|
2001
|
|
|
Izan ere, badirudi nolabaiteko loturaafektiboa dagoela idazlearekin. Zentzu honetan gogoratzekoa da Hnuy poesia lanak, poesia nahiko gutxi irakurtzen den
|
gure
aro honetan, izugarrizkosalmenta izan zuela Durangoko Azokan salgai atera zenean.
|
|
|
Ekialdetik mendebaldera… Soja babarrunak Txinako ipar mendebaldean lantzen ziren batez ere. Tradizioaren arabera, monje budistek sartu zuten Japonian,
|
gure
aroko VII. mendean, eta laster bihurtu zen herri laborantza. Itsas merkataritzak ospetsu egin zuen Ekialdean, eta merkatarien artean karga zoragarri gisa eraman zuen bidaietan.
|
|
2002
|
|
|
Txikitako Teresari Alegiako hiletetan izan zuen lehenengo ezusteak hizkuntzak errealitatearekin duen etena erakutsi bazion, heldutasuneko Teresak badaki etengabe traizio egiten dioten hitz horietan (maitasuna, adiskidetasuna, ilusioak...) babesa bilatzera kondenatuta dagoela. Horregatik, Becketten pertsonaien antzera," kontatu, esan, hitz egin" (133) beste irtenbiderik ez du, nahiz eta, badakien, hitzok, txikitatik bermatutako ilusioak, guztiz susmagarriak direla (L" Ère du soupçon deitu zion beste hark
|
gure
aro garaikideari). Hortik, testuak darabilen hizkuntza eta estilo neurtua, zehatza...
|
|
2005
|
|
|
Oharpenak egutegi txinatarra asmatu zuten antzinako astronomoenak bezalakoak izan ziren ia. Uste da Taosiren aurrietan, Linfenen barrutian, historiaurreko zibilizazioak bizi izan zirela
|
gure
aroaren aurreko XXVI. eta XVI. mendeen artean, eta txinatarrek Xia dinastia deitzen diote.
|
|
2006
|
|
|
Egipto apogeoan zegoenean, Nubia mendeanzegoen. Baina egun batean, boterea eskuz aldatu zen.NICOLAS [01.06.59] Ibaitik kilometro ta erdir, Jebel Barkal ensortu zen,
|
gure
aroa baino bederatziehun urte lehenago, Napata erreinu nubiarra. Hemengo faraoi beltzek agindukozuten Egiptoko inperioan, mila ta zazpiehun urtean lehenaldiz.OUT:
|
|
|
Adorno eta Horkheimer kasu:
|
gure
aro historikoan arrazoiaren eklipsea identifikatu zuten.
|
|
2007
|
|
|
Ematen du, gaur egun,
|
gure
aroaren azken hemeretzi gizaldietan ez bezala, badirela balio batzuk orokortu direnak, eta horiek planeta honetako toki guztietan, salbuespenak salbuespen, zaindu behar direla. Beste balio batzuk, ostera, ez dira orokortu, eta, horren arioz, ez dago iritzi eraturik horien inguruan (egia esan, iritziak gaur egun hedabideek eratzen dituzte).
|
|
|
bakarrik bat gizadiaren haurtzarokoa izatea eta bestea zahartzarokoa. ..., bere periodoari dagozkion gisako bertute eta ajeekin375 Antzinatearen haurtzaroa Egipto nekazariak376 eta Fenizia itsasturu merkatariak377 burutzen dute, nerabezaroa; eta, en toda la historia, Grecia será siempre el lugar donde la humanidad ha pasado la más bella juventud y la flor virginal? 378 Erromarekin antzinaroa gizonaren heldutasunera eta disoluziora heldu da379 Haren hondarren gainean?
|
gure
aroa? –un mundo enteramente nuevo de lenguas, costumbres, inclinaciones y pueblos, otra era se inicia? 380 Ez diogu jarraituko bere eraikuntzan.
|
|
2009
|
|
|
Castellsek bezala, Meluccik ere ikusten ditu estaturik gabeko nortasun etnikoak
|
gure
aro honetan banakoak dituen nortasun beharrei erantzuteko aukera bezala. Eskaini dezaketen atxikimendua aukera izan daiteke jendartearen konplexutasuna eragiten ari den zentzuaren galerari aurre egiteko.
|
|
|
ekozientzietan?, balio humanoetakoak, gure intimitateari egoki dagozkionak, esanahia dutenak eta andre gizonari barnera mintzo zaizkionak. Munduaren errealitate berri bat ari da sortzen berriro
|
gure
aroa: Modernia puskatu eta ondokoa.
|
|
|
Erlijioa beti eta beti positiboa dela pentsatzen bada bakarrik ondoriozta liteke hori. Baina, erlijioa ona izan daitekeen bezalaxe, kaltegarria eta gaiztoa izan badaiteke, erlijiozkotasuna bezain positibo posibletzat erlijiogabetasuna ezagutzeak, askatasun espazio berri bat ireki diezaioke
|
gure
aroari. Arazoa, izan ere, zu edo ni indibidualki zer garen baino lehen, gizarteak, edo sail handi batek bederen, nola pentsatzen duen da, h. d., kulturaren espazioak nola banatzen diren.
|
|
2010
|
|
|
Hori guztia astronomo modernoek egindako neurketei esker dakigu, eta, nolabait, antzinako txinatarrekin ados daude. Baina ez dute azaltzen zergatik ikusten zuten beste kolore bateko Sirius bat
|
gure
aroaren I. mendearen inguruan.
|
|
|
Heideggerrek baino lehenago, Gernikak erakutsi zuen ez dagoela itzalgunerik gabeko argigune modernorik, Jüngerren mobilizazio erabatekoak min totala dakarrela. Hauxe da esne beltzaren marka,
|
gure
arokoarena, argi eta esne beltzena.
|
|
|
Muthiko Alaiak peña hasi zen, ordea, garai bateko ohitura hori berritzen. 1940an egin zuten
|
gure
aroko lehen koroatzea. Babaren erregea aukeratzen hasi ziren lehen garai hartan, eta 2001ean ekin zioten babaren erregina ere aukeratzeari.
|
|
|
Hondarrean, aurtengo Zelaia Sariaren irabazle" Darwin geurean" lana gertatu da, gehiengo erabatekoaz,"
|
gure
aroan oraindik ere, eta berriz ere, puri purian dagoen gaia darwinismoaeuskal munduan izanikako eragina aztertuz ongi dokumentaturiko lana jakinduriaz eta gaitasun handiz garatzen duelako. Bertan, Darwinen teoria azaldu zenez geroztik XX. mendeko erdialdera arte, berri eta aurkikuntza interesgarriz beteriko bidaia erakargarria proposatzen da, mailako dibulgazio zientifikoan eta gai horri buruz erreferentzial izanen den lana burutuz".
|
|
|
Nazio estatuen kartografiak" geogorputzak" kreatu zituen. Baina hor gorputz asko daude, Kobrezko txanpon erromatarra,
|
gure
aroa baino 330 urte lehenagokoa, idiaren irudiarekin. Latinez, pecunia, ‘dirua' edo ‘jabetza', pecus hitzetik dator, hau da, ‘abere' hitzetik. mugen gainetik, bizikidetzaren bila.
|
|
|
Euskara eta fula Europa mendebaldean eta Afrika iparraldean antzinatean hitz egiten ziren hizkuntza familiaren arrastoak lirateke. Berbereak heldu aurrekoak,
|
gure
aroa baino bi mila urte lehenago heldu zirelako, ustez, hauek Afrika iparraldera, geroagoko arabiar uholdearen aitzindari. Hala ere, ahaideak lirateke familia kamito semitikoan, familia" afroasiatikoan" gaur egun deitzen denez, familia honek izango lituzkeen bost adarretatik bat:
|
|
2011
|
|
|
Norabide horretan jakintza metatzen joan ahala, ordea, sozietate modernoek erdi disolbatu dute familia instituzio gisa eta umeen hazkuntza desbideratu dute instituzio formaletara, modu masiboan, egunean hainbat orduz, eta adinean gero eta goizago?, zinez zail eginez gizakiak bere eratze osasuntsurako behar duen fluxu afektiboa. Milaka urtetako hazkuntza moduak hankaz gora jarri diren bitartean, gizarte berberek kezka bizia azaldu ohi dute hezkuntzagatik, sozializazio prozesuengatik, prozesu horietan gertatzen diren akatsengatik eta
|
gure
aro historikoa ezaugarritzen duen ondoeza psikikoarengatik.
|
|
2012
|
|
|
Euskaldunak izaki, mundua da gure bizitzaren eszenarioa, munduko gauzak geureak direla, gure tradizioa beste tradizioekin elkartu behar dela. Unibertsalitatea eta sinkretismoa, izan ere,
|
gure
aroen ezaugarri izateaz gainera, jakintzaren, kreazioaren eta libertatearen sostengu dira (Sarrionandia 2006a: 135).
|
|
|
Azkenfinean, kulturak birsortzeko eta bizirauteko bideak ematen dizkio bere buruahalakotzat duen edozein gizarte talderi. Ideia horretatik abiatuz gero, kulturariburuzko azterketa orok uzten dizkigu agerian kulturak boterearekin dituen loturak.Izan ere, kulturalki nahiz sozialki modu egokian birsortu nahi badu gizarte taldebatek, kultura subiranotasun maila jakin baten jabe izan behar du
|
gure
aroan, alegia, baliabide sinboliko batzuk kudeatzeko, arautzeko, sortzeko eta babesteko ahalmena, boterea, izan behar du.
|
|
|
mundu mailakokomunikazioaren eta informazioaren trafikoa, produkzio ekonomikoa eta harenfinantzaketa, transferentzia teknologikoak baita arrisku demografikoak, ekologikoaketa geoestrategikoak ere, orain arte ezagutu ez diren arazo zenbaiten sortzailedira gaur egun. Eta badirudi arazo larri horiei ezin zaiela irtenbide egokirik aurkitunazio estatuaren esparruan. Hala, batzuen ustez, nazio estatu klasikoaren berezkosubiranotasunaren hustuketa progresiboa gertatzen ari da
|
gure
aro honetan. Denaden, egindako diagnostikoak ez datoz beti bat.
|
|
2013
|
|
|
Egiatan, juristen kopurua ez zen txikitu, baina haien kalitatea nabariro gutxitu zen. Jakintsuenek,
|
gure
aroko bigarren mendean, zuzenbidea aztertzeko joera izan zuten, baina orain zuzenbidetik aldendu egiten ziren. Garai hartan, gizarteak transformazio sakonak izan zituen, eta, transformazio horien ondorioz, jakintsuek, lurreko hiriaren gaiak jorratzea baino, nahiago izan zuten hiri jainkotiarraren inguruan hausnartzea.
|
|
|
Ohiturazko aginteak oinarri zuen, orobat, herriaren nahia, baina praktikaren bitartez adierazitakoa. Hari bertsutik, Julianok,
|
gure
aroko II. mendeko jurista izan zenak, hauxe baieztatu zuen: idatzizko legeek liluratu egiten gaituzte, besterik gabe, herriaren erabakiz onartuak izan direlako; arrazoi berberaren ondorioz, herriak onetsi duena, idatzita egon ez arren, liluragarri izan litzateke guretzat.
|
|
|
Batzuek astean behin erosten dute, eta beste batzuek hamabostean behin edo hilean behin. Gaur egun, gainera, gero eta ohikoagoa da
|
gure
aroko aurrerapen teknologikoak aprobetxatzea, baita etxetik, Internetetik, erosketak egitea ere, supermerkatuan sartu gabe. Edonola ere, produktuak erosteko maiztasuna zenbat eta txikiagoa izan, orduan eta zailagoa izaten da erosketa antolatzeko zailtasunak izatea.
|
|
|
Horrek azalpen zabala du,
|
gure
aroaren koloreetako bat da, baina ez gaitezen luza horretan. Sinplifika dezagun atxikimenduaren gaia euskarari dagokionean.
|
|
2014
|
|
|
Herrigogo bretoia, bere horretan, ezgauza da modernitaterako; eta, behiala fruitu ederrik eman badu ere, haurkeria hutsa da garai modernoetan gauza bera egin lezakeela uste izatea, bere isolamenduan2476 Alabaina, darrai?, urrutitik ere ez dugu pentsatzen, arraza horrek bere azken hitza esana duela. Frantsesten bada, eta horrekin modernizatu,, qui sait ce qu, elle produirait dans le domaine de l, intelligence, si elle s, enhardissait à faire son entrée dans le monde, et si elle s, assujettissait aux conditions de la pensée moderne sa riche et profonde nature?? 2477 Arraza zeltak, behiala poesia ederrenarekin euren dohainak erakutsi zituztenak,
|
gure
aroan bereziki egokiak izan litezke lan intelektual kritikoan ekarpen original bikainenak ekoizteko. Renan bera korifeoa zen ikerketa historiko kritikoan, bere buruan arraza zeltaren jeinu modernizatua ikusten zuen antza.
|
|
|
ezkero pertsonifikazio hauek eta lantuak guztiz arruntu dira. Etorri lehenagotik datoz (antzinatean Grezia eta Erromatik);
|
gure
aroan, ik. CITRON, S., Le mythe national. L, histoire de France revisitée, Paris 2008, 149:
|
|
|
Martin Azpilkueta deus baino gehiago moralista genuen; baina oroit Keynesek ekonomia, gainerako" zientzia moralen" artean kokatzen zuela. Izan ere, etikak gainbehera egin duen
|
gure
aroko gaixotasun asko, garaiak garai, diagnostikatu zituen Orbaibarkoak eta, ikusiko dugunez, baita sendabideak proposatu ere.
|
|
2015
|
|
|
Teknologien bitartez hautematen dugu geure burua eta geure ingurua ere. Ordenagailuak,
|
gure
aro berri horren oinarri teknologikoa, 1980ko hamarkadan agertu baino lehenago, orduan geneuzkan dispositiboak helburu erabat pribatuentzako erabiltzen genituen: soilik jokatzeko, soilik entretenitzeko.
|
|
|
bilakarazi digu. Horrela, pentsamolde kalkulatzailea erabat nagusitu da
|
gure
aroaz; meditazioak alde egin digu. Eta kalkulua, Estatua legetxe, berez da menperatzailea, uniformatzailea, hotza.
|
|
|
Euskarak desagertzeko zorian egon behar izan zuen
|
gure
aroko lehen mendeetan, baina
|
|
|
Paideia hori jakintza literario, artistiko eta zientifikoaren batuketa zen. Gerlatik landa, kasik historiaurreko
|
gure
aro hartan, batxilergoko azken aitzineko urtea, gaurko première hori, rhétorique deitzen genuen. Formakuntza orokor hori bukatu da?
|
|
|
gure Gorteak, mota orotako ahalak. Nahi ditugu Foruak erran nahi baita, libertateakzeintzuak behar baititugu bere buruaren jabe den herri moduan,
|
gure
aroaren arabera, bizikidetza lagunkorrean gainerakoekin. Ez gaude gibelera so, baina aitzinera.
|
|
|
Requiem aren ondotik etorriko da ihardukitzea dudarik gabe. Belaunaldi kultuago batek joko du
|
gure
aroa barbarotzat: utzi egin zuten lingua navarrorum hura hiltzera, milurtekoen eta milurtekoen ondoren.
|
|
|
Argiak nabarmenduz eta goraipatuz, ixkin egin gabe itzalei, paradoxak ezkutatu barik. Batzuk eta besteak zeukaten testuinguruan azalduz,
|
gure
aro garaikidea ulertzeko baliagarri diren hameka informazio eta berri plazaratuz, hainbat irudi ekarriz. Orotara, era gogoangarrian taxutu historia, pertsonalaren eskutik kolektiboarena, sujetarena jendartearen baitatik.
|
|
2016
|
|
|
Euskarak desagertzeko zorian egon behar izan zuen
|
gure
aroko lehen mendeetan, baina Erromatar Enperadoregoaren desegiteak, une egokian gertatuak, ziurtzat jo zitekeen heriotzatik libratu zuen.
|
|
2017
|
|
|
Kontrolezko mekanismo horiek ez dute zertan diziplinarioak eta biopolitikoak izan. Azken horiek
|
gure
aroa taxutzen dute eta ez dakigu nolakoak izango diren etorkizuneko domestikazio mekanismoak.
|
|
|
Azkenik, nazionalismoak
|
gure
aroan duen arrakasta ezin da termino moraletan aztertu, zeren, nazionalismoaren arrakasta liberalen moral eta arrazoi unibertsalaren aurkakoa bada, orduan, haien arrazoi eta moral unibertsalak ezin du mundua azaldu, eta errealitatea azaldu ezin duten teoriek ezin dute errealitatea eraldatu.
|
|
|
Nazioak eta nazionalismoak XIX. mendeko fenomeno sozialak, konkretuki elite intelektual erromantikoen, edo industrializazioaren, edo trenbide eta komunikazio sare nazionalak hedatzearen emaitzak direla esaten bada, horiek ematen dira fenomeno historiko lehentiartzat, eta horien menpera erreduzitzen da nazioen funtsa. Eta zeharretara adierazten dena da nazio aferak atzokoak direla globalizazioaren
|
gure
aroan. Nazioak eta nazio arazoak, hortaz, iraganzale sentimentalentzat geratzen dira.
|
|
|
Bazekiagu gero kartagotarren mende egon zela Sardinia K.a. VI. mendetik III. era arte, eta ziur asko islaren zati batean haien hizkuntza nagusitu zela. Gero erromatarren aroan guztiz galdu zuan paleosardiniera; gehienera jota
|
gure
aroko bigarren edo hirugarren mendera arte helduko zuan. Beraz, kontuan izanda euskarak eta paleosardinierak ez dutela harreman zuzenik izan azken bi edo hiru mila urtean, eta bakoitza bere aldetik garatuko zela, eta zenbat denbora igaro den islako hizkuntza galdu zenetik, eta izenek ahoz aho igarotzean ezinbestez jasaten duten higadura, batez ere hizkuntza galduta gero Euskal Herriko eta Sardiniako toponimien antza hutsaren hurrengoa izan behar duk nahitaez".
|
|
|
Koka gaitezen, esate baterako, Frantziaren erdialdean. Duela hamar bat mila bat urte hizkuntza aurre indoeuroparren bat egingo zen (baskonikoa, Vennemanen ustez); ondoren,
|
gure
aroa baino mila edo bi mila urte lehenago, badakigu hizkuntza zeltikoak nagusitu zirela Galia deitzen zitzaion eremu horretan. Gero, erromatarren inbasioarekin, latina inposatu zen.
|
|
|
3 .Gimbutasen arabera, indoeuroparren inbasioa" nahiko berria" da,
|
gure
aroa baino hiru mila urte inguru hasirikoa. Beraz, lituaniarraren teoriak ez dira gaizki ezkontzen goiko hipotesiarekin.
|
|
|
Idazten hasi nintzenean aldaketak ez zirela horrenbesterako pentsatzen nuen, lehengo izaera bera mantentzen genuela, nola edo hala. Liburuaren idazketa bukatutakoan aitortu behar dut jarraitutasun dezente topatu ditudala baina aldaketa sakonak ere bai,
|
gure
aro berriaren ezaugarri eta gogoetagarri. Zenbaitzuk kezkagarriak ere bai.
|
|
|
ANTZINATEA erromatarrak Europaren mendebaldean
|
gure
aroaren hastapena mendebaldeko erromatar inperioaren gainbehera (476 urtea)
|
|
2019
|
|
|
205 Umezaroan eta nerabezaroan erretzen gaituen labea esposizioa deitzen da. Orain,
|
gure
aroan seme alabak esposiziotik babesten baldin baditugu gure buruarekin heldutasunean egin dugun bezala, ez al dira gordinik geratuko betiko?
|
|
2020
|
|
|
Azken artista horrek talde ospetsuen moldaketak egiten ditu (hala nola WDR Big Band), Grammy Latino sari bat ere badu, eta beste abeslari ospetsu batzuekin ere aritu da, esaterako Christmas Songs lanean Deborah Carter kantari estatubatuarrarekin, eta Jazz Urtarrijazz 2020 Zikloan, Marta Marín abeslariarekin. Haien errepertorioaren bidez, bidaia bat eginen dugu, swingen garaitik
|
gure
arora arte, bidai horretan artista klasikoak aintzat hartuta, bertzeak bertze Count Basie, Duke Ellington, George Gershwin, Ray Charles, Count Basie, Glenn Miller, Buddy Rich eta Ilja Reijngoud. Oraingo honetan, Marta Marín-en (nazioarteko jazzen ahots handienetako bat) ahotsaz gozatzeko aukera izanen dugu.
|
|
|
Herotodo, Historiak, 470 edo 430 urte
|
gure
aroa baino lehen. Iñaki Usabiagaren eta Josu Naberanen itzulpena.
|
|
|
Minas Tirithen harresien aurrean izango da
|
gure
aroko madarikazioa erabakiko den lekua.
|
|
2021
|
|
|
Eta ikusi diagu tantaka tantaka (a ze aldea hamabost urtetik hona!) arrakastaren likidoa eta aparra igotzen[...]. Kontua duk
|
gure
aroa horixe izan dela: kontzienteki bilatutako arrakasta baten historia.
|
|
|
24). Kasu batzuetan
|
gure
aroaren aurreko milurtekoaren lehen erdialdean erabiliak izan arren, karbono eginiko datazioen arabera, badirudi Gipuzkoako herrixka gotortu gehienen okupazioa berriagoa dela. Gure aroaren aitzineko milurtekoaren bigarren erdialdean erabiliriko babeslekuez ari gara beraz, zenbait kasutan, erromatar garaiaren aurreko urteak arte edota erromatartzea hasi arte baliatu zirenak (Peñalver 2003:
|
|
|
Herrixka gotortuotan aurrerapen teknologiko eta merkataritza harreman adierazgarrien zantzuak ediren dira. Adibidez,
|
gure
aroaren aurreko milurtekoaren lehen erdia igaro eta gero, aztarnategi batzuetan (Basagain en, Moru n eta Munoaundi n) tornuz landutako kalitate goreneko zeramika agertu da, Zeltiberian egindakoaren ezaugarriak dituena (Peñalver 2003: 43).
|
|
|
Alabaina, gauza bat da hondoa eta bestea goiko aldea edo azala. Gipuzkoan, gaurko datuen argitan, jatorri indoeuroparreko hizkuntzen ekarpenak gaineko geruza ematen du, ez azpikoa, alegia, itxura batean badirudi Antzinaroan euskaldunak hemen bizi ginela eta gure hizkuntza (edo haren sustraia) ez zela hona
|
gure
aroaren lehen gizaldietan heldu.
|
|
|
Nolanahi ere, Juvenalen umoreak ez zukeen arrakastarik izanen burlaren atzean egiazko osagairik izan ez balu. Dudarik gabe,
|
gure
aroaren hasieran, irakurketaren plazerak habia egina zuen emakume erromatar askorengan. Eta haietako batzuk, literaturaz eta hizkuntzaz maitemindurik, gai ziren senarrak estualdian jartzeko.
|
|
|
Luis Mari Zaldua (liburuaren egilea): “Gipuzkoan, gaurko datuen argitan, jatorri indoeuroparreko mintzairen ekarpenak gaineko geruza ematen du, ez azpikoa, hau da, itxura batean, badirudi euskaldunok hemen bizi ginela Antzinaroan eta gure hizkuntza (edo haren sustraia) ez zela hona heldu
|
gure
aroaren lehen gizaldietan”.
|
|
2022
|
|
|
Eta garaiko testuinguruan, gainera, bueltan gaitzespena jasotzetik urruti, miresmena eragiten zuten. " Emakume birjina emakume ezkondua baino gehiago baloratzen duen doktrina berri horren bermeaz,
|
gure
aroko lehen mendeetako emakumeek aurrez aurre topo egin zuten, bat batean, beren duintasun ezetik eta gutxiagotasunetik libratzeaz batera gizonarekiko zeukaten menderakuntzatik askatzeko aukera", dio Gomezek Anorexia nerviosa: una aproximacion feminista (Anorexia nerbiosoa:
|
|
|
Aro planetarioa hori dena gertatzen ari den espazio denbora da, modu berean gizateria osoan, testuinguru politiko, sozial eta kulturalen dibertsitateaz harago. Horregatik esan genezake, Alexandre Koyreren liburu garrantzitsuaren izenburura joz eta parafrasia eginez,
|
gure
aroa unibertso infinitutik ahitutako planetara igaro dela.
|
|
|
Gainera ipar aldetik ere gure ikuspegia zabaldu behar genuke iraganari begira: adibidez erromatarren denboran, euskaraz egiten zen Garonaraino; horren frogak badaude harrian idatziak ehunka, eta gainera
|
gure
aroko IV. mendean Ausonius/ Ausone bordeles idazlearen izkirio batek agerian uzten du Akizen euskaraz egiten zela haren amamaren etxean.
|
|
2023
|
|
|
Baina hura Brontze Aroan gertatu zen,
|
gure
aroaren aurreko XII. mendean, hau da, duela ia 3.300 urte. Beraz, Guardiakoa 2.000 urte zaharragoa litzateke.
|
|
|
Armeniaren historian arreta eman dit sarri ageri den Urartu izenak. Hori ei da
|
gure
aro aurreko IX. mendean Itsaso Kaspiar eta Beltzaren arteko hegoko herrialdeak hartzen zituen erresuma. Berdin Armeniako hegoaldea mugatzen duen Araxes ibaiarena.
|