|
2008
|
|
|
«Espainia, estatu tresnen bitartez eta espainiarkerian diharduten zenbait kultur inguruneren laguntzaz, sustatzen ari den uniformetzea» salatu dute 60tik gora galiziar, katalan eta euskal historialarik. «Historiaren ikuspegi elitista batek ezabatu egiten du
|
gure
iraganetik langileen, errepublikazaleen edo herritarren testigantza oro», adierazi dute. Galiziako, Herrialde Katalanetako eta Euskal Herriko kulturen eta hizkuntzen alde eta haiek normalizatzearen alde egingo dutela jakinarazi dute.
|
|
2009
|
|
|
Nik, aldiz, umorea, irudimena eta zorroztasuna aholkatuko nizkieke Historia ofizialaren bozgorailuekin lehiatu nahi dutenei. Noizbait izan dugu
|
gure
iragan distira gabeari begirada kritiko eta ikonoklasta luzatzeko tenorea.
|
|
|
Haien artean da Sydney Brenner Nobel sariduna. Mende honetarako biologiaren erronka intelektual handienetakoa da
|
gure
iragan biologikoa osatzea, organismo konplexuak, gu bezalakoak, nola eboluzionatu duten ulertzeko, azaldu du Brennerrek.
|
|
|
Justiziak aurrera egin behar du herri honetan, eta ez diogu oztoporik jarri behar barkamenaren eta aministiaren legeekin. Eskuinak ahalegin guztiak egingo ditu
|
gure
iragan iluna argitzeko mekanismoak geldiarazten.
|
|
2010
|
|
|
Monogamia serialaren garaia, alde batetik, eta memoria gordetzeko bi sistemaren artean bizi den belaunaldia, bestetik. Argazkiekin eta gutunekin beteta ditugun kutxek,
|
gure
iraganaren zatiak gordetzeaz gain, aurreko belaunaldiekin lotzen gaituzte. Gure nagusiak hiltzen direnean topatzen ditugun dokumentuz betetako kutxa zaharren ondorengoak baitira.
|
|
2011
|
|
|
Zoragarria iruditu zait, eta euskal herritar orok ikusi luke:
|
gure
iragana, oraina eta, zoritxarrez, etorkizun hurbil batean galduko den istorioa biltzen du. Eskoletan ikasleei erakutsi litzaiekeen dokumentala da.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, Jan Edan Lo hura irakurri nuenean, argia ikusi nuen. Egia edo egiantza izan, mitoek eta epikak bietarik baitute,
|
gure
iragana berrirakurtzeko aukera aparta iruditu zitzaidan. Lur txatal honi bestelako oinarri erritmiko historiko bat eskaintzeko parada.
|
|
2013
|
|
|
Zabarkeriatik, agian. Kontuak kontu, ez dakit jabetzen ote diren izen zaharrak lurperatu ahala
|
gure
iragana ere hobiratzen ari direla. Alegia, izan ginena ezabatzen dutela; eta bide batez, izango garena.
|
|
2018
|
|
|
Liburua fanatismoarentzat antidotoa dela dioen pellokeria aditu behar izan genuen berriro. Mein Kampf liburuaren egile Hitler barrez irudikatzen dut halakoetan?. Baina ordainsari txiki hori kenduta, gainerakoan, merezi izan zuen saioa jarraitzea,
|
gure
iraganeko atal lotsagarrietako bat gogorarazi zigun heinean. Ez hori bakarrik.
|
|
2021
|
|
|
Gehien hunkitu zuena, Maixabel Lasak erakutsitako indarra, barruko eta kanpoko haize guztien kontra aurrera egiteko erakutsi zuen kemena. Film beharrezkoa,
|
gure
iragan hurbil gordinarekin bat egiteko aukera ematen duena.
|
|
|
Ez dakit oraindik zer menu jarriko diguten, baina uste dut asmoa dela orduko euskal immigrazio horren berri zabaltzea, orain Euskal Herrira edo Europara iristen ari denaren kontzientzia ere izan dezagun. Izan ere,
|
gure
iraganak erakusten digu gu ere etorkin izan garela, oso baldintza txarretan migratu behar izan genuela, gerretatik ihesi beste kontinente batzuetara joan behar izan ginela, eta horrek ispiluaren aurrean jartzen gaitu.
|
|
|
«Hitzek ezin dute historia aldatu, ezta berridatzi ere. Ez dugu inorengandik ezer ikasi beharrik
|
gure
iraganari buruz», idatzi du. «Oportunismo politikoa bakeari eta justiziari eginiko traiziorik handiena da».
|
|
|
Historiografia androzentrikoak lortu duena da emakumeok ez izatea
|
gure
iraganeko kontzientziarik. Hori ere emakumeen kontrako indarkeria modu bat da.
|
|
|
Hori ere emakumeen kontrako indarkeria modu bat da. Guri ukatu egin zaigu
|
gure
iragana, gure historia. Sinetsarazi zaigu ez dugula historiarik egin, eta hori emakumeen eginkizuna gutxiestea da.
|
|
|
Gure iraganeko zeluloidezko aztarnak
|
gure
iraganeko harrizko, hareazko arrastoen ondoan. Elkarri sostengua emanez.
|
|
2022
|
|
|
Euskal Herriak ez du gerra egituretan parte hartu nahi (horrela erakutsi genuen orain dela 36 urte NATO erakundean sartzeari ezetza emanez). Finean,
|
gure
iragana oroitu, oraina erabaki eta etorkizunaren jabe izatea.
|
|
|
Gai «pertsonalak» bildu ditu Serranok, baina uste du letrek badaukatela irakurketa «unibertsala»: «Nire lana izan da gure minetik,
|
gure
iraganetik, oihua berreskuratu eta oihartzun bihurtzea. Nolabaiteko terapia ariketa bihurtzea».
|
|
|
Gai «pertsonalak» bildu ditu Serranok, baina uste du hitzek badaukatela irakurketa «unibertsala»: «Nire lana izan da gure minetik,
|
gure
iraganetik, oihua berreskuratu eta oihartzun bihurtzea. Nolabaiteko terapia ariketa bihurtzea».
|
|
|
Nafarroa izena
|
gure
iraganaz mintzo zaigu, gure instituzioez, baita konkistaren ondotik ezarri ziguten menpekotasunaz ere. Egunotan trafiko eskuduntzen itzulera aipagai dugularik, komeni da oroitzea espainiar estatuarekin dugun harremana ez dela maila bereko bi instituzionalitateren artekoa, subordinazio faktiko material eta arautu formala baizik.
|
|
2023
|
|
|
Harritu ninduen iraganari jarritako arretak, orainaldian bizirik mantentzen den kolonialismoa baztertzen zuen bitartean. Ikertu eta aztertu behar dugu
|
gure
iragan koloniala, zalantzarik ez dut, baina gaur egun oraindik euskal gizartearen zati handi batek herrialde asko esplotatzen ditu etekin ekonomikoak ateratzeko, eta gaur egun Euskal Herria bi estatu kolonizatzaileen presiopean bizi da, nahiz eta azken horri buruz hitz egiteak arte garaikideko erakusketa batean txokokeria dirudien.
|
|
|
Aranbururen ustetan, auzi sozialen gaineko begirada nabarmendu egiten da erakusketan generoaren gaineko eztabaidetara heltzen denean. «Erakusketak gogoeta eragin nahi badu, ez da
|
gure
iraganaz soilik, gure orainaz ere bada. Ageri diren irudi eta arazo batzuk amorragarriki garaikideak dira».
|
|
|
Gauza horiek burmuinean ditugu. Burmuinean
|
gure
iragana dago, gure memoria eta oroitzapenak; gure oraina, izateko manera eta sentimenduak; eta gure etorkizuna, nahiak, esperantzak eta proiektuak.
|
|
|
Bereziki, gutuna idatzi duten zazpiak; haiek dira odol delituak egozten dizkietenak: «Ez dugu
|
gure
iraganeko militantzia ukatuko orain, ezta horrekin batera onartzen dugun ardura ere».
|