|
2000
|
|
|
—Guztiaren gainetik: nondik hartu dugu ziurtasuna halako ohiturak zaharra izan behar duela ikusteko (zein dira
|
gure
datuak?, zein da beren egiaztapena?). Baina badaukagu ziurtasunik orduan?
|
|
2002
|
|
|
X. AIZPURUA. Horiek izan daitezke
|
gure
datu batzuen Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzakoak eta neurketa hau bezalako behaketen artean dauden desberdintasunak azaltzeko arrazoiak. Guk ondo dakitenak bakarrik hartzen ditugu eta beti euskaraz hitz egiten dutenak.
|
|
|
Guk ondo dakitenak bakarrik hartzen ditugu eta beti euskaraz hitz egiten dutenak. Erabilera
|
gure
datuetan baino handiagoa da hemen.
|
|
|
Oharra: (a) UPV EHUrenArgitalpen Zerbitzuak, bere urteko txostenean (UPV EHUko Argitalpen Zerbitzua 2000), dio25 liburu direla argitaratuak (paperezko liburuak eta campus birtualean erabiltzen diren CDROMak, eta jatorrizkoak eta itzulpenak ere sartuz), baina
|
gure
datua (9 liburua) paperformatuan argitaratutako liburuei dagokie soilik. (b) UEUren kasuan paperezko liburuak dira, eta jatorrizkoak.
|
|
|
Taularen oin oharrean esan bezala, UPV EHUren Argitalpen Zerbitzuak, bere urtekotxostenean (UPV EHUko Argitalpen Zerbitzua 2000), dio 25 liburu direla argitaratuak (paperezkoliburuak eta campus birtualean erabiltzen diren CD ROMak, eta jatorrizkoak eta itzulpenak eresartuz), baina
|
gure
datua (9 liburu) paper formatuan argitaratutako liburuei dagokie soilik.
|
|
|
Brendan McCormick tabako enpresako bozeramaileak, herenegun galdetuta, hauxe dio: “aspalditik dakigu partikulak iragazkietatik aska zitezkeela, baina,
|
gure
datuen ebaluazioaren arabera, ez dugu uste erretzaileen osasunerako arriskurik ekar dezakeenik. Datuek erakusten dute arnasteko probabilitatea oso ahula dela, eta ez dute iradokitzen zigarro iragazkietako zuntzak benetan biriketan sartzea”.
|
|
|
hartzailearen NAN, haren izen abizenak edo ibilgailuaren matrikula. Polizaren datua aseguratuak berak eta bere konpainiak bakarrik ezagutzen dutenez, SINCOri atxiki gabeko edozein pertsona edo konpainia
|
gure
datuekin egitea saihesten da. Datuak hilez hil eguneratzen dira, eta historiako azken bost urteak batu daitezke.
|
|
2003
|
|
|
Eta garrantzitsuez ari garenean, gure diru mugimenduekin lotura izan dezaketen datu horiez ari gara batez ere, kontu korrontearen edo kreditu txartelaren zenbakiez, adibidez. Erosketak on line egitean, nahiz bankuarekin operazio bat Internet bidez burutzean, komeni zaigu
|
gure
datuak babesean daudela eta horiek jasoko dituen bakarra denda birtuala edo bankua izango dela ziurtatzea. Hau da, helburu maltzurrek gidatuta, gure datuak eskuratu nahian ibil daitekeen hirugarren pertsona bati ateak ixtea eta datuen konfidentzialtasuna bermatzea funtsezkoa bilakatzen da hainbat kasutan.
|
|
|
Erosketak on line egitean, nahiz bankuarekin operazio bat Internet bidez burutzean, komeni zaigu gure datuak babesean daudela eta horiek jasoko dituen bakarra denda birtuala edo bankua izango dela ziurtatzea. Hau da, helburu maltzurrek gidatuta,
|
gure
datuak eskuratu nahian ibil daitekeen hirugarren pertsona bati ateak ixtea eta datuen konfidentzialtasuna bermatzea funtsezkoa bilakatzen da hainbat kasutan.
|
|
|
Ziurtagiri hauek hainbat erakundek ematen dituzte eta guk geuk ere eskuratu ditzakegun arren, normalean enpresek eskatzen dituzte. Demagun, esaterako,
|
gure
datuak formulario bidez bidali behar ditugula eta datu horiek garrantzitsuak direla, kontu korrontearen zenbakia, adibidez. Bada, kasu horretan eragiketa hori segurua den edo ez jakitea interesatzen zaigu.
|
|
|
Nola erabiltzen dira
|
gure
datuak?
|
|
|
Edozein arazo konpontzeko, komeni da jakitea Datuak Babesteko Agentzia badagoela, erakunde publiko horretara jo dezakegula gure eskubideak urratu direla uste badugu. Laburbilduz, babes eraginkorra dago
|
gure
datu pertsonalen erabilera informatizatuan, erabil dezagun.
|
|
2004
|
|
|
Ideologiaren sistema zabalean, irizpideen galbahean ehotzen ditugu
|
gure
datu eta zantzuak, nork bere ustekizunen mesedetan, eta irizpide horien oinarrian egon ohi da ideien sistema moldatzen duen gure egiaren aitortza. Bai, euskaltzalearen ideologiak neurtzen du euskaltasunaren zer nolakoa, ideologia horren agerpena itxuraz berezkoa eta senezkoa dela ematen duenean ere.
|
|
|
5 AIMCren erroldaren datuak ez dira guztiz zehatzak eta zenbait adituk kolokan jarri dute haien zuzentasuna. Adibidez, 27 telebista ematen ditu EAErako eta 6 Nafarroarako, baina
|
gure
datuek behintzat kopuru altuago erakusten dute. Katalunian ere, bertako adituek egindako lan batean, 104 telebista zenbatu dituzte, AIMCren kopuruaren behetik, hortaz.
|
|
2005
|
|
|
Toki publiko batetik konektatzeak
|
gure
datuetara beste norbait sartzeko aukerak ugaldu egiten ditu.
|
|
|
Ondo genekien, uda partean han egon baikinen koadrila osoa garagardo batzuk hartzen. Egun hartan, aurrez aurre dagoen Hiru Etxe auzoko bizilagun batek poliziari deitu zion, nonbait, eta kalimeroen etxean amaitu genuen, banan banan
|
gure
datuak abesten eta beldurtuta. Hortaz, Kixmi tentuz ibili zen, soinurik sortu gabe, firurika.
|
|
2006
|
|
|
Epealdi bereani rabazitakoak hiztun, ostera, guztiak helduak izanik ezin pentsa daiteke berezkoak direnik, horiek, duda izpirik gabeeuskaldun ikasiak dira, euskaldun berriak alegia. Baldin eta
|
gure
datuen arabera 81 epealdian 66.028 euskaldun gehiago lortu baziren horietatik helduen euskalduntzearen ekarpen zuzena% 34’15a dela estima daiteke. Horrela helduen euskalduntzeari esker 81 epealdiko hazkundearen heren bat baino gehiago azal daitekeela azpimarratu nahi dugu.
|
|
|
Nola ote 1986ko 20 eta 64 urte bitarteko 288.860 euskaldunetatik% 5’08a 1991 urterako galtzea? Behin eta birritan aztertu ditugu
|
gure
datuak prozeduran oker geundelakoan baina ezdugu akatsikaurkitu, badirudi horrela dela. Ikergai interesgarria.
|
|
|
Informazioa transmititzeko bitartekoak hain aurreratuta dauden une honetan, garrantzi berezia hartzen du
|
gure
datu pertsonalen babesak; datu horiek, hain zuzen ere, ezagutzea merezi duen artikulazioa duten erregistroetako zati izan daitezke. Erregistro horiek publikoak nahiz pribatuak izan daitezke.
|
|
2007
|
|
|
Herritarren mugimenduak adi adi batzen dituzten zaintza kamerak izozmendiaren tontorra dira. Azpian,
|
gure
datuak gordetzen dituzten baseak daude, egunero milioika elkarrizketa entzun eta aztertzen dituzten tramankulu, satelite eta abarren ondoan.
|
|
|
Bestela esanda, kokapen berean, urte sasoi berean, ordutegi berean eta neurketaren gainontzeko baldintzak urtez urte berdin berdin mantendu arren, onartu dugu ikusmiran suertatzen zaizkigun solasaldiak ezberdinak izan daitezkeela, hainbat gora-beheren arabera: hileta elizkizuna aldameneko elizan bada behaketa egiten dugun orduetan, hildakoa familia euskaldun bateko kidea izan edo familia erdaldun batekoa izan, eta
|
gure
datuen egonkortasuna pikutara joango da. Hona hemen, beste arrisku bat:
|
|
|
Azpeitian ere, beste zenbait herritan egingo duten bezala, jarri dute parte hartu nahi duten herritarrek izena eman dezaketen informazio lekua. Informazio leku hau udaletxeko arkupeetan jarri dute eta, bertan,
|
gure
datuak hartuko dituen pertsona bat jarri dute. Hori bai, gaztelaniaz eman dira, informazio gunekoak ez baitu euskaraz ulertzen.
|
|
2008
|
|
|
Adin tarte horietan, 15 eta 34 urte bitartean, beste edozein adin tartetan baino denbora gutxiago erabiltzen dute zarauztarrek euskarazko telebista ikusten. boraren erdia inguru euskarazko telebistak ikusten ematen dute, eta beste erdia erdarazkoak ikusten. Zehazki,
|
gure
datuen arabera, haur euskaldunek telebista ikusten ematen duten denboraren %51, 8 euskarazko ETB1 (nagusiki) edo ZTB ikusten ematen dute. Gazteen artean, berriz, izugarri jaisten da euskarazko telebistek duten tokia:
|
|
|
Lehen lehenik, produktu berria eskaintzen duen erakundera jo behar dugu, eta dokumentu bat bete
|
gure
datuekin.
|
|
|
Nola egin aldaketa: Aldaketa gauzatzeko, erakunde berrira joan behar du bezeroak, eta inprimaki bat bete(
|
gure
datuak eskatuko dizkigute, eta orain arte zein kudeatzailerekin aritu garen eta zein plan daukagun ere jakinarazi diegu).
|
|
|
Boeing konpainiak esan digu,
|
gure
datuen arabera, kontzentrazio maila baxua dela, eta nazioarteko neurrien barruan dagoela.
|
|
|
Ba al dago parekorik, alderagarririk? Lan hauetan abiatu aurretik irakurri nizkion Robert Escarpit maisuari liburugintzan bazeudela kultur produkzioaren" normaltasuna" edo" modernitatea" adierazteko halako parametro batzuk, eta ez ziren bat etortzen
|
gure
datuekin. Izan ere, haiek kultura garatu eta hegemonikotik pentsatuak zeuden.
|
|
2009
|
|
|
Errenta Adierazpena egin aurretik, ordea, patxada eta arreta handiz bete behar dira inprimakiak (are gehiago egungo egoeran), eta begiak erne eduki behar dira
|
gure
datuetan akatsik baden edo ez ziurtatzeko, euro guztiak gureak baitira, hartzekoak eta ematekoak.
|
|
|
Nudismoak gora egin al du azken urteetan EAEn. Nudismoa egiten duen pertsona kopurua argitzeko estatistika asko erabiltzen dituzte, baina fidagarriak direnak gutxi dira. Hala ere,
|
gure
datuen arabera, biztanlegoaren %1ek nudismoa egiten du gaur egun Euskal Autonomia Erkidegoan. Gure elkartean nudismoaren aldeko joera igo egin dela nabaritu dugu, hori bai.
|
|
|
Hauxe da internet bidez txartelarekin ordainduz gero
|
gure
datuek egiten duten ibilbidea:
|
|
|
Arrisku nagusia saltzaileren gordetze prozesuan datza, denda batean edo jatetxe batean txartela ematen dugunean bezala, baina oraingoan ez daukagu erreferentzia fisikorik arazoren bat egotekotan kexatzera joateko. Beraz, oinarrizkoa da
|
gure
datuak konfiantzazko web guneetan baino ez ematea. Mundu fisikoan gure txartelaren datuak edozeini ematen ez dizkiogun bezala, sarean ere ez ditugu eman behar.
|
|
|
Fitxa horiek guztiekirekia dagoen datu base bat osatuko lukete. Horretarako komenigarria da fitxaestandar bat diseinatzea, guztientzat berdina izango dena eta
|
gure
datuak azkar etamodu eraginkorrean baliatzea ahalbidetuko diguna. Horren adibide interesgarriadugu liburuan bertan txertatzen den fitxa eredua, gorpuak hobitik ateratzeko lanetaneta artxibo lanetan azken hamar urte hauetan Aranzadi Zientzia Elkarteko lantaldeteknikoko kideek diseinatua.
|
|
|
Eragile horiek, alegia gurasoek zein entrenatzaileek, duten garrantzia da, eta nesken eta mutilen artean bereizketak egiteko garaian ere antzematen da,
|
gure
datuetan ikusi dugun bezala. Ildo horretan, ugariak dira familien partezgenero ezberdineko kirolariak era ezberdinean hezten direla defendatu duten egileak.
|
|
|
Mosquera eta Puig ek (2002) diote emakumeek kirola utzi izana, dagoeneskaintza eskasiarekin erlazionatzeko gehiegizko joera dagoela eta beharrezkoikusten dute fenomeno horretan eragiten duten bestelako kausak kontuan hartzea, hala nola, gizarteratze prozesua, zeren zonen arteko ezberdintasunak agerian uztenbaitu emakumeek kirolean duten partaidetza baldintza ugariren baitan dagoela.Edonola ere,
|
gure
datuek planteatzera garamatzate etorkizunari begira eskualdekoanalisi zehatzagoak egin behar direla.
|
|
|
IMAPekin alderatuta, weba erabiliz ez dugu konputagailu lokalean inongo bezero berezirik izan behar
|
gure
datuekin konfiguratuta. Web bezeroak Internet konexioa duten konputagailu guztietan daude instalatuta; IMAP bezeroak, aldiz, ez.
|
|
|
Herritar gehienek maiz erabiltzen dituzte baliabide horiek, baina ez dira ezagutzen eta ez dira jabetzen zer arrisku ekar ditzaketen. Nola berma dezake AEPDk
|
gure
datuak Interneten tratatzeko segurtasuna. Saihestezina den premisa batetik abiatzen da Agentzia, Interneten denak ez baitu balio.
|
|
|
Taxiak erreserbatzeko zerbitzua:
|
gure
datu pertsonalak erregistratzen dituzte?
|
|
|
Nahi baino gehiagotan, gure izen eta abizenekin datozen zabor iragarkiak sartzen dizkigute gure etxeetan; gutaz informazio ugari duten pertsonek deitzen digute telefono konpainiaz aldatzera tentatzeko edo zerbait erostera bultzatzeko, edo ezagutzen ez ditugun igorleengandik spam mezuak jasotzen ditugu gure posta elektrikoan. Inoiz ez dakigu nork eman edo saldu dizkien
|
gure
datuak, baina badakite nortzuk garen eta gure helbideak zeintzuk diren. Kontrolatzen ez ditugun imajina eta datu pertsonal asko dago guk ez dakigun pertsona, enpresa eta erakundeen eskuetan.
|
|
|
Hasieran aipatu dizkizuedan Googleren hiru nobedade horietatik azkena Google Profiles (http://www.google.com/profiles) da, norberaren Interneteko fitxa publikoa egiteko gunea. Bertan,
|
gure
datu pertsonalak, interesak edota biografia osatu eta sarean guri buruz ager edo idatz daitekeena kontrolatzeko aukera ematen digu erreminta horrek.
|
|
|
Emakumea?, galdetu nion nik aho bete hortz. Horrela da, esan zidan berak ordenagailuari begira, Kirmen Uribe Urbieta, generoa, emakumezkoa, argi eta garbi jartzen du
|
gure
datu basean.
|
|
|
Orain esaten den bezala, gaur egungo tresnek hodeian lan egiten dute. Ez dakigu non dauden
|
gure
datuak, ez dakigu zehazki aplikazioak non dauden, ez dakigu zehazki nola dabilen, baina badabil eta jende askori hori bakarrik inporta zaio. Datu horiek zein ordenagailutan dauden eta non exekutatzen diren garrantzirik izango ez balu bezala.
|
|
|
Baina joera hori gure mesedetan balia dezakegu. Google edo beste handi bati
|
gure
datuak eta aplikazioen kontrola eman beharrean, software librea eta ditugun konputagailu boteretsu horiek erabil ditzakegu. Zerbitzu propioak sortu, gure zerbitzarietan.
|
|
2010
|
|
|
Gaur egun, sareko zerbitzu ugarik ematen digute aukera
|
gure
datuak biltegiratu eta maneiatzeko. Kasu batzuetan, gainera, gure ordenagailuko disko gogor eta aplikazioek adinako ahalmen eta aukerak dituzte.
|
|
|
Biltegiratzea da beste erabilera ohiko bat. Hainbat zerbitzu daude webean
|
gure
datu eta dokumentuak gordetzeko aukera ematen digutenak, hala nola Dropbox, Filebox edo Skydrive. Hainbat lagunen artean dokumentuak partekatzeko aukera emateaz gain, gure ordenagailuko disko gogorrarekin sinkronizatu ditzakegu biltegi birtual horiek normalean, eta horrek aukera ematen du toki edo ordenagailu ezberdinetatik lan egiteko.
|
|
|
Eta, aipatutakoez gain, beste zerbitzu mota ugari daude: irudiak biltegiratu eta editatzekoak,
|
gure
datuen segurtasun kopiak on line egitekoak, hitzorduen, zereginen eta kontaktuen agendak eta abar. Esan daiteke ia edozein aplikazioren web bertsioak ditugula.
|
|
2011
|
|
|
Zenbait aholkularirekin hitz eginda, ez dago batere garbi horrelako webguneak zer segurtasun neurritan sartzen diren. Baina guk legea betetzen dugu, eta
|
gure
datu basearen politikak goi mailako segurtasuneko tratamendua du. Horrek mekanismo teknikoa asko zailtzen du.
|
|
|
Literatur itzulpena hedabideetan eta Langintza xeheki. Lehena, literatur itzulpenen presentzia bermatzeko eta literatur itzulpenen irakurzaletasuna sustatzeko asmoz sortutako programa bateko emaitza da; bigarrena, ostera, itzultzaileei zuzendutakoa da10 Kritiken Hemerotekan jasotakoak, Literatur itzulpena hedabideetan proiektuko parte diren aldetik,
|
gure
datu basean ere sartu ditugu, prentsan argitaratukoen parekotzat ditugu (horietako batzuk, gainera prentsan argitaratutakoak dira). Luma berrien eleak kritika argitaratu zuenen hedabideari dagokionez, Idazleen Eskolako masterikasleek idatzitakoak biltzen dituen aldizkaria da, baina orotariko hartzaileentzakoa da, eta ez dira artikulu akademikoak jasotzen bertan11 Hortaz, aldizkari horretan jasotako kritika ere gure corpusaren zati da.
|
|
|
NEKANE. Bila dezagun ba
|
gure
datuetan?
|
|
|
Musika irakasle euskaldunak eta psikologo euskaldunak,
|
gure
datuen arabera, behin baino ez dira bildu.
|
|
|
Guk zenbat eta gehiago jakin, hainbat eta gehiago emango dizkiegu beraiei, jakina. Adibidez, niri txikitan erakutsi zidaten, bakarrik geundenean, kaleko atea ezin zela inoiz ezezagunei ireki edota Telefonica ren izenean norbaitek
|
gure
datuak eskatzen bazituen, bada ez emateko inoiz; edota gaseko gizona zetorrenean irakurketa egitera, lehenengo eta behin benetan gasekoa zela egiaztatzeko eta gero uzteko etxera sartzen. Lehengo egunean entzun nuen Sestaon zerbait arraroa gertatu zitzaiola etxean bakarrik bizi zen adineko emakume bati.
|
|
|
Ziur al daude
|
gure
datuak hodeian?
|
|
|
“Hodeia” modan dago. Hau da,
|
gure
datu guztiak zerbitzarietara igo enpresena eta handik erabiltzea, edo beti edukitzea gure gailuekin sinkronizatuta, joera da ohikoena azken urteko garrantzitsua. Erosotasunagatik, gure pribatutasun osoa metatzen dugu erabiltzaileok hirugarren enpresen zerbitzari seguruetan, haiek nahi dugunean eta edozein lekutatik.
|
|
|
Bestalde, bai gure erosleari iruzur egingo diogu, eta, azkenean, ordaindu egingo dugu, oso garestia baita. baliteke gure ekintza foro espezializatuetan azaltzea, eta sare sozialak eta eman
|
gure
datuak, edozein etorkizun erosleak ez garela oso fidagarriak ikusiko du. Normala da erosleak aztertu foroetan eta sareetan zer pertsona mota erabiliko duen negozioak egitea.
|
|
|
Aurtengoan argitaletxeen bidez informazioaren %55, 5 jaso dugu; datu base eta fitxategien bidez %25; liburutegien bidez %19, eta bestelako iturrietatik %0, 5 Horra
|
gure
datu basearen fidagarritasun frogak.
|
|
|
XXI. mendekoa da liburu digitala euskaraz, eta abiapuntu apalekoa. Bestelakoak aurretiaz baziren ere, ISBN duen aurrenekoa 2002koa da
|
gure
datu basean. Hazkundeak motel segitzen du eta oraintsu hasi da gorputza hartzen.
|
|
2012
|
|
|
Kevin Mitnicken bizitzan oinarritutako pelikula da Takedown, eta horretan, ingeniaritza sozialean erabiltzen diren hainbat teknika erakusten dira. Eraso horiei aurre egiteko modurik eraginkorrena prebentzioa eta ezagutza direnez, hurrengo lerroetan,
|
gure
datuak eskuratzeko erabiltzen diren zenbait metodo azalduko ditugu: phishing, vishing eta baiting. Phishing Phishing a ingeniaritza sozialak gehien erabiltzen duen eraso modua dugu.
|
|
|
Telefono deiari edo posta mezuari jaramon egiten dion pertsonak, jaso duen telefono zenbakira deitu, eta makina baten erantzuna jasoko du normalean, eta kreditu txartelaren datuak eskatuko dizkio. Inkesta edo lortutako sari baten aitzakiarekin ere, erasotzaile batek
|
gure
datu pribatuak lortzeko hainbat galdera egin ahal dizkigu. Baiting Metodo honek gizakiok dugun ahultasun edo bertuterik handienetako bat aprobetxatzen du:
|
|
|
Gure sakelakoan, gure banku edo kreditu txartelen edo telefono konpainiaren datuak izango ditugu gordeta aplikazio batean, eta, aplikazio hori ireki eta baimendu ondoren, dendako terminalera hurbilduko dugu. Mugikorrak
|
gure
datuak pasatuko dizkio terminalari, horrek egiaztatu egingo ditu eta transakzioa amaitu egingo da. Gainera, erosketa bat egin ondoren, hurrengoetarako lortzen diren deskontuak, kupoiak, fideltasun programak eta horrelakoak ere aplikazioan gordeko dira, eta ez ditugu gainean eraman.
|
|
|
Kasu hauetan, ikan eta giñun dira berriak eta horiek emakumezkoek gehiago erabili dituzte. Laboven hipotesia kasu honetan
|
gure
datuetan bete da.
|
|
|
Googlek datuak parteka ditzake pertsonalak hirugarrenekin, hala nola enpresak, erakundeak eta gobernuak? Errekerimendu judizialen kasuan edo ikerketa bat egiten ari denean, tokiko zenbait legek
|
gure
datuak transferitzera behartzen dute Google Googleren arabera, ez dira egin oinarrizko printzipioak aldatzea pribatutasunari dagokionez. Nork:
|
|
2013
|
|
|
euskaldun zaharra, eta euskalduna. Jatorrizko hiztun (euskaldun zahar) eta hiztun berriaren arteko dikotomiari dagokionean,
|
gure
datuek partaideentzat euskaldun zahar adiera haiei ez dagokiela erakusten dute, ezta
|
|
|
Bi talde horien artean desberdintasun nabarmenak antzematen dira
|
gure
datuen arabera, bai euskara ikasteko motibazioari dagokionez, bai euskararekiko erakusten duten konpromiso desberdinagatik, eta baita euskara ikasteak ekarri dien onurari dagokionean ere.
|
|
|
Ikasleek sare sozialetan elkarren artean komunikatzeko idatzitakoak aztertu ondoren eta ikasle nahiz irakasleekin hitz egin ondoren, ikusten dugu ikasleek hizkuntzak nahastu egin ohi dituztela testuinguruaren arabera. Hala ere,
|
gure
datuek erakusten dute beti ez dituztela hizkuntzak nahasten eta testuinguruaren arabera ikasleak gai direla hizkuntza batean edo bestean aritzeko.
|
|
|
Sare efektu hori lortu nahi dute, eta hori azkarrago lortzeko, gure telefonoko agenda eta beste zerbitzuetako kontaktuak erabiltzen dituzte. Publizitate bidez, zerbitzu salerosketa bidez, edota
|
gure
datuen trafikoarekin lortuko dute dirua nonbaitetik ateratzea; zuzenean erabiltzaile kopuruaren arabera beste enpresa bati proiektua saltzen ez badiote, behintzat. Nahiko ezezaguna izanik ere, Whatsapp-ek XMPP protokoloaren aldaera bat erabiltzen du.
|
|
|
Arduradunek zelatatu egiten gaituzte
|
gure
datuak saltzeko
|
|
|
Egia da sare horrek bildu egiten dituela
|
gure
datuak (guk ematen ditugun iritziak eta partekatzen ditugun edukiak aintzat hartuta), baina eskaintzen digun publizitatea hobetzeko egiten du.
|
|
|
Izan ere, Interneten ere arazo bera dago: on line denda batean erosten ari garela, nola dakigu denda hori berak dioena dela, eta ez dela
|
gure
datuak lortzeko benetako dendaren itxura bereko webgunea muntatu duen lapur bat. Hori baita phishing delako iruzurra:
|
|
|
Han ikusi genuenez, HTTPS protokoloak gako publiko bidezko kriptografia erabiltzen du, hau da, mezua zifratzen da jasotzailearen gako publikoa erabiliz, baina mezua ezin da deszifratu edozeinek ezagutzen duen gako publiko horren bidez, baizik eta jasotzaileak soilik ezagutzen duen gako pribatuaren bidez; horrela bermatzen da jasotzaileak soilik irakurriko duela gure mezua. Horrek, berez, ziurtatzen du
|
gure
datuak enkriptatuko direla eta dituela beste inork atzeman. Baina autentifikazioa HTTPS protokoloaren beste ezaugarri bati esker bermatzen da:
|
|
|
orain, adibidez, Youtuben anuntzioak erakuts ditzake zure GMail eko informazioa baliatuz. Ez da
|
gure
datuak beste bati ematea bezain larria, baina pribatutasunaren nolabaiteko haustea badago, jende askorentzat zilegi ez dena. Eta diru irabaziak ere askatasunaren aurretik jarri ditu:
|
|
|
Begira: Telefonica konpainiatik deitzen dizut eta
|
gure
datu basean antzeman den akats bat zuzentzen saiatzen ari gara. Hau ez da, beraz, Miren Bengoetxea titular duen zenbakia, ezta?
|
|
|
Eta orduko datuekin erkatuz, agerkari bakoitza herritarren ehuneko zenbatek irakurtzen zuen jakitea lortu dugu. Halaber,
|
gure
datuetan zenbateko populazio zatia falta zaigun ere badakigu.
|
|
|
Guztira, hamar milioi tona metriko harrapaketa dira, munduko erauzketa arrantza guztiaren %11 baino gehiago». Kopuru horiek, Rodríguezek dioenez, MSC estandarrarekin ziurtatutako arrantza tokiei buruzkoak dira soilik, «horrek ez du esan nahi
|
gure
datuak jasoko ez dituen arrantza jarduera iraunkor gehiago ez dagoenik». MSC arrantza iraunkorreko ekoetiketa 18.000 produktutan baino gehiagotan dago mundu osoan.
|
|
|
“Deituko diogu, eskerrik asko” edo “Nahiz eta orain ez ditugun behar bere profila duten pertsonak,
|
gure
datu basean gordeko dugu curriculuma, etorkizunean lanean hasteko”, esaldi fatidikoak dira, eta ez dute lanik nahi izan. Lana lortzea gaur egun lan zaila da eta aukeratutako hautagaia izateko ez da nahikoa curriculum onena izatea, esperientzia zabala izatea edo sektorean ibilbide sendoa egitea.
|
|
|
adierazpen askatasuna, gainerakoen osotasun fisiko eta moralarekiko errespetuaren mugen barruan. Arduradunek espiatu egiten gintuzten
|
gure
datuak berriro saltzeko. Oso mito errepikaria da Facebooki buruz.
|
|
|
Hori egin badute, delitu larri bat egin lukete. Beste gauza bat da
|
gure
datuekin, baina gure nortasuna aipatu gabe, merkatu azterketak egitea eta marketin enpresei saltzen dizkieten txostenak egitea, hori legezkoa baita. Bertan esaten duguna mundu guztiak irakur dezake.
|
|
|
Clapperrek ziurtatu du PRISM enpresari esker Burtsan eta New Yorkeko metroan antzeko atentatuak saihestu zirela. Zer egiten dute
|
gure
datuekin. Hala ere, eta helburua legezkoa izan daitekeen arren, PRISM erakundeak mundu osoko herritarren datu ugari biltzen ditu; ez daude legez kanpoko edo terrorismoko jardueretan sartuta, eta beren zerbitzuak kontratatzen dituzten konpainietan konfiantza dute, intimitatea gorde dezaten.
|
|
|
Ez dira gutxi pribatutasun kontzeptuari buruzko polemikak. Glass datuak sartzeko iturri izugarria izan liteke, bai gure artean bai gurekin gurutzatzen garen jendearengan. Alde horretatik, Glass datu iturri izugarria izan liteke, bai
|
gure
datuak sartzeko (gure ohiturak, zergatik mugitzen garen), bai gu gurutzatzen garen edo alboan dugun jendearenak. Zalantzarik gabe, Google rentzat oso informazio baliagarria eta metodo hauek erabiliz:
|
|
|
Baina, une batean, dokumentuak gobernu zaintzarako egiturek irakur ditzakete, NSaren PREM programa adibidez. Gainera, konpainia handiek
|
gure
datuen zati bat laga edo erabili behar izaten dute merkatu eta publizitateko azterketetarako, eta, horregatik, nahiago dute beren ohiturei buruzko anonimotasun absolutua eduki. Horren aurrean, segurtasun neurri eta pribatutasun neurri batzuk har daitezke, fitxategiak “hodeira” igotzean espiatu ez izateko, adibidez VPN (Virtual Private Network) edo Proxy zerbitzariak (batez ere, gorde aurretik gordeko diren dokumentuak zifratzea.
|
|
|
Erreklamatzailea Erreklamatzea erabakitzen badugu, zerbitzua guk egiten dugu. Horretarako, formulario bat bete behar dugu,
|
gure
datu pertsonalekin eta hegaldiaren datuekin. Erreklamatzailea konpainiarekin adiskidetasunezko konponbidera iristen saiatzen da, webean esaten denaren arabera, eta hori lortzen ez badu, demanda judizial bat ezartzen du.
|
|
2014
|
|
|
Baina, lan horiek egin aurretik, dagoeneko bazkide zaretenen datuak berritzeko premia daukagu. Urteen poderioz
|
gure
datu basea zaharkituta gelditu da, eta gaur egun ezinbestekoa zaigu datuak osatzea, sistema erabat informatizatu eta garai berrietara egokitzeko. Zerbitzu egokiagoa eta erosoagoa eskaintzeko modua izango da.
|
|
|
Baina, lan horiek egin aurretik, dagoeneko bazkide zaretenen datuak berritzeko premia daukagu. Urteen poderioz
|
gure
datu basea zaharkituta gelditu da, eta gaur egun ezinbestekoa zaigu datuak osatzea, sistema erabat informatizatu eta garai berrietara egokitzeko. Zerbitzu egokiagoa eta erosoagoa eskaintzeko modua izango da.
|
|
|
Larraagaren esanean," gu ohituta gaude
|
gure
datuak argitaratzea, eta datu horien gainean beste batzuek beren ikerketak egitera. Aldiz, neurobiologoek ez dute kultura hori, lortzen dituzten datuak beraientzat gordetzen dituzte.
|
|
|
Han, Facebook ek kontua bertan behera uzteko aukera ematen digu, eta, beraz, gure eduki guztiak desagertu egingo dira eta gure lagunak dira gurekin harremanetan jarri. Baina sareak
|
gure
datuak eta edukiak gordetzen jarraituko du, itzuli nahi badugu. Nahi izanez gero, gure posta helbidea eta pasahitza jarri besterik ez dugu egin behar zerbitzura sartzean; beraz, berriro aktibatuko da.
|
|
|
Instagramen kontua ezabatzen badugu, argazki guztiak ezabatuko ditugu eta betiko galduko ditugu Instagramen kasuan, zailagoa da ezabatzea, ezin baita telefonoaren app beretik egin eta ez da nahikoa pantailatik kentzea. Instagramen gune ofizialera joan behar da,
|
gure
datuak sartu eta sartu. Behin barruan, «profil» batera joango gara, gero «nire profila editatu» eta, orriaren amaieran eskuinean, «nire kontua etengabe kendu» aukera ikusiko dugu.
|
|
|
Ukipen pantailan, ‘roller’ moduan, agertzen zaizkigu eskaintzak, hatz batekin. Aplikazioan alta eman ondoren,
|
gure
datuak eta aurkeztu nahi dugun profil profesionala sartu behar ditugu, baita zer lan mota egin nahi dugun ere. Zenbat eta zehatzagoak izan, orduan eta probabilitate handiagoa izango du kontratatzaileak aurkitzeko.
|
|
|
Beharbada, loturan klik ere egin duzue eta banketxearen gunera joan zarete… Edo hori pentsatu duzu. Mezua amua da; eta
|
gure
datuak, arrainak.
|
|
|
Inbentarioko datuak errepasatu ditut
|
gure
datu basearekin, eta ez dator bat, berriz ere.
|
|
2015
|
|
|
Google, Yahoo, Skype, Dropbox? Horiek erabiliz gero, ezin ziur egon
|
gure
datuak pribatuak izaten jarraituko duten. Hori lortu nahi izanez gero, aipatu ditugun enkriptazio eta babes sistema konplikatuagoak erabiltzea beste aukerarik ez dago...
|
|
|
Gobernuek gure komunikazio pribatuak zelatatzea pribatutasun eskubidearen aurkakoa da. Baina, beharbada, kezkagarriagoa da geure borondatez ematen dizkiegula
|
gure
datu pribatuak (mezuak, argazkiak, kokapena...) goian aipatutako enpresa handiei, zerbitzuen truke. Horiek gero zertarako erabiltzen dituzten ezin jakin, baina munduko enpresa aberatsenak ez dira aingerutxoak ere...
|
|
|
Horiek gero zertarako erabiltzen dituzten ezin jakin, baina munduko enpresa aberatsenak ez dira aingerutxoak ere... Eta Snowdenek esan zigunez, badakigu gobernuei ematen dizkietela
|
gure
datu pribatuak. Eta nola jakin ez ote dituzten saltzen edo erabiltzen, publizitaterako, adibidez?
|
|
|
Euskaltzaindiak argitara emandako zerrendetan (1 eta 2 itzulikoetan) jasotzen dituen adibide guztiak jaso ditugu
|
gure
datu basean alboan gaztelaniako bertsioa dutela. Horrela terminoen erabilera jatorraz jabetzeko aukera eskaintzen zaio kontsulta egitera hurbiltzen denari.
|
|
|
BOSTAK BAT taldeko kideok beste behin eskertzen diogu KARMEL aldizkariari gure ikerlanen berri emateko aukera hau. Zuoi, irakurleoi, ostera, gonbitea egiten dizuet
|
gure
datu baseko eskaintza zabal eder horretara hurbil zaitezen eta zuen beharrizanetan baliabide oparo hau erabil dezazuen.
|
|
|
Hori horrela izanik ere eta emaitz oso nabarmenak ez izan arren,
|
gure
datuek erakustenzuten interleukina hartzaileen barneratze prozesuan eta horrenbestez seinalearenindargetzean parte hartzen zuten proteina batzuk neurri desberdinean fosforilatzen zirelaIL eta IL kitzikatutako linfozitoetan. Proteina talde hau, 3a irudian grisezmargotuta azaltzen da eta bi aldiz gehiago aberastu ziren IL bidezkotratamenduaren ondorioz IL alderatuz, guzti honek iradokitzen duelarikseinalearen ahultze mekanismoak sustatuago daudela IL tratatutako zeluletan.
|
|
|
Garcia kdeskribatzen duen (2009) translanguaging deiturikoa gertatzen dela ikusi dugu. Ikasleek saresozialetan elkarren artean komunikatzeko idatzitakoak aztertu ondoren eta ikasle nahiz irakasleekinhitz egin ondoren, ikusten dugu ikasleek hizkuntzak nahastu egin ohi dituztela testuinguruaren arabera.Hala ere,
|
gure
datuek erakusten dute beti ez dituztela hizkuntzak nahasten eta testuinguruaren araberaikasleak gai direla hizkuntza batean edo bestean aritzeko.
|
|
|
Lehenago landuta genituen gaztelaniazko 2.650 konbinazioetatik, 200 aurkitu ditugu corpusean.Elhuyar hiztegian, 200 konbinazio horiek 385 ordain baino ez dituzte, eta corpusean, berriz, 1.641modutara itzulita agertu dira; hortaz, corpusetik ateratako informazioak
|
gure
datu basea ordain berrizaberasteko balio izan digu. Horrez gain, hiztegiko konbinazioen beste aldaera batzuk ere hauteman ahalizateko, izenen eta aditzen lemak baino ez ditugu bilatu.
|
|
|
Horrez gain, hiztegiko konbinazioen beste aldaera batzuk ere hauteman ahalizateko, izenen eta aditzen lemak baino ez ditugu bilatu. Esaterako,
|
gure
datu basean alzar la voz genuen, baina ez alzar una voz, alzar su voz... Izenaren eta aditzaren lema bakarrik bilatuta, aldaera gehiago erelortu ahal izan ditugu, eta, hala, hiztegietan jasotako 200 konbinazio horiez gain, beste 698 forma berriere bildu ditugu.
|
|
|
Semantikari dagozkion emaitzetan, esaldi abstraktu nahiz mugimenduzkoek mu uhinendesinkronizazioa sortzen duten arren,
|
gure
datuek ez dute agertzen bien arteko ezberdintasunesanguratsurik. Kontuan izan behar dugu aldaera semantikoak zituzten itemak guztiak esaldiakzirela; hala, guztiek hierarkia sintaktiko bat zuten beren baitan aldaera semantikoaz gain.
|
|
|
Zein irizpideren arabera aukeratzen dute gazte bat edo beste. I.: Fitxa bat bete genuen
|
gure
datuekin eta horrez gain, motibazio gutun bat bidali genien. Gutun horretan adierazi behar izan genuen zergatik zen garrantzitsua esperientzia horretarako hautatuak izatea eta hartuz gero, zer eskainiko genuen han.
|
|
|
Hori posible egiten dugunak geu gara, ez dugu ahaztu behar. Doan eskaintzen zaiguna ez da doan, noski;
|
gure
datu eta informazioarekin ordaintzen dugu zerbitzua. Baliotsuak diren seinale, ez gutxietsi.
|
|
2016
|
|
|
Izan ere, Fukushimako erradionuklidoek erreminta paregabea eskaintzen dute lurreko eta itsasoko prozesu geokimikoak eta bi ingurune horien arteko harremanak ulertzeko. Adibidez, literaturako eta
|
gure
datuek iradoki dute Fukushimak isuritako zesio isotopoak (zesio eta zesio) modu eta epe desberdinetan iritsi zirela (eta iristen direla) itsasora.
|