|
2000
|
|
|
Baina, osaba haserre bazegoen ere, ni, aldiz, liluraturik nengoen etxerat etorri zitzaigun jende harekin; eta jende handi haren dohainak eta balentriak nituen gogoan, etxean mila aldiz adituak: haien moduak eta
|
haien
presentzia; haien dantza egiteko dotorezia eta haien ezpata manaiatzeko trebetasuna, haien balentasuna eta haien ausartzia, bai ehizarat zihoazenean eta bai gerlarat... Eta itsutua nengoen festa haren handitasunarekin eta, osaba Joanikotekin izan nezakeen adiskidetasunetik harat eta agramondarren eta beaumondarren arteko sasoin bateko liskarretarik harat, harro nengoen etxean hain jende kontuzkoa eta kontuan hartzekoa geneukalako, haien handitasunak ni ere handi eginen banindu bezala.
|
|
|
Eta, ordu laurden baten buruan, olatuarena eginez, sumsum corda alai oihartzun  tsua besterik ez zen entzun patio gotikoaren airean, eta hain ederki eta kutsakor entzun ere, non bai baitzirudien gargolek ere Jainko agindu bati jarraiki hitz egiten zutela, mende eta mendeetako isiltasuna apurtuz. Estalki apropos hura aukeratu zuten hiru aurkezleek jende aurrean azaltzeko; jaso zuten harrera ez dago hitzez azaltzerik; egundoko txalo, oihu eta negarrak ez ziren nahikoa izan hiru Jainko
|
haien
presentzia eskertzeko. Niri ere, aitor dut, korapilatu egin zitzaidan eztarria, aspaldiko partez.
|
|
2002
|
|
|
Azken xehetasunak Tirafondoak jartzean, garrantzitsua da ondo sartzea, tirafondoaren buruak ez dezan harritu, eta, hartara, ez dadin urratu loturetan. Gainera, horrelako buruen melamina edergarriekin ere disimulatu daiteke
|
haien
presentzia. Beste gomendio bat da listoiak jartzea apaingarri gisa edo, hala badagokio, goiko taularen aurreko ertzean biribildutako PVCzko ertzak, besoetan mahaiaren ertzekin edozein kalte edo marka saihesteko.
|
|
|
Han, hiru dimentsioko bideo pantaila batean, kapitainek “oztopoak” bistaratzen dituzte, eta norabideetan aldaketak eragin ditzakete, beti ere, talkak saihesteko. Isilik dauden zetazeoak ere hauteman egiten dira,
|
haien
presentziak “oztopatu” egiten baitu inguruko zarataren hedapena, hala nola olatuak, euria, motorren soinua edo beste zetazeoen “ahotsak”, eta, hala, aurkitu egiten dira. “Egunean 24 orduz funtzionatzen duen autobide akustikoa sortzea bezalakoa da.
|
|
2003
|
|
|
Alderdi horrek mugatu egiten du patogenoak elikagaia ugaltzeko eta aldatzeko duen gaitasuna. Horren ondorioz, patogenoen hazkundea inhibituta ikusteaz gain,
|
haien
presentzia ere murriztu egiten da kuantitatiboki. Patogeno koloniak egon badaitezke ere, eredu esperimentalek agerian utzi dute hain kopuru txikian egongo liratekeela, ez liratekeela elikadura infekzioa eragiteko gai izango.
|
|
|
Laborategian aztertutako laginen ia %50ean aurki daitezkeen birus patogenoak izatea da arrazoi nagusietako bat. Hala ere, gaur egungo autokontrol sistemek ez dute
|
haien
presentzia nabarmentzen.
|
|
|
Animalia hauek kalte egiten dioten bezainbat onura ateratzen dute eta, batzuetan, amesgaizto bihurtzen dira anfitrioientzat, soropilean kalte estetiko handia eragiten dutelako. Bidean uzten dituzten lur pilo txikiek agerian uzten dute
|
haien
presentzia.' Horiek kentzeko, uxatu edo harrapatu egin daitezke, eta, muturreko kasuetan, behin betiko uxatu.
|
|
|
Campylobacter pertsona eta animalien hesteetan erraz samar aurkitzen den bakterio fekala da. Beste bakterio fekal batzuekin gertatzen den bezala,
|
haien
presentzia hutsak ez du adierazten gaixotasunik dagoenik, eta horrek zaildu egiten du haiek hautematea eta kontrolatzea, eta, aldi berean, oso erraz sakabanatzen da. Izan ere, bakterioa daramaten pertsonek eta animaliek ez dute beti patologiaren sintomarik izaten, agerpenaren seinale garbirik.
|
|
2004
|
|
|
15.000 goroldio espezie inguru ezagutzen dira planeta osoan, eta, belar txartzat jotzen den arren, Japonian, besteak beste, bertako lorategi eta bonsai soroetan parte ukaezina da. Hala ere, komeni da
|
haien
presentzia zaintzea, hazten den tokian soropilaren garapen erregularra galarazten baitu.
|
|
|
Prestakuntza egokirik gabe erabiltzen diren sistema horiek arrazoirik gabeko alarma egoerak eragin ditzakete. Aitzitik, kasu gehienetan, agente horiek kalte zelularra edo lesio subletala izaten dute, eta, ondorioz, ezin dira ugaldu oraindik bertan daudenean, eta horrek asko zailtzen du
|
haien
presentzia zehaztea. Non egin analisia Analisiak egiten diren lekuaren arabera (laborategia edo elikagaiak ekoizteko zentroa), sistema bat edo bestea aukeratuko da elikagaien segurtasunari buruzko erabakiak azkartzeko.
|
|
|
Eta horrela, Argentinan, adibidez, Internet bidez, dietetika dendetan edo gimnasioetan bertan eros daitezke, Latinoamerikako beste herrialde batzuetan, Nikaraguan esaterako, eta horiek debekatzeko AEBetako irtenbidea hautatu da. Gure herrialdean, kirol kolektiboek, hala nola Espainiako Saskibaloi Federazioak, ikusi dute federatuei substantzia horrek izan ditzakeen arriskuen berri eman behar zaiela, bai eta substantzia hori duten produktu merkaturatuen zerrenda ere; izan ere, adierazi dutenez, ez da erraza
|
haien
presentzia atzematea erabilitako izen komertzialaren bidez. Legezko egoera erregularizatzen den bitartean, kontsumitzaile arduratsu bati geratzen zaion irtenbide bakarra da produktuek izan ditzaketen arriskuen berri ondo ematea. Administrazioaren ardura da gai horien erabilerari buruzko informaziorik egokiena ematea, giza osasunerako arrisku egoera antzematen duen kasurako.
|
|
|
agente guztiek (bost ziren, Müller barne) beren pentsamendu beltzetan galdurik ematen zuten: SDko Aginte Nagusiak
|
haien
presentzia eskatzen zuen.
|
|
2005
|
|
|
hainbat erkidegotako jatorria. Hauek dira nagusiki gaztak, haragia, frutak, barazkiak, okintzako produktuak eta olioak, eta
|
haien
presentzia gero eta establezimendu gehiago daude. Deitura duten elikagaien aniztasunari esker, erraza da “jatorri deiturako menua” egitea mota horretako elikagaiekin soilik egina.
|
|
|
Txahalaren jatorrizko deitura Nafarroan dastatzeari utzi ezin zaion haragia txekorra da, haren izen onak merezi du haren zapore atsegina eta testura leuna, bai txingarretan eginda, bai erreta edo barazkiekin gisatuta. Baina arkume belaunpeak, menudikoak (arkume hankak eta tripak lagundurik), edo saiheskiak letxezuelekin (arandoiak), arkume platerak dira Nafarroako jatetxe askoren gutunean aurki daitezke, eta
|
haien
presentzia eta zaporea txahalik onenaren mailan dago. Gazta eta fruta, etxeko postreak Roncal edo Roncal bezalako gazta ezagunen zaporea eta aroma deskribatzeko Idiazabalek probatu besterik ez du egiten, ziurrenik deskribapena izango baita motz geldituko litzateke.
|
|
|
Beraz, elikagaien segurtasunaren arazoa da, eta kontuan hartu behar da alderdi guztietan. Horretarako, arazoaren errora jo behar da, elikagai hartzitu eta onduen amina biogenoen jatorrira,
|
haien
presentzia prebenitu edo tratatzeko non jardun jakiteko. Aminak ardoetan Gaur egun, azkar eta modu fidagarrian jakin daiteke zenbat mikroorganismo dauden ardotan.
|
|
|
Armiarmak funtsezko piezak dira bizitza birsortzeko baso sute baten ondoren; izan ere, suntsitutako gune horien lehen kolonizatzaileetako bat dira, eta,
|
haien
presentziarekin, animalia eta landare espezie berriak iristen dira. Alberto de Castro Aranzadi Zientzi Elkarteko Entomologia Saileko zuzendariaren arabera, “armiarmek funtzio garrantzitsua betetzen dute” sutearen ondoren.
|
|
|
16. " Euskal literaturaren lehen 350 urteetan hain emakume gutxi topa daiteke,
|
haien
presentzia hutsak sorpresa (edo kezka, agian) eragiten duela horiek aipatzeko lana hartzen duten kritikariengan" (itzulpena nirea da).
|
|
2006
|
|
|
Tamainaz gainera, gorputz luzanga eta krema kolore argiz segmentatua dute, eta baraila sendoak. Ahuldutako landareei eraso egiten diete, eta enborrean edo fruituetan egiten dituzten zulaketek (galeriak zulatzen diren plantako eremuak) nabaritzen dute
|
haien
presentzia. Eraiki ahala, zerrautsa sortzen dute, eta ukitutako alearen barruan eta kanpoan pilatzen da.
|
|
|
Ortega politikoa da eta filosofoa da, eta agian ezer baino lehen literatoa da. Azterketa osatzeko, garaiko autore arrazialista eta arrazista europarrak, nik egiten dudan baino hobeto ezagutu lirateke,
|
haien
presentzia eta oihartzunak Ortega-ren lerroetan puntuz puntu seinalatzen joateko. Halaber, ageriki ikusi baitugu askotan tradizio filosofikoa arrazialtzen duela, xehekiago jorratu beharrean gelditzen da, teoriko hutsa dirudien hainbat beste kapitulutan ere (bitalismoa, historizismoa), Ortega-ren pentsamendua arrazialismoak eskoratua nola dagoen.
|
|
2007
|
|
|
Gaur egun, ikertzaileekhainbat estrategia erabiltzen dituzte muga hori gainditzearren. Besteak beste, behaketa objektuak bideoz grabatzen dituzte ezkutuko toki batetik, edota behaketaaurretik gizabanakoarekin denbora tarte bat igarotzen dute
|
haien
presentziara ohitueta naturalki porta dadin (Shaffer, 2002). Bestalde, ikertzaileek hainbat arazoizaten dituzte eginkizun bat baino gehiago egiteko; besteak beste, portaerakerregistratzeko kontrola ezartzeko eta portaerak sailkatzeko.
|
|
|
Nola sortzen da kontzeptu bat? Kontzeptuak adierazten edo ispilatzen duena ez da sentsuei aurkezten zaizkien gauzez lekorako mundua,
|
haien
presentzian buruan eratzen den mundua baizik.
|
|
|
Mukiak bere horretan jarraitzen badu edo kronika egiten bada, komeni da dietan aldaketaren bat egitea. Esnea eta haren eratorriak aldi baterako kentzea eraginkorra izan daiteke
|
haien
presentziari aurre egiteko. Badirudi mukoproteinak direla esnekien proteina mota bat, eta horiek eragiten dutela gehiegizko ekoizpena.
|
|
2008
|
|
|
464 Ibaizabalen lehen zenbakiko editorialean, aldizkariaren alde azpimarragarrien artean, hainbat olerkari ospetsuk kolaboratuko zutela iragartzen zen. Beraz,
|
haien
presentzia Azkuek eta Bustintzak bilatu zuten neurri handiz.
|
|
|
Izan ere, konpainien monopolioa hautsita, erregeak aduana agenteen bidez kontrolatu nahi zituen baimendutako portuen merkataritza mugimenduak. Baina Gipuzkoako eta Bizkaiko Batzar Orokorrak kontrolatzen zituen lur jabeen oligarkiak ez zuen begi onez ikusten erregearen funtzionario horien sarrera,
|
haien
presentziak foru erregimenak bermatzen zituen eskuduntzak mehatxatzen zituelako. «Horregatik, merkataritza interesei begira foruen pribilegioari, gai horretan behinik behin?
|
|
|
Baina higiezinen merkatua moteltzen ari denez, higiezinen kopuru izugarria duten finantza erakundeek berriz ere enkantea erabiltzen dute beren jabetzei irtenbidea emateko; baliteke orain etxebizitza bat metodo horren bidez eskuratzeko unea izatea; izan ere, ekimen publikoek eta pribatuek asko hobetu dute sektore menderatu bat, duela urte batzuk arte, enkante egileek menderatzen zuten sektorea, zeren eta, batzuetan legez kanpo geratzen ziren metodoen bidez, ia ezinezkoa baitzen edozein ondasun eskuratzea. Gaur egun lanean jarraitzen duten arren,
|
haien
presentzia ez da hain nabarmena.
|
|
|
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiaren bedeinkapenarekin ekitaldia egin zuten ultraeskuindarrek Gasteizen;
|
haien
presentziak hiritar ugari ernegatu zituen.
|
|
|
emakumeak gehiengoa izaten dira hasierako unibertsitate ikasmailetan, baina urteak aurrera joan ahala urriagoak dira gizonezkoak baino. Aginte lanpostu edota goiko lanpostu akademikoetan eskasegia da
|
haien
presentzia. Baita doktorego programetan ere.
|
|
|
jainkoak eta
|
haien
presentzia,
|
|
2009
|
|
|
Aholku erabilgarri batzuk Pestiziden hondakinak azpiproduktu saihestezina dira. Hori dela eta, arau ugarik arautzen dute
|
haien
presentzia eta elikagaietan baimendutako kantitatea. Komeni da gogoratzea, halaber, kontsumitzaileek etxean edo lorategian erabiltzen dituztela termiten eta labezomorroen izurriteak kontrolatzeko, bainu gortinetako lizuna garbitzeko, soropilean hazten den sastraka suntsitzeko, maskoten arkakiak deuseztatzeko edo igerilekuetako ura desinfektatzeko.
|
|
|
Mikotoxinak, fungsen jarduerak berez sortutako metabolitoak (batez ere, onddo mikroskopikoak), nekazaritzako produktuetan agertzen dira hazkunde, garraio eta biltegiratze faseetan. Konposatu horiek kantzerigenoak izan daitezke, eta, beraz, kontrolatu egin behar dira bai
|
haien
presentzia bai giza kontsumorako produktuen kopurua. Zearalenona mikotoxinak (ZON) eta haren metabolitoek (a zearalenol (a ZOL) eta b zearalenol (b ZOL) kutsatutako arto irinen laginak identifikatzean oinarritu da azterketa.
|
|
|
Dekretu horien bidez, elikagaietan erabiltzen diren koloratzaileen nortasun eta garbitasun arauak ezartzen dira, bai eta koloratzaileak eta gozagarriak ez diren elikagai gehigarrienak ere. “Koloratzaileak elikagai gehigarrien kategorietako bat dira, eta elikagai produktuak koloreztatzeko eta
|
haien
presentzia hobetzeko erabiltzen dira”, adierazi zuten Osasun Sailak. Joan den astean onartutako errege dekretuak gai honi buruzko Europako Batzordearen 2008/ 128/ EE Zuzentaraua sartu zuen Espainiako ordenamendu juridikoan; horren bidez, arrazionaltasun eta argitasun handiagoa lortzeko dagoen araudia bateratzen da.
|
|
|
Kasu horietan, elikagaien bidez transmititzen diren gaixotasunak agertzen dira, bai gizakietan bai animalietan. Baina
|
haien
presentzia ez da beti desiragarria, nahita baizik. Mikrobiologia industrialean, terminoak elikagaiak ekoizteko erabiltzen diren bakterioak, onddoak eta legamiak biltzen ditu.
|
|
|
Istiluak, beti bezala, San Agustin paretik pasatutakoan sortu ziren. Une hartan zenbait polizia eta guardia zibil atera ziren komisariatik, eta
|
haien
presentziak jende guztia uxatu zuen. Manifestazioa ezerezean gelditu zen...
|
|
2010
|
|
|
Baina aktibista goiztiarrak ez dira kasu honetan talde ekologistetako militanteak (ez dago
|
haien
presentzia nabarmenik herrian), ez eta zuzenean proiektuakkalteturiko biztanleak ere; mobilizatzen hasten direnak Lekittoko Gazteak, gazteasanbladan mugitzen diren gazteak dira, oro har Ezker Abertzalearen gaztemugimenduekin lotura estuak dituztenak. Hori nabarituko da, batez ere mobilizaziorako erabiltzen den hizkeran eta tonuan, tradizionalki mugimendu ekologistanerabilitakotik nolabait urruntzen dena.
|
|
|
Beste kutsatzaile batzuek ere (aluminioak, merkurioak, manganesoak edo berunak) eragin neurotoxikoa dute organismoan. Elikagaiak dira esposizio bide nagusia, eta, gaur egun araututa dagoen arren eta horietako asko debekatu diren arren, ezin da erabat ezabatu
|
haien
presentzia ingurunetik, haien iraupena eta degradazio txikia direla eta.
|
|
|
Ohiz kanpoko osagaiak erabiltzea oso baliabide erabilgarria da errezeta tipiko baten zaporea, testura eta kolorea nabarmentzeko. Ernamuinak erants dakizkieke entsaladei, tortillei, zopei eta plantxan egindako haragi edo arrain baten gainean zabaldu,
|
haien
presentzia nabarmentzeko. Ohikoak ez diren landare bitxiak gehitzeak, hala nola errukula, kanonigoen belarra edo espinaka gordinak, zapore aberatsa ematen die entsaladei.
|
|
|
Ura eta txabola hurbildu eta ezagutzea Eguneroko erosketen artean artisau produktuak eta formula tradizionalak sartzea da “slow food” jaki biltegian lekua egitea. Nekazari txikien, miniurtuen eta eraginkortasunean neurtzen ez diren tekniken biziraupena merkatuak
|
haien
presentzia baloratzearen araberakoa da. Azoka txikiak, tailerrak, azokak, janariarekin ez ezik, produktu horren inguruko literaturarekin ere elkartzen dira.
|
|
|
Erasoak aztertu dituen itsas biologoen taldeak hainbat espezietako marrazoak direla dio erantzuletzat, baina giza ekintza eragiten duela dio. Bere txostenak azaltzen duenez, marrazoek, oro har, pertsonengandik ihes egiten dute, baina ohitu egin dira
|
haien
presentziara eta ematen dieten janarira. Animalia horien prentsa txarra gehiegizkoa da.
|
|
|
" Tommy, Jimmy eta Ronnie. Nire alaben hamsterrak." Jauzi egin du hitzen pospolo kaxak lurperatuta dauden metro karratuaren gainetik (agian sentitu egin du
|
haien
presentzia), eta hilerriaren eremutik atera da.
|
|
2011
|
|
|
egunkariak saltzen dituenak, taberna zaharreko langileak, denetarik saltzen duen dendako gizon zimurtuak, plazako pizzeriako zerbitzari aspertuak, figuranteak dirudite, egunero turistarentzat irribarre egiten dutenak, ikuslerik gabe ere antzokira egunero joaten diren aktoreak. Ohitu egin behar genuen
|
haien
presentziara.
|
|
|
genero, maila eta estilo askotariko literatur lanak aurki daitezke gure artean egun, eta ni euskaraz irakurtzen hasi nintzenean ez zegoen halakorik, dena zen monokromatikoagoa, edo inpresio hori neukan behintzat»; eta bi) «Aniztasunaren ildo horri eutsiz, berritasun handienetako eta emankorrenetako bat emakume idazle gehiagoren presentzia dela esango nuke. Ez dute, ezta urrundik ere, berdindu oraindik gizonezkoek duten pisua literatur munduaren barruan, baina
|
haien
presentzia ohikoagoa bihurtu da».
|
|
|
Gehienek elikagaietan aldaketa nabarmenegirik eragiten ez duten arren (elikagai kutsatu batek itxura, kolore eta zapore normalak izan ditzake), organismoan barneratzen direnean, ugaldu egiten dira, infekzioak eragiten dituzte eta, horietako batzuk, toxinak ere bai. Onddoen kasuan, ordea,
|
haien
presentziak agerian uzten ditu, lizun beldurgarria ikusten baita. Maiz izaten dira aflatoxinak zerealetan edo fruitu lehorretan, batez ere hezetasun eta tenperatura desegokietan biltegiratuta egon badira.
|
|
|
Web orriari esker, beren ikerketa akademikoko jarduerarako sarbidea eskain diezaiekete herritar askori, baina guztiek ez dakite ahalmen hori aprobetxatzen. Unibertsitateen Web Rankingak, Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Goreneko (CSIC) Zibermetria Laborategiak egina, aldian behin goi mailako hezkuntza erakundeen sareko errendimendua aztertzen du, eta
|
haien
presentzia eta erabiltzaileei egindako ekarpenak baloratzen ditu.
|
|
|
Lehenengo puntua izan zen E. coli STEC bakterio patogenoek eta giza kontsumorako haziak eta ernamuinak kutsa ditzaketen beste batzuek osasun publikorako duten arriskua ebaluatzea. BIOHAZ Batzordeak ondorioztatu zuen ernamuinduak arrisku mikrobiologiko handiko elikagaiak direla, bai kontsumo ereduengatik (gordinak edo gutxi prozesatuak biak “kontsumitzeko prest” dauden produktuak dira), bai jatorrizko haziak kutsatzen dituzten zenbait bakterio patogeno hazi eta garatu daitezkeelako ernaltzean, bai eta
|
haien
presentzia eta eraginak handitu ere.
|
|
|
Wikimedia E. coli Enterohemorragiaren andui oldarkor batek eragindako elikadura alerta Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (EFSA) arrisku biologikoetan adituak diren Europako adituek ebaluatu dute urte amaieran. ...ta ernamuinduen beste patogeno kutsatzaile batzuen arriskua ebaluatu ondoren, ondorioztatzen dute ernamuinduak arrisku mikrobiologiko handiko elikagaiak direla, bai kontsumo ereduengatik (gordinak edo gutxi prozesatuak), bai gerta daitekeelako jatorrizko haziak kutsatzen dituzten zenbait bakterio patogenok haziak hazi eta garatu ahal izatea ernaltzen diren bitartean, eta horrek handitu egingo ditu
|
haien
presentzia eta ondorioak. Teknologia berrien aurrerapenak eta garapena 2011ko ikerketa askoren helburua elikagaien kontserbazioa ahalik eta modurik naturalenean hobetzea izan da.
|
|
|
Beraz, une hartan arreta gutxi eskaini ahal zien zenbaki negatiboei. Geroago –askoz ere geroago– hasi zen nabaritzen
|
haien
presentzia, bai eta konprobatu zeroaren inguruan batzuek eta besteek osatzen zuten simetria ederra. Haren urterik zoriontsuenak izan ziren.
|
|
2012
|
|
|
Eta beste indar politikoek ere, haien heinean, positibotzat jotzen dute zabaldutako bake prozesu berria. Gogorarazi behar da Aieteko Konferentzian UMP, PS eta MoDem eko hautetsiak izan zirela, ez ziren ordezkari ofizialak, PSren kasuan salbu, baina
|
haien
presentzia Nazioarteko Konferentzia izanda elementu gakoa izan da Frantziako Estatuari begira. Konferentzia aintzat hartu dute eta elementu biziki baikorra da.
|
|
|
Giro berrian Laugarren Munduak bere partaidetza eta kontribuzioa gauzatzeko bide berriak aurkitu zituen. Aurreko hamarkadan egindako lanari esker, gatazka zein hondamendi ekologikoari aurre egiteko bibliografian areagotu egin zen
|
haien
presentzia, nazioarteko ahaleginean derrigorrezko partaide gisa aipatzen zirelarik Era horretan akademiko eta adituen artean aurreko hamarkadan lortutako eragina handitu egin zen.
|
|
|
Ospitalean edo etxean, erditze natural eta lasaia lortzen saiatuko dira. Etapa honetan, ezinbestekoa da
|
haien
presentzia. Emakumearekin batera, berak nahi adina denbora mugitzen da, inguruan zer gertatzen den esaten diote, eta erosoago sentiarazten duen guztia lortzen saiatzen dira.
|
|
|
Oso ondorio positiboak dituzte lehen semearen kasuan. Segurtasunaz eta lasaitasunaz gain, hainbat ikerketak
|
haien
presentzia izatearen onurak azpimarratzen dituzte. Eta batzuek kuantifikatu ere egiten dituzte.
|
|
|
Nitrosaminak organismoan bertan edo elikagaietan egin daitezke prozesatzean. Beraz, beharrezkoa da
|
haien
presentzia murriztea. Gehigarri gisa, elikagaiak kontserbatzeko eta patogenoak saihesteko egiten du lan nagusia, eta, beraz, erabilera polemikoa du.
|
|
|
Hegaztietan hormonak erabiltzea legez kanpokoa da, eta, substantzia horietako bat bera ere ez dagoela ziurtatzeko, oso kontrol zorrotzak daude, bai
|
haien
presentzia saihesteko, bai antzeko konposatuena. Hormonek, guruin endokrinoek jariatutako substantziek, eragin fisiologikoa dute organismoan.
|
|
|
Etxebizitzara itzuli da François eta Hélèneren zain geratu nintzen, norbait bidalia bainuen haiei gertatuaren berri ematera. Iritsi zirenean,
|
haien
presentzia nahikoa izan zen ia berehalaxe isiltasuna ezartzeko. Zarata eta nahasmena hileta murmurio goibel batek ordezkatu zuen.
|
|
2013
|
|
|
Baiona Ttipian batik bat. Arrunta zen
|
haien
presentzia, eta Francoren ondorengoen kontrako borrokalari gisa ikusten zituzten oro har.
|
|
|
Auto handia gelditu zenean, atzetik zetorren auto txikiagoa ere gelditu zen, eta bi morroskoak ohiko moduan jaitsi ziren, betaurrekoak kendu gabe eta taldetik oso gertu mantenduz. Amaiak
|
haien
presentziari arretarik ez jartzea erabaki zuen, bestela bisita ozpinduko zioten.
|
|
|
Txakurrak ikuskizun publikoetan:
|
haien
presentzia erregularizatzea
|
|
|
60 kilo inguruko pertsona heldu batek eguneko 76 miligramo parabeno (1,26 mg/ kg/ egun) izan ditzakeela kalkulatzen da. Ia ezinezkoa da egunero erabiltzen diren produktu ugaritan
|
haien
presentzia saihestea, kremetan edo parabenorik gabeko bestelako kosmetikoetan izan ezik. parabenfreala. Beraz, giza osasunerako kaltegarriak edo kaltegarriak diren galde daiteke.
|
|
|
Londres, padura bat izatera itzultzen da, laborantza lurrak laster baso bilakatzen dira, eta behin etxe abereak izandako animaliek, berriz, basati bilakatu arte eboluzionatzen dute. Giza arrasto ia guztiak desagertu egiten dira
|
haien
presentzia apaltzean.
|
|
|
Haien bizimodu eta ohituretara egiten ari zen. Auzoek, inguruko jendeak, begirunez agurtzen zuten, eta hura
|
haien
presentziara bezala haiek ere berera egin ziren. Afaritan, nor zen bata, zein bestea, zelan egin zuen honek aurpegiko orbaina, zerk herrenbeldu zuen hura, norenak ziren mutiko bihurri haiek... galdetzen zion etxagunari, eta hango parte ere sentitzen hasi zen pixkanaka.
|
|
2014
|
|
|
Badira urte pare bat horrelako gailuak salgai daudela, baina esan daiteke
|
haien
presentzia gizartean anekdotikoa dela. Nik neuk ez dut ezagutzen erloju adimenduna duen inor!
|
|
|
Lehen asteetan fokuek egunero argitzen zuten haren karrika eguerdiko eta gaueko albistegien tenorean. Orain
|
haien
presentzia bakanagoa zen, baina artean noizbehinka agertzen ziren atariaren aurrean, kamerak eta mikroak prest.
|
|
|
Edo itxura hori eman, bederen. Peter Planek bazekien, ordea, titiriteroak, txerpolariak eta kaleko kantariak jende arriskutsua zirela?. Probabilitate guztiak dituzte?, esaten zion hitzez hitz don Simeón Santagracia Bustamanteri?, eta bazekien, halaber, oreka bat bilatu behar zuela
|
haien
presentziaren eta hiriaren segurtasunaren artean. Baina kontu hartan ere teknika zuen alde, urruneko zokorik zokoenak ere bertatik zelatatzeko aukera paregabea zabaltzen ziona.
|
|
|
Eta, adi adi egotearen egoteaz, emakumea ez zela bat eta bera ohartu zen. Baina berdin zen emakume bat edo bertze bat, hau ala hura, zeren, emakume
|
haien
presentziaz jabetzen zenean, Beñatek adarrak jarri balizkio bezala sentitzen baitzen. Zergatik sentimendu hura, baldin eta Felisak garbi bazuen zein zen joko hartan jokatu behar zuèn papera, gehienik ere amaordearena, inola ere ez amorantearena?
|
|
|
...egonkorren utzi, horretarako falta zaizkion elementuak emanez.Behin lurzorua orekaturik, askoz ere arazo gutxiago izango dugu bai produkzioan bai izurrien eta gaixotasunen arloan.Ez da ahaztu behar lurzoruaren emankortasuna bertan bizi diren mikroorganismoekin loturik dagoela; horrenbestez, lurrean zernahi egiten dugula ere, kontuan izan behar dugu mikroorganismoen bizi baldintzak hobetzeaz gain,
|
haien
presentzia ziurtatu behar dugula.
|
|
|
Bigarrenean, bertsolaritzak gorputzarekiko izan duen jarreran erreparatu nahiko nuke, emakumeenbizipenetan arreta berezia ipiniz. Azkenik, emakume bertsolarien gorputzen inguruanegindako hainbat irakurketa aipatuko ditut
|
haien
presentziak sortutako erreakzioazjabetu ahal izateko.
|
|
|
Emakumeek oholtza gainean geratzeko agertutako nahia eta bertso eskolekizandako eragina lagungarriak izan dira emakume gehiago bertsolaritzara iritsdaitezen. Denboraren poderioz, publikoa, entzulea, ohitu egin da
|
haien
presentziara etahaien ekarpena baloratzen hasi da. Hau nabarmena da:
|
|
|
Beste gauza bat da norainoko eragina izan duen
|
haien
presentziak, noraino izanda baliagarria urteetan garatutako eredu maskulinoa, kanona, prestigioaren ikurraizan dena, eraldatzeko. Eta beste gauza bat da norainoko eragina izan duen haienpresentziak euskal gizartearen premisa kulturalak (balio, ohitura, ereduak) aldatzeko.
|
|
|
Merkurioaren, eztainuaren edo berunaren ondoan, hondakin toxiko horiek elikagaietan agertzen dira, modu naturalean edo poluzioaren eraginez. Asko dira
|
haien
presentzia kontrolatzeko eta dieta bidez esposizioa murrizteko ebaluazioak. Horietako batek, 2009an egindakoa, astean 2,5 mikrogramo (IST) hartzen zituen gorputz pisuaren kilo bakoitzeko.
|
|
|
Brunnhildek ez dauka bermatzeko lepo bakar bat ere, ez du jarrai dezakeen hegaldi bakar bat ere, ez du lumarik, ez du bilo bakar bat, ez du usainik ere. Gogoan dut Bolxoi antzokiko eszenatokia lehenengo aldian ikusi eta operaren baitan dagoen plazera sentitu nuela umeen miresmen horibenetako zaldiak eszenatokian sartzen ikusi nituenean,
|
haien
presentzia lotsagabearekin eta kontrol gutxirekin, batzuetan erortzen zaizkien mokordotxoekin... Presentzia erresistente bat dira, eta horregatik dira ezinbestekoak.
|
|
2015
|
|
|
Euskaldunen inguruan hitzik ez. Hiru batzarkidek besterik ez daukate
|
haien
presentziaren berri ganbera hartan: Arik berak, Jon Gissurarson lehengusuak eta Guobrandur gotzainak.
|
|
|
Jone Miren Hernandezek (2006/ 2007) «Emakume bertsolariak: ahoskatu gabeko identitatea» lanean aipatu bezala, 1452ko Bizkaiko Foru Legea da horren froga, zeren
|
haien
presentzia publikoa debekatzen baitzuen. XVIII. eta XIX. mendeetan, berriz, gogora ekarri behar dira Argia aldizkariak ateratako Bidea urratu duten bertsoak (2014) liburuan aipatzen diren Plazida Otaño, Joxepa Antoni Aranberri «Xenpelar», Joxepa Matea Zubeldia edo Bizenta Mogel idazlea ere.
|
|
2016
|
|
|
Minusca misioko 12.500 soldaduek izango dute herritarren segurtasuna bermatzeko ardura. Afrikako herrialdeetako soldaduak dira gehienak.Eskandalu ugaritan nahastu dira NBEko kasko urdinak eta Frantziako soldaduak herrialdean, eta
|
haien
presentziak mesfidantza sortzen du toki askotan; NBE ikertzen ari den salaketa baten arabera, kasko urdinek eta Sangaris operazioko soldaduek haurrei janaria eskaini diete sexu harremanak izatearen truke. Afrika Erdiko Errepublika kontinenteko herrialde txiroenetarikoa da, eta asko miserian bizi dira.Kasko urdinen aurka tentsioak gora egin du azkenaldian.
|
|
|
Inork ez berdina. Adan eta Ebak oraino paradisua zekusaten, askoz gazteago zen Edena eta bidaia horretan
|
haien
presentzia beharrezkoa ote zen haien buruari galdezka ari zitzaioten berriz ere, mila galdera eginez: Benetan, nola sortu ote ziren?
|
|
2017
|
|
|
Herritar guztiek bazekiten, ez ikusi arren, bazirela basoko eta larreetako espirituak eta urtetik urtera gertuago sumatzen zuten
|
haien
presentzia eta eragina.Bazirudien berandu baino lehen bi munduen arteko lehendabiziko talka hura gertatzear zegoela eta delako eguna iritsi zen. Kauteren itxura eta izaera basatiak beldurra eragiten zuen herritarren artean, eta zaldi zuriaren presentziak ere egoneza sortzen zuen, urduritasuna.
|
|
|
askatzeko deitu zituzten bezalaxe. Milaka heretiko erre zituzten sutan, eta,
|
haien
presentzia errotik deuseztatzeko, aita santuak estatu errepresioaren historian ezagutu izan den erakunderik zitalena sortu zuen: Inkisizio Santua (Vauchez 1990:
|
|
|
Eguzkia sartalderantz abiatzen, eta kotxeak sortalderuntz zuzentzen dira herrira doan errepide estu eta zuzenetik, eta handik kanpoko mundura. Eta eguzkiak, aldentze momentua luzatu egin nahi bailuen, argitu egiten die atzekaldea, ia herrira heltzeko unerarte
|
haien
presentzia nabareraziz. Eta txikitatik gelditzen nintzen zutik atarian, edo leihoko beirari sudurretatik erantsia aitaren kotxeak herrirako bidea hartzen zuenean, lehenengo etxeen artean nahastaturik desagertzen zen arte.
|
|
|
Eta soldaten batez besteko horietan, noski, eragina du ardura postuetan emakume gutxi egoteak ere. Krisia iritsi aurretik, ari zen pixkanaka
|
haien
presentzia handitzen. Hautsi da joera.
|
|
|
Nola? Haien produktuak kontsumituz, antolatzen diren egitasmoetan
|
haien
presentzia indartuz eta abar?. Herritarrei eta hiritarrei.
|
|
|
Era berean, biktimaren intimitatea babesteko neurriak aurreikusten dira (22 art.). Lortzeko 4/ 2015 Legeak PKLren 681 eta 682 artikuluak aldatzen ditu. Lehenengoak, epaileari, ofizioz edo fiskaltzaren eskariz, biktimaren intimitatea babestera bideratutako zenbait neurri hartzeko eskuduntza aintzatesten dio69 Bigarrenak, aldiz, komunikabideen aurrean biktimaren eta haren ahaideen intimitatea babesten du,
|
haien
presentzia mugatuz eta haien irudiak eta identitatea grabatzea eta zabaltzea debekatuz.
|
|
|
Emakumeek hip hop eta rap kulturan egiten duten lana eta
|
haien
presentzia eta ikusgaitasuna sustatzea du helburu Bazter Fest ekimenak. Aurten, hirugarren edizioan, Estatu osotik etorritako emakume sortzaileak bilduko ditu Bilborocken abenduaren 16an.
|
|
|
Eskuburdina batzuk zeuden egin gabeko ohearen gainean. Asiain bilurrei begira gelditu zen,
|
haien
presentziari zentzua eman nahirik. Seguru zegoen bereak polizia etxean utzi zituela, eta gainera...
|
|
|
Larria da kontua. Erakusketa zentsuratuz, preso izaera ere ukatu diete euskal preso horiei, eta
|
haien
presentziari uko eginez, uko egiten diote preso horiek kartzelaraino eraman dituen gatazkaren konponente politikoari ere. Nekez, Donostia 2016ren proiektuaren porrota irudikatu dezakeen adibide argiagorik.
|
|
|
Espero gabe, emakumeengana ireki ninduen egoera berriak. Gizonezkoen begiradentzat, gizonezkoen iritzientzat,
|
haien
presentziarentzat eta oniritziarentzat gorde izan nuen gainezkako arretak ez zidan ahizpatasun apurrik praktikatzen utzi. Bortxaz fokua aldatuta, lehen lehiakideak edo, presentzia kasik ikusezinak hautematen nituen lekuan konplizeak ikusten hasi ahal izan nuen.
|
|
2018
|
|
|
Nolabait, zilegitasun berri baten jabe sentitzen ziren ahobiziak, eta horrek erraztu egiten zien euskaraz egitea. Horri esker, euskaldunak ikusgarri egin dira herrian, eta euskal mundutik urrutitxo dagoen herritar askok ere nabarituko zuten
|
haien
presentzia bizia.
|
|
|
Gaueko hegazti harrapakarien kantua, bai eta
|
haien
presentzia hutsa ere, heriotzaren iragarletzat hartzen zen. Haiei buruzko esaera zaharrak ere egin dira, adibidez, Bizkaiko Karrantza Haraneko hau:
|
|
|
Frantziako erran zaharretan apez onaren aipamena askotan bilatu eta sekula aurkitu ez duela esaten du Sébillot ek (1968 IV: 230);
|
haien
presentzia soila zoritxarreko seinalea omen zen eta, ikusten zituztenean, gurutzearena egiten edo burdina ukitzen zuten jendeek, XVII. mendeko predikatzaile batek salatu zuenez.
|
|
|
kuartelen bateko soldaduak, edo hona destinaturiko guardia zibil gazteak bestela. Beste momentu batean molestatu egingo zidan
|
haien
presentziak, haien zaratak, nire espazioa haiekin partekatu beharrak. Orain saturatuegi daukat garuna, nekatuegi gorputza, alfertuegi borondatea inoren kontrako herrarik sentitzen hasteko ere.
|
|
|
Gazta oso helduetan, kristalak tirosina izeneko aminoazidoz osatuta daude batez ere, eta presentzia nabaria dute, gaztak luzaroan heldu direla adierazten baitu. Gazta ez oso helduetan, kristalak kaltzio laktatoz osatuta daude, eta
|
haien
presentzia desiragarria da, akastzat jotzen baita. Edonola ere, horiek kontsumitzeak ez du osasunerako arriskurik sortzen, eta arazorik gabe jan daitezke.
|
|
|
Erromak utzitako hutsunea bisigodoek bete zuten. Erromaren zerbitzura bazen ere,
|
haien
presentzia militarra indartuz joan zen Hispanietan V. mendeko erdialdean. Inperioak azken arnasa bota zuenean, jaun eta jabe sartu zen Tarrakonensera bisigodoen armada, 473 urtean.
|
|
|
Aireak erre egiten du haien hurbiltasunean, presio anormal bat sentitzen da, zeruak gehiago pisatzen duela dirudi eta mundutarren gainera eroriko dela. Bitartean, mundutar anonimoek haien bizitza anonimoetan jarraitzen dute, espektro
|
haien
presentziaz jabetu gabe. Sarak beldurrez begiratzen die, buruaren gainean ditu, zirkulu ikusezin batean biraka, sorgin gurpil batean.
|
|
|
Sartaldeko Pirinioetan Basajaunaren agertzeaz euskaldunek sortu kontakizunak ez dira baitezpada ukatu behar, apokrifoak edo alegiazkoak direlakoan. Mendi hauetan egiazko jende basak atzematen dira eta
|
haien
presentzia, nahiz esplikaezina den, egiaztaturik da. 1790ean, Iratiko oihanean, ontzi masta egiten ari ziren langile zenbaitek behin baino gehiagotan ikusi zuten horietako biga.
|
|
2019
|
|
|
Mutiko nerabe bat lotsatu eta gorritu egiten da amarekin, arrebekin edo familiako emakumeren batekin topatzen bada lagunekin paseoan dabilenean: izan ere,
|
haien
presentziak gogora ekartzen dizkio ihes egin nahi dien immanentziaren alderdi batzuk; amak agerian uzten ditu mutikoak erauzi nahi dituen sustraiak. Esanahi bera du mutikoa haserretzeak amak musu eman eta laztantzen duenean:
|
|
|
Cristina Gutierrezek, talde horretako kide denak, onartu du gurasoek orientazioa eskatzen dietela honi buruz: nola tratatu seme alabekin
|
haien
presentzia aktiboa YouTuben. Hona hemen gomendio batzuk: pribatutasun eta segurtasun aukerak ezagutzea plataforman daudenak, ahaztu gabe Guraso bitartekotzaren jarraibideak, adingabeei laguntzeko eta haiek gidatzeko. Helburua da «ematen ditugun jarraibideak etxe bakoitzaren errealitatera egokitzea eta kasu bakoitza baloratzea, gehiegizko esposizioa, bideoen gehiegizko kontsumoa edo kontsumo desegokia, sexualizazioa edo hatz marka digital desitxuratua bezalako alderdiak doitzeko eta prebenitzeko, eta lineako plataformekin harreman osasungarria sustatzea, on line izen ona eta portaera onak barne».
|
|
|
klimkin Estatus sozioekonomikoari dagokionez, esan daiteke gizarte klase guztiak puzteko modukoak direla. Pedikulosiak ez du zuzeneko loturarik higiene txarrarekin, eta ohikoa da
|
haien
presentzia. Nahiz eta higiene onak ez duen infestazioa prebenitzen, kontrakoa lagungarria izan daiteke hura larriagotzeko eta iraunkor bihurtzeko, eta hedapen gune izan daiteke.
|
|
|
Andoainen txistulariak gutxienez XVIII. mendeaz geroztik izan direla adierazten digute agiri idatziek. XX. mendeari dagokionez, behintzat, gora beheratsua izan da
|
haien
presentzia; ziurrenik, Olagain elkartearen sortzeak ekarri dio txistuari finkotasuna, artean ez zeukana. Martinez de Lezeak gogoratu du, labur, nola eratu zen Olagain elkartea.
|
|
|
Ez didate uzten bezeroen lagun egiten, baina gustatzen zait
|
haien
presentzia. Etxea egurasten duen haizearen tankerakoa da.
|
|
|
Ohiko bizilagunak ditut ezkiak urte osoan zehar, bulegoko leihotik metro batzuetara ezki lerroa baitago. Udaren hasieran nabaritzen dut
|
haien
presentzia batez ere, usain gozoak lurrintzen du Arabako Unibertsitate Campusa, Ingeniaritza Teknikoaren Eskola eta Hezkuntza Fakultatearen ingurua bereziki. Gero eta atseginago dut ezkien eztitasuna:
|
|
2020
|
|
|
Bestalde, orbelaren deskonposaketa denez ibai ekosistemetako prozesurik garrantzitsuenetakoa, aztertu dute mikroplastikoek nola eragiten duten deskonposaketa horretan eta orbelez elikatzen diren organismoetan. Orbelean atxikitzen diren mikroplastikoek materia organikoa gutxiago deskonposatzea eragiten dute, eta ornogabeen biziraupena ere txikitu egiten da
|
haien
presentzian, kontzentrazioa edozein delarik ere.
|
|
|
Zaldiarekin laguntzera datoz, samariar onen legez, edo auzotar lagunkoi batek egingo zuen bezala. Baina soldaduak ez dira auzokoak —kanpotik datoz—, eta
|
haien
presentziak ez du karitatezko lanekin inolako loturarik lurralde honetan. Bitan pentsatu gabe uretan sartzen da haietako bat, arriskuaren jabe egin gabe edo ez balitzaio bezala.
|
|
|
Batzuetan, beren burutxoak leihoetako beheko hegitik gora ikusten dira, saltoka dabiltzanean; orain gora, orain behera. Baina leihoetan bai, hor bai da agerikoa
|
haien
presentzia, haien ostadar koloretsuak. Gutxienez bost bat ikusten ditut gure leihotik.
|