|
2009
|
|
|
70eko urteetan homosexualen eskubideen aldeko lider karismatikoa izan zen Harvey AEBetan. San Frantziskoko udalean zinegotzi izatera heldu zen, eta erail zuten arte, karguan iraun zuen 11 hilabeteetan, gay eta lesbianen
|
hainbat
aldarrikapen lortu zituen.
|
|
2011
|
|
|
Azken hamarkadako
|
hainbat
aldarrikapen gorpuzten ari direla ikusita, ez da antzeko urratsik eta mugimendurik nabaritzen hizkuntz aniztasunaren arloan. Adibidez, ekologiari buruzko kezka jarrerak munduan ernatzen eta hedatzen ari diren moduan, feminismoaren ideologiak eta praxiak ere aurrerabide nabarmena egin zuten XX. mendearen azken hamarkadetan.
|
|
|
Francoren heriotzarekin Hegoaldean
|
hainbat
aldarrikapen, halabeharrez isilduta, lehen lerrora pasatu ziren. Horien artean unibertsitatearekin zerikusia zuten bi aipatu behar dira:
|
|
|
Francoren heriotzarekin 70eko hamarkadan gordetako
|
hainbat
aldarrikapen, ozenki entzuten hasi ziren, besteak beste, Euskal Unibertsitatearena. Euskal Unibertsitatearen aldarrikapena Euskal Herrian gerraurretik bazegoen ere, 70eko hamarkadan indarra hartu zuen.
|
|
2012
|
|
|
Baina halakorik gertatuko denik ez da errana, EH Baik ez duelako zentzu horretara doan boz kontsignarik eman. Gainera, Lassalleren alderdiak koalizioak egin eskaerei erantzun baldin badio,
|
hainbat
aldarrikapenei begira konpromisoak hartuz, Alderdi Sozialistak ez du engaiamendurik hartu nahi izan. Biak dabiltza abertzaleak xarmatzen.
|
|
|
Euskal banku publikoaren alde lelopean, euskal aurrezki kutxak ez pribatizatzeko eskatu zuten LABeko kideek; etxe kaleratze gehiagorik ez egiteko, berriz, Stop Kaleratzeak elkarteko kideek. Kutxak Donostian duen egoitzaren aurrean bildutako bi elkarrateratzeek batera egin zituzten
|
hainbat
aldarrikapen Kutxako batzarkide berriak egoitzara bozkatzera sartu bitartean: Lapurretarik ez eta Putxerazorik ez, eta baita Xabier Iturbe Kutxako lehendakari eta EAJ PP PSE koalizioko hautagaiaren kontrako oihuak ere.
|
|
|
Egia da borondate hori faktoresozial, historiko, linguistiko eta abarrek egituratzen dutela, borondatea ezerezetik ezbaita sortzen. Izan ere, independentzia eta sozialismoaren aldarrikapen herritarrak,
|
hainbat
aldarrikapen demokratikoren (aldarrikapen ekologikoak, linguistikoak, internazionalistak, historikoak, soziopolitikoak, sexualak, kulturalak...) isla dira.Aldarrikapen demokratikoak askotarikoak baitira, J. M. Castells eta EHUko bestehiru irakaslek independentismo errepublikanoa errebindikatuz erakutsi duten bezala.Independentismoak mila motibazio izan ditzake helburu hori nahi izateko:... motibaziohoriek bata bestearen kontra planteatu ordez, inteligenteagoa da estrategikokiguztiak independentziarako prozesuan bidaialagun izatea.
|
|
2016
|
|
|
Ekintzaileek BBVAren" politika hiltzaileak" salatzea izan dute xede. " Beste behin erabili dugu formula bera, beste behin BBVAk muzin egiten diolako bere jarduera burutzen duen lurraldeko hainbat eta
|
hainbat
aldarrikapeni".
|
|
2017
|
|
|
Gurekin Jaiek, beti izan du helburutzat aske sentitzera hurbilduko gaituen gunea eraikitzea, sinisten dugun balore parte hartzaile, euskaldun eta feminista ipar orratz, norbanako, eragile, kolektibo edo herri bezala bizi ditugun borrokak eta festa uztartzea eta
|
hainbat
aldarrikapenei oihartzuna ematea, finean, herriari begira, herritik jaiotako festak sortzeko, etxetik urruti ditugunak beti gogoan izanez. Gure ametsa gorpuzten urteak eman ditugu, eta gure ibilian haien eskua (beso, hanka, bizkar eta buru...) luzatu diguten herritarrez inguratuta egon gara.
|
|
2018
|
|
|
Margolan horrek
|
hainbat
aldarrikapenen sinboloak agertzen ditu, hain zuzen Martinen ustez festibalak eskas zituenak: " Baionarrei galdetzen badiezu, makila eta kapelua dituen aitatxi bat baino gehiago, parte handi batek ene ustez ezarriko zukeen preso politiko baionarren irudi bat.
|
|
|
Hain justu, andre aitzindari haien keinuak eragina izan du alor askotan. Emakumeek sustatutako beste
|
hainbat
aldarrikapenek bezala, deseroso sentiarazi ditu, bereziki, gizon asko. Argi ikusi du hori Lore Erriondok.
|
|
|
PCk zein diktaduraren amaierarekin batera hazi zen PSOEk, hauteskundeetan zentratu zuten apustua. Azken batean, lehenago ezinbesteko ziren hainbat eta
|
hainbat
aldarrikapen eta oinarri ideologiko alboratu egin zituzten, eta erreforma politikoari sustengua eman zioten.
|
|
2019
|
|
|
Eredu horren ardatz nagusiak, bertzeak bertze, «sektore publikoaren lidergoa, aberastasunaren birbanaketa, eskubideen unibertsaltasuna, euskararen normaltasuna eta lurraldeen arteko oreka» direla azpimarratu dute. Gisa berean, «krisiaren aitzakian azken hamarkadetan azkartu den lan eta bizi baldintzen prekarizazioari mugak jarri» nahi dizkiete, eta horretarako
|
hainbat
aldarrikapen egin dituzte. Alde batetik, 2011 eta 2013ko erreformetan onetsitako pentsio murrizketak indargabetzea eta horren barne, erretiroa 65 urterekin hartzea eta 30 urte kotizatua izanez gero, erretiro aurreratua 61 urterekin hartu ahal izatea eskatzen dute, eta pentsioa kalkulatzeko 15 urte hartzea kontuan.
|
|
|
“Ez dugu azken asteburua profitatu zuzendaritzari presioa egiten jarraitzeko, enpresa negoziatzeko prest azaldu zen arren”. Sindikatu abertzaleko kideek gogorarazi dute langileek
|
hainbat
aldarrikapen zituztela: “artikulu sozial guztia definitzen amaitzea lanuzteak bertan behera utzi baino lehen, lanegunetako orduak gutxitzea eta aurreko proposamenarekiko hobekuntza ekonomikoa egotea”.
|
|
|
Joan zen martxoaren 8an aspaldiko garaian gure inguruan egin den greba eta manifestaldi handienetakoa izan zen. Han ginenon guztion artean bazen antolaketa soziala patriarkatutik kanpora eraikitzeko asmo bat, eta baziren elkartzen gintuen beste
|
hainbat
aldarrikapen. Baina haietako batek, pankarta batean idatziak, begira jo zidan.
|
|
2020
|
|
|
Donald Trump Ameriketako Estatu Batuetako (AEB) presidentea prentsaren aurrera atera zen atzo, Benjamin Netanyahu Israelgo jarduneko lehen ministroa alboan zuela, eta palestinarren ordezkaritzarik gabe, «mende honetako egitasmorik handiena» deitu duen neurri sorta aurkeztera: laburbilduta, AEBek Israeli hamarkadotan egin dituen aldarrikapenak aitortuko lizkioke, eta Palestinak estatu bat egituratzeko aukera izango luke, baina nahi baino mugatuagoa,
|
hainbat
aldarrikapenetan amore eman lukeelako. «Israelek Etxe Zurian inoiz izan duen lagunik onena zara», esan zion Netanyahuk Trumpi, proposamenen berri eman ostean.
|
|
|
Horrekin lotuta,
|
hainbat
aldarrikapen zehatz plazaratu ditu ELA sindikatuak sistema berri hori lortzeko:
|
|
|
Honela zehaztu dute: " Helburua da argazkien bidez
|
hainbat
aldarrikapen egitea: genero estereotipoak gainditzeko beharra, emakumeen eta nesken bazterkeria salatzea, kirolaren, aisialdiaren, makina erremintaren…arloetan emakumezkoak ikusarazteko premia, nazioarteko egun errebeindikatzaileak erakustea (martxoak 8, maiatzak 17, ekainak 28, azaroak 25…), maskulinitate eta umeen zaintzaren inguruko eredu berriak agerian jartzea, erantzunkidetasuna, LGTBI+ kolektiboaren aldeko jarrerak eta abar ikusarazten dituzten irudiak kaleratzea".
|
|
|
Orduan nik lan egin behar nuen, di da, korrika eta presaka ikastera, eta hortxe nire semea ez da abandonatua sentitu; bai sentitu da abandonatua ospitalean itxialdian egon naizenean,
|
hainbat
aldarrikapen zirela-eta. Amama eta aititarekin geratu baina abandonatua sentitu da.
|
|
2021
|
|
|
Mugimendu hura frankismoa amaitu zenean sortu zen, foruen deuseztapenaren mendeurrena bete zenean. Udal ordezkariek
|
hainbat
aldarrikapen bildu zituzten: Nafarroaren parte hartzea, euskararen ofizialtasuna, foruak, amnistia eta Estatutuaren aldarrikapena.
|
|
|
Arlo ideologikoan alde batera uzten dira hamarkada luzeetan oinarrizko aldarrikapena izandako negoziazioa eta elkarrizketa, baldintza gisa. KAS Alternatiba, Lizarra Garaziko ituna eta beste
|
hainbat
aldarrikapen, ekimen eta saiakera gaindituak gelditu ziren. Haien guztien ordez aldebakartasuna edo unilateralitatea aitortzen da:
|
|
|
Aurreko ikasturteko urrian, azaroan edota otsailean, kalera atera ginen komunistak, koiuntura ezberdinetan iritzi komun burgesarekin hautsi eta
|
hainbat
aldarrikapen mahaigaineratuz, telebistetatik saltzen ziguten interes orokor hura langileriarena ez zela ozen esanez. Interes orokorraz ari naizenean, existitzen den egoerari aterabidea emateko langileriaren interesak eta burgesiarenak bateragarriak diren ideiari egiten diot erreferentzia, kasu honetan gaitz handiago baten mehatxua erabilita:
|
|
2022
|
|
|
Nolako oihartzuna dute bakoitzaren baitan? Gai hunen inguruan
|
hainbat
aldarrikapen, hitzarmen eta lege testu agertu dira. Bi egunez antolatuak diren jardunaldietan, galdera desberdin haueri erantzuteko, ikerlariak, politika eta elkarte munduko pertsonak, baita artistak elkartuko dira Baionan.
|
|
|
Urtero legez, udalbatzako zinegotziak atera ziren prozesioan, eta tentsioak gora egin zuen Curia kaletik igarotzean. «UPN kanpora» gisako oihuak entzun ziren, eta
|
hainbat
aldarrikapen zituzten kartelak atera zituen jendeak, Elizaren eta alderdi politiko eskuindarren aurka, besteak beste.
|
|
|
Urtero legez, udalbatzako zinegotziak atera ziren prozesioan, eta tentsioak gora egin zuen Curia kaletik igarotzean. «UPN kanpora» gisako oihuak entzun ziren, eta
|
hainbat
aldarrikapen zituzten kartelak atera zituen jendeak, Elizaren eta alderdi politiko eskuindarren aurka, besteak beste. Egun hartan grabatutako irudiek erakusten dutenez, oihuka ari zen jendearen aurka bortizki oldartu ziren zenbait polizia.
|
|
|
Federazioa mendizaletasunarekin lotutako
|
hainbat
aldarrikapen egiteko tresna izan zen: bideak seinaleztatzea, sarbide arriskutsuko eremuetan kableak jartzea, iturriak eta babeslekuak eraikitzea, mendizaleen joan etorriak errazteko tren zerbitzuetan hobariak aplikatzea, fonda eta jatetxeen gida argitaratzea...
|
|
|
Lan baldintzak hobetu leloa duen manifestazioa deitu du gaurko. Mobilizazioaren bidez
|
hainbat
aldarrikapen zabaldu nahi dituzte. Lehenik, beste osasun sistema bat, aurrekontuak bideratuko dituena Osasun Departamentura eta, horren barruan, bereziki, Oinarrizko Osasun Arretara eta osasun publikoaren alderdietara.
|
|
|
Harrezkero, baziren hezkuntza giroan eta zenbait egunkariren elkarrizketa eta artikuluetan
|
hainbat
aldarrikapen irakurketa indartzeko ekimenen beharrizana azpimarratuz, gizartean, ez gazteen artean soilik, zaletasunak bizi zuen beherakoa eta inguruko erkidegoetan holako planek izaten ari ziren arrakastaz ohartuta. Neurri batzuk hartzeko beharrizana ikusten zen, baina ez hezkuntza mailan eta Hezkuntza Sailak erabakita soilik, senitarteko eta gizarte mailan ere.
|
|
|
Estatuen aldetik" Educacion Intercultural Bilingue" izeneko hezkuntza formula martxan jarri da herrialde askotan. Mugimendu indigenaren aldetik,
|
hainbat
aldarrikapen egin dira, eta bestetik hizkuntza eta kultura indartzeko ekimen sorta txiki askotarikoak sortu dira han eta hemen.
|
|
|
Lan-ordu luzeak, baldintza kaskarrak, segurtasun neurri eskasak eta tentsio psikologiko sostengaezina bizi dituzte osasun krisiari arreta eskaintzeko lehen lerroan dauden emakume* askok. Zentzu horretan, Euskal Herriko Karta Sozialak [44] egiten dituen
|
hainbat
aldarrikapen gure egiten ditugu: zerbitzu publikoak indartzea, lanaldien murrizketak, soldatak hobetzea edota zaintza lanen erantzukidetasuna, hain zuzen ere.
|
|
|
Azkenik, euskararekiko atxikimendua transmititzeko moduekin asmatu behar dugu; izan ere, migratzaileak euskarara lotuko dira komunitatetik, sentimendutik, bertakoa sentitzetik, nahiz eta hemen jaio ez. Guk geuk mugimendu feministaren aldarrikapen bilakatu nahi genuke euskara ikasteko eskubidea, beste
|
hainbat
aldarrikapen sozialekin gertatu den bezala (adibidez, elikadura burujabetzarekin). Bide horiek guztiak eraiki bitartean, mugimendu feministan edota EMMko espazioetan euskara komunikazio tresna izateko bitartekoak eskaintzen jarraitu behar dugu, baita bitarteko horiek hobetzen eta garatzen ere.
|
|
2023
|
|
|
Negoziazioei ekin genien sindikatu bakoitzeko
|
hainbat
aldarrikapenekin, baina, azkenik, proposamen bateratu bat aurkeztu genuen (CCOO, ELA, LAB, UGT), puntu asko kanpoan utzita, eta ukaezintzat jotzen ditugun lau puntutan zentratu genuen aldarrikapena.
|
|
|
Urteurren ospakizuna egin zenuten Oñatin, eta baita
|
hainbat
aldarrikapen ere. Pankartetako leloak gogoratu besterik ez:
|
|
|
Urteurren ospakizuna egin zenuten Oñatin, eta baita
|
hainbat
aldarrikapen ere. Pankartetako leloak gogoratu besterik ez:
|
|
|
Jende ugari bildu da protesta guztietan, eta
|
hainbat
aldarrikapen eta salaketa egin dituzte. Egungo hezkuntza sistema kritikatu dute, eta argi adierazi:
|
|
|
Bietan sentitzen dugu herrian bizi nahi dugula, eta euskaraz. Eta beste
|
hainbat
aldarrikapen: feminismoa, tokiko ekoizpenak erabiltzea, ez gauza kutsagarririk erostea…
|
|
|
Mugimendu feministak deitu du, sindikatuen babesarekin, eta, hainbat gizarte eragilerekin batera landuta, urri hasieran aurkeztu zuten zaintza eskubide kolektiboaren aldeko herri akordioa. Bertan jaso dituzte
|
hainbat
aldarrikapen, hala nola zaintza «eskubide unibertsala» aitortzea, zaintza zerbitzuen pribatizazioa gelditzea eta sare publikoa indartzea, atzerritar legea indargabetzea edota zaintzaileen baldintzak hobetzea. Egiturazko beste hainbat aldaketa ere eskatu dituzte, zaintzaren kultura hedatzeko.
|
|
|
Aldarrikapen horiekin 24 urteetan zehar jarraitu dugu, eta borroka honetara beste
|
hainbat
aldarrikapen gehitu izan dira, hala nola preso politikoen askatasunaren aldekoa; errepresioaren eta hirigintza planen kontrakoa; eta MTVaren kritika. Izan ere, hitzordu hau guk nahi dugun herri eredua sortzeko eguna da, ez jai hutsa.
|