|
2008
|
|
|
Adina gorabehera, burua argi zeukan gizonak, eta ez zuen astuna izan nahi. Bazekien, gainera, Barbosarena ez zela kortesiazko bisita, eta ez zegoela lar interesatuta
|
haien
istorio eta pasadizoetan. Orduan besoak gurutzatu eta heldu berriaren galderen zain geratu zen.
|
|
|
Familietan horrela funtzionatzen du behinik behin. Gure aurrekoak gogoratzeko
|
haien
istorioak kontatzen dira, eta anekdota horiengatik dakigu pertsona hori nolakoa izan zen. Rolak ezartzen zaizkigu eta rol horiei jarraiki oroitzen gaituzte.
|
|
|
Neguan. Ozuren pertsonaien eta
|
haien
istorioen bariazioetan galduta. Japonierazko hitz batzuk ikasi genituen:
|
|
2009
|
|
|
Erregeak, erreginak, jeneralak, kapitainak, gudarosteak, pertsonaia garrantzitsuak, leku izenak eta ofizioak oroitarazten dizkigute garai bateko kontaketak. Aldiz, emakumeen izenak urriak dira izendapenetan, eta
|
haien
istorioak, ia oroitezinak.
|
|
|
Helduek 5 euro, haurrek 2 Galtzadak. Mandazainen galtzadak eta
|
haien
istorioak ezagutzeko 3 aukera daude. Lehena Etxarri Aranatz eta Iturmendi artekoa (asteazkenetan 16:00etan).
|
|
2011
|
|
|
Ordu asko lan egin nuen gidoia behin eta berriz irakurtzen. Gainera, mendekotasun hori duen jende askorekin bildu nintzen, eta
|
haien
istorioak entzun nituen. Istorio horietatik informazioa eta keinu asko ateratzen duzu; gisa horretako pertsonaiek duten barne gatazka hobeto ulertzen duzu.Zinemak ez al du lagundu sexuaren eta haren bilaketaren irudi idealizatuegi bat ematen. Tira, sexua leku guztietan dago, ez zineman bakarrik.
|
|
|
Franco hil ondorengo lehen urteetan kokaturik dago istorioa, eta baserri giroko herri txiki batetik (Zubieta) hirira (Errenteria) irakasletza ikasketak egitera doan neska baten gogoetak ditu ardatz.Ainara Gurrutxagak idatzi zuen antzezlanaren abiapuntua, bere amak errealitatean bizi izandakoa gomutan harturik. Ondoren, taldeko kide guztiek osatu dute obra, entsegu lekuaren espazioan bertan pertsonaiak eta
|
haien
istorioak inprobisatuz. «Hirira doan neska horrek gizarte berritu baten deskubrimendua egiten du.
|
|
2012
|
|
|
Memento hori ailegatu bitartean, hor egoten da LRB ko ale ukitu gabea, eta nik, disimuluan, X men komikiak irakurtzen ditut. Anitz ikasi dut
|
haien
istorioetarik. Jende normalarekin zer nolako harremanak izan nahi dituzten da, jakina den bezala, mutanteen dilema nagusia.
|
|
|
Mende erdiz elkarri bizkarra emanda bizi izan ginen ekialdeko eta mendebaldeko europarrok. Asimov, Attenborough, Sagan eta bestelako dibulgatzaile etxeko egongelan sartuta izan genituen,
|
haien
istorioetatik edan genuen, zientziaren mundua deskubriarazi ziguten. Aldi berean, Europan bertan beste batzuk antzeko tamainako lana egiten ziharduten.
|
|
|
Behialako Grezia, hainbeste filosofo on zituena! Atsegin ematen didate niri ere
|
haien
istorioek, zeren hain hezkuntza zaindua eman zidaten ezen oraindik ere haien antzina antzinako hizkuntza lardaskatzen baitut pixka bat: " O logos deloi oti", esan nahi baitu" elezaharrak erakusten du ezen...", edo" Pas pasa pan"," guztia" hitzaren deklinabide zehatza baita, edo" Jroña ta jroña", gure lingua navarrorum honetan" egun guzia zirikatzen pasa" esan bailiteke.
|
|
2013
|
|
|
Gestapok Picassoren lantegia Parisen zelatatzen zuen bitartean, Charlotte Salomon kontzentrazio esparru batean erail zuten. Haien lanei esker,
|
haien
istorioek bizirik diraute. Artea gerran, Guggenheim Bilbao Museoa.
|
|
|
Soslai makurra da, barruko masak erditutakoa. Horregatik, itzala galdu zuten harako
|
haien
istorioak datozkizu gogora, haiei buruz zer esaten den, ez zeruan ez lurrean tokirik topatu ez zuten arimak direla gerizak.
|
|
2014
|
|
|
“Arriagak bisitak hartu nahi ditu. Badu zerbait kontatzeko eta kantatzeko… Musika, abesti, dantza eta elkarrizketa surrealisten artean,
|
haien
istorioak eta antzokiarenak haien erara kontatzen dituzten bost pertsonaia daude. Txartel saltzaile kalkulatzailea, hezetasunari alergia dion sardina, pilotari hasiberria, arrain sailtzaile" ekintzailea" eta lehen solairuko pitxerra lehor dago gaixoa bisitan lagun izango ditugu eta antzerkiaren magia helaraziko digute… Badaukazue plan hoberik larunbat edo igande goizerako? … Zatozte antzokira, oso ondo pasatuko duzue”.
|
|
2015
|
|
|
Burutsuegia zen, zuhurregia. Baina
|
haien
istorioarekin jarraituz, gainditua zuten arriskurik handiena. Haienean igaro zituen egun batzuk aurreko udan, eta autoa matxuratu eta Mintak eskuratu behar izan zizkion Pauli erremintak.
|
|
|
Zine tradizionaletik etorritako egile askok esploratu dituzte web dokumentalak, eta askotariko proiektu independenteak aurkitzen ditugu eremu horretan. Hala eta guztiz ere, haien erronka nagusia
|
haien
istorio dokumentalak hedapen plataforma berriei egokitzean datza, batez ere 3 arlo desberdinetan:
|
|
|
Objektuen edo pertsonen irudien gainean klikatuz gero, 1 minutuko bideoak irekitzen dira. Bertan
|
haien
istorioa kontatzen da argazki animazioak, tituluak eta audio elkarrizketak nahastuta. Ikusleak erabakitzen du zein ordenatan ikusi bideoak eta hiru interfazeren bitartez egin dezake:
|
|
2016
|
|
|
Hirugarren txakurra adoptatu egin zuten, eta, ordutik, bat baino gehiago hartu dituzte etxean. Kalean aurkitutako katu bat ere badute.Sare sozialak asko erabiltzen ditu Sanzek familia bila dabiltzan animalien berri izateko, eta
|
haien
istorioak elkarbanatzeko. Hala ezagutu zuen Iruñeko Las Txikas de Etxauri erakundekoek egiten duten lana.
|
|
|
Kazetaria harriturik zegoen Bernard Levy, Antoine Jobbe Duval, Georges Parritzky ezagutu zituenean, eta buru belarri egon zitzaien
|
haien
istorioa kontatu ziotenean. Hiruak elkartearen zutabeak ziren, Bernard lehendakaria izanez.
|
|
|
Horren ostean, Elgoibar1936 taldeko Hodei Otegik eta Iñaki Odriozolak hartu zuten hitza Elgoibarren memoria historikoa berreskuratzen egiten diharduten lanaren berri emateko. 1936ko gerrako galtzaileen testigantzak jasotzen egin duten lanaren inguruan berba egin zuten elgoibartarrek eta baita Aiastia eta Azkarate eta Madarixa inguruetan lurperatuta zeuden gudarien gorpuzkiak eta
|
haien
istorioak azaleratzeko egin duten lanaz ere. Odriozolak Franco hil osteko trantsizio politikoa salatu zuen, biktimak isilik jarraitzera “derrigortu” zituelako, eta frankismoari “inpunitate osoa” eskaini ziolako.
|
|
|
Arrigorriko hondartzatik Saturrarango haitzak ikusten dira aurrez aurre. Karmele senarrari eta umeei kontatzen hasi da haitz
|
haien
istorioa.
|
|
|
Gaur
|
haien
istorioa kontatuko die.
|
|
2017
|
|
|
" Errepresioa jasan zuten, atxilotu egin zituzten, senideak hil zizkieten, hainbat emakume presoekin ezkondu ziren... Denetarik dago
|
haien
istorioetan". 1936tik aurrera, ordea, zailagoa izan zen emakume horien lana, errepresioa dela eta:
|
|
|
Bat batean hutsala egin zaio Axi zaintzen daraman urte eta erdia. Hutsala
|
haien
istorio osoa. Balazta egin dio buruaren abiadurari.
|
|
|
Musikarien abenturen zalea zen,
|
haien
istorio idealizatuetan zapore berezia hartzen zien amodioari, sexuari, heriotzari.
|
|
2018
|
|
|
" Maravillas bezalako beste hamaika emakume daude, baina bizirik jarraitu zutenek ez zuten
|
haien
istorioa kontatu, beldurragatik batik bat". Memoria lantzeko beharra aipatu du Nietok, eta belaunaldi berriek lekukoa hartu behar dutela esan du.
|
|
|
Bera bezala, Euskal Herriko hainbat neskak egin zuten antzeko bidea 1917tik 1980ra bitarte. Garai hartan erraketistek ez zuten sona handirik izan sorlekuan, baina azken urteetan
|
haien
istorioak argitara atera dira, batik bat Raketistak Lehen eta Orain kultur kirol elkartearen lanari esker. Bilobaren tabernan jarri du hitzordua Soroak, eta jokatutako azken partidan erabilitako erraketarekin agertu da.Nola hasi zinen erraketan. Hasi nintzen 14 urterekin.
|
|
|
Hegelek kontratuari eginiko kritikan, agerian geratzen dira zenbait arazo larri, feministek kontratuaren teoria bere egitean azaltzen direnak, kontraktualismoaren molderik muturrenekoan batez ere. Esate baterako, kontratuaren teorialari klasikoek ez dute kontatzen eszena primarioaren istorioa;
|
haien
istorioak beti hasten dira genesi fisikoaren eta giza garapenaren ostean. Norbanakoak, halako kontakizunetan, guztiz hazitako gizon gisa agertzen dira, kontratuak egiteko behar diren ezaugarrien jabe.
|
|
|
Arratsalde erditik aurrera bestelakoak dira gure telefonora deitzen duten pertsonak, bestelakoak
|
haien
istorioak. Ez dramatikoagoak, ez hutsalagoak, baizik diferenteak.
|
|
|
Lehenengo minutuetan, aurreko asteetan zenbait katetan agertutako bideo batzuk errepikatu ziren, informazioak Txetxu Urruti eta Nere Pozaren iraganari buruz,
|
haien
istorioa berreraiki eta osatzeko. Bioikusleek, besteak beste, nola elkar ezagutu zuten gogoratu ahal izan zuten hala.
|
|
2019
|
|
|
Badakite udazkenean joan eta udaberrian itzultzen zirela; badakite ehunka emakumek egindako bidea zela; eta badakite zer nolako lana zen. Halere, oraindik ere galdera anitz erantzun gabe daude Mauleko espartin lantegietara joandako Erronkaribarreko emakumeen inguruan, eta
|
haien
istorioak eta esperientziak gorde nahi dituzte. Hara joandako guztiei izen abizenak jarri, eta haien bizimodua osatu nahi dute.
|
|
|
Familiak esparru eta bide ezberdinetatik jartzen dira haiekin kontaktuan. " Horrek esan nahi du sinistu behar dugula
|
haien
istorio eta arazoetan", gogorarazi du Aiestak;" eta haien beharrizanei erantzun bat eman". Hala ere, ezinbestekotzat jo du lan guzti hori salaketarekin uztartzea:
|
|
|
Hebreera modernoa ikasteari uko egin zion judu asimilatu moduan, garai latzak izan zituen Palestinan. Anaia dirudunen babesaren mende zegoen, eta arranguratzen zen ezin zuela idatzi estimuluen eta dokumentazio iturrien faltan, eta, batez ere, protagonistarik gabe,
|
haien
istorio eta gertaerak kontatu ahal izateko. –Badakizu zein beharrezko dudan etengabe kontatze hau gai bat moldatu, biribildu eta perfekzionatzeko?, idatzi zion adiskide bati.
|
|
|
Haiei buruz ere gehiago ikertu nahi zuen. Zati ilun gehiegi zeuden bi anaia
|
haien
istorioan.
|
|
2020
|
|
|
" Oroimena ia galdurik,[...] lurpetik ateratzen dut ia ahaztua nuen hasi berritako liburu hau". Zergatik ote zuen idazle nafarrak ia ahantzitako portuges
|
haien
istorioak berreskuratzeko tema. Menturaz gertuko sentituko zituen, bera ere, nolabait esatearren, ahaztua eta arrotza izan baitzen etxean.
|
|
|
Ttipitatik mezara joana, zorrotz segitzen zituen apezaren mandatuak, eta infernura joateko beldurra oraindik presente zuen. Baina bi sorgin horiekin bertzerik ez zuen tratua, eta gustura aditzen zituen
|
haien
istorioak. Istorio onak zein txarragoak...
|
|
|
Antxonek etxera atseden hartzera itzultzeko geratzen zitzaion ordubetean baino ez zuen pentsatzen eta horrekin animaturik indarberritua sentitu zen istorio hari amaiera emateko itxaropenez. Mikelek, berriz, hiru neska gajo
|
haien
istorioa baino ez zeukan buruan. Pena ematen zioten, bazekien beren gurasoen biktimak baino ez zirela eta lagundu egin nahi zien.
|
|
|
Pertsonak pertsonekin konektatzen dira beraz,
|
haien
istorioak ikasi, kontatu eta beste guztiaz ahaztu.
|
|
2021
|
|
|
Haiengandik ikasi genuen animalia txikiak jagoten, soroan lan errazak egiten, gure jolasetarako tresnak lantzen, otoitz egiten, kantatzen, karta jokoan. Eta, horrez gainera, hainbat entretenimenduz gozarazi ziguten; aipagarriena,
|
haien
istorioak eta kontatzen zizkiguten ipuin zoragarriak entzutea.
|
|
|
Medikuek zortzi bala atera zizkioten aitari gorputzetik; zaurien ondorioz, baina, paralisiak jota geratu zen, lan egiteko ezgai, eta harrezkero langabezian dago. Gertaera hura grabatuta geratu zenez,
|
haien
istorioa behin eta berriz kontatzen da mundu guztian barrena.
|
|
|
Modak istorioak kontatzeko aukera ematen duen erakusgarri da Fanny Alonsoren bilduma. Andoaindarrak bere herriko kotoi lantegian lan egiten zuten emakumeengan topatu du inspirazioa, eta
|
haien
istorioetatik tiraka sortu du bilduma: «Emakume horiek omentzea izan da nire helburua; haiek izan ditut nire lanerako inspirazio iturri».
|
|
|
Euskal Herriko kale eta plazetan barrena ibiliko dira saioko kazetariak herritarrekin kontu kontari. Entzuleak eta
|
haien
istorioak izango dira protagonista, astelehenetik ostiralera, 16:00etatik aurrera. Bestetik, 12:00etan, La terraza irratsaio berria entzun da Radio Euskadin, Iñigo Lejarzak gidatuta.
|
|
|
Beraz,
|
haien
istorioak dira?
|
|
2022
|
|
|
Tene Mujika lehiaketarako proiektua aurkezteaz gain, lagin bat ere aurkeztu behar da. Lagin horren prestaketan ikusi nuen emakumeek protagonismoa behar zutela, eta
|
haien
istorioak testuinguru bat behar zuela. Eta historiako pasarte horiek emateak laguntzen zuela testuinguru hori ulertzen.
|
|
|
Protagonistetako bik irakurri dute liburua, eta hagitz hunkituta adierazi didate
|
haien
istorioa ongi bilduta dagoela, eta hori hagitz pozgarria izan da niretzat. Bertze batzuk harritu dira, ez baitzuten espero emakumeek hainbertze lan egin izana, edo horrelako ibilbidea eduki izana.
|
|
|
Zuzendariak azaldu du biktimekin akordio bat adostu zutela. «Haiek prest zeuden
|
haien
istorioa kontatzeko, bi arrazoirengatik: kontua ezagutarazteko, eta beste emakume batzuk animatzeko bizi izan dutena edo egun bizi dutena salatzeko».
|
|
|
Batez ere, biktima horiekiko konpromiso bat geneukalako:
|
haien
istorioa ezagutzera ematea. Orain, eskubideak berriz ere geureak direla jakinda, lasaiago gaude, badakigulako dokumentala eman egingo dela».
|
|
|
Ni, joaten banaiz, ez daukat gehiago itzultzerik, hara zer gertatu zitzaien Ana eta Juliori. Kontatuko dizut
|
haien
istorioa, jauna. Zaharrek kontatzen ziguten txikitan Marco, Catalina, Javier eta niri, eta azkenean beti hau esaten zuten:
|
|
2023
|
|
|
Gongorari alzheimerra diagnostikatu zioten 2014an, eta bi urteren ostean bere lana utzi, eta, 20 urteko harremanaren ondoren, Urrutiarekin ezkondu zen. Alberdik 2018an proposatu zien
|
haien
istorioa pantailara eramatea, eta urteak eman zituen bikotearekin lanean. Konfinamenduan zehar, grabaketaren erronkari heldu zion Urrutiak, eta prozesu horrek bikotearen eta gaixotasunaren unerik intimo eta gordinenak ekarri zituen.
|
|
|
Elkarrizketa bat izan beharrean, botere desberdintasunaren erakustaldi bat izan zen. Emakume marroi eta beltzak,
|
haien
istorioak eta historiak laburtu beharra zegoen, han zeuden emakume zurien arreta tarte ñimiñora egokitzeko. Fetitxe bihurturik eta" jantzi natiboak" soinean, denetan koloretsuena eta erakargarriena nor izango lehiatu zitezkeen, saltzen ari ziren pitxiak lagun.
|
|
|
Zure aurreko artikuluetan, nola konbentzitu zenituen
|
haien
istorioak kontatzeko?
|