|
2011
|
|
|
espezie guztiek jakin behar dute nola kudeatu beren espeziearen hizkuntzaeta kultura dibertsitatea. horregatik, mundu osoko arazoa denez, gure ekarpena mundu osoarentzat izango da onuragarria. zein da eKologiaren arrazoiBidea? ekologiak espezieak eta haien habitata lotzen ditu. hainbat tresna kontzeptual eta eredu sortu ditu ekosistemak aztertzeko. ekosistema bat
|
hainbat
elementuren bat egitea da; bat egite horren helburua da funtzionalki integratutako sistema bat mantentzea. hau da, ekosistemak bereizi egiten ditu elementu nagusiak eta gainerako elementuak. Ideia hori hizkuntzen eremura ekartzen badugu, helburua da hizkuntza ekosistemaren elementu nagusiak zein diren identifikatzea; hau da, hizkuntza batek ezin baditu hizkuntza handi baten elementu guztiak izan, zer elementu dira funtsezkoak hizkuntza hori gordetzeko eta garatzeko?
|
|
|
"... guk azken boladetako hausnarketetan hizkuntza ekologiaren
|
hainbat
elementu erabili izan ditugu".
|
|
2013
|
|
|
Jardun guneez gain, badira Fishman-en eta Zalbideren lanetan oinarrituta Gela argazkian eta Arrueko azterketa lanetan komun diren beste
|
hainbat
elementu. Funtsezkoenak aipatzera mugatuko gara hemen, besteak beste, aztertzen ditugun rol harremanak edota errealitate linguistikoa aztertzean hitz egiteari lehentasuna emanaz egiten dugun hautua.
|
|
2015
|
|
|
alegia, gizartean, familietan eta hiztunengan gertatutako aldaketak barne bilduko dituen kontzeptuak zein ikuspegiak. Beharrezkoa jotzen den lanketa berri horri lotuta, testu honen bigarren zatian
|
hainbat
elementu jarri nahi dira mahai gainean. Helburua ez da, inola ere, transmisioa ulertzeko edo garatzeko eredu berri bat proposatzea, transmisioaren etorkizunaz burutu beharreko hausnarketan hainbat elementu ekartzea baizik.
|
|
|
Beharrezkoa jotzen den lanketa berri horri lotuta, testu honen bigarren zatian hainbat elementu jarri nahi dira mahai gainean. Helburua ez da, inola ere, transmisioa ulertzeko edo garatzeko eredu berri bat proposatzea, transmisioaren etorkizunaz burutu beharreko hausnarketan
|
hainbat
elementu ekartzea baizik.
|
|
2016
|
|
|
Hizkuntza kultura, praktikak eta emozioak. hitz egin da, eta hitz egiten da, euskal kulturari buruz —euskarari buruz hitz egiterako garaian ere—, baina gutxi edo batere ez da aipatu izan hizkuntzek eta, hizkuntzen bitartez sortzen eta garatzen dugun kulturari buruz. Euskarari buruz hausnartzeko garaian adiera antropologikoa ez dugu kontuan hartu eta, hor aukera bat galdu da hausnarketetan eta azterketetan hizkuntzarekin loturiko
|
hainbat
elementu oinarrizkoak txertatzeko.
|
|
|
Bizi indar etnolinguistikoaren kritikarik zorrotzena, dakigula, Joshua A. Fishman-ek 2001ean egindakoa da253 Bere ustez, a) BIE EV ri darion ikuspegia erredundantea eta lanerako kamutsa da alde batetik, eta ez du osaera teoriko sendorik bestetik: ez du lehentasunik ezartzen, ez dakar osagaien arteko barne lotura sekuentzialik edota gertakari horien pisu erlatiboen haztapen saio argirik, eta kanpoan utzitako elementuak zergatik baztertzen dituen ere azaldu gabe uzten du (non theoretical da, bere esanean); b) deskribapenerako badu
|
hainbat
elementu interesgarri, baina preskripzio indar argirik ez du: plangintza lanerako ez du, beraz, balio handirik; c) funtsean, eta hori da gure ustez Fishman-en oinarri oinarrizko erreparoa, BIE EV k ez du aurrez aurreko hizkuntzen funtzio banaketa behar bezala kontuan hartzen.
|
|
|
Lehen ez bezala bada gure artean, bereziki, gogoeta gune horren ernamuin izan litekeen
|
hainbat
elementu. Gizajende espezializatuari dagokionez, demagun a) Jaurlaritzaren HPSOko Iker eremua461, b) Jaurlaritzan bertan462, Nafarroako Gobernuan463 edota Iparraldean464, orobat Foru Aldundietan eta Udaletan (batez ere bertako zenbait Euskara Zerbitzutan465) diharduten teknikari jantziak, c) unibertsitate alorreko zenbait ekimen466 eta hainbat profesional467, d) Euskaltzaindia468 eta, bereziki, e) Soziolinguistika Klusterra469 Oinegitura bibliografikoari dagokionez hor dugu HABEren liburutegia.
|
|
2018
|
|
|
Euskararen erabilerak hizkuntzaren ezagutza eta gaitasunarekin lotura zuzena du, baina, ez da faktore bakarra. Aukerak, testuingurua, hizkuntza paisaia, urbanizazio maila...
|
hainbat
elementu sartzen dira jokoan.
|
|
|
Euskararen erabilerak hizkuntzaren ezagutza eta gaitasunarekin lotura zuzena du, baina, ez da faktore bakarra. Aukerak, ohiturak, testuingurua, hizkuntza paisaia, urbanizazio maila, interakzioan diren eragileak, solasaldiaren formaltasuna, espazio publikoaren okupazioa...
|
hainbat
elementu sartzen dira jokoan.
|
|
|
Horrek saihestu egiten du zerbitzuaren emanketaren ondoren bezeroei egindako galdetegiek duten muga bat: inkestatuak
|
hainbat
elementu gogoratzeko izaten dituen arazoak; handiagoak izango direnak zerbitzua jaso eta galdetegia erantzun arteko denbora zenbat eta luzeagoa izan.
|
|
2019
|
|
|
10 Berariazko euskal kultura ahultzen ari da (jan edanean, jazkeran, jolas kiroletan,..), bere
|
hainbat
elementu bizirik badago ere oraindik. ez dago motibo argirik, azken urteotako berrikuntza multzo horri buelta emango zaiola uste izateko. errazago gertatuko da, ezer gertatzekotan, azken hamarkadotako globalizazio prozesuak begien bistako etorkizunean bizirik segitzea eta, agian, are esparru zabalagoak bereganatzea. horrekin kontatu beharra dago, amets sehaskan kulunkatu nahi ez badugu....
|
|
|
Euskal eraldaketaren balio hauek neurtzeko lehen lana The Young Foundationek egin zuen Mondragon korporazioaren inguruan. Ikerketa honetan jasotako narratibetan
|
hainbat
elementu komun identifikatu zituzten, kooperatibako kideek adierazitako balio sistematzat deskriba daitezkeenak, eta txosten batean jaso (hEALES, hOdGSON. 2017).
|
|
2020
|
|
|
Atzitu nahi den helburua da, stakeholder engagement kontzeptuen argitara,
|
hainbat
elementu aplikatzeak lagunduko ote lukeen erakundearen estrategia, herritarrak, udal langileak eta euskalgintzako eragileak lerrokatzen. Horretarako, metodologia honen aplikazioaren lehen urratsak emateko saiakera diseinatu da.
|
|
2022
|
|
|
80ko hamarkadan ematen den instituzionalizazioaren ondorioz, hizkuntzak aurretik zeukan kultur testuinguraketa galdu zuen eta honek azal dezake beste
|
hainbat
elementuren artean, noskiegungo euskararen erabilera datu baxuen zergatia.
|
|
|
egun, zein pisu hartzen du kulturak hizkuntzaren biziberritzean? Gure iritzian, 80ko hamarkadan ematen den instituzionalizazioaren ondorioz, hizkuntzak aurretik zeukan kultur testuinguraketa hein batean galdu zuen eta honek azal dezake beste
|
hainbat
elementuren artean, noski egungo euskararen erabilera datu baxuen zergatia.
|
|
2023
|
|
|
Espainiako 1978ko Konstituzioan hizkuntzaren zehaztapen nagusiak 3.artikuluak ematen ditu. Hiru puntuko artikulu horretan azpimarragarriak diren
|
hainbat
elementu daude: Estatuko hizkuntza ofiziala eta ofizialtasuna horren irismen juridikoa, bere esparrua, estatua eta gaztelera ezagutzeko betebeharra eta erabiltzeko eskubidea.
|
|
|
46). Hiru puntuko artikulu horretan azpimarragarriak diren
|
hainbat
elementu daude:
|