontua ETA da, eta ETArengatik euskal herri osoaren erru politiko kolektiboa?
|
|
|
Hamar urte geroago, 1996,. Goldhagen polemikak? edo Goldhagen eskandalu politiko mediatikoak jarraitu du(
|
haren
liburua espainolera itzulia dago: Los verdugos voluntarios de Hitler, 1998).
|
|
2013
|
|
|
Horregatik esan dizut?. Sorpresaz harrapatu nuela esan zidan, eta
|
haren
liburu batzuk bazituela bere logelan, irakurri nahi banituen. Samuel Beckettekiko mirespena zen beraz batera geneukan gauzetako bat (ziurrenik gauza bakarra, ez neukan-eta bestelako nire kuriositate edo interesak partekatzeko asmorik).
|
|
|
Nietzscheren idatzi batzuk gainetik irakurriak nituen, ezer ulertu gabe bazen ere? baina Ekiri ikusi nion behin
|
haren
liburu bat, eta nire lehengusu hippy hark, bere janzkera libertario eta pentsamolde aurrerakoiarekin, Nietzsche irakurtzen bazuen, ziur nengoen interesgarria izango zela.
|
|
|
baina berak liburu hura lapurtu zuen. Kroaziako ereserkia idatzi zuen poeta
|
haren
liburua. 1815ean Vienan argitaratu zen jatorrizkoa.
|
|
2014
|
|
|
985 Dena dela, Victor Hugok ongi zekien Rhina alemana dela, berak aski frantsestua ikusi nahi bazuen ere (ik. Rhinari buruzko
|
haren
liburua), eta, Frantziak, konkistatu eta gero, eskuzabalki Alemaniari itzuli egingo diola iragartzen du: –Et on entendra la France crier:
|
|
|
duela Frantzia, erakusten du P. Norak, E. Lavissen historiako testuaren garrantzia azalduz2349 Eskola, un séminaire laïque? dela dio S. Citronek,, où s, enseigne l? évangile de la patrie? 2350; ik.
|
haren
liburuko Lehen Parte osoa (aurreneko bost kapitulu txit argitsuak). Ik. orobat Girardeten antologian eskolako irakaskuntza nazionalista jakobino, militaristaz,. Le patriotisme à l? école?
|
|
|
Badago idazle bat oso atsegin izan dudana irudimenaren ikuspuntutik. Interes handiz segitu izan ditut
|
haren
liburuak. H. G. Wells jaunaz ari naiz.
|
|
|
Misoginoa omen zen. Eta egia da emakumeekin harreman handirik ez zuela izan, antza; eta
|
haren
liburuetan batzuen batzuk agertzea Hetzelen eraginari zor zaiola gehienbat. Les onze sans femme taldekoa izan zen, baina bi alaba zituen alargun batekin maitemindu, eta ezkondu egin zen.
|
|
|
Egia esateko, ehun urte igaro dira Jules Verne hil zenez geroztik, baina oraindik ere
|
haren
liburuak argitaratu eta irakurri egiten dira hizkuntza askotan. Filmak egiten dira.
|
|
2015
|
|
|
Aitak bataiatu zuen Ulisesen txakurraren gisan, jakina, kultura klasikoaren eta, batik bat, greziarraren, erabateko zalea baitzen. Irakurzaletasuna, hein handi batean,
|
haren
liburu bilduma ikaragarriari zor zion Errek. Auskalo zenbat eta zenbat ordu eman ote zituen antzinateko mito eta istorio gordinekin liluratuta, orri tartean galdurik.
|
|
|
Ispiluan begiratu eta bere ile urdina ikusi zuenean, masail zuloak, berrogeita hamar urte, agian gauzak hobeto antolatu ahal izan zitzakeela pentsatu zuen: senarra; dirua;
|
haren
liburuak. Baina bera behintzat segundo batez ere ez zen bere erabakiez damutuko, oztopoei itzuri egingo edo eginbeharretan zabartuko.
|
|
|
Moro benetako humanista bat izan zen, hainbat libururen egilea eta Ingalaterrako eta Europako intelektual garrantzitsuenen kide eta laguna; adibidez, bereziki ospetsua da Erasmo Rotterdamgoarekin izan zuen adiskidetasun handia. Hasieratik esan dugun bezala,
|
haren
libururik garrantzitsuena Utopia da eta euskaraz ere badago. Ezaguna da gaia, beraz ez gara horretan luzatuko:
|
|
|
Zer kantatuko ote zion emakume hark Lertxundiri? Jakin min denak jo beza
|
haren
liburura.
|
|
2016
|
|
|
Sinplekeria horiek gaitzesten zituen eta nardatzen zuten, zeren berak Demokrazian eta Askatasunean sinesten zuen, baina orduko demokrazia liberalak ezgai ziren askatasuna bermatzeko, eta ezgaitasun harixe egozten zion faxismoen eta komunismoen indarra. Eta arrazoiketa horretara etorrita, Yugoslaviako Milovan Djillas aipatzen zuen,
|
haren
liburua eta haren aburuak:
|
|
|
Liburua proposatu eta zergatik irakurri genukeen azaltzeko aukera izango genuen. Italo Calvino proposatu behar nuen,
|
haren
liburu guztiak gustatzen zitzaizkidan orduan, entretenituak, sakonak eta batez ere freskoak iruditzen zitzaizkidalako. Neguko gau batean bidaiari bat liburua zergatik irakurri genukeen esan behar nuen azalpenean, denak txundituta utziko nituen nire jakituria eta hitz jarioarekin; hori azaldua nion Gorkari.
|
|
|
Asko miresten zuen, bai. Inoiz ez zuen akats askorik harrapatu
|
haren
liburuetan. Maisutasun handiko idazlea zen, zinez.
|
|
|
Horregatik hasi zen hizkuntza akademia batera joaten, eta han ezagutu zuen George, irakasle irlandar bat. Berarekin hasi zen ateratzen eta, Joyce zale amorratua zenez,
|
haren
liburuak irakurtzera animatu zuen, ingelesez. Batzuk irakurri zituen, bai, baina gaztelaniaz, ingelesez oso zailak zirelako.
|
|
2017
|
|
|
Asko, dena zegoen egiteko. Gaddafiren 1973ko kultur iraultza zela eta,
|
haren
liburu berdearekin bat ez zetorren ale oro debekatu eta deuseztatu zuen. Amazig hitzak, gizon askea?
|
|
|
Inork ez luke beharrezkotzat joko zehaztea Houellebecq gizon ederra dela. Emakumea izan balitz, eta
|
haren
liburuak hainbeste gizoni gustatu izan balitzaizkie, Houellebecq emakume ederra dela idatziko zuketen. Edo ez dela ederra.
|
|
2018
|
|
|
Ontzat jo zituen XIX. mendeko Britainia Handiko kapitalismoaren lazgarrikeriei eginiko kritiken argudioak: langileak ez ziren ugazabarik gabeko esklaboak baino (horra
|
haren
liburuaren azpititulua), eta esklabo beltzak baino askoz ere okerrago bizi ziren, zeren esklabo beltzek behintzat beteak baitzituzten beren beharrak. Esklabo ugazabak erabat hornitu behar zituen bere esklaboak, bizi guztirako; kapitalistak, aldiz, ez:
|
|
|
Symons andrea, bestalde, sarritan izan genuen etxe honetan bisitan, gerraurrean; areago, bisitari estimatuenetariko bat zen langileen artean bederen, sekula ez baitzen herabe izaten bere esker on adeitsua agertzera. Garai hartan hasi nintzen, bada,
|
haren
liburuetan aztarrika bibliotekan, edozein txolartetxotan, dama harenganako miresmenak akuilaturik. Hala, esate baterako, gogoan dut nola Kenton andereñoak 1936an Kornuallesera alde egin berritan sarritan jotzen nuen Symons andrearen lanen III. liburukira; izan ere, alderdi hartan sekula izan gabea nintzen, eta Devongo eta Kornuallesko bazter atsegingarriak agertzen dizkio irakurleari liburuki horretan, eskualde horretako argazkiak eta, niretzat are pizgarriago?
|
|
|
–Zelako laguna bilatu duzun, kar, kar, kar. Batek daki, azoka honetan
|
haren
libururen bat ere aurki zenezake agian, baina ez dut uste irakurketa oso egokia denik zu bezalako andereño dotore batentzat. Txantxaren bat egin nahi izan dizu baten batek.
|
|
2019
|
|
|
Maitale dohakabearen arimaz maite izan zituen musika, pintura, arkitektura eta kutuna zuen guzti guztia; emakume bat ernatzen zitzaion Erroman paseoan ibiltzen zenean, orri pasa bakoitzean; bere bihotzaren dasta probatu zuen emakumeek sentiarazitako atsekabeetan, desiretan, tristezietan, pozetan; emakumeak nahi zituen epaile gisa: haien saloietara joan, eta ahalegintzen zen haien begietan distiratsu agertzen; haiei zor zizkien bozkariorik handienak, penarik handienak, eta haiek izan zituen okupazio printzipala; haien maitasuna nahiago zuen zernahi adiskidetasun baino, eta haien adiskidetasuna gizonena baino;
|
haren
liburuek emakumeak dituzte inspirazio iturria, eta emakume irudiz beterik daude; neurri handi batean, Stendhalek emakumeentzat idatzi zuen. –Espero dut maite ditudan arimek irakurriko nautela 1900ean, Madame Rolanden gisakoek, Mélanie Guilberten gisakoek[...]?.
|
|
|
Hala izan zen neurri batean, eta beharbada horri zor dio liburuak bigarren edizio hau, beste edozeri baino gehiago. Harrezkero ez da
|
haren
liburuen beste itzulpenik egin euskarara. Itzultzaile honen iritziz, liburuak oso ongi daramatza dituen urteak, hogeita hamar baino gehiago, eta ez du gaurkotasunik galdu.
|
|
2021
|
|
|
Haren eragina jaso zutenen izen zerrenda ere gorde nuen nire baitan hurrengo klaseetan: Heidegger, Foucault, Sartre... baina Zaratustraren sortzailea izango zen nire itsasargia, eta bata bestearen atzetik irentsi nituen
|
haren
liburu guztiak eskolako liburutegian. Barregarria ere bada, orduko burutazioa gogoratzea:
|
|
|
Zenbat buelta ez ote nuen eman haren labirintoan. Bitxia bera izatea azkena, gure zibilizazioak osorik ezabatu behar izan zuen herrialde batekoa, gure arbasoen asmo gorenen ifrentzua, eta are bitxiagoa, miraria ia,
|
haren
liburuak hiri ahaztuko pisu bateraino iritsi izana. Haren ondoren, XXI. mendeko azken hamarkadetan, Lin Yu Kung eta Ladislao Pereira aipa daitezke, korronte hedo irrealistaren baleko ordezkari bakarrak, eta ozta ozta haiek ere.
|
|
|
Sobrenaturalismoaren aukera guztiak maisutasunez esploratu zituen bere lehen liburuetan, eta kode fantastikoaren baitan idatzi ditu, azken hamarkadetan zehar, euskal literaturak ezagutu dituen narrazio ederrenetako asko. Prestigioaren aldetik, ostera, Lasa eta Zabalaren heriotzak inspiratutako Twist izango litzateke kritiko gehienentzat
|
haren
libururik inportanteena. Hasiera sobrenaturala daukan eleberri errealista horren ostean etorri dira Fakirraren ahotsa eta Antzara eguna, historia hurbilari lotutako pertsonaia historiko banatan oinarritutako lanak.
|
|
|
Ezkontzako Sabinen janzkiak eta kartzelako mantak, zeremonian erabili zuen mantelina eta, besteak beste, gutunak ere erlikia legez kasik berrogeita hamar urtez atxiki zituen hark,
|
haren
liburuak saldu. Bide batez, zenbat liburu zeuzkan bere Sabinek Sukarrietako etxean, Arrospe Ganean?
|
|
2022
|
|
|
Ikasleak gure inguruan pilatzen hasi ziren, borroka interesgarri bat ikusteko itxaropenaz. Jokintxok oinetakoa jantzi bitartean, nik
|
haren
liburuak bildu nituen eskaileretatik.
|
|
|
Ezin urrunago zegoen hori pilotu borrokalariak aireko zaldun hipermaskulino gisa agertzen zituzten irudi publikoetatik (Tom Wolfe ren The Right Stuff [Lantalde egokia] liburuko" borrokalari atletak"); McCuddenek berak erdeinuz baztertu zuen jarrera hori," aireko zalditeria taktikatzat" jota. Hala ere,
|
haren
liburuaren argitaratzaile abertzaleek Flying Fury [Furia hegalaria] titulua jarri zioten.
|