|
2000
|
|
|
Euskal Kultur Ondareari buruzko Legea onartu zenetik Euskal Autonomia Erkidegoan 169 liburutegi publiko informatizatu dira. Gaur egun
|
gure
sare barruan dauden 288 udal liburutegietatik 182 informatizatuta daude. Esparru horretan egin den lanaren ondorioz, 3.000 biztanletik gorako udalerrietako liburutegi publiko guztiak informatizatuta daude eta 1.000 biztanletik gorako udalerrietako udal liburutegietako% 90.
|
|
2002
|
|
|
Horretarako, funtsezkoa da lehenengo urratsaEuskal Herri osorako barruti nazional bat eratzea. Euskal Barrutiak kanpotik ezarritako banaketa politiko administratiboa gaindituko du,
|
gure
sare unibertsitarioaera eraginkorrean egituratuz. Hortaz, Euskal Barrutiak Euskal Herriko unibertsitateen arteko harremanak sustatuko ditu.
|
|
|
Orain badiagu kartetan egitea. Ez hintzen hi guk gaur bilatzen genuen ehiza, baina heu etorri haiz
|
gure
sarera. Gaur behintzat Txinok eta Valdések ez zigutek errietarik egingo.
|
|
2004
|
|
|
guk parte hartzen dugun telebistek garatzen dituzten sareen bidez eduki lokalak indartzea. Baina gure oinarrizko egoera operadore izatearena da, hau da, seinalea igortzearena; horrela, eduki lokalak dituzten agente guztiekin egingo dugu lana, eduki horiekiko interesa eduki dezaketen bezero guztientzat
|
gure
sarearen bidez eskuragarri izan daitezen.
|
|
2005
|
|
|
Zure lehengusua esperimentu baten prototipoa delakoan gaude. Ez dakit
|
gure
sarea zelan iritsi zen hori jakitera, agian kasualitatea izan zen Amets Urkorengana iristea, baina espero genuena zen: proiektu horren laborategiko sagua topatu, eta hau guztia zertan datzan ikertu ahal izatea.
|
|
|
– Arren, goazen! Arrain ederrak erori dira
|
gure
sareetara egun. Segur aski komandanturreko arduradunak zorionduko gaitu.
|
|
|
Saint Pierrera arribatzen ginen aldiro, emakume honen bila ibiltzen gintuan. Peskak ordaindu egiten zioan
|
gure
sareetan txiza egiteagatik. Konkorduna duk, adur ona omen zakarrek.
|
|
2007
|
|
|
Baina
|
gure
sarearen benetazko intelektual arituek parte hartu zuten 1940 hamarkadako gertakizun kultural nagusian, hau da, Herria> aldizkari berriaren sorreran: Louis Dassance, Pierre Duhour, Jean Elissalde, Jean Hiriart Urruty, Piarres La, tte, Leon Leon, Jules Moulier, André Ospital eta Jean Saint Pierre.
|
|
2008
|
|
|
Pare bat urtez edo arazo barik ibili da etxeko wifi sarea, baina ikasturte honetan hainbat aldiz igarri dut askoz motelago zebilela, eta susmoa izan dut baten bat baliatzen ari zela
|
gure
sarea filmak edo musika jaisteko bere ordenagailura. Gure sarearen moteltasunak amorratuta, inoiz pentsatu izan dut pasahitza bat jartzea sareari, kontrolatzeko kanpoko aprobetxategiak.
|
|
|
Trukean eskatuko genuke sentiberatasun apur bat erabiltzaile ezezagunaren partetik: erabil dezala
|
gure
sarea, baina utz diezagula banda zabalera nahikoa guretzat ere.
|
|
|
Flickr edo Picasa aukeratzen ditugunean gure argazkiak antolatzeko, hodei informatikoa erabiltzen ari gara, aplikazio horiek ere hodei batean daudelako, auskalo zer zerbitzaritan ostatu hartuta. Bloglines edo Google Reader hautatzen ditugunean
|
gure
sareko irakurgaiak irakurtzeko, hodei informatikoa ari gara erabiltzen, informazio batzaile horiek ere gure ordenagailuen mugetatik harago daudelako, zerbitzari batzuetan. Eta berdin gertatzen da irekitzen dugunean bloga, Skype, Tagzania, Google Maps, Twitter edo Web 2.0 osatzen duten milaka aplikazioak, Web 2.0 bera oinarrituta baitago hodei informatikoan.
|
|
2009
|
|
|
· Parte hartzaile guztiek gako zerbitzariarenganako konfiantza osoa izan behar dute, bere gakoak beste inork ez dituela atzemango segurutzat jotzeko. Zerbitzaria
|
gure
sarekoa bada, hau ez da arazo bat. Baina gure saretik kanpokoekin aritzeko arazo bat dugu:
|
|
|
Zerbitzaria gure sarekoa bada, hau ez da arazo bat. Baina
|
gure
saretik kanpokoekin aritzeko arazo bat dugu: gure zerbitzaria ez da, agian, fidatzekoa besteentzat (bestea nor den), besteen zerbitzariak guretzat, agian, fidatzekoak izango ez diren modu berean.
|
|
|
VPN kontzeptua zabala eta zehaztugabea da, oso teknologia desberdinak sartzea baitago izen horren pean. Testu honetan, sare publiko baten bidez (gehienetan Internet)
|
gure
sareko bi zatiren arteko komunikazio segurua bermatzen duen teknologiara mugatuko gara VPNez aritzen garenean.
|
|
|
VPNek sare publiko baten bidez (gehienetan Internet)
|
gure
sareko bi zatiren arteko komunikazio segurua bermatzeko balio dute. Ideia da konektatu behar diren bi muturren artean tunel bat egitea, gero tunel horretatik bidaliko den informazio guztia zifratzeko.
|
|
|
Protokolo hori IPv6 helbideen eta helbide fisikoen arteko itzulpena egiteko ez ezik, sare segmentu bereko bizilagunak ezagutzeko ere erabiltzen da. Beharrezko laguntzailea izango dugu ND protokoloa
|
gure
saretik ateratzeko atebideak zein bideratzaile diren jakiteko, baita sare konfigurazioa ezagutzeko eta, oro har, bideratze eta autokonfigurazioarekin zerikusirik duten hainbat lan betetzeko ere.
|
|
|
Hauek dira Interneterako atea. Sarbide sareak guk aukeratutako ISPren sarearekin konektatzen du
|
gure
sarea. Badaude ISP txikiak (edo Internet txikizkariak) eta handiak (edo Internet handizkariak).
|
|
|
Adi:
|
gure
sarearen mugak gainditu ditugu, hau da, sarbide mailak ematen digun zerbitzua baino zerbait gehiago dugu orain. IP mailak, bere zerbitzua emateko, sarbide mailak erabiliko ditu.
|
|
|
Behin sare segurtasunerako arriskuak badaudela onartuta, azter dezagun zein diren arrisku horiek benetako segurtasun arazo bihurtzea errazten duten baldintzak. Honako hiru bide hauek handitzen dute
|
gure
sareko segurtasun gabezia:
|
|
|
|
gure
sare pribatua da, eta, kasu horretan, kanpoko sarea Internet izango da.
|
|
|
Hala ere, daitekeena babestu behar den sarea
|
gure
sare pribatuko zati
|
|
|
IP mailako iragazketarako datagramaren iturburuko eta helburuko helbideak erabiltzen dira nagusiki. Horrela kontrola daiteke babestutako sareko zein konputagailutarako sarrera gaituko den, baita zein konputagailutarako trafikoa atera daitekeen
|
gure
saretik ere. Protokoloaren identifikadorea ere miatzen bada, badago konputagailu baterako trafikoa era zehatzagoan iragaztea.
|
|
|
Estatikoa aplikazioei egindako portu esleipenean datza, hau da, portu erreserbatuen balioan. Balio du
|
gure
sareko konputagailu baten aplikazio batzuk besterik ez izateko atzigarriak, edo jakiteko zein zerbitzu eska daitezkeen gure sareko konputagailuetatik.
|
|
|
Estatikoa aplikazioei egindako portu esleipenean datza, hau da, portu erreserbatuen balioan. Balio du gure sareko konputagailu baten aplikazio batzuk besterik ez izateko atzigarriak, edo jakiteko zein zerbitzu eska daitezkeen
|
gure
sareko konputagailuetatik.
|
|
|
Oso erabiliak dira dagoneko ezagutzen ditugun web proxiak. Aurreko kapituluan proxi horien cache lana ikusi dugu, baina, horrez gain, proxiaren bidez badago murriztea
|
gure
sareko zein konputagailutatik atzitu daitekeen kanpoko zerbitzari edo web orri bat.
|
|
|
· VPN zerbitzaria. Gero ikusiko dugunez, honek gure intranetaren mugak
|
gure
sare fisikotik harago hedatzen ditu.
|
|
|
· IDS zerbitzaria (Intrusion Detection System). Sistema hauek sarean dabilen trafikoa arakatzen dute,
|
gure
sarean baimenik gabeko sarrerak atzemateko nahian. Trafiko miaketa hori iragazketarekin oso erraz integratzen denez, ez da harritzekoa makina berak bi lanak egitea.
|
|
|
Gure sarerako sarrera babesteko modurik xumeena
|
gure
sarearen eta kanpoaldearen artean suhesi bat kokatzea da. Baina kanpotik atzigarriak diren zerbitzariak baditugu sarean, hori ez da nahikoa:
|
|
|
Azpimarratu behar da mugasareak
|
gure
sarera sartzen den trafikoa kontrolatzeaz gain, gure saretik ateratzen dena behatzeko ere balio duela. Zonbi konputagailuez egindako erasoen garrantzia handitzen den heinean, gure sarean sortutako segurtasun arazoei arreta eskaintzeko beharra ere handitu egin da.
|
|
|
Azpimarratu behar da mugasareak gure sarera sartzen den trafikoa kontrolatzeaz gain,
|
gure
saretik ateratzen dena behatzeko ere balio duela. Zonbi konputagailuez egindako erasoen garrantzia handitzen den heinean, gure sarean sortutako segurtasun arazoei arreta eskaintzeko beharra ere handitu egin da.
|
|
|
Azpimarratu behar da mugasareak gure sarera sartzen den trafikoa kontrolatzeaz gain, gure saretik ateratzen dena behatzeko ere balio duela. Zonbi konputagailuez egindako erasoen garrantzia handitzen den heinean,
|
gure
sarean sortutako segurtasun arazoei arreta eskaintzeko beharra ere handitu egin da.
|
|
|
Beste alde batetik, ohartu mugasareen erabilera ez dela
|
gure
sarea Internetetik isolatzea bakarrik. Gure sare barruan ere, azpisareen arteko mugasareak jar daitezke.
|
|
|
Helburua
|
gure
sareak zertarako egon behar duen prest identifikatzea da. Oro har, honako bi motatako arriskuak identifikatu behar dira:
|
|
|
Oro har, honako bi motatako arriskuak identifikatu behar dira: edozein sareri dagozkionak (arrisku orokorrak), eta
|
gure
sareari, espezifikoki, dagozkionak (arrisku partikularrak). Arrisku analisia aldiro egin behar den lana da.
|
|
|
Software horren konfigurazioa berrikusten dute ahulezien bila. Sarkin testa
|
gure
sarearen kontrako erasoak guk geuk (edo horretarako kontratatutako norbaitek) abiatzea da, horretarako ezagunak diren eta normalki erabiltzen diren teknikak eta softwarea erabiliz.
|
|
|
Arlo hau sareak emandako zerbitzuen eta sarean dauden ekipoen segurtasunaz arduratzen da. «Sarea» diogunean, bertako sare pribatu batez ari gara, nahiz eta publikoari zerbitzu batzuk eman edota
|
gure
sareko konputagailu batzuetarako atzipena onartu kanpoko konputagailu batzuei. Sarea segurua izango da sareko aplikazioko zerbitzarien, erabiltzaileen ekipoen, eta interkonexiorako ekipoen kontrako mehatxuei (kanpokokoak zein barrukoak) aurre egiteko prest baldin badago.
|
|
|
Arazoa berriro gerta ez dadin neurriak hartu. Erasoaren izaeraren eta
|
gure
sareko konfigurazioaren arabera, neurri horiek oso bestelakoak izan daitezke. Hoberena litzateke konfigurazio txar batzuk zuzendu behar izatea, besterik ez (pasahitz ahul batzuk aldatu, adibidez), baina askotan software adabakiren bat instalatu da.
|
|
|
Helbide horiek konputagailua identifikatzeko balio dute, baina bere sarean bakarrik. Hau da,
|
gure
sare berean dagoen konputagailu batek bidal diezaguke trama bat, trama horretan gure helbidea ipiniz helburu gisa. Baina B1 eta A1 sare berean ez daudenez, zein helburuko helbide jarriko du A1 ek igorri behar duen A motako traman?
|
|
|
Aurrekoa ahalbidetzeko, IPv6 helbideak ez dira esleitzen, uzten baizik. Hau da,
|
gure
sarea Internetera konektatzen dugunean, gure ISPak utziko dizkigu horretarako ditugun IPv6 helbideak. Helbide horien aurrezenbakia hornitzaile horrekin egongo da lotuta, bide elkarketaren optimizazioa ahalbidetuz:
|
|
|
sarbidearena. Erabiltzaile bat
|
gure
sarera administratzaile gisa sartzea oso segurtasun arazo larria da, banku kodeetaraino irakur baitezake Erabiltzaile batek ere arriskua du asmo txarrez, karpeta konpartituetarako sarbidea izatea, WiFi sareari lotutako ekipoak edo inprimagailuak. Gainera, ekipo horien segurtasun mailaren arabera, erabiltzaile hori zenbait makina kontrola daitezke sarean jarrita.
|
|
|
Zibergaizkile bati ez zaio egia esan nahi ez dago arazorik aldagai hauetako batzuk probatzeko bideratzaileetara sartzeko erabiltzen dira; adibidez, “admin/ admin”, eta, maiz, lehenetsita uzten da. Legez kanpoko erabiltzaile bat
|
gure
sarera administratzaile gisa sartzea oso segurtasun arazo garrantzitsua da, sarbidea izan baitezake WiFi bidez garraiatzen den informazio guztia, eta edukia, horrela pasahitz ugari lortzeko lekuak, hala nola posta kontuak edo banku elektronikoa, edo mezularitzako elkarrizketen edukia jakinarazteko bat batekoa. Hobe ez fidatu WEP gakoekin haririk gabeko sareak sortzeko ahalmena duten lehen bideratzaileak etxeetan jarrita, banda zabala zabaltzeko sarbide hornitzaileak (ISP) lehenespenez, babesgabeak:
|
|
|
Datu horiei erreparatuta gure proiektuak benetan etorkizun oparoa duela esan genezake. 2002tik aurrera
|
gure
sarean sartu diren hogeita zortzi kooperatiba berriek ereduaren hazkundea berresten dute.
|
|
2010
|
|
|
Informazioa askatasun guztiarekin zabaltzeko aukerak eman nahi ditu, gardentasuna eta anonimotasuna ziurtatuz. Egoera ikusita,
|
gure
sare propioak eraikitzen hasi dugu, Guifi.net proiektuak egiten duen moduan. Baina bitartean bakoitzak ahal duen neurrian bere bloga, bere komunitate txikia edo Interneteko sare sozial gertuagokoak eraikitzen joatea garrantzitsua izango da.
|
|
2011
|
|
|
Gure inguruak definitzen gaitu. Eta gure zaletasuna biologia bada,
|
gure
sare soziala osatzen duen jende askorena ere izango da, ziurrenik. Hori aprobetxatzen du Googlek martxan jarri duen azken hurbilpen sozialak.
|
|
|
Sare sozialetako konbentzioari jarraiki, emaitza bakoitzaren ondoan+ 1 botoi bat jarri dute (aukera aktibatzen duten erabiltzaile erregistratuentzat), emaitza hori atsegin dugula adierazteko. Eta informazio hori erabiliko da
|
gure
sare sozialeko jendearen emaitzetan (gure GMail, GTalk eta Google Buzz eko kontaktuetan dugun jendearenetan). Hau da, scorpions bilatu ondoren gure kontaktu batek eskorpioiaren (animalia) inguruko orri batean+ 1 egin badu, guk hori (edo emaitza berak edo antzekoak ematen dituen beste zerbait) bilatzean, orri hori nabarmenduta agertuko zaigu.
|
|
|
Irudia: Yourdon arg. Sarean nabigatzen dugun bakoitzean, gure buruaren arrasto sakabanatu bat uzten dugu
|
gure
sare sozialetan ikusten ditugun iritziak gogokoak, gure zerbitzuetara igotzen ditugun argazkiak biltegiratzea edo beste batzuei buruz hitz egitea, etab. Datu hauek guztiak erabiltzaile bakoitzak informazio kopuru handia du, balioa enpresentzat, horrela ahalik eta gehien zehazten baitute produktuen eskaintza, nahiz eta oraingoz oso oinarri onak diren. zaila da aztertzea, tamaina dela eta:... horri “big” esaten zaio. data”.
|
|
2012
|
|
|
DNAT egiteak
|
gure
sarean proxy zerbitzari garden bat edukitzea ahalbidetzen digu, hau da, erabiltzailea, nabigatzen saiatzen den bakoitzean, proxy aren kontra joango da, eta du ezer egin hori ekiditeko, harentzat bitarteko zerbitzaria ez delako existituko, ezin duelako ikusi. Joko dugu 192.168.2.1 IP helbidea duen makina gure firewall a dela, eta, gainera, gure sareko ordenagailuentzat default gateway lanak egiten dituela, hau da, Interneterako irteera kudeatzen duela.
|
|
|
DNAT egiteak gure sarean proxy zerbitzari garden bat edukitzea ahalbidetzen digu, hau da, erabiltzailea, nabigatzen saiatzen den bakoitzean, proxy aren kontra joango da, eta du ezer egin hori ekiditeko, harentzat bitarteko zerbitzaria ez delako existituko, ezin duelako ikusi. Joko dugu 192.168.2.1 IP helbidea duen makina gure firewall a dela, eta, gainera,
|
gure
sareko ordenagailuentzat default gateway lanak egiten dituela, hau da, Interneterako irteera kudeatzen duela. Proxy zerbitzaria 192.168.2.2 IP helbidea duen ordenagailuan ezartzen badugu, eta haren HTTP eskaerak entzuteko ataka 3128 zenbakiduna baldin bada, firewalle an hau idatzi genuke:
|
|
|
Baina
|
gure
sare lokala muntatzeko orduan, gerta daiteke firewall a eta proxy a makina berean egotea. Enpresa txikietan askotan gertatzen da zerbitzari bakarrak hainbat lan egin behar dituela, ez baitago dirurik zerbitzu bakoitzerako makina bat edukitzeko.
|
|
|
Demagun LAN pribatu bat daukagula, 192.168.77 0/ 24 sare helbidea daukana. 192.168.77.1 IP helbidea
|
gure
sareko firewall aren eth0 sare txartelari dagokio, eta sare lokaleko beste ordenagailu guztien default gateway a da, berak ateratzen baititu Internetera. Noski, suhesiak beste sare txartel bat dauka, eth1, IP publiko eta estatiko bat daukana, 88.145.92.103, alegia.
|
|
|
Nola lortuko dugu edozein tokitatik (Internet) gure web orria kontsultatu ahal izatea? Norbaitek gure web zerbitzaria bisitatu nahi badu, pentsatuko du 88.145.92.103 IP helbidedun ordenagailuan dagoela,
|
gure
sare lokalak erabiltzen duen IP publiko bakarra delako, eta ordenagailu horren 80 atakara bidaliko dituzte HTTP eskaerak. Beraz, firewall era Internetetik heltzen diren eskaerak (eth1 interfazera), 80 atakara heltzen badira, gure web zerbitzariari birzuzenduko dizkiogu, honela:
|
|
|
Lehenetsita, makina lokala, zerbitzaria bera, soilik dago ezarrita. Adibidez,
|
gure
sare lokaletik mailak inolako autentifikatze sistemarik gabe bidali ahal izateko, gure sare lokalari egin genioke erreferentzia:
|
|
|
Lehenetsita, makina lokala, zerbitzaria bera, soilik dago ezarrita. Adibidez, gure sare lokaletik mailak inolako autentifikatze sistemarik gabe bidali ahal izateko,
|
gure
sare lokalari egin genioke erreferentzia:
|
|
|
#gure sarea zein den adierazteko, nahi baldin badugu
|
gure
saretik postak bidali ahal izatea autentifikatu gabe.
|
|
|
Ekipoa beste sare batera mugitu nahiko bagenu, haren IP helbidea aldatu genuke. Erraza dirudi, baina
|
gure
sarean ehunka ordenagailu baleude, guztiak eskuz konfiguratuak, denbora asko genuke guztien sare konfigurazioakonfigurazioaaldatzeko. Aldiz, DHCP erabiliko bagenu, zerbitzaria eguneratzearekin nahikoa litzateke, berak esleitzen dituelako datu base batean dauden IP helbideak, eta, datu base hori aldatuta, konfigurazioa aldatuko litzateke.
|
|
|
Desmilitarizatutako gunean behar beste zerbitzari koka ditzakegu. Arkitektura honekin, zerbitzariak Internetetik atzigarria izatea lortzen dugu, baina zerbitzarietako batek eraso bat jasaten badu,
|
gure
sare lokala babestuta geratzen da, oraindik firewall aren atzean dagoelako.
|
|
|
Gure sarea 192.168.1 0/ 24 da. Sortu
|
gure
sareko ordenagailuei Interneterako sarrera baimenduko dien konfigurazio fitxategi bat baina gure sarekoak ez diren ordenagailuei sarrera ukatuko diena.
|
|
|
Gure sarea 192.168.1 0/ 24 da. Sortu gure sareko ordenagailuei Interneterako sarrera baimenduko dien konfigurazio fitxategi bat baina
|
gure
sarekoak ez diren ordenagailuei sarrera ukatuko diena.
|
|
|
Beste aukera bat, Linux i dagokionez, sare txartela zuzenean konfiguratzearena da. Horretarako,/ etc/ network/ interfaces fitxategian,
|
gure
sare txartelari dagokion lerroan (normalean, gure sare txartela eth0 da) hau idatzi genuke:
|
|
|
Beste aukera bat, Linux i dagokionez, sare txartela zuzenean konfiguratzearena da. Horretarako,/ etc/ network/ interfaces fitxategian, gure sare txartelari dagokion lerroan (normalean,
|
gure
sare txartela eth0 da) hau idatzi genuke:
|
|
|
OHARRA: helbideen erreserbaren erabilerak asko errazten du
|
gure
sareko trafikoaren analisia, momentu guztietan jakin dezakezulako zein ordenagailuk egiten duen zerbitzu jakin baten eskaera.
|
|
|
Gure DHCP zerbitzaria lanean hasten denean, hau da, IP helbideak banatzen hasten denean
|
gure
sareko ekipoen artean," Concesión de direcciones" karpetan, lagatutako IP helbide bakoitzeko sarrera bat aurkituko dugu, eta bertan ikus dezakegu lagatutako IP helbidea zein ekipori lagatu zaion eta noiz amaitzen den lagapena.
|
|
|
Funtzionatzeko modu honetan, gure DNS zerbitzariak,
|
gure
sare lokalerako benetako DNS zerbitzari baten moduan funtzionatu egiten du. Sare lokaleko helbide ebazpen eskaerei era zuzenean erantzungo die, eta sare lokaletik kanpoko helbide ebazpen eskaerak (Internetekoak) kanpo DNS zerbitzariei birbidaliko dizkie.
|
|
|
Gure sarean cache DNS zerbitzari bat izateak Interneterako konexioaren abiadura handiagotzen du. Izan ere, Interneten nabigatzen dugunean, etengabe ari gara DNS eskaerak egiten, eta eskaera hauek, normalean,
|
gure
sare lokaletik kanpo dagoen DNS zerbitzari batek kudeatzen ditu. Cache DNS bat bagenu, eskaera asko eta asko sare lokalean bertan ebatziko lirateke denbora tarte oso laburrean, eta honek sare lokaleko erabiltzaileei Interneterako konexio abiadura azkarra erabiltzen dutelako sentsazioa emango lieke.
|
|
|
Funtzionamendu modu hau konfiguratzea nahiko erraza da. Nahikoa izango litzateke sare lokaletako PCetan lehenetsitako DNS moduan
|
gure
sare lokalean instalatutako cache DNSaren helbidea jartzearekin, eta bigarren DNS moduan, badaezpada, Interneteko DNS zerbitzari batena. Gaur egun, ADSL router batzuek zerbitzu hau eskaintzen dute.
|
|
|
salamandra.za? izeneko domeinu bat sortu nahi dugu
|
gure
sare lokalerako. 192.168.5.20 IP helbidea daukan ordenagailua,, servidor?
|
|
|
salamandra.za? izeneko domeinu bat sortu nahi dugu
|
gure
sare lokalerako. 192.168.5.20 IP helbidea daukan ordenagailua,, servidor?
|
|
|
Intraneteko web nagusia web bidez ikusteko, beste ordenagailu batetik, web nabigatzailearen helbide barran http:// web zerbitzariaren izena (DNS zerbitzari bat funtzionatzen badaukagu
|
gure
sare lokalean) edo http:// web zerbitzariaren IP helbidea idatzi dugu.
|
|
|
Gure web zerbitzariak era egokian funtzionatzen duen ala ez ikusteko,
|
gure
sareko edozein ordenagailutan web nabigatzaile bat ireki eta helbide barran IP helbidea edo ordenagailuaren izena (DNS zerbitzari bat martxan badaukagu, noski) idaztea besterik ez daukagu. Ondorengo pantaila ikusten badugu, dena ondo doan seinale:
|
|
2013
|
|
|
Tor software libre bat eta sare ireki bat da, aukera ematen diguna
|
gure
sareko komunikazioak boluntarioen sare bateko hainbat ordenagailutan jauzi eginez bideratzeko. Mezuak hainbat ordenagailutatik pasatzeak zaildu egiten du atzerakako aztarnatzea, baina Tor-ek, gainera, lortzen du bideko ordenagailu edo nodo horietako batek ere ez ezagutzea mezua bera eta mezuaren jatorria eta helburua; nodo bakoitzak aurreko nodoa eta ondokoa zein diren soilik ezagutzen du, ez daki bera bide horretako zenbatgarren nodoa den, eta ezin du mezua irakurri.
|
|
|
Sare sozial guztietan, guk jartzen dugu gure pribatutasunaren muga. Gure esku dago hainbeste erabakitzea nork jarraitzen digun
|
gure
sare sozial batean, edo nola irakurri gure informazioa. Halaber, eremu itxi samarretara mugatu ditzakegu, baita gure mezuak publikoki zabaltzea eragotzi ere.
|
|
2014
|
|
|
Irakurzaletasuna sustatzea eta birziklatzea izan ohi dira lehenengo bururatzen zaizkigunak, baina gehiago ere badira: bookcrossing ean arituz jabetza pribatuaren ideiari indarra kentzea, tabernak diren espazio pribatuetan txoko deszentralizatu bat egotea,
|
gure
sare sozialaren burbuilatik kanpoko irakurgaiak eskuartera iristea... Adibidez Fernando Savaterren liburua irakurri nuen behin eta nik ez nuen hori sekula erosiko edo ez zitzaidan eskuartera iritsiko familia edo lagunengandik.
|
|
|
zabal dezagun
|
gure
sarea eta lana esparru guztietan, esparru sozio-ekonomikoan,
|
|
2015
|
|
|
Badakigu Nafarroako hegoaldeko zenbait ikastola oso egoera ekonomiko larrian daudela, baina horretarako dago elkartasuna, ikastolek beti erakutsi dutena. Hori da
|
gure
sarearen beste indargune bat. Maila ekonomikoan eta besteetan ere, sare bereko kideak gara hamabost ikastolak.
|
|
|
Edward Snowden AEBko CIA eta NSA agentzietako langile ohiak azaleratu zuenetik gobernuek
|
gure
sareko komunikazio eta datuak atzeman eta zelatatzen dituztela, areagotuz joan da sareko pribatutasunarekiko kezka. Eta ez bakarrik erabiltzaileongan:
|
|
|
Sarri izan zen hizpide komunikabideetan. Edward Snowden AEBko CIA eta NSA informazio eta segurtasun agentzietako langile ohia, hark ezagutarazi baitzituen PRISM eta Tempora programak eta XKeyscore sistema, guztiak segurtasunaren izenean
|
gure
sareko komunikazio eta datuak atzemateko eginak.
|
|
|
erradiazio erlatibistatik hasi, materia ez erlatibistaz gero eta energia ilunean bukatuzgaur egunean. Simulazioetan gai gara garai zehatz bakoitzean
|
gure
sareak dituen ezaugarri estatistikoakjakiteko, baina orain artean aztertu ez dena batetik besterako salto hauek zer nolako eragina izan zezaketen izan da. Simulazio berriak diseinatu ditugu lan honetarako, higidura ekuazioak transizio egoeretanaskatzen dituztenak; ondoren lortutako emaitzak sareen propietate estatistikoetan eta amaierako CMBkoanisotropien ezaugarritzean kontuan hartuko dira.
|
|
|
Hobe da Interneten maiuskularik ez erabiltzea, gramatikalki beharrezkoak direnak izan ezik (sare sozialak, enplegu atariak, mezu elektronikoak, etab.).), garrasi bidez adieraztearen baliokidea baita. Eskainitako irudiari eta informazio pertsonalari dagokionez, oso zuhur jokatu behar da, eta ez da utzi behar bidaiarien aldarteei irudi okerra eskaintzeko aukera izan dezaketen erabiltzaileei; izan ere, guk idatzi dugun irudi eta informazio pertsonalari esker, elkarrizketatzaile batek edo gaur egungo goragoko batek ikus dezake gure profila,
|
gure
sare sozialen pribatutasunari buruzko baldintzen arabera. Faktore horiek ez dira lan bilaketan bakarrik garrantzitsuak, hori mantentzeko ere bai.
|
|
|
Zergatik dirudite ezberdinak pertsonen arteko harremanek osatutako sare egiturek? Sareek eta horien egiturek gu egiten gaituzte edo guk erabakitzen ditugu
|
gure
sareen egiturak. Bizi garen jendarte ereduak markatzen du sare egitura edo naturalki gure izaeragatik definitzen da hori?
|
|
2016
|
|
|
Gehiago erran dute: " Ez dugu uste gureak kolektibo berri bat izan behar duenik; uste dugu bertze elkarte eta taldeetako kideek bat egiteko espazio bat eskaintzen ahal duela
|
gure
sareak; sinergia horiek bultzatzea dela gure lana".
|
|
|
Gero, erabiltzaile bakoitzari emaitza pertsonalizatuak eskaintzen hasi zen Google. Horretarako, gure aurreko bilaketak, zer emaitzetan egin dugun klik eta horrelakoak hartzen ditu kontuan, baina baita
|
gure
sare sozialeko erabiltzaileen informazioa ere. Horrek ere bi desabantaila nagusi ditu.
|
|
|
Zer nahi duzue esatea, ni oso deseroso sentiarazten nau jakiteak algoritmo batek erabakitzen duela terrorista naizen, edo kreditua jasotzeko duina naizen, edo lanerako egokia naizen? Eta beldur hori kontrol sozialerako tresna bihurtzen da,
|
gure
sareko jarduera autozentsuratzera bultzatzen baikaitu.
|
|
|
Zeren eta horrela eginez, Euskal Autonomia Erkidegoko legediak, fundazioaren eredu juridikoaren bidez, gure hastapeneko helburuak iraunkorki segurtatzen baitzizkigun, geroari begira. Hots, bestela erranez,
|
gure
sare profesional osoa euskal kulturaren zerbitzuko atxikitzea, gordetzea segurtatzen baitzigun.
|
|
|
Eta gauza bera
|
gure
sareko gainerako osagaiekin, eta hau agertuko zaigu (7.2.92 irudia).
|
|
|
Osagai guztiak sartu ondoren,
|
gure
sarearen kableatua egin behar dugu. Horretarako, gailu baten atakaren barruan (lauki berdea) sakatuko dugu, eta, arrastatuz, beste gailuaren atakarekin lotuko dugu; eta gauza bera beste guztiekin, egitura hau eraiki arte (7.2.93 irudia).
|
|
|
Gestapoak arrakasta handia izan du
|
gure
sarean infiltratzen.
|
|
|
Ahal gutirekin ari dira Euskal Irratiak, entzuleen laguntza handiarekin (hauen atxikimenduaren froga), eta diru iturri berriak bilatuz urte guziz. Aurtengoak parte batean Akitaniatik heldu direlakotz (eta ez da EEPri esker), Mathieu Bergek uste ote du baliozko arrazoina bat dela
|
gure
sarearen mespretxatzeko. Estakuru hori ez dugu onartzen eta egiten dugun lanaren errespetua eta ezagupena galdegiten diegu botere publikoeri!
|
|
|
Beraz berehala entzungai ukanen duzue gure emankizun bat: CM2 eta 6.en (Uztaritzeko San Frantses kolegioa) arteko harreman proiektua aipatzen du, atletismoan landu ditugun diziplina batzuk, aholku
|
gure
sareko eskolen arteko Joko Olinpikoentzat etab.
|
|
2017
|
|
|
izenaren antza handikoa. Aztarnategi zirkularra dugu hauxe (henge Ingalaterran),
|
gure
sareen (saroi, sarobe, sarabe) modukoa eta egungo Salisbury (Sarisberie normandoen garaian) hiriari New Sarum ere esaten omen zaio eta hiritarrei sarumite. Kasualitatea ote izenaren antzekotasuna?
|
|
|
Koadrila: hona
|
gure
sare soziala. Facebook agertu baino lehen, euskal gizartean bagenuen sare sozial bat; baina gureak ez diren metaforak erabiltzean, hots, gure hizkuntzan, gure kosmobisioaren bidez, gure identitate eta kulturaren bidez, eta beste batzuenak errepikatu edo, are txarrago, haiena den ikuspegia gureganatzen dugunean, gure historia, gizartea eta gizarte harremanak ukatzen ditugu.
|
|
|
hartan, guhauren ahaidegotan, lagunetan ala ezagunetan kausitu genituen hogoita hamar bat familia saskiari atea zabaldu zutenak... Eta berriz diogu haietarik multzoa badabiltzala oraino
|
gure
sarean.
|
|
2018
|
|
|
Falta zaizkigun botere guneak eta motak,
|
gure
sareari dentsitatea emango lioketenenak, ez dira Txepetxen gune sinbolikoaren bat bera (Sánchez Carrión, 1981: 27), gune sinbolikoa bere baitan biltzen duten arren.
|
|
|
10.9.52.0/ 23 sareaeth2 irteera interfazea BRIDGE moduan jarriko dugu (NATak ere balio du), eta, horrela, zentroko
|
gure
sarea Internet izango balitz bezala erabiliko dugu.
|
|
|
Zer iritzi duzu erronka biralei buruz? Galde iezaguzu gure bidez laguntza inprimakia edo kontatu
|
gure
sare sozialetan (Facebook, Twitter eta Google+).
|
|
|
, Googlek egindako ‘How People Use Their Devices’ txostenaren arabera. Harekin mezuak idazten ditugu, irudiak jar ditzakegu
|
gure
sare sozialetan, dieta orekatua egiten dugu app aren bidez eta, jakina, ordainketa metodo gisa erabiltzen dugu. Artikulu honetan azken gai horri heltzen diogu. Espainiarrek ordainketari dagokionez dituzten ohiturak ikusiko ditugu.
|
|
2019
|
|
|
Zein gustatu zaizu gehien? Ez ahaztu iruzkinetan gurekin partekatzea, artikulu honen harira edo
|
gure
sare sozialetan, Twitter @is4k eta Facebook @is4k.es.
|
|
|
Edo
|
gure
sare sozialetan:
|
|
|
Edo
|
gure
sare sozialetan:
|
|
|
Bertzeek... bertzeei erakusteko! Bertzeei erakusteko zein sendoa den
|
gure
sarea. Zenbat eta dotoreagoa hobe... hipokritak...
|
|
2020
|
|
|
handia izan zen eta gazteek herritarrei haien mezuak bidaltzeko ere balio izan zuen. Bideo bat ere egin genuen eta
|
gure
sare sozialetan igo".
|