|
2001
|
|
|
Neuk emanen dizut
|
haren
erantzuna, Oker handirik ez dugu.
|
|
2002
|
|
|
Hala ere, errehabilitazio programako psikiatraren oniritzia behar genuela esan nion. Biharamunean etorri zitzaidan Sara
|
haren
erantzunarekin: mediku psikiatrak ez ziela gure harremanei eragozpenik jarriko, Sarak programako ardurak bere gain hartzen zituen bitartean.
|
|
2003
|
|
|
–Bai, don Estebe, baina goazen aurrera –erantzun zion don Kosmek– Orain dela egun batzuk, semeak eta biok gutun bat bidali genion Easako alkateari, eta
|
haren
erantzuna eskuan hartu arte nahiago izan dugu ez deus esan, ez deus egin. Eta hara, semeak gaur ekarri dit erantzuna!
|
|
2004
|
|
|
Alemanian kokatu nintzelarik, eskutitz bat idatzi nion zure amari, gauzak apur bat baretzearren. Baina
|
haren
erantzuna izugarria izan zen: hilik nengoela erran omen zien Iruñeko ezagun guztiei.
|
|
|
Ez nuen pentsatu ere egin nahi zergatik erreakzionatzen zuen halako erlikia batek nire presentzian. Galdera
|
haren
erantzunak beldurra ematen zidan.
|
|
2006
|
|
|
Hara eta hona dabil ur lasterra Nerearen barruan. Irribarre egin dio berriz nebari,
|
haren
erantzunaren zain. Xabierrek sakon hartu du arnasa eta masailak puztuta bota du gero indarrez.
|
|
|
Isilunea sortu zen. Galdera
|
haren
erantzuna baiezkoa izan arren, inork ez zekien artean baietzaren prezioa. Estepanek goraki hausnartu zuen:
|
|
2009
|
|
|
Txaberri, berriz, eskutitz bakarra idatzi nion urte horietan: asko atzeratu zen
|
haren
erantzuna eta, ordurako ez nuenez inongo zorrik kitatzeko beharra sentitzen, ez nion berriro idatzi.
|
|
|
Tarte luze batez eutsi zion Arantxak begiradari, atzera ispilura jiratzeko keinua ekidinez. Bere barruan gurutzegrama
|
haren
erantzuna topatu nahian bezala.
|
|
|
Apaizak, bazkariko ardoaz gain, kopa bat benedictine hustua zuen, bigarrenari ekiteko prest, puru erdia erreta; esan nahi baita don Anizeto pozik zegoela: ..., bada, pozik, orbetarrak hainbeste estimatzen bazituen, puru baten lainopean eta benedictinearen buketaren usainpean zer esanik ez!; baliteke, gainera, apaizari, alkoholaren eta giro baikorraren ondorioz, autoestimua, berez ere aski handia zuena, are handiagotzea, halako moduan, non kalonje izatetik gotzain izaterainoko jauzia egin baitzuen, ausaz, inkontzienteki bai bederen, halakoa izan baitzen
|
haren
erantzuna, aurrean zituenei ex cathedra mintzatzen zitzaiela:
|
|
|
berdinak, alde batetik, biak ala biak desesperazioaren ertzekoak zirenez gero; baina baita desberdinak ere, bestetik: Maria Bibiana itolarrian sentitu zen, baina itolarriak eman zion, halaber, egoerari erantzuteko ahala; Ada, aldiz, itota sentitu eta itoaldiak blokeatu zuen,
|
haren
erantzuteko ahala ezabatuta: bere ahalaren gaineko indarren aurka aritu zen heinean, beraz, Ada ez zen, ausaz, errudun, errudun sentitzen zen arren, paradoxikoki; erruduntasun sentimendu hark, baina, baita Maria Bibianaren jokabide duin bezain ausartak ere, zerbait egitera bultza zezaketen Ada, hura baitzuen, bestalde, arestian egindako hutsa konpontzeko modu bakarra; eta hala, itoaldiaren ondotik arnasa berreskuratzen zuela, nola ez zuen, bada, arnasa bereganatuko, baldin eta bere beharrean ikusten bazuen Domingo, anaien artean kuttun zuena!?, halaxe galdetu zion, anaiaren hizkera bere eginez:
|
|
|
Kaixo, Alberto, gure taldean bada kide bat, Iriondo, mezua bidali nion, eta
|
haren
erantzunaren zain nago. Eta H.I.J.O.S. i ere mezu bera bidali nien.
|
|
|
berdinak, alde batetik, biak ala biak desesperazioaren ertzekoak zirenez gero; baina baita desberdinak ere, bestetik: Maria Bibiana itolarrian sentitu zen, baina itolarriak eman zion, halaber, egoerari erantzuteko ahala; Ada, aldiz, itota sentitu eta itoaldiak blokeatu zuen,
|
haren
erantzuteko ahala ezabatuta: bere ahalaren gaineko indarren aurka aritu zen heinean, beraz, Ada ez zen, ausaz, errudun, errudun sentitzen zen arren, paradoxikoki; erruduntasun sentimendu hark, baina, baita Maria Bibianaren jokabide duin bezain ausartak ere, zerbait egitera bultza zezaketen Ada, hura baitzuen, bestalde, arestian egindako hutsa konpontzeko modu bakarra; eta hala, itoaldiaren ondotik arnasa berreskuratzen zuela –nola ez zuen, bada, arnasa bereganatuko, baldin eta bere beharrean ikusten bazuen Domingo, anaien artean kuttun zuena! –, halaxe galdetu zion, anaiaren hizkera bere eginez:
|
|
|
Apaizak, bazkariko ardoaz gain, kopa bat benedictine hustua zuen, bigarrenari ekiteko prest, puru erdia erreta; esan nahi baita don Anizeto pozik zegoela: ..., bada, pozik, orbetarrak hainbeste estimatzen bazituen, puru baten lainopean eta benedictinearen buketaren usainpean zer esanik ez!; baliteke, gainera, apaizari, alkoholaren eta giro baikorraren ondorioz, autoestimua, berez ere aski handia zuena, are handiagotzea, halako moduan, non kalonje izatetik gotzain izaterainoko jauzia egin baitzuen, ausaz, inkontzienteki bai bederen, halakoa izan baitzen
|
haren
erantzuna, aurrean zituenei ex cathedra mintzatzen zitzaiela:
|
|
2010
|
|
|
Zer esango diot??. Anaiaren baiezkoa eta anaiaren poza espero nituenean, baina, purrustada bat bezala heldu zitzaidan
|
haren
erantzun zakar bezain azkarra: –Eez!?.
|
|
|
Zer esango diot?". Anaiaren baiezkoa eta anaiaren poza espero nituenean, baina, purrustada bat bezala heldu zitzaidan
|
haren
erantzun zakar bezain azkarra: " Eez!".
|
|
2011
|
|
|
–Zuk zenbat ezagutzen dituzu? . Lucíak ez zion
|
haren
erantzunari itxaron?. Nik bakar bat ere ez.
|
|
2012
|
|
|
Ondo baino hobeto ulertu zuen dei horren zergatia eta, batez ere, nire ahotsean sumatu zuen ezohiko premia. Boulevardeko erlojupean eserita gomutatu nituen
|
haren
erantzun soilak. Turista andanari so nengoela, hantxe bistaratu nuen, serio, pausoa mantso.
|
|
2013
|
|
|
Hurrengoan, bikiek aitonari galdera egin, eta berehala jaso zuten
|
haren
erantzuna: –Hain handia zuan Abdel Kader, non gureak ez ezik, frantsesak ere liluratu baitzituen:
|
|
|
Etxean ordu asko eman barik Elizabeth ondo ohartu zen Brightonerako plana, Lydiak ostatuan erdizka aipatu ziena, gurasoen sarritango eztabaidagaia zela. Berehala ikusi zuen aitak ez zuela amore emateko asmo izpirik ere; baina, aldi berean,
|
haren
erantzunak hain ziren lauso eta ez baiezkoak, non amak, askotan bihotz erorita ibili arren, ez baitzuen behin ere galtzen azkenean irabazteko esperantza.
|
|
|
Oraintxe jaso dut zure gutuna, eta goiz osoan lotuko natzaio
|
haren
erantzuna idazteari, aurretiaz ikusten baitut esan behar dizudana lerro gutxi batzuetan biltzerik ez dudala izango. Zure eskaerak harritu egin nauela aitortu behar dizut; ez nuen zugandik espero.
|
|
|
Hurrengoan, bikiek aitonari galdera egin, eta berehala jaso zuten
|
haren
erantzuna: " Hain handia zuan Abdel Kader, non gureak ez ezik, frantsesak ere liluratu baitzituen:
|
|
2014
|
|
|
Gogotik egin zuten lan. Kanpaina amaitzen ari zela. Ez nian uste hi bezalako pijo batek halako kemena erakutsiko zuenik?, aitortu zion Mikelek Aitzoli, bixkarreko batzuk eman bitartean;
|
haren
erantzuna,. Nik ere ez nian halakorik espero hire gisako kutxazain erretzaile batengandik?.
|
|
|
Ez zen hori. Baina
|
haren
erantzun txarrak ekidin nahi izaten zituen. Gehiegi konplikatuz.
|
|
|
–Esan nizun! , izan da
|
haren
erantzun bizkorra.
|
|
2015
|
|
|
Zergatik? Iñigok ez zuen egundo galdera
|
haren
erantzunik jasoko.
|
|
|
Beste norbaitek galdetzen bazion zergatik joaten zen astean behin Costa Vasca hotelera lo egiten, are harrigarriagoa zen
|
haren
erantzuna. –Oso erraza?, zioen:
|
|
|
–Hemen al da Ebaristo?? Eta
|
haren
erantzuna beti bera: –Ez, hemen Don Ebaristo.
|
|
|
Soldaduak ez dio erantzunik eman, begirada beherantz zuzentzea izan da
|
haren
erantzun bakarra.
|
|
|
Zabalpen urri horren arrazoi ekonomikoak argitu eta gero(, oso garesti ateratzen dira banaketa, eta batez ere, itzulketak?), euskarazko prentsari irtenbide gisa harpidetza sistema geratzen zaiola zioen Uriak. Haatik, hautu horren ondorioz sortzen den galdera eta
|
haren
erantzuna formulatu zituen segidan (1996: 46):
|
|
|
(Irigoien dixit) bilakatze aldera neurririk hartzea aurrez ikusten ote duten galdetu diogu Hur Gorostiagari. Hona
|
haren
erantzuna:
|
|
|
daitekeen
|
haren
erantzun egokiena. Lehena eginda duzu eredu gisa.
|
|
2016
|
|
|
Berriz ere, telebista ematen ari zena gustukoa ote zuen galdegin zioten, baina
|
haren
erantzun motzak ezetz esaten zuela zirudien. Nahiko edanda zegoela nabaritzen zitzaion, builarik gabeko hordikeriatan itoa, bere baitan zeukazkienak negar xortaz isurtzeko gogoz egon balitz bezala.
|
|
|
Erantzuna aldez aurretik jakinen ez balu bezala, gelara sartu berritan zen neska ederra ote zen galdetu zidan Danak. Nik irri konplize bat eskaini nion, galdera
|
haren
erantzuna biok baikenekien. Jolasarekin jarraitu nahian baina, edertasuna zer zen galdetu nion.
|
|
|
128 Egunotan galdetuta J.M. Odriozolari berari ea bera al zen. Izarreko?, Txillardegirekin Zabal aldizkarian marxismoa zela eta polemika izan zuena, hona
|
haren
erantzuna: –Tamalez ni nauk dogmatiko, ezjakin eta lotsagabe hura?
|
|
|
Sabine ari zitzaigun gosaria zerbitzatzen goiz hartan, eta hari galdetu genion bi emakumeei buruz. Harrituta utzi gintuen
|
haren
erantzunak, ez baikenuen inondik ere halakorik espero:
|
|
|
Hiru ikasleen bozeramaile lanak hark egiten zituen, nonbait. Ondo prestatzen zuten zer esan behar zuten, edonork sinesteko modukoak baitziren
|
haren
erantzunak. Egiazki gertatutakoarekin zerikusirik ez zeukan Mateoren bertsioak, baina ondo antolatuta zegoen:
|
|
|
–Kortazarri begiratu zion. Ez zuen
|
haren
erantzunik jaso?. Aspaldiko ezagunak.
|
|
2017
|
|
|
zer gehiago?, jakin nahi izan nuen. Hona hemen
|
haren
erantzuna: –Dylan baino ez.
|
|
|
–Ikusiko dugu? izan zen
|
haren
erantzuna, grina erakusten zuen lehenengo aldia elkarrizketa osoan, bide batez esanda. –Eta alkatetza lortu ezean, zer egingo duzu?
|
|
|
mingaina lotu behar zitzaion, solasa eten, hitza kendu. Are elkarrizketetan ere, maiz
|
haren
erantzunak jasotzen zituzten eta nireak zirelakoan argitaratzen. Ez naiz kasu gutxi eta bakan batzuei buruz ari, baizik eta erreakzio ia sistematikoez.
|
|
|
Klima aldaketa, dudarik gabe, eztabaidagai izarra da gaur egun kalean, mugimendu sozialetan, komunikabideetan, politikari profesionalen eta gobernuen komunikazio estrategietan eta prentsa bulegoetan, izan tokiko gobernuak, izan nazionalak, izan bestelakoak?, NBEren gobernu arteko organoetan, Davosko Ekonomia Foroaren bileretan eta
|
haren
erantzun altermundistetan, eta beste askotan. Hortaz, klima aldaketak bere lekua du eztabaida sozial eta ekonomikoetan.
|
|
2018
|
|
|
Ez nuen inongo desenkusarik espero harengandik, baina
|
haren
erantzun garratzak sor eta lor utzi ninduen. Hala eta guztiz ere, erabaki nuen eztabaida eragabeetan ez sartzea eta pixka batean lasaitzea, harik eta bare bare esan nion arte:
|
|
|
Onar dezadan
|
haren
erantzunak arduratuta utzi ninduela tarte batez, ohartu bainintzen haren mehatxua zinezkoa zela. Baina, asteak joan eta asteak etorri, argi geratu zen ez zuela inongo asmorik Darlington Halletik alde egiteko, eta gu bion arteko giroa pixkana pixkana goxatuz joan zen.
|
|
|
Esan nion joango nintzaiola bainuontzia prestatu eta xukaderarekin bizkarra lehortzera, baina ezetz erantzun zidan, dagoeneko emakume aske bat nintzela. Ez zitzaidan gehiegi gustatu
|
haren
erantzuna, zorretan sentitzen bainintzen eta nahiago bainuen bere zerbitzuan jarraitu, munduaren berri ikasten nuen bitartean gutxienez. Baina ez:
|
|
2019
|
|
|
–Mundu guztiari gustatzen zaizkio jolasak, izan zen
|
haren
erantzuna.
|
|
|
Hala ere, JAA ren azken galderan etsipenak hartu ninduen zeharo. Algaraka hartu genuen
|
haren
erantzuna etxean, baina negar egitekoa zen. Prousten liburuki hau irakurtzera animatzeko, esan zuen lehen liburu honek dituen bi parteetatik bat, Combrayri lotzen zaiona, euskaldunoi oso gertukoa egiten ahal zaigula (Frantzia izan arren), bertan herrixka bateko bizimodu lasai eta naturari lotua irudikatzen delako.
|
|
|
Maitearen kontzientzian daude balioen neurria, munduaren egia; horregatik ez da aski maitea zerbitzatzea. Emakumeak ahalegina egiten du haren begiez ikusteko; hark irakurtzen dituen liburuak irakurtzen ditu; hark nahiago dituen margolanak eta musika nahiago ditu; harekin ikusten dituen paisaiak bakarrik interesatzen zaizkio, harengandik datozkion ideiak bakarrik; bere egiten ditu haren adiskideak, etsaiak, iritziak; zerbait auzitan jartzen duenean,
|
haren
erantzuna aditu nahi izaten du; hark arnasturiko airea nahi du biriketan; haren eskuetatik iristen ez zaizkion fruituek eta loreek ez dute ez usainik, ez zaporerik; eraldatua zaio espazio hodologikoa bera: munduaren erdigunea ez da gehiago bera dagoen tokia, baizik maitea dagoen hori; haren etxetik ateratzen dira bide guztiak, eta haren etxera iristen.
|
|
|
esanez agurtu zuten arte ez zen itzuli haren arima espirituen urrunetik lurrera. Eta orduan, errabino handiak begiratu zienean, biak hasi ziren hizketan, Jainkoaren goraipamenak eta Haren ahalaren alabantzak eginez, eta Jäckele Narrek kontatu zuen, arnasestuka eta hitzei eutsi ezinik, nola ikaratu zuten marmarrak eta xuxurlak, ñir ñirrak eta distirak, hilerriko intsusen artean; zer esan zion Koppel Bärri, zein izan zen
|
haren
erantzuna, eta nola, gero, ilargia hodeien artean ezkutatu zenean, ikusi zituzten hildako umeen figurak airean, hilobien gainean biribilketan.
|
|
|
Interneten, zorioneko sare sozialetan aurkitu eta berria eman nion. Penatua sentitzen zela, benetako mina izan zen
|
haren
erantzuna. Ordubete eman genuen email bidez mezuak trukatzen.
|
|
|
Irakasleak zuzen zuzen begiratu zion begietara, hanka sartu aurretik
|
haren
erantzunari igarri nahi balio bezala. Zerbait esateko ahoa irekitzera zihoala, Leireren mugikorra joka hasi zen.
|
|
|
oinarrizko arauak omen direnak aparteko konbentzimendurik gabe ekarri, besterik ez zinan egin. Dena den,
|
haren
erantzun gogorrak pixka baterako lasaialdia ekarri bazidan arren, hiruron arteko harremanak tentsio handikoa izaten jarraitzen zinan. Une hartan, gauza bakarra geninan hirurok amankomunean:
|
|
2020
|
|
|
Ez zuen berehala erantzun. Irribarre zabala izan zen
|
haren
erantzuna. Baietz buruarekin egin eta zerbeza lata ireki zuen.
|
|
|
hara! dagoeneko saldu duzu albistea, eta
|
haren
erantzuna izan zen: ez, ez, hau beste kontu bat da.
|
|
|
Begiradari eutsi nion, erronkari, ez bainion susmo onik hartu
|
haren
erantzunari.
|
|
|
Agiraka izan zen
|
haren
erantzuna. Eta segurtasun uhalarengatik izan ez balitz muturra txikitua nuen betirako, bat batean balaztatu baitzuen.
|
|
2021
|
|
|
Gutuna euskaratu ahala burura etorri zaizkidan galderen artean bada bat
|
haren
erantzuna jakitea sekulakoa izan litekeena. Kartzelatik Nikoleri zuzenduriko gutun galduen artean ez zen, gogoan dudanez, Sabino Arana Goiriren erretratua zekarren bat?
|
|
2022
|
|
|
Preso eta erbesteratuentzako dirua biltzen ari ziren, eta ea parte hartu nahi nuen galdegin zidaten. Etxean aitari kontatu nion, eta
|
haren
erantzuna argia izan zen: behar dena, alaba".
|
|
|
eskutitzen kaxa aurkitua zuen. Karmelek Gorritiri kartzelara idatzitako eskutitzena, eta
|
haren
erantzun guztiena, gizona kartzelatik ateratzean, erritu bat balitz legez, kartoizko kutxa hartan elkartu zituztenak, kronologikoki sailkatuta. Eta, urte batzuen buruan, hildako gurasoen txaletera eraman zituenak, bistatik galtzeko asmoz, gizon beti isil hura jadanik ezagutzen ez zuela erabaki zuenean.
|
|
2023
|
|
|
Atabala bat batean gelditu zen eta galdera ozenki entzun zen, isiltasunean oihartzuna sortuz. Haizek ulertu zuen emaztea
|
haren
erantzunaren beha zegoela. Orduan, boz ahal bezain fermua erabiliz:
|
|
|
–Irratiz ari direla uste dut –esan du, nori oso ondo ez badaki ere, Sayenek, mendilerroaren bestaldeko machiak, isilik baitihardu aspaldi, eta horregatik harrapatu du ezustean
|
haren
erantzunak.
|
|
|
–Dumè, Dumè... hire burua hobeki zaindu behar huke... –mediku sena nagusitu zitzaion aski laster Bernabéri, eta egunero litania bera errepikatzen dio, nahiz eta buruz dakien
|
haren
erantzuna, nahiago duela bizi laburragoa baina ederragoa– Aiacciura joan behar diat; arratsean itzuliko nauk.
|
|
|
Pegatina bai, pegatina seguru. Mairi komentatu ziola gogoratzen da, eta
|
haren
erantzunaz, batez ere: " Zertarako jartzen du jendeak kontuz haurrak pegatina?
|
|
|
Margaret Mead antropologoari galdetu zioten zein den bere ustez zibilizazioaren lehen zeinua. Hauxe
|
haren
erantzuna: " Hautsi eta osatu den femur bat.
|