|
2003
|
|
|
" Harrobia" agortze hori ez da, inola ere, azken ordukoa. Hezkuntza munduko kontuen berri dakien
|
hainbat
eragilek bazekien, aspalditxotik, joera nabarmen horren berri. Kontu berria ez bada ere azeleratu egin da, ordea, azken urteotako joera.
|
|
2005
|
|
|
02 ikasturtean EAEko ikasleen% 83Aereduan aritu zen. Alde horretatik, Euskal Herriak Bere Eskola ekimenak eta beste
|
hainbat
eragilek azken urteotan adierazi duten bezala, EAEko irakaskuntza mailan urrun gaude oraindik legeak ezartzen duen helburutik, hau da, oinarrizko hezkuntzaren amaieran EAEko haur guztiek bi hizkuntzetan gaitasun nahikoa izatetik.
|
|
2006
|
|
|
Eta hori —gure ikuspegitik hauxe da ondorio larriena— Eusko Alkartasunako arduradunen eskutik gertatuko litzatekeela sinesgaitza gertatzen zaigu. Paradoxa litzateke, gainera, noiz eta orain gertatzea hori, hain zuzen ere gizarteko
|
hainbat
eragile bete betean ari direnean euskal curriculum taxuzko baten alde lanean. Eginkizun da euskal curriculuma diseinatzea, gorpuztea eta taxutzea eta nekez gauzatu ahal izango da liburuaren saileko enpresak ahultzen badira.
|
|
|
Liburutegietako bildumen inguruan, euskarazko materialei buruz ikastetxeetako
|
hainbat
eragilek zein iritzi duten jakin nahi izan da. Hain zuzen ere liburutegiko arduradunen, ikastetxeko irakasleen eta zuzendarien erantzunak jaso dira.
|
|
|
Etxe barruan eta kanpoan. Euskal kulturgintzako
|
hainbat
eragileri galdetu diogu nola irudikatzen duten aldizkariaren etorkizuna. Horietako batzuen erantzunak azken zenbakian argitaratuko ditugu.
|
|
2007
|
|
|
Ziurtagiriaren Elkarteak elkarlanean eta kalitatean urrats bat egin du eta proiektua
|
hainbat
eragilerekin partekatu dugu. Horrela bazkide diferentez osatutako elkartea jarri da abian.
|
|
2008
|
|
|
Multzo bezala hauxe da zabalena (%36, 2). Berton sartzen dira hainbat eta
|
hainbat
eragile, talde, elkarte, fundazio, alor ugaritan jarduten direnak: euskara, kultura, kirola, artea, erlijioa, aisia, sindikalgintza, politika...
|
|
|
Gaurko ikuspegi kurrikularrak ez bezala, gaitasunetan oinarritutako curriculumak ikasleek formazioa epea amaitzen dutenean egiteko gai izan liratekeenari buruzko, hots, ikaskuntzaren emaitzei buruzko hausnarketa eskatzen du. Hortaz, unibertsitateko irakasleen ikuspegiaz gain, erakundeetako nahiz enpresetako arduradunen eta gizarteko beste
|
hainbat
eragile garrantzitsuren iritziak kontuan hartu behar dira hausnarketa horretarako. Halaber, ikasleak eskuratu lituzkeen gaitasunen multzoa hartzen da irakaskuntza plangintzaren ardatz bezala.
|
|
2012
|
|
|
Nire irudiko, hirugarren bidea ere bada, eta
|
hainbat
eragile horren alde egiten ari da lan. Konponbidea izan daiteke bi txertoak, injektatutakoa eta 1 eta 3 motako birusak dituen ahozkoa, aldi berean erabiltzea.
|
|
2016
|
|
|
24 Euskal Herriaren kasua hemen ere berezia izan daiteke, eta
|
hainbat
eragile ahaleginak egiten ari dira Espainiaren kasuan euskal herritarrek pairatutako giza eskubideen urraketak frogatzeko. Hor koka daitezke Servini epaile argentinarrak frankismo garaian gertatutako eskubide urraketa larriak ikertzeko egiten ari den lana eta Europako Giza Eskubideen Auzitegian Espainiak jasotako zenbait zigor.
|
|
|
Soziokulturalki autorregulatzeko eta belaunez belaun transmititzeko indar faltaz euskal etnokultura (hizkuntza bera) gainbehera datorrela ikusirik, erabat galtzeko arriskua uste izanik eta halakorik nahi ez delarik, etnokultura horri bizirik eusteko giza artean deliberatuki egindako saio multzoa. Hots, euskal kulturaren on beharrez
|
hainbat
eragilek, perspektiba soziokulturaletik eta elkarlanean, eratutako ekimen sortari deitzen zaio euskalgintza.
|
|
2019
|
|
|
Gunearen kasuan, aldiz, aipatu dugun moduan, lidergo instituzionala zen, baina mugimendu feministako hainbat kidek egindako aldarrikapen bati ere erantzuten zion. Prozesua partaidetza gunearen sakontasun demokratikorako bermea zen, baina indarrak ez ziren ondo neurtu; neketsua izan zen
|
hainbat
eragilerentzat, horren erakusle da teknikari baten ondorengo testigantza: " Gunearen sorrera neketsua izan zen.
|
|
|
Ekimena, beraz, gobernantza eredu herrikoia eta parte hartze herritarra praktikatzen dituen herri bati egindako proposamena izan zen hasmentatik. Orduko udalak, hezkuntza formaleko ordezkariek eta kulturgintzaren eremuko
|
hainbat
eragilek ongi hartu zuten, gainera, baita hamabost herrietako zinpeko alkateetako gehienek ere.
|
|
2020
|
|
|
Izan ere, mugimendu batzuk egon dira arlo honetan
|
hainbat
eragileren eskutik. Alde batetik, Eusko Jaurlaritzak martxan jarritako diru-laguntza berri batzuk atera dira, sortzaileek jendartearekin duten harremana bultzatzea xede dutenak eta lanen aurkezpenak, mahai inguruak zein sortzaileekin topaketak bultzatzen dituztenak.
|
|
|
Izan ere, topaketen baitan Euskal antzerkiaren lekua izeneko egun osoko jardunaldiak antolatu dira estraineko aldiz. Jardunaldi horietan
|
hainbat
eragile eta erakundek hartu dute parte: Eusko Jaurlaritzak, Euskal Herriko Antzerkizale Elkarteak, Euskal Kultur Erakundeak, Euskadiko Antzoki Sareak, Nafarroako Antzoki Sareak, Azpeitiko Udalak eta Kulturaz Azpeitiko Kultur Mahaiaren Kooperatibak.
|
|
|
Hautatzeak eta inplementazioak, aldiz, hizkuntzaren alderdi sozialarekin dute zerikusia. Izan ere, estandarrerako aldaera (k) hautatzean,
|
hainbat
eragilek hartzen dute parte: hizkuntza akademiek, erakunde publikoek, kultura eta hizkuntza elkarteek, hizkuntza arloko eragileek (guk euskalgintza deitzen dugun mundu horrek)...
|
|
|
Ñabardurak ñabardura, Villasantek ere (1988) nabarmendu zuen gipuzkeraren sendotasuna, baina lapurtera ere ezin utzizko zela euskara batua eratzean. Bestalde, Azurmendik argi zuen
|
hainbat
eragilek hartu behar zutela parte eredu batua hautatzean: " Euskera batuaren arazoak ez du inola ere teknikoen arazo hutsa izan behar.
|
|
|
Hautatzeak eta inplementazioak, aldiz, hizkuntzaren alderdi sozialarekin dute zerikusia. Izan ere, estandarrerako aldaera (k) hautatzean,
|
hainbat
eragilek hartzen dute parte: hizkuntza akademiek, erakunde publikoek, kultura eta hizkuntza elkarteek, hizkuntza arloko eragileek (guk euskalgintza deitzen dugun mundu horrek)...
|
|
|
Ñabardurak ñabardura, Villasantek ere (1988) nabarmendu zuen gipuzkeraren sendotasuna, baina lapurtera ere ezin utzizko zela euskara batua eratzean. Bestalde, Azurmendik argi zuen
|
hainbat
eragilek hartu behar zutela parte eredu batua hautatzean: " Euskera batuaren arazoak ez du inola ere teknikoen arazo hutsa izan behar.
|
|
2022
|
|
|
5 Azkenaldian asko entzun dira pertsonarengan zentratutako arretan oinarritzen den eredua edo, besteak beste, Gipuzkoako Foru Aldundiak
|
hainbat
eragilerekin batera landutako pertsonalizazioaren inguruko gida.
|
|
2023
|
|
|
Jakinen helburuetan beti egon da inguruko erakundeekin lankidetzan jardutea, bakarrik ezin dena taldean lor daitekeela sinetsita. Horregatik ditu lankidetzak
|
hainbat
eragilerekin eta horregatik da hainbat talde eta bilgunetako kide. Pentsamenduaren gaineko egitasmo bat izaki, akademiarekin, unibertsitateekin, berariazko harreman naturala du.
|
|
|
‘Ekosistema’ hori ekintza kolektiborako plataforma gisa interpreta daiteke, benetako eraldaketa muEuskal kasuak era askotako koalizio bat egin du, kohesioan oinarrituta, hau da, egoera ezin zela alde bakarrez eraldatu dioen printzipioan gimendu bat artikulatzeko gai izan zena, gainazalean logikari eta prozesu deskonektatuei erantzuteko diruditen ekimen ugari lotuz. Ekosistema horrek,
|
hainbat
eragile ez ezik, baditu gobernantza ez hierarkiko eta konpartituaren eredu berriak (mugimendu kooperatiboan edo euskararen berreskurapenean ikusten dugun bezala), azpiegitura berriak (Bilboko Guggenheim Museoa edo Basque Culinary Center, kasu) eta esparru geografiko berean araudi berrien euskarria ere.
|
|
|
Hego Euskal Herrian erreforma politikoa() abian jartzearekin batera, euskal kulturaren esparru batzuetan hitzarmen sozialak auzitan jartzeko eztabaidak piztu ziren, bi norabidetan eragin zutenak. Alde batetik, euskarazko jarduntzat erroturiko hainbat izendapenez aritzean esate baterako, euskal literaturaz, hizkuntza hautua auzitan jartzeari ekin zioten
|
hainbat
eragilek: adibidez, sonatua izan zen 1978an euskal idazle vs escritor vasco prentsako eztabaida; 1 batzuek euskal idazletzat hartu nahi zituzten gaztelaniaz idazten zuten euskal herritarrak.
|
|
|
Bigarren adibidea. Arabarako, Bizkairako eta Gipuzkoarako Hezkuntza Lege proiektu berriak, euskal kultura definitzean, Etxepare Institutuko diskurtsoen oihartzunak dakartza, kulturgintzako
|
hainbat
eragilek adierazi zuten moduan, Hezkuntza Legearen irakurketa kritikoa egitean:
|
|
|
Kezkagarria da Arabarako, Bizkairako eta Gipuzkoarako Hezkuntza Lege berriak euskal kultura definitzean agertzen duen anbiguotasun hori, hain zuzen ere, orain arte euskal kulturaren inguruko bestelako hitzarmen sozialak errotu direlako hezkuntza guneetan; beraz, euskarazko irakaskuntzaren testuinguruan ere hitzarmen sozial berriak ari dira zabaltzen, euskarazko kulturgintzaren kaltetan, kultura gutxituaren zein kultura komunitatearen markoak kontuan hartzen ez dituena. Gogoan izan behar da mugimendu eta anbiguotasun joko horren bitartez Eusko Jaurlaritzak duela hamarkada luze
|
hainbat
eragileren artean adosturiko hitzarmen sozial bat arrakalatzen ari dela.
|