|
2000
|
|
|
Beraz, musikaren izaera errepresentatiboa azpimarratuko dugu geure saiakerahonetan;
|
gure
testuinguru soziopolitikoan interes berezia duen marka legez. Hau delaeta, ez dago sobera etologiaren erresuman eskurtsio bat egitea.
|
|
|
–Irlandaren edo Eskoziaren kasuan, adibidez? ez dituztela egon daitezkeen gatazka nazionalak desagerrarazten; baina
|
gure
testuinguruan lotura hau ezinbestekoa suertatzen da, hizkuntza ardatz nagusia izango den neurrian, bai euskal nazionalismoari dagokionez, baita Estatu frantsesari zein espainiarrari dagokienez ere.
|
|
2001
|
|
|
Horrela, hizkuntzaofizialak ikasteko arrazoiak arras desberdinak dira, atzerriko hizkuntzarenjabekuntzan agertzen diren orientazioen arabera. Kanadan, anglofonoek etafrankofonoek frantsesa edo ingelesa (hizkuntza ofizialak) ikasteko orientazioen desberdintasunak lirateke espero
|
gure
testuinguruan, taldegutxiagotuaren hizkuntza bezala ulertzen dutelako ikaskuntza.
|
|
|
1 Gardner-ek (1985) planteaturiko orientazio integratzaile, komunikatzaile etainstrumentaletik, integratzailea dena aurkitu dugu eta antzera funtzionatzendu gure egoeran ere. Baina orientazio komunikatzailea ez da
|
gure
testuinguruan bereziki agertzen, zeren orientazio mota horri dagozkion aldagaiakorientazio integratzaileari dagozkionekin batera agertzen dira, bi horiekbereiztu gabe edo integratuz. Horren arrazoia izan liteke beste bigarrenhizkuntza batzuek atzerriko jendearekin komunikatzeko balio dutela etaeuskarak ez duela gaitasun hori, Euskal Herritik kanpo hitz egiten ez delako.
|
|
|
2 Orientazio instrumentala orientazio motibazional berezia dela esan genezake,
|
gure
testuinguruan ere aurkitu dugulako. Baina hori ere gure testuinguruan modu berri batean, bitan banatzen baita:
|
|
|
2 Orientazio instrumentala orientazio motibazional berezia dela esan genezake, gure testuinguruan ere aurkitu dugulako. Baina hori ere
|
gure
testuinguruan modu berri batean, bitan banatzen baita: 1) lan munduarekin soilik lotzen den irabazia, alde batetik, instrumental laborala edo deituko geniokeena, lan honetan egiten dugun modura; 2) bestelako irabaziak, hautazkoagoakdirenak gizabanakoarentzat eta instrumental pragmatikoa deituko geniokeena.
|
|
2002
|
|
|
Zergatik eleberriaren nagusitasun ia erabateko hori? Alde batetik,
|
gure
testuinguru kultural zein komertzialean nobelak erabateko garrantzia duelako eta, aldiz, ipuina bigarren mailakotzat jotzen delako (hau, ordea, ez da toki guztietan gertatzen: EEBBetan edo Latinoamerikako giro batzuetan, ipuinaren estatusa nabarmen garaiagoa da).
|
|
2003
|
|
|
Hizkuntza, lurra eta bizi den Ama hori gutxiesten dute, ustez hartze duten bezain ohore sozialik" oparitzen" ez diotelako. Ohore soziala beste batek ematen die, segituko zuen Charlottek,
|
gure
testuinguruan Frantzia izenda dezakegun Aita larderiatsuak, jakitatearen eta lan seguruaren bidea irekitzen dienak. Ama salbatu nahi dutenak, XIX. mendean estatu finko gisa egituratu multzo berriko lehen galtzaile minberak dira eta Ama sinbolikoa salbatzean, beren buruak naufragotik saihesteko hil arteko lehia daukate.
|
|
2004
|
|
|
Desberdintasunak konstituzionalki aitortzeko indarrean egon eta paktatua den tresnarik ez izan arren horiek dira giza eskubideen ezaugarriak,
|
gure
testuinguruan, Alemania, Austria eta Belgikaren kasuek, bakoitzak bere konstituzioaren eraberritzearekin erakusten digute batez ere borondate politikoarekin badaudela aukerak kontu honetan. Horretarako, giza eskubide horiek daukaten garrantziaren irakurketa politiko egoki eta proportzionala egin behar da, eta administrazio zentralak irakurketa hori bere egin eta erabili behar du Europako instituzioetan, gaur egun Europar Batasuna egiten ari den konstituzio prozesuan.
|
|
|
Horren eskandalagarria al da
|
gure
testuinguru literarioa?
|
|
|
Baina jipoitutako zakurra ez da otsobihu rtu ohi. Umaldi berrikoak agian, zaharrek isipua zango artean ibiltzen erakusten ez badiete behinik behin. Hizkuntz politika diseinatzen duten agintariek bere horretanjarraitzen dute,
|
gure
testuinguru diglosikoan inoiz izan ezdi ren normaltasun eta naturaltasun mitiko batzuen zainze ruari begira jarrita. Oso gutxi da euskaldunak gure herrian nagusi senti gaitezen egin dena.
|
|
2005
|
|
|
Iraganean hainbatek izandako zalantza eta interpretazioen aurrean, eskubide historikoak orain argitasunez azaltzen dira, etorkizunean bere kontzeptuentzako testuinguru egokia bilatzen duen tresna gisa. Eta etorkizuna,
|
gure
testuinguruan, ezinbestean marko juridikoaren negoziazioan oinarrituko da. Kasu horretan, hiritarrek eta inplikatutako botere publikoek kontsentsua bilatu dute.
|
|
2006
|
|
|
Bien arteko ezberdintasunak nabariak dira, adibidez: arruntean gehiago espero zitekeen soziolinguistika arloa modu aberatsagoan (irakasgai gehiagorekin) eta normalagoan (irakasgai derrigorrezkoekin) aurkitzea, baina alderantziz gertatzen da
|
gure
testuinguruan, salbuespenak salbuespen, MUrekin gertatzen den bezala.
|
|
|
Hays ek (1998) dioen moduan, umeek ez dute baliorik, merkatutik kanpodaudela kontsideratzen dugulako eta etorkizunean nolabaiteko konpentsaziorikekarriko digutela pentsatzea ez dugu begi onez ikusten. Gurasotasunak,
|
gure
testuinguruan, altruismo hutsa behar duela izan pentsatzen dugu, inongo errekonpentsaekonomikorik edo zerbitzurik ekarriko ez duen sakrifizioa (Imaz, 2005). Beraz, ama edo aita bihurtzearen erabakia desiraren bidez esplikatzen dugu, hau da, interes indibidualaren beste muturrean.
|
|
|
Programa horren bitartez, gurasoei zenbait ezagutza, ideia eta jarrera irakasten zaizkie, gurasoek beren umeei garatzen lagundu ahalizateko (Palacios eta Hidalgo, 1996). Laburbilduz, uste dugu mugarri garrantzizkoa litzatekeela hori bezalako ekimen onuragarriak
|
gure
testuinguruan martxanjartzea Euskal Herriko guraso berriei baliabideak eskaintzeko eta familien ongizateabultzatzeko ahaleginetan.
|
|
|
Bereziki interesgarria da
|
gure
testuinguruan nazioarteko adopzioen emaitzakikustea, batez ere azken urteetan izan duten gorakada dela eta. Zentzu horretan, lehenago emandako oharrak bereziki garrantzitsuak dira, nazioarteko adopzioenkasuan haur hauek behar berezidun gisa kontsideratuak izateko, irizpide bat edogehiago betetzea ohikoa delako.
|
|
|
Hego Euskal Herriko datuak izateaz gain, Estatu osoan lortutako emaitzak ere baditugula. Beraz, nahiz eta azterketan
|
gure
testuinguruan gertatutakoa azaldu, lortutako emaitzak Estatukoekin alderatzerakoan desberdinak direnean, diferentzia horiek aipatuko ditugu.
|
|
2007
|
|
|
Esan dezagun, hala ere, boterearen eragina funtsezkoa dela gauzak aldatzeko, botereak, egiazkoa denean, globala denean, baduela ahalmenik gizarte harremanaketa egiturak eraberritzeko. Baina horrek ez du esan nahi
|
gure
testuinguru historikoan eskura dezakegun politika nazionalak era horretara funtziona dezakeenik. Ezdut uste horrela funtzionatuko lukeenik.
|
|
2008
|
|
|
Osagarri guztiak kontuan hartuta, muturreko emaitzak —intentsitate handienarekin eta txikienarekin adierazten direnak— honakoak dira: 1) euskalduna prototipoa, 2) eta afektibitatearekin lotzen diren osagarrietakoa —kognitiboarekin lotzen direnetakoak baino sarriago— Horrela, IELaren prozesuan H baieztatzen da, baita
|
gure
testuinguruan ere.
|
|
|
r=, 872 espainiarra, eta r=, 837 espainiarra+ euskalduna motetan, eta r=, 792 euskalduna motan. Horrela, H (lehen hipotesia) baieztatzen da
|
gure
testuinguruan ere.
|
|
|
Izan ere,
|
gure
testuinguruan, etorkinen hizkuntza guztiak dira gutxituak nahiz eta jatorrizko herrialdeetan gutxituak ez izan (arabiera ez da minorizatua Marokon edo Algerian, baina hemen ez da eskolan lantzen, ez du prestigiorik ez baliorik jatorrizko taldeetatik kanpo...). Egoera horretan gerta daiteke umeek familia hizkuntza galtzea, hau da, eskolako hizkuntzak lehenengo hizkuntza ordezkatzea; eta hori murgiltze ereduan ez dagoen arriskua da.
|
|
2009
|
|
|
Etxeari eskainitako denboran dagoen desberdintasuna dramatikoago bihurtzen da Estatu Batuetan aitatasunerako trantsizioan (Sanchez etaThompson, 1997). Hala ere, muturreko egoera hori
|
gure
testuinguru geografikoanez da oraino konfirmatu.
|
|
|
Hau dela-eta, komeni da egoera hau irakurketa zabal baten barruan kokatzea, nazioarteko zuzenbideak manatzen duenari begira
|
gure
testuinguru hurbileanemandako urratsak zein izan diren argitu ahal izateko.
|
|
|
Eztabaidagai hauetan guztietan oinarriturik, ondoren aurkezten den ikerketalana proposatu da. Helburu gisa, lehenik eta behin pertsona emigranteek
|
gure
testuinguruan gutxiengo kultural ezberdinei buruz daukaten pertzepzioa ezagutzea dugu, eta bigarrenik, beren buruari buruz daukaten pertzepzioa ere definitzea. Eremu ekologiko (banako, erlazional eta sozio komunitario) ezberdinetako partaideen ezaugarri demografiko, aurremigratorio eta postmigratorioen analisiek ahalbidetuko dute populazio immigrantean aztertutako errealitatea testuinguruan jartzea.
|
|
|
Zentzu horretan, aipatu beharra dago berriki
|
gure
testuinguruan egin dugun ikerketa (Martínez de Taboada, Arnoso eta Elgorriaga, 2008). Bertan pertsonek dituzten aurreritziak neurtzen ziren, eta gutxiengo kulturalaren arabera emaitza desberdinak aurkitu ziren.
|
|
|
agian,
|
gure
testuingurua litzateke, Artelekuko bizipenak kasu.
|
|
|
Estatu mailako greba orokorra antolatu behar dugu. Tresna sendoa izango litzateke Gobernu zentrala,
|
gure
testuinguru politiko eta sozialeko aktore nagusia, presionatzeko.
|
|
|
Beharrezkoa da? Zerbait gehitzen al dio
|
gure
testuinguruari. Izan ere, erakusketa batek gauza asko ekar ditzake:
|
|
|
Orain arte, Internet plano itxi batean ikusten genuen. Etxetik, lanetik edo gehienez wifi sare batetik konektatzen ginen, eta webguneak eta Internet zerbitzuak ez zeuden
|
gure
testuingurua ulertzeko prestatuak. Aldiz, orain, sarean sakelako batetik, eramangarri batetik eta gure etxetik berdin berdin sar gaitezke, baina zenbait webgune eta zerbitzu prestatuak daude konektatzen garen lekua eta unea ulertzeko.
|
|
|
Aldiz, orain, sarean sakelako batetik, eramangarri batetik eta gure etxetik berdin berdin sar gaitezke, baina zenbait webgune eta zerbitzu prestatuak daude konektatzen garen lekua eta unea ulertzeko. Hau da,
|
gure
testuingurura gehiago moldatzen dira.
|
|
|
Bestalde, hizkuntza eta kultura aniztasuna, bi biak, eutsi beharrekoak izateaz gain, norberaren gogoa edozein delarik ere, egon, hor dauden errealitateak ditugu; globalizazioa bera, gustukoa izan ala ez,
|
gure
testuinguruaren ezaugarri nabarmenetariko bat den bezala. Aniztasun hori ez da bakarrik mundu zabalean gertatzen, baizik eta norberaren gizarte ingurunearen baitan ere bai.
|
|
2010
|
|
|
Hirugarren xedeari eutsiz, euskara transmisio hizkuntza bezala erabiltzen duten unibertsitateen hizkuntza plangintza ezagutu nahi dira. Hizkuntzei dagokienez,
|
gure
testuinguru hurbilean Europako Unibertsitate Eremuari egokitzen ari diren unibertsitateen esperientziak oso interesgarriak jotzen ditugu unibertsitateen artean hizkuntza plangintzak aberasteko. Asmo honekin bertako unibertsitate batzuen esperientziak ditugu (Mondragon Unibertsitatea, Euskal Herriko Unibertsitatea, Iparraldeko Unibertsitatea eta Nafarroako Unibertsitate Publikoa), eta baita Kataluniako unibertsitate batena ere (Pompeu Fabra Unibertsitatea).
|
|
|
–speak softly, and carry a big stick?; eta Historiaren zentzuaren aurka egitea, zuok nazionalistok egiten duzuen bezala, erokeria hutsa da. Esan nahi dizudana zera da, Europako Estatu Batuak direla, ene ustez?,
|
gure
testuinguru politikoan betegarri den amets bakarra, Ameriketako Estatu Batuen antzera. Euskal Herriak ere bere nortasuna duela Herri gisa, eta hori ere babestu eta defendatu egin genukeela, folklorea eta zainduz??
|
|
|
" speak softly, and carry a big stick"; eta Historiaren zentzuaren aurka egitea, zuok nazionalistok egiten duzuen bezala, erokeria hutsa da. Esan nahi dizudana zera da, Europako Estatu Batuak direla —ene ustez—,
|
gure
testuinguru politikoan betegarri den amets bakarra, Ameriketako Estatu Batuen antzera. Euskal Herriak ere bere nortasuna duela Herri gisa, eta hori ere babestu eta defendatu egin genukeela, folklorea eta zainduz...?
|
|
2011
|
|
|
Kontuan izanda etorkinen jatorriak askotarikoak direla, begien bistakoa da, ondorioz, gero eta gehiago direla
|
gure
testuinguruan erabiltzen diren hizkuntzak. Hala, etorkinen hizkuntzen inguruan Uranga eta bestek (2008) egindako ikerketan Nafarroan eta EAEn erabiltzen den hizkuntza kopuruaren inguruko datuak plazaratzen dira, eta aldi berean, hizkuntza horiek eta haien hiztunek dituzten egoera sozial, politiko, kultural eta demografikoen ikuspegi orokor bat ere ematen da.
|
|
|
Baina
|
gure
testuinguruan, beste zerbaiten ordezko da irudia. Erreala ilustratu nahi du irudiak, hura begien aurrera ekarri.
|
|
2012
|
|
|
Erabilerarako aukerak sortu behar ditugu bizitzako esparru guztietan (osasun arloan, hirigintzapolitiketan, irakaskuntzan, epaitegietan)!, besteak... aldagaia baztertzen badugu, emaitza desorekatzailea da
|
gure
testuinguruan, nahikotasun mailarik gabea.
|
|
|
– Baliabideak aprobetxatzea(
|
gure
testuinguruko ahalbideak baliatzea). algutasuna: egoera guztietara moldatzea eta zenbait helbururen artean hautatzea.
|
|
2013
|
|
|
Hortaz, gaur egungo atxikimendua behar bestekoa ote da etorkizunari arrakastaz aurre egiteko,
|
gure
testuinguru eleaniztunean eta ondoan hizkuntza indartsu bat dugula. Izan ote liteke den baino handiagoa?
|
|
|
Gaia
|
gure
testuinguruan aztertu nahi bada, laburbilduz hurrengoa esan daiteke. Sukalde egile talde handiak daude EHn.
|
|
|
Baina esan daiteke oraingoz ofizioa ez dagoela erabat prestatua modu horretan jokatzeko. Edo behintzat,
|
gure
testuinguruan, aldaketa batzuk egin lirateke. Arkitektoek BIM softwarea erabiltzea izan daiteke hastapenetako bat.
|
|
|
Horretarako, utopia hitzaren bigarren esanahi bat aurkeztuko du testuak; azkenaldian aurkeztu diren Karrera Amaierako Proiektu (KAP) batzuen analisi azkar bat eginez orainaldira eta
|
gure
testuingurura hurbiltzen saiatuko da, gero haien eskutik Cedric Price ren lana eta bereziki haren Potteries Thinkbelt proiektuaz pare bat gauza azpimarratzeko. Azkenik, Richard Sennett en testu baten irakurketarekin aurreko hiru puntuetan agertutako kontzeptuei bigarren irakurketa bat lortzea da helburua.
|
|
|
Baina argi ikusten da orobat haien beharrezko eragina. Gure lana da, arkitekto gisa eta gaur egungo krisi garaian,
|
gure
testuinguru sozial, ekonomiko eta kulturaletik irakurtzea eta gure arkitekturarekin kontsekuente izatea. Ideia eta formen arteko erlazioa beti indartsua dela gogoratzea beharrezkoa den momentu honetan, zenbaitek akaso momentu batez gelditu eta beren buruari galdegin liokete ea beren arkitekturaren oinarrian dauden ideiak beste norbaitek ezartzen dituenean, ez al duten formaren kontrola ere galtzen, eta ondorioz ez al diren beraiek, arkitekto gisa, iritzirik gabeko tresna bilakatzen.
|
|
|
Jose Maria Mardonesek —bai gaur eguneko pentsamenduan, bai erlijioari buruzko gogoetan, aditu ezaguna eta onartua2— arretaz ikertu du erlijioaren eboluzioa postmodernitatearen giroan. Artikulu honetan, hain zuzen ere, postmodernitatearen eta erlijioaren arteko harremanak direla-eta, pentsalari horren gogoetak aurkeztu nahi ditugu,
|
gure
testuinguru sozialean eta kulturalean iradokitzaileak izan daitezkeelakoan.
|
|
|
arimaren gaineko ikuspegi mistikoa (labur esanda, AIM). Erlijio guztiek AIMrekin bat egiten ez duten arren, ezin dugu ukatu
|
gure
testuinguruan indartsuak diren erlijioetan nagusi izan dela AIM (edo bere aldaeraren bat).
|
|
2014
|
|
|
Internetekin jendeak kristalezko bola bat zeukala zirudien, baina aho handiz eta ziur hitz egin duen jendea ipurdi bistan utzi du denborak. Adibidez,
|
gure
testuinguruan, single bakarra duen talde batek egin dezake bira bat. Joan zaitez kontzertu batera eta kanta bakarra jo, ea zer gertatzen den...
|
|
|
Hala, ikerketan zehar" hizkuntza identitatea" unitate gisa aztertu ordez, identitatearen gainerako elementu soziokulturalei lotutako sare gisa aztertzea ahalbidetuko liguke JKren kontzeptuak. Hala frogatu dute, besteak beste,
|
gure
testuinguruan aitzindari lanak egin dituzten Jone Miren Hernández eta Paula Kasaresek (Hernández 2007, Kasares 2013).
|
|
|
Bestalde, aipatu litzateke ere azken ereduetan inportantzia handia ematen zaiola ikuspegi psikopedagogikoari. Alabaina, ez dira eredu asko aldagai kulturala oinarrizko faktoretzat hartzen dutenak hizkuntzaren erabilera azaltzeko, nahiz eta
|
gure
testuinguruan badakigun eragin hori nabarmena dela.
|
|
|
Eraberritzen eta aldi berean higatzen. Sexua,
|
gure
testuinguruan, borroka fisikoa ez ezik, borroka psikologiko konstantea izan zen, eta, agidanez, azkenekoz elkar jan genueneko hartan, itxurakeriaz nazkatuta, zeharo nekatuta geundela erabaki genuen, eta behar genituela lubakiak eta ez gudu zelaia, sutondoa eta ez kale gorria, bortxarik gabeko atsedenaldiak ostikoz eta kolpez jositako lasterketaren erdian. Zoriontasun errainuak maindireen artean.
|
|
|
Kirol politikaren
|
gure
testuingurua esplikatzeko, atomoaren metaforara bueltatuaz (ikusi 4 irudia), argi eta garbi ikus liteke EEIGE prozesuaren dinamikan egitura likidoen sorkuntzan eta mantentzean erakunde politiko lokalek (udalak bereziki) jokatu beharreko paper zentrala, nukleoaren baitan kokatuko bailirateke. Nola bestela?
|
|
|
Politikagintza modu berrien beharra geroz eta nabarmenagoa den
|
gure
testuinguruan, eragile politikoek gardentasunean oinarritutako esku hartze parte hartzaileagoak sustatu beharrean ikusten dute beren burua. Hori bai, informazioa, ez eta informazio sistemen eskasia, arazo ez den (des) informazioaren gizartean, infoxikazioa nola ekidin da erronka nagusia.
|
|
|
Pedro G. Romerok San Telmo museoan komisariatutako 1813 Donostiaren setioa, sutea eta berreraikitzea erakusketa aipuez, arrakalez, irakurketa bikoitz, hirukoitz, laukoitz eta konplexutasunez beterik zegoen. Aspaldian artearen eremuan Donostian eta
|
gure
testuinguruan eman den gertakaririk estimulagarriena izan zela esango nuke.
|
|
2015
|
|
|
eta
|
gure
testuinguru;
|
|
|
Honi gaineratu behar diogu,
|
gure
testuinguruan hizkuntza eta kultura berriak sartu direla. Uranga eta besteek (2008) egindako ikerketan 100 hizkuntzatik gora topatu dira EAE eta Nafarroan.
|
|
|
Uste dut, ikuspegi komunitario batetik, egun eskolak dituzten pareta fisikoak gainditzea ezinbesteko erronka zaiola eskolari. Eta bide horretan,
|
gure
testuinguruan, hainbat dira martxan dauden proiektuak, ikas komunitateak kasu. Baina hainbat dira egun ere zabaltze bide horretan dauden hutsune eta oztopoak.
|
|
|
Ordea, halakorik ez egiteko aholkatu zieten, eta azaldu du gaur egun ez dutela hara joateko asmorik: «Ez dakit zenbateraino izan daitekeen lagungarria gu han egotea,
|
gure
testuingurutik erabat kanpo; ez dakit lagunduko ote genukeen, edo eragozpenak sortu».Ana Herrerok, Borja Lazaroren amak, nabarmendu du «urte luzea» izan dela Lazaro desagertu zenetik bizi izanikoa: «Borja izan da hizpide bakarra; urte hutsala izan da».
|
|
|
Artikulu honetan espazio publikoen eta pribatuen arteko harremana
|
gure
testuinguru zehatzean aztertuko da, hau da, Euskal Herriko arkitektura garaikidean, azken urte hauetan publikoaren eta pribatuaren arteko harremanak sortutako zenbait proposamen eta eztabaida aztertuz eta hausnartuz. Horretarako, artikuluaren lehen zatian, aurrena, espazio publikoek sortzen dituzten arazoak eta askotan izan dituzten akatsak eta hutsegiteak aztertuko dira; ondoren, bigarren zatian, espazio pribatuen apustuak deskribatuko dira, hots, aipatuko da nola saiatu diren konpontzen espazio publikoen gabeziak, baina baita nabarmenduz beraien ekimenean ere sor daitezkeen arriskuak ere, eta, azkenik, egoera bikoitza honen aurrean eta oreka egokia bilatu nahian, espazio publikoen etorkizun hurbileko erronkak aipatuko dira, espazio publikoek aurrera eraman ditzaketen irtenbideen inguruan hausnarketak proposatuz eta, bide batez, espazio publikoen aldarrikapena ere eginez1.
|
|
|
Pertsonalitate liluragarri baten eta idiota baten arteko diferentzia bi aminoazidoren arteko orekak edo desorekak erabaki dezake". Egia da Iñaki Abaituak" ez gara biokimika hutsa" erantzuten diola, eta hori ere azpimarratu eta kontuan hartu beharra dago,
|
gure
testuinguruan esan nahi baitu dena ez dagoela idatzirik, patua ez dagoela erabakirik. Hala ere, J.J. Lasaren hurrengo arrazoibideak ere badu bere munta etikari eta egiaren adierazpenari doakionez:
|
|
2016
|
|
|
Bat batean ate pila bat ireki zitzaizkigun. Ez zen zehatz mehatz
|
gure
testuingurua, baina erantzun pila bat eman zizkigun.
|
|
|
Nik uste dut diskurtsoa zaindu behar dugula. Zein efektu lortuko dut gurean, sinbolo patriarkalen kontra nagoela edo erlijioen kontra nagoela bakarrik esanez hitz egiten badut,
|
gure
testuingurua kontuan izan barik. Zein da LARRUNeko irakurleengan dudan eragina esaten badut erlijio guztiak misoginoak direla?
|
|
|
Beste kontu bat da protestantismoa nola ezarri
|
gure
testuinguru hiperkatolikoan: aitor dut ez ditudala horren inguruko ideiak garbi; agian batzorde tekniko berezi bat jarri da lanean bideak zehazteko.
|
|
|
2) Euskalduntasuna negatiboki lotzen da([?], kezkagarria
|
gure
testuinguruan?). (145)
|
|
|
Lagun arteko elkarrizketa bat da, entretenigarria. Ikus entzuleari mezu inklusiboa helarazi asmoz denok lehen pertsonan edo
|
gure
testuinguruetan egunero bizitzen ditugun gauzak partekatuko dituzte Xantik eta Telmok. Eta, Xanti eta Telmorekin batera zeinu bidezko itzultzaileak:
|
|
2017
|
|
|
Bukatzeko beharrezkoa da lan honen mugen kontzientzia izatea. Lehenik, lagina
|
gure
testuingurukoa izanik, zaila da emaitzak beste testuinguruetara zabaltzea. Hala ere, ikerketa honetan aurkitutako datuak erabilgarriak dira beste testuinguru soziokultural antzekoetan gertatzen dena ulertzeko.
|
|
|
Kanpo espazioaren potentzialtasuna eta
|
gure
testuinguruan nagusi den kezkaren aurrean, lan honek ebidentzia gehiago eskaini nahi izan du gaiaren inguruan, bereziki kontuan izanda Euskal Herrian Hezkuntzan egindako ikerketa gehienek barruko espazioan gertatutakoak izan dituztela aztergai nagusitzat. Zehazki, ikerketa honen lehendabiziko helburua izan da Haur Hezkuntzako kanpo espazioen diseinua ezagutzea eta, horrela, haren kalitate orokorraren lehen hurbilpen bat egitea.
|
|
|
Hala ere, droga legal eta ilegalen erabilerak, arrisku ezberdinak dakartzate, honenbestez, kontua ez da hori bakarrik, gakoa da pertsonaren berezitasunei begirada sakon bat botatzea bakoitzak eta
|
gure
testuinguruaren berezitasunak ezagutzea, horrela, jakinda zein arrisku izango ditugun eta horiek murrizteko zein baliabide jar dezakegun martxan.
|
|
|
9 Artikulu honetan ez dut jardungo azken hamarkadetan garatu den pentsamendu heterozuzenaz, queer teoriaz eta transfeminismoaz. Nago horren inguruan feminismoan sortu den berrikuspena eta garapena ezagunagoa dugula
|
gure
testuinguruan.
|
|
|
Etxaidek zioen botere harremanez hausnartzeko
|
gure
testuinguruan izandako aldaketetatik hasi behar dugula. Horrela, gertatzen ari den “politikaren pribatizazioa” azpimarratzen zuen, erabakiak beste nonbait hartzen ari baitira, boterea boteretzat hartu izan ohi denetik (erakunde politikoetatik) gero eta urrunago kokatuta.
|
|
|
70eko hamarkadaren amaieran eta 80koaren hasieran euskal mapa koloreztatu zuten Familia Plangintza Zentroak{ 14} (ikastolekin batera gure gizartean egon den zerbitzu publiko eredurik herritarrena, nire ustez), edo gaur egungo Emakumeentzako Informazio Zentroak dira
|
gure
testuinguruan horren adibiderik nabarmenenak. Aurrerago hizpide izango ditudan Emakumeen Etxe ugaldu berriak ere eredu horretan kokatu beharrean gaude.
|
|
2018
|
|
|
Beraz, hortik erabaki genuen greba asanblada bat muntatzea eta mugimendua doi bat abiaraztea. Bistan da, Hego Euskal Herriko arrakasta hori hemen ez zuen ukan, baina
|
gure
testuinguruan eta gure errealitateari dagokionez proportzionalki arraskatatsua izan zen ere.
|
|
|
Agian alboan dugun familia horrek ez du dispertsio fisikorik, baina ezin urrunduago daude mugikorra begira daudelako. Agian
|
gure
testuinguruak balio du, Euskal Herrian aspaldi nozitu duzuen dispertsioa gure azalean pairatu eta salatzeko. Zigorrak motibodunak direnean ere, eta espetxea beste mende bateko lanabesa dela kontuan hartuta, familiei erraztasunak jarri behar zaizkie.
|
|
|
Batetik, esku artean azterketa nahikorik ez dugulako, eta, bestetik, gizarte prozesu guztietan gertatzen den bezala, hainbat faktorek eragiten dutelako. Aurrera begira oinarri batzuk jartzeko asmoz, aztertu daitezkeen zenbait alderdi mahai gainean jarriko ditugu gure ikerketetan eta Euskal Herrian zein
|
gure
testuingurutik kanpo egin diren beste hainbatetan oinarrituta.
|
|
|
Eta
|
gure
testuingurua aldatu genuen, erdaldun izatetik euskaldun izatera. Eta guraso bilakatu garenok haur euskaldunak hezten ari gara.
|
|
|
Badakigu, beraz, zer den gizarteratzea; baina, ohartu behar dugu jendartea eraldatuz joan dela (Furlong eta Cartmel, 2007; Martínez, 2003) eta, horrekin batera gazteen munduan sozializazio bide berriak agertu direla, besteak beste,
|
gure
testuinguruan, Euskal Herrian, nabarmentzen hasi den gazteen lonjen fenomenoa.
|
|
|
Administrazio publikoa, maila ezberdinetan horren irakurketa eginda, gazte politika eredu berri bat eta horrekin bat datozen hainbat ekimen martxan jartzen ari da, adibidez: Europa mailan sustatzen den «Erasmus+» programa (European Union, 2015), edo
|
gure
testuinguruan aurki ditzakegun «Gazteaukera»12eta «Gaztedi Bizkaia 2020» (Bizkaiko Foru Aldundia, 2017) proposamenak.
|
|
|
Eta maila berean kokatu behar dira kultur industriak ere. Izan ere, euskararen ezagutza bai baina hiztun komunitateko kide bihurtzeko bestelako osagaiak (erabilera, nortasuna edota lurraldea) modu apalagoan jaso dituztenak komunitate horretara erakartzeko bestelako alternatiba handirik ez baitago
|
gure
testuinguruan. Horrela, ezagutza hedatu ostean, edo hedatzearekin batera, hizkuntz politika batek hurrengo urratsak aurreikusi behar ditu, hiztun komunitatea trinkotu nahi badu eta komunitate horretara hiztun berriak ere integratu nahi baditu.
|
|
2019
|
|
|
Gizarte eta kultur aniztasuna
|
gure
testuinguruen ezaugarri nagusietakoa izanik, herri eragileenegitekoa aztertu ondoren, gehitu behar dugu aniztasuna mugimenduen lehengaia eta lema ere badela.Etengabeko lanketa eskatzen duena: kolektibo edo proiektu baten nukleotik urrunago daudenenganaheltzeak ahalegin bat eskatzen baitu.
|
|
|
Mundu mailako botere artikulazioaren prozesuan maila ekonomikoan kapital finantzarioaren nagusitasuna ezin da ahaztu, eta maila politikoan,
|
gure
testuinguruan kapital horren mugikortasun eta kontzentrazioa errazteko merkatu/ eskala politiko berrien artikulazioa: Europar Eremu Ekonomikoa.
|
|
|
Gosearekin amaitzeko lemapean, munduko periferian petrolioaren deribatuetan, kimikoetan eta lanaren antolamendu kapitalistan oinarrituriko inbertsio handiak sustatu ziren, bide batez, tokian tokiko lan antolaketa komunitarioko sistemak «azpi garatu»tzat joz eta deseginez (Hiritik At, 2017). Horrek produktibitatea handitzea ekarri zuen noski (naturaren gainustiapen batekin), mundu mailako lan banaketan sakondu zuen, eta
|
gure
testuinguruan gure elikagaiak ekoizteko beharrik ezaren ideia egonkortzeko baldintza materialak ezarri zituen. Hobe zen gure ekoizpen modu tradizionalak ondare kultural folklorikoaren kutxan gordetzea eta mundu mailako merkatuan gainbalio handiagoa zuten merkantzia industrialetan zentratzea.
|
|
|
Hortik bere garrantzia. Aitzitik, maitasunez eta erromantizismoz saturatuta dagoen
|
gure
testuinguruan, gehiegi erreparatzen diegu maitasunari eta maitasunaren balizko bertuteei, eta gutxiegi gizakien arteko enpatiak gizarte harremanetarako eta bizikidetzarako duen muntari.
|
|
|
Badira hainbat eta hainbat ahots, ordea, irudi horren deseraikuntzan lanean dihardutenak, besteak beste eta akaso
|
gure
testuinguruan esanguratsuena, Maria Angeles Duran ikerlari eta ekonomista feminista. Bere lan erreferenteetako batean (Duran 2014), pertsona helduek familia ereduetan duten paper ekonomiko aktiboa azaleratu zuen.
|
|
|
" Bai erratuta baloratzen direla indarra eta pieza batekotasuna bertsotan eta jendartean! Gogortzat hartzen ditugun gizon bertsolari horiek
|
gure
testuinguruan eta ibilbidean jarriko bagenitu, gaur egun erdiak ez lirateke bertsolariak izango".
|
|
|
Horrez gain, gaur egun
|
gure
testuinguruan maskulinitate berriak onetsiz doazela dio, kultura arloan behintzat. Horregatik idatz edo kanta dezakete gizonezkoek “sentimentalak” diren kontuak.
|
|
2020
|
|
|
Hau da, hizkuntzen ezaugarri batzuk eta hizkuntzak erabiltzeko moduak genero batari edo besteari lotuta leudeke. Ideia horiek
|
gure
testuingurura ekarrita, Echeverriak (2003: 404) zera dio:
|
|
|
Teorian, elkarrekin lotura izan dezaketen beste bi ideia ere aipatu ditugu: batetik, postestrukturalismo feministatik (Piller eta Pavlenko, 2004) hizkuntza kapital sinboliko gisa ulertu eta, modu horretara, testuinguru jakin batean bakoitzak bere nortasuna eraikitzeko hizkuntza modu batean edo bestean erabili behar izateak lotura izan dezakeela
|
gure
testuinguruan hitanoa erabiltzeko ohiturekin; eta, bestetik, ikuspuntu soziokonstruktibista batetik Ochs ek (1992) proposatutako ideiak gurera ekarri eta, Echeverriak (2003) esaten duen moduan, hitanoa gizartean esangura jakin batzuekin lotu eta ezaugarri horiek gizontasunari hobeto lotzen zaizkiola uste izatea. Bi ideia horiekin lotuta ikusten dugu gure ikerketako emaitzetan azaleratu den ideia bat:
|
|
2021
|
|
|
Hitz gutxitan, ez Guggenheimen, ez eta
|
gure
testuinguru gertukoan ere, ikustera ohitu gabe gauden erakusketa mota bat dela esango nuke; ikusgarria, baina, era berean, eduki mamitsuz betea. Horregatik, bederen, bisita bat merezi duena.
|
|
|
Garaikoa eta tokikoa izatea bilatzen dut. Euskal arkitektura
|
gure
testuinguru honetan egiten dudana dela esango nuke, lur eta espazio honetarako pentsatua izan delako. Ez dizut esango obsesio bat daukadanik hori azalarazteko, baina egon badago aipatu ditugun balio hauek guztiak kontuan hartu, txertatu eta kokteleran sartzeko saiakera; egindako obretan, batzuetan indartsuago eta beste batzuetan ahulago, irakurriko den zerbait.
|
|
|
Gaur egun gara
|
gure
testuinguruak eman diguna eta guk dakarguna. Ez daukat zalantzarik sustraitutako gizarte bat garela, baina baita gizarte supergaraikide bat ere; eta gizarte garaikide horren barruan gure sustraiek eragin handia daukate, hizkuntzatik bertatik hasita.
|
|
|
Ibon Egaña kritikariak, 2019ko ‘Heridas que hablan: sujeto, genero y trauma en la narrativa vasca’ artikuluan, aipatu marko teoriko hori aplikatzen du
|
gure
testuinguruan Freuden zauria, Caruthek literatur kritikara eramana. Traumari buruzko ikasketak ez dira goiz iritsi euskal kritikagintzara, ezta berandu ere, garaiz baizik:
|
|
|
Euskal oasian ere, antzera, aldaketa berriekin emaitzen beherakada gertatzen ari da aspaldi, emaitza horietan eragiten duten faktoreak ondo ikertzeko eta aztertzeko arrazoi nahikoa. Bestelako eredu arrakastatsuak besterik gabe imitatzeari utzi eta
|
gure
testuinguru kultural, ekonomiko eta soziala ondo aztertzen hasi genuke hobekien etor dakigukeen eredua diseinatu eta martxan jartzeko, antzeko testuinguruetako ereduei arrastoa galdu barik, noski.
|
|
|
Hori dela eta, hizkuntzei buruz ari bagara, ideologiei buruz ari gara (Schieffelin et al. 1998). Hizkuntzei buruzko ideologiak daude, eta, gizakiok ideologia horien itsasoan murgilduta hazten garenez,
|
gure
testuinguru soziohistorikoko ideia partikularrek baldintzatzen dute gure psikologia. Giza pentsamenduaren eta kognizioaren jatorria testuinguru sozialean kokatzen da ikuspegi horretatik (Moscovici 1984), eta, beraz, giza psikologia aztertzeko orduan testuinguru ideologikoaren analisia oinarrizko bihurtzen da.
|
|
|
Azkenik, amaierako kontsumo solidarioak lotura handia erakusten du
|
gure
testuinguruan deritzogun kontsumo arduratsuarekin. Kontsumo arduratsuaz hitz egiten dugunean, oro har, kontsumitzaileek aurrera eramaten duten kontsumo pribatuaren ondorio publikoak kontuan hartzen dituztenean egiten den kontsumoaz ari gara (Webster, 1975).
|
|
2022
|
|
|
Ni ez nago ados desazkundearen ideia proposamen politiko gisa aurkeztearekin. Desazkundea ez da proposamen politikoa,
|
gure
testuingurua da. Gure sistema sozioekonomikoak desazkundea jasango du maila materialean, ez dagoelako hazten jarraitzeko baliabiderik.
|
|
|
Ez nuen nik asmatu, noski. Ebanjelioa oinarrizko testua zen
|
gure
testuinguru kulturalean; oraindik bada, baina modu zeharkakoagoan; hala ere, haren eragina gure kulturan erabatekoa da oraindik ere. Testu kanoniko bat da, eta niretzat erreferentzia bat da.
|
|
|
Noblek salatu zuen egoera horrek irakasleen kontratazio baldintza kaskarrak, online ikastaroen masifikazioa eta prestakuntzaren kalitatezko jaitsiera orokorra ekartzen zituela. Hasieran aipatutako berriak azaltzen duena kontuan hartzen badugu, badirudi 1998an deskribatutako errealitate hura iritsi dela
|
gure
testuinguru hurbilera.
|
|
|
Nola bihurtu gizartea ezkertiarragoa, inklusiboagoa, ekologistagoa...? Herrigintza euskalherrigintza bada, ordea, hausnarketa orokor hori hemen ainguratzen badugu,
|
gure
testuinguruan, galdera konkretuagoa egin genezake: nola indartu dezake daukagun unibertsitate sistema konplexuak Euskal Herria?
|
|
2023
|
|
|
Eta horregatik interesatuko zaio bien elkarlanetik sortu den Desmuntatzeak eta ornamentuak liburua: gaur egungo bost euskal artistaren lanetan sakontzeko leihoa izateaz gain,
|
gure
testuinguruaren erradiografia baterako osagai ugari eskaini dute lan horretan, Sahatsa Jauregirekin, Oier Iruretagoienarekin, Damaris Panekin, Daniel Llariarekin eta Nora Aurrekoetxearekin izan dituzten solasaldien bitartez.
|
|
|
Lehenak dira zinemetan, zerbitzuguneetan, kioskoetan edo aireportuetan aurki ditzakegun bakarrak. Beraz, garrantzitsuena eguneratzea da, “denetik pixka bat jatea” ez baita baliozkoa
|
gure
testuinguruan. Horri eutsi nahi badiogu, ñabardura garrantzitsu bat gehitu litzaioke, dena pixka bat jan behar dela argitzeko, baina elikagai osasungarrien eskaintza baten artean.
|
|
|
Horregatik, adierazi behar du, hala egiten duen moduan, “gaixotasun kardiobaskularra faktore anitzekoa dela, eta, beraz, arriskua murrizteko faktore bat baino gehiago hobetu behar dela”. Elikagaien Segurtasunerako Espainiako Agentziaren (AESAN) arabera,
|
gure
testuinguruan, oliba olio birjina da arrisku hori murrizteko eraginkortasuna frogatu duen koipe bakarra. Imagen:
|
|
|
instituzioetatik bultzatutako jaialdiak izan ohi dira, promotora handiek antolatuak eta atzerriko turismoa helburu dutenak; Euskal Herria marka gisa saltzen dutenak. Hori dela eta, nazioartean gailentzen den eredu horrek sorrarazten dituen arazoak
|
gure
testuinguruarekin gurutzatzen ditu idazleak, eta eragiten dituen turistifikazio eta folklorizazio prozesuak azaltzen ditu, besteak beste.
|