|
2000
|
|
|
Nik ez dakit nola atera ginen handik bizirik, ez bada zeren Probidentziak gidaturik eta indarturik baikindoazen, hain izan baitzen neurriz kanpokoa gure gorputzen soportua eta jasana, eta ez bada zeren neure ondoan bainuen Goruki, zeinak, nola baitzen oihanean jaioa eta oihanean bizia, beti baitzekien, baita zalantzarik edo ondikorik handienen erdian ere, norat jo, eta zeinak beti baitzuen aterabideren bat korapilo bakoitzeko. Eta, arrazoin bertsuagatik, ez dizut kontatuko, halaber, nola garaitu eta azpiratu behar izan genuen hainbat eta
|
hainbat
mehatxu, zeren oihaneko edozein lekutan eta edozein partetan ezkuta baitzitekeen mandatari gaixto bat —hemen suge pozointsu bat, hor armiarma are pozointsuago bat, eta han piztia—, heriotzaren mandatua noiznahi den zabal zezakeena.
|
|
2008
|
|
|
Carlo Heip holandarrak, kongresuko lehendakariordeak, dioenez, egoera «kolapsotik hurbil dago, eta kudeaketa eredu berriak behar dira». Ikertzaileek itsas bizitzaren jarraipena arriskuan jartzen duten
|
hainbat
mehatxu nabarmentzen dituzte, guztiak ere giza ekintzarekin zerikusia dutenak. Gehiegizko arrantzak desagertzeko zorian jartzen ditu hainbat espezie komertzial eta arrantza flota handien metodo intentsiboen eraginpean dauden beste batzuk.
|
|
|
Lorazainaren etxea zenaren ateari ostikoa eman eta barrura sartu ziren hiruehun bat lagun. Geroztik, hamaika belaunaldiren etxea izan da Alde Zaharrekoa, udal agintariek hustu eta botatzeko
|
hainbat
mehatxu egin badituzte ere. Oraindik ere, Alde Zaharreko zaharberritze planak kolokan uzten du Gaztetxearen etorkizuna.
|
|
2009
|
|
|
Portofinon (Genoa), errepideak eraikitzeak eta urbanizazioak zenbait anfibio espezie isolatu dituzte, lotura ekologikoak mozten baitituzte. Halaber, oreka naturala hautsi egiten da
|
hainbat
mehatxuren ondorioz. Eremu horietako bisitariak kontrolik gabe masifikatzeak eta haien baliabide naturalak ehizaren edo arrantzaren bidez gehiegi ustiatzeak fauna lekualdatzea, landaredia suntsitzea eta sute arriskua handitzea eragiten dute.
|
|
|
Leheneratze erritmoa Europako handiena da, baina
|
hainbat
mehatxuk arriskuan jartzen dute zuhaitz aberastasuna
|
|
|
Andaluziako Naturgune Babestuen Sareko Iraunkortasunaren zuzendari nagusiak, Rocío Espinosa de la Torrek (Almonte, Huelva, 1974), azpimarratu du Espainian ez dagoela babes maila handiagoko beste lurralderik. Hala ere, arduradunek
|
hainbat
mehatxuri egin behar diete aurre, hala nola abuztuan izandako fuel isurketari, desagertzeko arriskuan dauden katamotz iberikoen harrapaketari edo ur eskasiari.
|
|
|
Ur gezaren biodibertsitatea beste ekosistemena baino askoz ere aberatsagoa da, baina abiadura handian desagertzen da. Mundu osoko ikertzaileek milaka espezie arriskuan jartzen dituzten
|
hainbat
mehatxu azpimarratu dituzte. Ur gezakoak funtsezkoak dira ingurumenerako eta milioika pertsonaren biziraupenerako.
|
|
|
Mujikak salaketa aurkeztu zuen iazko abenduaren 19an, abenduaren 11n gizon batzuek mendian bi orduz bahiturik atxiki zutelako, Pagolan (Zuberoa). Alaba preso daukan ataundarrari (Gipuzkoa)
|
hainbat
mehatxu egin zizkioten eta gero haiekin kolaboratzeko tratua proposatu zioten. Mujikaren arabera, frantses eta espainiar polizia gizonak ziren bahiketa egin zutenak.
|
|
|
EAJk lehendakaritza galdu duenetik,
|
hainbat
mehatxu larri entzuten aritu gara, PSOE eta PPren gobernutik euskararen kontra egingo omen diren erasoak direla eta ez direla; baina nork argitaratu du deialdi hau. Inclan jaunaren babesarekin atera da, eta berak izendatutako gerentea eta Giza Baliabideetako burua dira arduradun nagusiak.
|
|
2010
|
|
|
Gogoan izan behar da Mediterraneoko eskualdea, Espainia, mundu osoan dauden 25 biodibertsitate puntu beroetako bat dela (“hotspots”). Adituek egoera zail hori azaltzen duten
|
hainbat
mehatxu aipatzen dituzte: Habitatak zatitzea eta suntsitzea, bereziki baso ekosistemak, eta are gehiago eremu batzuetan beste batzuetan baino.
|
|
2012
|
|
|
Gasteizen 2012ko hiriburutza berdearen balorazioa egiten du artikuluak, bai eta hiriko hirigintzaren azken urteetako bilakaera azkarrarena ere. Alor horretan ere jazo den hazkunde amaigabearen mitoa kritikatzen da, beste
|
hainbat
mehatxurekin batera.
|
|
2013
|
|
|
Wikimedia Erle meliferra ingurumenerako eta gizakiarentzako intsektu garrantzitsuenetako bat da. Azken hamarkadetan,
|
hainbat
mehatxuk gutxitu egin dute biztanleria mundu osoan. Espainian etsai bati egin behar dio aurre orain:
|
|
2016
|
|
|
Espainia da Europako biodibertsitate handiena duen herrialdea, baina, gainerako herrialdeek bezala, gizakiek eragindako
|
hainbat
mehatxu jasaten ditu. Espezie batzuek, hala nola arrano iberikoak, hegalaburrak, katamotz iberikoak edo hartz arreak inpaktu handiagoa jasaten dute, eta muturreko egoera batera iritsi dira, itzulezina izan daitekeena.
|
|
|
Horregatik, iaz UICNren Zerrenda Gorrian «arrisku kritikoan» sartzen zen. Espezie horrek asko murriztu du
|
hainbat
mehatxuren ondorioz, batez ere, ugaltze kolonien eta arrantza intzidentalaren harrapaketak. 9 Kantauriko urogaloa (Tetraourogallus cantabricus) Espainiako oilagorra da Espainiako oilaskoretako handiena.
|
|
2019
|
|
|
–Egia da arma lantegiek dibisa beharra dutela derrigor; nahiz eta, nire ustez, jadanik beranduegi izan. Baina ederki dakizun bezala, etsaia kanpoan badago ere, etxean bertan baditugu hainbat eta
|
hainbat
mehatxu. Ezkutuko informazio baten arabera, FAIko anarkistek Espainiako bankuko urreaz jabetzeko operazio bat abiatzekotan dute.
|
|
2021
|
|
|
Ingurumena arriskuan dago, ekosistemak ez ezik, gizaki guztiak ere arriskuan jartzen dituzten
|
hainbat
mehatxuren ondorioz. Ingurumen arazoak ezagutzea lehen pausoa da haien garrantziaz jabetzeko eta natura babesteko eta berreskuratzeko ekintzak erreklamatzeko eta horietan parte hartzeko.
|
|
|
Tragediek, trilogietan bildurik, egungo sail eta sagen adikzio mota bera sortzen zuten. Beldurrezko obrak ziren, Aristotelesek ongi zekien bezala, eta hoberenak, gainera, gauaren muturrerainoko bidaiak dira, eta haietan bizi bizirik sentitzen dugu
|
hainbat
mehatxu: antzinako beldurrena, tabuena, isuritako odolarena eta familiako krimenarena, baita irtenbiderik gabeko gatazkaren atsekabearena eta jainkoen isiltasunarena ere.
|
|
2022
|
|
|
Erakundeak mundu osoko hegazti populazioen lehertze izigarria ohartarazten badu, ikerketak fenomeno horren gibelean dauden faktoreak ere zehazten ditu. Batez ere jendeen aktibitateen ondorioz,
|
hainbat
mehatxuk pisatzen dute gaur hegaztien bizitza, erreprodukzioa apalduz eta bizitzeko baliabideak murriztuz, ehunka espezien desagerpena zuzenean eragiten ez dutenean. Desagertze horren lehen faktorea laborantza intentsiboak arriskuan dauden espezien %73ari eragiten dio.
|
|
|
Egun, ehun bat lagun bizi dira bertan, autogestioan eta antolatzeko modu asanblearioan oinarrituta. Gunea husteko
|
hainbat
mehatxu tarteko, Iberdrolak argindarra moztu zien 2017an, Gasteizko Udalaren aginduz; hala ere, ez zuten bizilagunek gunea uztea lortu. Are, proiektua eta auzokideen elkarbizitza indartu zituen argindarra mozteak.
|
|
|
Oharrean dioenez, «faxismoa harro eta konplexurik gabe ageri da azkenaldian Estatu Espainiarrean, baita Euskal Herrian. Eta horren adierazlea da azken aldian, Leitzan ere,
|
hainbat
mehatxu faxista gertatu izana denbora gutxian».
|
|
|
Duela urtebete, jabeak negoziazioak hasi zituen Etxebizitza Sindikatuan antolatuta zeuden okupatzaileekin. Eroskeria saiakera baten eta
|
hainbat
mehatxuren ostean, orain, bide judizialaren azken fasean gaude".
|
|
2023
|
|
|
Mediterraneo itsasoak zeregin ekonomiko eta kultural garrantzitsua izan du eta izan du historikoki bere kostaldeetan bizi diren komunitateentzat. Gaur egun,
|
hainbat
mehatxuri egin behar die aurre, eta, ondorioz, itsasoko biodibertsitatea eta ekosistemak hondatzen dira. Mehatxu horien artean daude habitatak galtzea, kutsadura, klima aldaketa, espezie inbaditzaileak ugaritzea eta jasangarriak ez diren arrantza jarduerek eragindako inpaktuak.
|
|
|
Une honetan,
|
hainbat
mehatxu ditugu: euskara batuaren ustezko artifizialtasunaren aurka altxatzen ari diren ahotsak, zenbait eskualdetan euskal irakaskuntzak dituen zailtasunak (azterketak euskaraz egitea, adibidez...), auzitegietan euskararen kontra hartzen ari diren erabakiak, antolaketa administratibo menderatzaileak eragin duen lurralde zatiketa, eta abar.
|
|
|
Trantsizio erronkak lurralde ahultasunen arabera aztertzen dira (sozialak, teknologikoak, instituzionalak, ekonomikoak eta kulturalak). Kalteberatasuna pertsona/ lurralde/ ekosistema talde batek
|
hainbat
mehatxurekiko (ekonomikoak, sozialak, instituzionalak, ingurumenekoak) duen esposizio mailaren eta mehatxu horiei aurre egiteko gaitasunaren arteko erlazioari dagokio (Castro Spila et al. 2016, Cutter et al. 2003, Smit eta Wandel 2006). Ebaluazio dinamikoa da, eta, erronka sozialak diagnostikatzera ez ezik, trantsizioaren oztopoak ebaluatzera ere bideratuta dago.
|