|
2000
|
|
|
Eta, zenbatenaz mintzatzenago nintzaizun osaba Joanikotez,
|
hainbatenaz
piztenago zitzaizun hari buruzko.
|
|
|
—Zertarako gizendu, baldin, zenbatenaz meheago,
|
hainbatenaz
astunago banago? —galdegite harekin ihardetsi zion jaun Marcelek, zeinak eratxiki baitzuen, irri baten itzala ezpainetan—:
|
|
|
Aita Bartolome aristoteliko sutsua zen, eta ez zituen ontzat hartzen, ondorez, osabaren tesiak, ezta haren moduak eta moldeak ere: ez haren ateraldi zorrotzik, ez haren txantxa ausartik, zenbatenaz aita jesuita jauregian sendoago eta errotuago,
|
hainbatenaz
gutiago. Baina osabak, halakoetan, gure aita izaiten zuen alde... ez aita berez alde zegoelako, baina, batzuetan, gogaitu egiten zelako eta, hargatik edo, haize freskoa bezalakoak egiten zitzaizkiolako osabaren hainbat argudio eta ateraldi...
|
|
|
Eta erraiten ziguten, konparazione, ezen pentsu lizunak geure baitarik urrundu behar genituela, baina zenbatenaz urruntzenago nahi izaiten nituen,
|
hainbatenaz
errotzenago zitzaizkidan eta hainbatenaz inguratzenago ninduten, zeren hura zen alfer lana, etxeko abereen eta kabaleen gisakoa, noiz eta buztanaz, hankaz edo gorputzaren bertze edozein mugimenduz eta higiduraz euliak eta mandeuliak uxatzen baitabiltza, guztiz alferrik, zeren euliak, mandeuliak eta bertze intsektu guztiak, uxatu orduko itzultzen baitira lehengo lekurat, eta zeren geratzen baitira... Izan ere, pentsatzen duenak ezen ez duela pentsatu behar, pentsatzen baitu hondarrean bi aldiz:
|
|
|
Eta erraiten ziguten, konparazione, ezen pentsu lizunak geure baitarik urrundu behar genituela, baina zenbatenaz urruntzenago nahi izaiten nituen, hainbatenaz errotzenago zitzaizkidan eta
|
hainbatenaz
inguratzenago ninduten, zeren hura zen alfer lana, etxeko abereen eta kabaleen gisakoa, noiz eta buztanaz, hankaz edo gorputzaren bertze edozein mugimenduz eta higiduraz euliak eta mandeuliak uxatzen baitabiltza, guztiz alferrik, zeren euliak, mandeuliak eta bertze intsektu guztiak, uxatu orduko itzultzen baitira lehengo lekurat, eta zeren geratzen baitira, halatan, haien larrurat eta haien baita... Izan ere, pentsatzen duenak ezen ez duela pentsatu behar, pentsatzen baitu hondarrean bi aldiz:
|
|
|
Eta, hala, bazkari arin baten ondotik zaldi gainerat igaiten zela, abiatu zen aita Ubarnerantz, nondik ilunabarrean itzuli baitzen. Eta erran zigun nola egon zen Ubarneko dama damatxoekin, eta nola haiek erran zioten ezen aitak berak basorat joan behar zuela, gau haietarik batean, zenbatenaz lehenago,
|
hainbatenaz
hobeki, zeren, baldin tigrea ehizatzen bazuen, Mattini sukarra joanen baitzitzaion.
|
|
|
Baina bertze interpretazino honetan balegoke alderik, zeren nik ez bainuke gizona munstrotzat hartuko, bere bakarrean eta bere osoan anitz moldetakoa delako eta bere aniztasunean osoa eta bakarra; aitzitik, ez al duzu uste ezen, noiz eta aniztasun horretan zati batek bertzeak irensten baititu, bihurtzen dela gizona, edo bihur daitekeela, nehoiz baino munstroago, zeren jabetzen baitzaio orduan osorik ideia bat eta behako bakar bat eta zeren, behako horretan itsuturik, hartzen baititu ondoren armak bertzeen hiltzeko, nola gertatu izan baita Europako lurrak urte luzeetan hondatu eta esteialdu izan dituzten gerla erlijionezkoetan...? Eta ez ote duzu uste, halaber, ezen, zenbatenaz zabaltzenago dugun bihotza eta adimendua,
|
hainbatenaz
gehiago uler dezakegula ezen hainbat partez eginik gaudela... eta parte batean garela ardi, bertze parte batean otso, eta gizon bakoitza bere ardiak bizi duela, nola otsoak ere bizi duen?
|
|
|
Eta, jauregiaren izena zenbatenaz gorago zeramala eta izenaren itzala zenbatenaz urrunago,
|
hainbatenaz
hertsiago ezarri zituen aitak jauregiko barren arauak, ordenantzak eta zirimonia suerte haiek guztiak. Eta, are gehiago, zeren, Villagrandeko dukeari jauregirat etortzeko gonbita egin zionean, eta jakin zuenean ezen dukeak gonbita onartu zuela, Donibane Lohizunetik ekarri baitzuen, izendatuki eta espreski, dukea jauregiratu baino bi hilabete eskas lehenago, kontu haietan aditua zen zirimonia maisu bat, jaun Louis Delapierre zeritzana, Borde len jaioa eta euskaraz ez zekiena, baina bai gaztelaniaz, frantsesez bezain ongi, etxeko sehiak eta zerbitzariak ohitura eta usantza haietan aitzinago zitezen eta finago zitezen.
|
|
|
AHANTZI egin zait lehen erraitea ezen korridako ikusleen artean ez genuela aitona Nikolas izan. Izan ere, alde batetik, bere erreuma hura zuen, gero eta handiagotzen ari zitzaiona —zenbatenaz festatik hurbilago,
|
hainbatenaz
handiago eta jasanezinago, egia erran, jelosiaren eraginagatik edo—, baina bazuen, bertzetik, barrenean halako ezinegon bat, bertze mota batekoa, bere iraganarekin eta etxeko iraganarekin lotua zegoena, edo egon zitekeena, eta bakean uzten ez zuena, bertze nonbait ere aditzerat eman dizudan bezala eta aitzinago ere hobeki ikusi ahal izanen dugun bezala.
|
|
|
Baina, zenbatenaz osabak arrazoin eta argudio gehiago eman,
|
hainbatenaz
sinesgogorrago agertu zitzaion Alessandro, halako tailuz, non behin eta berriro erran baitzion ezen hura ezinezkoa zela untzia lasterrean zihoanean, eta zakuak gibelago erori behar zuela, mastaren oinetik urrats bat edo bi gibelago, ezinbertzez, untziaren abiaduraren arabera, zeren eta zakua erortzen zen bitartean untzia aitzina baitzihoan; aitzitik, osaba Joanikotek ihardetsi zion ezen segur zeg...
|
|
|
Sinets ez sinets ibili zen osaba. Eta zenbatenaz egitenago zuen, bere barren borroka hartan, sineste alderat,
|
hainbatenaz
adieraztenago zuen haren bisaiak ene aurkako mesprezua eta erdeinua, narda eta higuina. Eta, noiz eta guztiz sinetsi baitzuen, nehoiz ez bezala sutu eta koleratu zitzaidan, eta, aulkitik altxatu, begi ezin basatiago haiek ene begietarat xuxendu, paparretik atxiki eta, ateraino eramaiten ninduela, ezin bortizkiago erreprehenditu ninduen:
|
|
|
—ihardetsi zion aita jesuitak— Izan ere, pentsatzen hasia naiz ez ote den hobe, gure Iruñako kolejiorat igortzea baino, hemen enekin urtebete edo urte pare baten egitea, eta erranen dizuet zergatik: ...e bakar baten edukitzea pribilejioa da eta Jainkoaren donu eta garazia, zeren, halatan, dedikazione eta ardura osoz egin baitezakegu egin beharreko guztia, goiz eta arratsalde, eta zeren, dedikazionearekin batean, hagitzez ere hobeak izanen baitira bere studioetan eta bere egunorozko egitekoetan eta trabailuetan erdiets ditzakeen fruituak; izan ere, zenbatenaz fruituak joriagoak eta emankorragoak,
|
hainbatenaz
gehiago loriatu ahal izanen da haietaz egunen batean Jaun Guztiahaldunaren aitzinean.
|
|
|
—Zenbatenaz osaba Joanikotekin gutiago ibili,
|
hainbatenaz
hobe... zeren hiru baitira arimaren etsaiak eta izterbegiak: zientzia, zientzia eta zientzia.
|
|
|
Hitzik gabe utzi nuen hura, jakina...! " Bihar etzi baino hobe", erran nion," zeren, zenbatenaz lehenago akabatu zeure trabailua eta zenbatenaz isilago,
|
hainbatenaz
berretu eta emendatuko baitzaizu, harengatik dagokizun ordaina" —eta, barrendik hats hartzen zuela, amak eratxiki zuen—: Ordea, trabailariek lanean hilabete zeramatela, tupustean etorri zen aita Bartolome Iruñatik, zeren, dakizun bezala, hegaztiek bi hego baitituzte, baina berri batzuek zazpi; eta, hala, uste osoa nuenean ezen aita jesuitak ezin hobeki hartuko ninduela, aldiz, eskuak bururat eramanik, guztiz haserretu zitzaidan, eta bere haserrean mila gauza erran zizkidan, harik eta haietarik batean erran zidan arte:
|
|
|
" Ez nuen uste berorrek halakorik erran ziezadakeenik". Permatu eta entseiatu zen aita jesuita haren erremediatzerat, baina badakizu kontu horietan zer gertatzen den, zenbatenaz lohikeria nahasiago,
|
hainbatenaz
likitsago, zeren gure artekoak ez baitzuen jada erremediorik...
|
|
|
Len goaia arimak eraikitzen duen tresna da, eta kristal bat da, begien eta munduaren artean ipintzen duguna, mundua, gisa horretan, mugatu eta interpretatu ahal izaiteko. Eta, hala, zenbatenaz kristala gardenago eta transparentago izan (eta lengoiaren erabilpena, beraz),
|
hainbatenaz
leialago eta fidelago ikusiko dugu mundua, eta hainbatenaz egiazkoago izanen da munduari buruz egin dezakegun interpretazionea. Ordea, beldurraren eraginez kristala lurruntzen bazaigu, edo nahikeria hutsez beira koloretsu bat ipintzen badugu, hemen gorri, hor hori eta han urdin (eta metaforak eta metaforak erabiltzen baditugu, beraz), ez dugu mundua den bezala ikusiko, ez mugatuko, ez interpretatuko, eta gure beldurraren edo gure nahikeriaren araberakoa izanen da, nehola ere ez buru-argitasunaren eta arrazoinezko arrazoinen araberakoa, nola izaiten baita erabiltzen dugunean numeroen hizkuntza guztiz doia, justua eta gardena.
|
|
|
Len goaia arimak eraikitzen duen tresna da, eta kristal bat da, begien eta munduaren artean ipintzen duguna, mundua, gisa horretan, mugatu eta interpretatu ahal izaiteko. Eta, hala, zenbatenaz kristala gardenago eta transparentago izan (eta lengoiaren erabilpena, beraz), hainbatenaz leialago eta fidelago ikusiko dugu mundua, eta
|
hainbatenaz
egiazkoago izanen da munduari buruz egin dezakegun interpretazionea. Ordea, beldurraren eraginez kristala lurruntzen bazaigu, edo nahikeria hutsez beira koloretsu bat ipintzen badugu, hemen gorri, hor hori eta han urdin (eta metaforak eta metaforak erabiltzen baditugu, beraz), ez dugu mundua den bezala ikusiko, ez mugatuko, ez interpretatuko, eta gure beldurraren edo gure nahikeriaren araberakoa izanen da, nehola ere ez buru-argitasunaren eta arrazoinezko arrazoinen araberakoa, nola izaiten baita erabiltzen dugunean numeroen hizkuntza guztiz doia, justua eta gardena.
|
|
|
Baina ez zaitez kezka, ez antsia eta ez asalda horregatik, zeren mundu honetan ez baitago gaitzik kontsolagarririk ez duenik, eta gureak ere badu: aski duzu, horretarakotz, ene hitzen fruitua mizpiren idurikotzat hartzea, zenbatenaz ustelago,
|
hainbatenaz
apetitosago eta zaporetsuago.
|
|
|
Eta ene mutilazione hartaz sendatu, untzia konpondu, eta Amsterdamerantz abiatzen ginela, berriro berretu eta emendatu ziren marinelen trufak, Amsterdametik zenbatenaz hurbilago,
|
hainbatenaz
haboro.
|
|
|
Osaba Joanikot erretolika luze harekin mintzatu zitzaidan, jaun André! Eta, ongi uler dezakezun bezala, zenbatenaz hark hitz gehiago egin,
|
hainbatenaz
gehiago zabaldu zitzaizkidan neuri begiak, ustekabeko batetik bertze ustekabeko baterat. Haren hondar erranak, berriz, hitzik gabe utzi ninduen, kikildurik.
|
|
|
Baina zer jakin dezakezu zuk zulo eta hutsune horietaz, zeren, ni baino zaharrago zaren arren eta zuretzat ere urteak aitzina doazen arren, baitirudi ezen, zenbatenaz aitzinago,
|
hainbatenaz
hobeki zaudela, arno zaharra bezala, eta zulo eta hutsune gutirako duzula, halatan, zeure burua, zure gutun argietan klar eta garbi irakur dezakedanez...?
|
|
|
Eta, handik aitzina, eztabaidaz eztabaida ibili ziren, osaba Joanikotek arre eta Pedro Huizik so, eta haien eztabaidak gero eta sutsuagoak egin ziren, zeren eta Pedrok, osaba Joanikoten asmoetarik haratago, Urbiainen irabazten ari zen famaren gerizan ediren baitzuen bere doia eta bere neurria, gero eta gogarago sentiarazi zuena: zenbatenaz jauntxoen begien aitzinean gorago,
|
hainbatenaz
bere buruarekin gogarago; eta zenbatenaz bere buruarekin gogarago, hainbatenaz osabaren ideien aurkago. Zeren, Melius in oppidulo esse primum, quam in civitate secundum, 8 eta Pedrori ere halako zerbait gertatu zitzaion.
|
|
|
Eta, handik aitzina, eztabaidaz eztabaida ibili ziren, osaba Joanikotek arre eta Pedro Huizik so, eta haien eztabaidak gero eta sutsuagoak egin ziren, zeren eta Pedrok, osaba Joanikoten asmoetarik haratago, Urbiainen irabazten ari zen famaren gerizan ediren baitzuen bere doia eta bere neurria, gero eta gogarago sentiarazi zuena: zenbatenaz jauntxoen begien aitzinean gorago, hainbatenaz bere buruarekin gogarago; eta zenbatenaz bere buruarekin gogarago,
|
hainbatenaz
osabaren ideien aurkago. Zeren, Melius in oppidulo esse primum, quam in civitate secundum, 8 eta Pedrori ere halako zerbait gertatu zitzaion.
|
|
|
Zeren, elizak egin ohi zituèn autofede handiusteko haietan ez bezala, zeinetan inkisidoreak eta autoritate zibilak entseiatzen baitziren, ikusgarritasunaren ikusgarritasunaz, mota bateko zein bertzeko hereseen biltzerat, zenbatenaz gehiago,
|
hainbatenaz
nahiago, autofede hartan, aldiz —denborak bertze batzuk zirelako, benturaz—, osaba Joanikot genuen kulpant bakarra. Ordea, baldin eskarmentua bazen autofede haien xede nagusia, zalantzarik ez dut ezen Urbiaingoak ere osoki eta konplituki egin zuela bere xede hartarako bidea, zeren ez ahanzteko moduko ikuskizuna izan baikenuen geure inguru honetan ere, heresea bakarra zen arren.
|
|
|
Eta zein ederra egiten zitzaidan gure untzi hura aitzina egiten ikustea...! Eta, zenbatenaz behatzenago nion,
|
hainbatenaz
iduritzenago zitzaidan ezen untzia kapitainak bere kontakizunetan aipatu balea izugarri haietarik bat zela, gorputzaren hezur mamiak zurezkoak zituena eta arimaren bela hedatuak haizezko. Eta hersten nituen begiak eta iduritzen zitzaidan orduan ezen nihaur ere bertze untzi bat nintzela, zeruko itsasoan hegaldatzen zena, arimaren haize oihala kaio jigant bihurturik...
|
|
|
...rtuetako tabernak eta neskatxak, hala joan zitzaizkidan bortz sei urte haiek gisa hartan, plazer haien ehizan, neskatxak eta jan edana trabailu eta festa banitu bezala, orain kandelak eta kandelak pizten, zeren eta kandelen iraupenaren arabera neurtzen baitzuten neskatxa haiek plazerraren denbora, eta orain zurrutari emanez, garagarraren mamatik haragiaren mamirat, zenbatenaz bianda haien jaleago,
|
hainbatenaz
gurago eta zaleago...
|
|
2007
|
|
|
Halaber, alderdi politikoak estatu ekintzaren funtsezko tresnak dira, zuzenbideko estatu aurreratu eta zorrotz batean; egin eginean ere, zuzenbideko estatu horrek mugak ipini eta berme eta kontrolak ezartzen dizkio edozein subjekturi, nahiz eta subjektu horrek konstituzio egituran garrantzia izan. Hurrean ere, zenbatenaz subjektuak eta horren eginkizunak garrantzi handiago izan sisteman,
|
hainbatenaz
interes gehiago du zuzenbideko estatuak horren araubidea egokitzeko.
|
|
2009
|
|
|
Lan inmoral baten kondena, egun, erakargarri handia baita, kondena zonbatenaz eta sutsuagoa eta larriagoa izan,
|
hainbatenaz
erakarriagoa.
|
|
2013
|
|
|
XV. mendearen amaieran, Europa osoan gero eta eragin handiagoa zuen bartolistek garatutako Ius Communek, eta, aldi berean, unibertsitate berriak eratzen ari zirenez, gero eta jurista gehiago hezi ziren ikasketa tradizionalen esparruan. Edonondik begira dakiola ere, Ius commune berria zenbatenaz egokitu garai hartako arazoak konpontzeko,
|
hainbatenaz
aldentzen zen Justinianoren zuzenbidetik, eta horrexek eratorri zuen haren agintea. Zuzenbide hori erabiltzen zutenek ez zuten beste ezer behar, eta euren ustetan, testu, glosa eta iruzkinekin nahikoa zen zuzenbidea goitik behera ulertu ahal izateko.
|
|
2015
|
|
|
Aztertzen den euskara transkribatzailearen ohiko mintzotik zenbatenaz urrunago dagoen,
|
hainbatenaz
gehiago sufritzen da hori islatzeko, hainbat osagai ezezagun edo urrun baitatoz jokalekura. Halako borroka gertatzen da, behin eta berriz entzun behar baita hots bat; aldi batez era batera entzun uste dena, transkribatzaileak ondoko aldi batean beste era batera entzuten duela uste du:
|
|
|
Sakonean ohiko gertakaria dugu: zenbatenaz gehiago entzun,
|
hainbatenaz
behartzenago dute aldaera berriek lekukoa era berria baliatzera, handia baita presioa eta oharkabean bezala, gizarte jarduna baita hizkuntza?, arrastora sarturik aldaera berria baliatzen hasten da; aldaera berriaren agerpen maiztasuna areagotuz bezala, presio handiagoa gertatzen da berriaren alde. Hasieran ondorioa zena arrazoi eragile ere bihurtzen da geroago:
|
|
2017
|
|
|
Hala, bada, gu ere bizitzeaz hiltzen gara, eta hiltzeaz bizitzen, zeren bizitzen garenean hiltzen baikara. Eta zenbatenaz eta gehiago bizitzen baikara,
|
hainbatenaz
heriotzako portura hurbiltzenago gara.
|
|
|
Crescit amor nummi, quantum ipsa pecunia crescit. Zenbatenaz diru gehiago,
|
hainbatenaz
gutiziosago.
|
|
|
Janariaren jakia baraua da eta gosea. Zenbatenaz gosea handiago,
|
hainbatenaz
janaria gozoago.
|
|
|
Eta are, hau da egitekoa: zenbatenaz eta kristau bat baita kristauago, zenbatenaz eta zinkiago eta finkiago bermatzen eta saiatzen baita Jainkoa zerbitzatzen eta Deabruari kontra egiten,
|
hainbatenaz
etsaiak armatzenago eta tentazioak ere berretzenago zaizkio.
|
|
|
Beraz, honelatan, nagusiki elizgizonak eta pertsona ezkonduak, baina gero begira bitez beste guztiak ere haragiaren lohian sartzetik eta idoiztatzetik. Zeren behin idoiztatuz gero, jakin dezakete ezen kaltiar eta sosegu gabe izango direla, ez direla urriki gabe gertatuko, eta gero eta gero, zenbatenaz eta gehiago egongo baitira,
|
hainbatenaz
barrenago sartuko eta nekezago aterako eta garbituko direla.
|
|
|
Tanto magis quanto videritis appropinquantem diem. Zenbatenaz eta ikusten baituzue zeuen azken eguna hurbiltzenago zaizuela,
|
hainbatenaz
lasterrago abia, hainbatenaz bermago eta lehiago zaitezte.
|
|
|
Tanto magis quanto videritis appropinquantem diem. Zenbatenaz eta ikusten baituzue zeuen azken eguna hurbiltzenago zaizuela, hainbatenaz lasterrago abia,
|
hainbatenaz
bermago eta lehiago zaitezte.
|
|
|
Bada, hau berau obra onak egiteko luzapenetan dabilen bekatorea baitan ere gertatzen da. Zeren nola konbertitzea eta obra onak egitea erditze bat bezala baita, halatan, zenbatenaz eta gehiago baitago,
|
hainbatenaz
obra on haietaz nekezago erditzen da.
|
|
|
Zenbatenaz bekatu gehiago eta bekatutan egonago,
|
hainbatenaz
adimena, memoria eta borondatea ezdeusago; hainbatenaz Deabrua jaunago eta nagusiago; hainbatenaz Jainkoagandik urrunago eta apartago; eta hainbatenaz zure indarra eta ahala ere etsaiari ihardesteko ttipiago eta ahulago.
|
|
|
Zenbatenaz bekatu gehiago eta bekatutan egonago, hainbatenaz adimena, memoria eta borondatea ezdeusago;
|
hainbatenaz
Deabrua jaunago eta nagusiago; hainbatenaz Jainkoagandik urrunago eta apartago; eta hainbatenaz zure indarra eta ahala ere etsaiari ihardesteko ttipiago eta ahulago.
|
|
|
Zenbatenaz bekatu gehiago eta bekatutan egonago, hainbatenaz adimena, memoria eta borondatea ezdeusago; hainbatenaz Deabrua jaunago eta nagusiago;
|
hainbatenaz
Jainkoagandik urrunago eta apartago; eta hainbatenaz zure indarra eta ahala ere etsaiari ihardesteko ttipiago eta ahulago.
|
|
|
Zenbatenaz bekatu gehiago eta bekatutan egonago, hainbatenaz adimena, memoria eta borondatea ezdeusago; hainbatenaz Deabrua jaunago eta nagusiago; hainbatenaz Jainkoagandik urrunago eta apartago; eta
|
hainbatenaz
zure indarra eta ahala ere etsaiari ihardesteko ttipiago eta ahulago.
|
|
|
Hala dabilenak egiten duen irabazi guztia da lurra aurizkitzea, zanpatzea eta gogortzea. Eta zenbatenaz eta gehiago baitabil,
|
hainbatenaz
zanpatzenago eta gogortzenago du.
|
|
|
Agintzen zuen halaber Jainkoak berak usoetatik, ez uso handiak, baina usakumeak ekar ziezazkiotela (Lb 1:14). Gazteak nahi zituen, eta ez zaharrak; zeren usoak zenbatenaz gazteago,
|
hainbatenaz
dira hobeago, gozoago eta zaporetsuago.
|
|
|
Baina zenbatenaz eta zuk juramentu gehiago,
|
hainbatenaz
nik gutxiago sinets.
|
|
|
Gaizki egiten dizuetenei egin behar diezue ongi. Eta zenbatenaz eta haiek zuei gaizkiago,
|
hainbatenaz
zuek haiei ongiago.
|
|
|
Gauza bat galtzen duzunean, damu hartzen duzu. Eta zenbatenaz eta galtzen duzun gauza hura baita hobeago, handiago eta baliotsuago,
|
hainbatenaz
hartzen duzu damuago, hainbatenaz sentitzenago duzu.
|
|
|
Gauza bat galtzen duzunean, damu hartzen duzu. Eta zenbatenaz eta galtzen duzun gauza hura baita hobeago, handiago eta baliotsuago, hainbatenaz hartzen duzu damuago,
|
hainbatenaz
sentitzenago duzu.
|
|
|
Gerlaren ondoan estimatzen da bakea; tormenta iragan denean, prezatzen da denbora ederra; eritasuna joan denean, edukitzen da ezertan osasuna. Eta zenbatenaz eta gerla, tormenta eta eritasuna izan baitira handiago eta arriskutsuago,
|
hainbatenaz
gero ondoko bakea, denbora ederra eta osasuna ere dira prezatzenago, estimatzenago.
|
|
|
Mundu etorkizuna oraindik ez da jaio, oraezina da, isurkorra, ametsen materiaz osatua dago, hodei bat da eta haize bortitzek astintzen dute, maitasunak, irudimenak, patuak, Jainkoak?, trinkotuz eta mehetuz doa, forma berriak hartzen ditu etengabe... Profeta handienak gizakiei agindu hitz bat baizik ezin eman diezaieke, eta zenbatenaz hitz hori baita ilunagoa,
|
hainbatenaz
da profeta handiagoa.
|
|
|
gizonaren bihotza odolez beteriko putzua da; gure hildako maiteak putzu horren ertzean etzaten dira ahuspez eta gure odola edaten dute, berpiztu beharrez. Eta zenbatenaz guk haiek maiteago,
|
hainbatenaz
haiek gure odola edatenago.
|
|
|
nork bere eginbidea betetzea da zoriona. Eta zenbatenaz eginbidea zailago,
|
hainbatenaz
zoriona handiago...
|
|
2018
|
|
|
Anartean, aita Josek jesuit espainolaren liburua irakurtzen segitu zuen, non ez baitzen guti plama haietanxe ikasten ari zena: Cuba betiere izana zela deabru herri; espainolak heldu zirenetik haien nonbrea
|
hainbatenaz
tipiago egin bazen ere, pentsatzekoa dela indioen denboretan deabruak irla osoan nagusi zirela!
|
|
2020
|
|
|
" zenbatenaz ere hastioago,
|
hainbatenaz
itsusiago baitzuen alaba eta ederrago alabaizuna"
|
|
|
Bi haurren ardura zuen, bata alaba eta bestea alabaizuna. Maiz gertatzen den bezala, alaba itsutuki maite zuen eta alabaizuna, aldiz, ikaragarri hastio, zenbatenaz ere hastioago,
|
hainbatenaz
itsusiago baitzuen alaba eta ederrago alabaizuna.
|
|
2021
|
|
|
36 Mendekoan ago gabe: Ezen zenbatenaz gaiztoek bainaute penatuko,
|
hainbatenaz
gehiago hura dut guardatuko (Etxeberri Ziburukoa).
|
|
|
32.7.1b Hainbate (na) z eta zenbate (na) z morfema korrelatuak ere erabiltzen dira mota honetako konparazioan32: Ezen zenbatenaz baitu luze pazientzia,
|
hainbatenaz
eman ohi dik gaztigu larria (Etxeberri Ziburukoa); Eta zenbatenaz baita handi gure premia, Jainkoaren faborea hainbatez da handia (Etxeberri Ziburukoa); Zenbatez triste bizia, hainbatez eder saria! (J.
|
|
|
Zenbatenaz eta
|
hainbatenaz
morfemekin eginiko korrelazioak ere zenbatekoaren alderaketa era dezake, mailaren alderaketa bezala: Zenbatenaz zure buruari bortxa eginen baitiozu, hainbatenaz joanen zara aitzina bertutean (Xurio).
|
|
|
Zenbatenaz eta hainbatenaz morfemekin eginiko korrelazioak ere zenbatekoaren alderaketa era dezake, mailaren alderaketa bezala: Zenbatenaz zure buruari bortxa eginen baitiozu,
|
hainbatenaz
joanen zara aitzina bertutean (Xurio).
|
|
|
– [zenbatenaz (eta) ago...
|
hainbatenaz
ago]
|
|
|
Hainbatenaz... ago formarekin: Eri bat, zenbat ere etsiago dagoen,
|
hainbatenaz
hobeki agertzen da nolakoa den medikuaren jakintasuna (Duvoisin). Hainbat gabe:
|
|
|
32.8.1c Iparraldeko tradizioan, berriz, ohikoa da [zenbatenaz ago...
|
hainbatenaz
ago] gisako korrelazioa35, hau ere gauzatze bat baino gehiago duena. Hala, morfemak bere horretan direla:
|
|
|
Hala, morfemak bere horretan direla: Zenbatenaz apalago baitatza ezarria,
|
hainbatenaz
bortitzago da zimendu berria (Monho); Iñazio zenbatenaz amultsuago, Franzizko hanbatenaz bihurriago (Laphitz). Mendekoan zenbatenaz eta forma dela:
|
|
|
Zenbatenaz indar gehiagorekin ematen baitzuten ukaldia, eta hainbertzenaz ere gehiago min hartzen zuten berek (Joanategi) 36 Hainbatenaz aurretik dela: Hori eginen da
|
hainbatenaz
gehiago fruturekin, zenbatenaz baita desiratua aspaldian artzainez eta populuez (Akizeko katixima); Mintza gaitezke enganio hainbatenaz beldurtzeko batez, zenbatenaz baita deskubritzeko gaitzagoa (Haraneder). Ere adberbioarekin:
|
|
|
Zenbatenaz indar gehiagorekin ematen baitzuten ukaldia, eta hainbertzenaz ere gehiago min hartzen zuten berek (Joanategi) 36 Hainbatenaz aurretik dela: Hori eginen da hainbatenaz gehiago fruturekin, zenbatenaz baita desiratua aspaldian artzainez eta populuez (Akizeko katixima); Mintza gaitezke enganio
|
hainbatenaz
beldurtzeko batez, zenbatenaz baita deskubritzeko gaitzagoa (Haraneder). Ere adberbioarekin:
|
|
|
Ere adberbioarekin: Zenbatenaz ere gehiago xukatzen baita
|
hainbatenaz
gasna hobea izanen da (Duvoisin).
|
|
|
Baina, ordena aldatuta, mendekoaren ondoan ere eman daiteke: Zenbatenaz apaldu izan nahi baituzu,
|
hainbatenaz
izan zara altxatua. Mota honetako esaldiekin alderaketa kuantitatibo berdintasunezkoa eta parekotasunezkoa era daitezke.
|
|
2022
|
|
|
Eta ez zen, naski, emakume ona izanen, zeren, nolanahi ere, ez baitago modurik gaizki egina desenkusatzeko. Izan ere, zenbatenaz eta handiagoak izan aukerak,
|
hainbatenaz
bertutetsuagoak izan behar dute emaztekiek gaizkiari gogor egin eta ongia bilatzen, eta ez gaizkia gaizkiaz errendatzen; bertzeri egin nahi zaion gaitza norberarengana bihurtzen baita ardura. Dohatsuak Jainkoaren bertutea kastitate, mantsotasun, pazientzia eta eskuzabaltasun gisan agertzen dutenak!".
|
|
|
Baina bizpahiru urte joan ziren, eta emaztea nehoiz Frantzian izan den emakumerik ederrenetarik bilakatu zen, halako moduz ezen gortean parekorik ez zuelako fama baitzuen. Eta zenbatenaz ere sentitzen zuen maitatua izatea merezi zuela,
|
hainbatenaz
enoatzen zen ikusirik senarrak ez ziola kasurik ematen; hainbertze, ezen, halako nahigabe handia hartu zuen, non, nagusi anderearen kontsolamendurik ezean, etsimenduaren ertzean egonen baitzen. Eta senarraren gogara egiteko modu oro bilatu ondoren, bere baitan pentsatu zuen ezinezkoa zela hark bera ez maitatzea berak zion amodio handia ikusirik, non ez bazen bertze fantasiaren bat zuela gogoan; eta horren xerka hasi zen, hain era sotilean, ezen egia ediren baitzuen:
|
|
|
Hala ere, emaztea egunetik egunera ederrago bihurtzen ari zela ikusirik, eta bera zahartzen eta itsusten ari zela, bere jokamoldea aldatu eta emazteari luzaz ezarria zion papera betetzen hasi zen, ohi zuena baino maizago joaten baitzitzaion eta kasu ematen baitzion. Baina zenbatenaz eta gehiago bilatzen zuen berak,
|
hainbatenaz
ihesago egiten zion andereak, gizonak guti maitatu izanak sortua zion saminaren parte bat itzuli nahi baitzion ordainez. Eta ez galtzeagatik horren goiz amodioa ematen hasia zitzaion plazera, zaldun gazte batengana jo zuen, zeina hain zen eder, mintzo oneko eta dohaintsu, non gorteko dama guziek maite baitzuten.
|
|
|
Oso gogo onez onetsi zuen hori damak, bere buruari aginduz ez zela berriz hain ergela izanen. Baina, nahikarien kontuan, zenbatenaz eta debeku handiagoa ezarri
|
hainbatenaz
desiratuagoak izaten direnez, emazteki gaixoak berehala ahantzi zituen senarraren mehatxuak eta bere promesak; izan ere, arrats hartan berean, bertze dama batzuekin eta haien zaintzaileekin lotara joana zelarik bertze ganbera batera, igorri zuen baten bat zaldunarengana gauez etor zekion galdeginez. Baina senarrak, zeinak ezin baitzuen lo egin, hain zegoen jelosiak arranguraturik, bertzea gauean jitekoa zela jakin orduko, soingaineko bat eta ganbera sehia berarekin hartuz, anderearen egoitzara joan eta ate joka hasi zen.
|
|
2023
|
|
|
" Ez da gure artean nehor erran zuen Parlamentek, zeinak, gutun horren bidez, ez duen aitortuko kanpoko bekatuak oro ez direla barne zorigaitzaren fruitu baizik; izan ere, zenbatenaz egon zorigaitz hori bertutez eta mirakuluz betea,
|
hainbatenaz
eta perilosagoa da errotik erauzteko".
|