|
2010
|
|
|
Farmazia ikasketak egin zituen Zaragoza eta Madrilen, eta gero Jesusen Lagundian sartu zen 1906an. Biologia irakaslea izan zen hainbat urtetan
|
hainbat
tokitan, hala Oñan nola Erroman, eta makina bat aldiz zeharkatu zuen itsaso zabala Ameriketako hainbat unibertsitatetan jarduteko: Caracas, Montevideo, Buenos Aires, Santiago.
|
|
|
Dirudienez, zelten lehen emigrazio handia Rhin ibaiaren aldetik etorri zen Kristo aurreko 1000 urtean. Galoen lurraldea zeharkatu ondoren, penintsulara sartu ziren
|
hainbat
tokitan, haien artean Ibañetako lepotik.
|
|
2012
|
|
|
Edo bestela ez da Estatua izango. Zizekek
|
hainbat
tokitan idazten duen bezala: kafeinarik gabeko kafea izaten jarraituko du, edo natarik gabeko esnea...
|
|
2013
|
|
|
Nolanahi ere, Kaliforniako kostaldearen esplorazioa izan zen Vizcainoren lorpenik handiena. Horregatik daramate gaur egun haren izena berak esploratutako
|
hainbat
tokik: Sebastian Vizcaino badia Baja Californiako penintsulan, Desierto de El Vizcaino deritzon biosfera erreserba Baja Californiaren hegoaldean, edo El Vizcaino balea santutegia, estatu berean.
|
|
2015
|
|
|
Baina oraingo honetan, hala ere, ez dago halako hegemoniarik (eta horregatik ari naiz" euskal Zera" erabiltzen). Ez dago guztiz finkaturik zein den adierazle hegemonikoa, euskal arizaleek
|
hainbat
tokitan eta unetan aingura bota badute ere. Dena den, esanaren haritik, badira kolusio komunitateak, arizaleen sektak, eta haiek badute baliokide zenbait euskal Zera sentitu eta adierazi behar dutenerako.
|
|
|
/ Ez da hemen izan iraina, lanaren trukeko ordaina. / Nafarroa Gorteetan zen ohoratu, legean baitzuen gauzatu/ (aitzinatuz Madrili, eta beste
|
hainbat
tokiri)/ lanez garela bikaintzen eta hark gaituela duintzen. / Izan gogoan, izan, legea, oi euskaldun gurea!
|
|
2016
|
|
|
Gregoire Epherre halaber Altzurukun sortua genuen, 1929.eko urriaren 22an; hortaz, Gilen baino gazteago. Anaia bezala apeza,
|
hainbat
tokitatik pasea zen jada Mauleko ikastegian irakasle jardun zuenerako. Maulen zendu zen 1974.eko urriaren bostean, anaia baino egun batzuk lehenago, beraz.
|
|
|
Apaiz izateko ikasketak Iruñeko San Migelgo apezgaitegian egin zituen, hau da, hiru urteko humanitateak, bi urteko filosofia eta sei urteko teologia, horien ostean, 1885 urte inguruan apeztu zela. Behin apeztuz geroz, hamalau urtez izan genuen erretore eta beste zazpi urtez arizan zen apaiz laguntzaile Nafarroako
|
hainbat
tokitan. Apez moduan egin zituen lehenbiziko lanek Aezkoara eta Itzara eraman zuten, Abaurrepera eta Larunbera hain zuzen ere, halaz guztiz, ez zuen luzaroegi joko sorterritik hurbilera joanarazi zuten arte, eta 90.eko hamarkadarako Unanun eta Arakil Uharten izan genuen erretore.
|
|
|
Leon Leon Hazparnen sortu zen 1896 urtean; Europako gerratean gudari parte hartu ondoren, Baionako apezgaitegian sartu zitzaigun, 1923.erako apaiz genuela; eliz bidaztiari sorterriko semenario txipian eman zion hasiera, irakasle urtebetez egonda; geroantzean ere, eta zeregin berean, Baionan izan zen bost urtez, ondoren erretore gisa jarduteko
|
hainbat
tokitan: Donibane Lohitzunen 1929.etik, Arrangoitzen 1932.etik, Arnegin 1939.etik eta, azkenik, Uztaritzen 1941.etik; 1959.ean Baionako eliza nagusiko ohorezko kalonje izendatu zuten, eta handik hiru urtera, 1962.ean, Uztaritzen zendu zitzaigun otsailaren 12an.
|
|
|
1696.eko apirilaren 8an Sabandon sorturik, Juan Bautista Gamiz Ruiz de Oteo josulagun sartu zitzaigun Camposko Villagarcian 1716.erako. Gaztelako
|
hainbat
tokitatik iragan ostean, 1730 urte inguruan Iruñerarazi zuten, eta hantxe iraun zuen etxeko ekonomialari Karlos III.ak xedatu kanporaketak Boloniara eraman arte, non Casa Lequion 1773.eko apirilean hil baitzen. Ez zen apeztu Sabandokoa, hortaz, ezinezkoa zuen idazgintzan jardun, horregatik bada, isilean egin zuen bere lana, eta isilean labaindu zaigu ia bi mendetan.
|
|
|
Eta azkenik, ustez komeni den egoitzan dagoenean konjurua egiten da hura bertan harrapatua gera dadin. Europan zehar beste
|
hainbat
tokitan ere gorde dira Erdi Aroko testu zaharretan erromeria eta kaiolatze saio hauen parekoak. Ikus Mari sarrera, Auñamendi Entziklopedian (http://www.euskomedia.org/aunamendi/ ee77955/ 114639), ale honen hondar aldeko ERASKINAK atalean.
|
|
|
Judu erromatar gerrek (66, 115, 132) liburukote bana lukete; hainbeste urte pasa badira ere gerra horietako kontuek dardarazi egiten dute; Atilaren zaldia berriz. Askok ihes egin eta
|
hainbat
tokitako" juduen auzoan" instalatu ziren. Juduek beren ibilbide historikoko tragediez idazten dutenean, hiru gauza agertzen dira beti.
|
|
2017
|
|
|
erditu berrian igotzen zaigun lehen esnea. Oritz
|
hainbat
tokitan.
|
|
|
Minaren aintza eta heriotza, grina eta garra handiz kontatuak. Orobat, Soto, Peotillos, Sombrero, Bellaco eta beste
|
hainbat
tokietako gertakariak ere irudi biziz deskribatu zituen. Prietoren beste lan batzuk hauexek dira:
|
|
|
" Ein ta berrogeitamar auch/ Erronkaritra xin zren,/ eta Yinyariko puntan/ guziak degollato zren". Handik hiru hilabetera, D’Agoultek eta Louis Suchet Aragoiko gobernadoreak elkar hartuta Erronkari inguratu zuten
|
hainbat
tokietatik 4000 soldaduko gudaroste baten bidez, Plicque jeneralaren agindupean. Harrezkero Erronkariko gerrillak sakabanatuta geratu ziren:
|
|
2018
|
|
|
Mateo Zabalaren bilduma bibliografikoan" esta en mal vascuence" jasotzen bazen ere, Hernialdeko erretorea zen Juan Irazustaren dotrina izan da Gipuzkoan ez ezik baita beste
|
hainbat
tokitan ere gehien erabili izan den katixima. Hori uzten dute agerian egindako hainbat ediziok, hamar baino gehiago; lehenbizikoa eta datarik gabeko beste bat izan ezik, guztiak Tolosan eta Donostian argitaratu ziren.
|
|
|
Bestalde, komeni da argi izatea materialen urritasunak ikuspegia orokor izatea dakarrela nahitaez: testu gutxi izateak,
|
hainbat
tokitan lekukotasunik ez egoteak, testu batetik beste batera dagoen tarte kronologikoa luzea izateak eta abarrek zaildu egiten dute tokian tokiko hizkeren errealitate aldakorraz jabetzea, eta egiten ditugun baieztapenak nahi baino orokorragoak izaten dira: Iruñeko euskaraz ari garela, Joan Amenduzen eresia (1564) hiriburuko lekukotasun fidagarritzat jotzen badugu, alegia, XVI. mendeko Iruñeko euskara ongi islatzen duela onartzen badugu, 232 testuak balio dezake Nafarroa Garaian erabiltzen ziren ezaugarri eta aldaera batzuen berri izateko; baina, ez dugu jakiterik ezaugarri eta aldaera horiek zer nolako indarra zuten Iruñean bertan edo noraino iristen ziren sasoi hartan Iruñetik kanpo, eta, gainera, beste garai bateko antzeko beste testurik agertzen ez den bitartean, dugu ezaugarri horiek Iruñean denboran zehar izan duten bilakabidea konparazioz aztertu.
|
|
|
Maleruski, Nafarroa ez zen XVII. mendean penintsulako lur eremu guztietan gertatu ziren arazoetatik aparte geratu. Gosetea, izurritea, gerlak eta heriotza azaldu ziren Apokalipsiaren lau zaldi makabroen oroimen gisa, nahiz eragindako kalteak beste
|
hainbat
tokietan suertatutakoak baino askoz ere txikiagoak izan. XVI. eta XVII. mendeen arteko urteetan hiriaz ustekabeko gogortasunez jabetu zen izurritea gosearen eta uzta txarren ondorio zuzena izan zen.
|
|
2019
|
|
|
Aktibitate politiko handiko fase batean sartzen ari da mundua,
|
hainbat
tokitan gizartearen instituzio zentral batzuen aldatze handi bat, iraultze bat ekar dezakeena.
|
|
2021
|
|
|
Mitoa dea? Ala legenda urbanotzat jo dezakegu, munduko beste
|
hainbat
tokitan errepikatzen den ermitau damutuaren aldaera euskalduna?
|
|
2022
|
|
|
► Zigarro puru handiari esaten zitzaion (XX. m) Euskal Herriko
|
hainbat
tokitan. angula sin: aingiratxa, txitxardin (zizare+ din, har antzekoa), txarduin (Anguilla anguilla); es:
|
|
2023
|
|
|
lanerako denbora eta askatasuna, segurtasuna, ohikeriaren eta zurruntasunaren kontrako malgutasuna, independentzia eta, azkenik, Princetongo Unibertsitateko ikertzaileekiko eta noizean behin Princetonek erakarririk urrunetik etortzen diren beste batzuekiko harreman informalak. Horien artean, Niels Bohr Kopenhagetik etorri da, von Laue Berlindik, Levi Civita Erromatik, Andre Weil Estrasburgotik, Dirac eta G.H. Hardy Cambridgetik, Pauli Zurichetik, Lemaitre Lovainatik, Wade Gery Oxfordetik, eta estatubatuarrak ere etorri dira
|
hainbat
tokitatik: Harvard, Yale, Columbia, Cornell, Johns Hopkins, Chicago, Kalifornia eta abangoardiako beste ikerketa zentro batzuk.
|