2002
|
|
Ez, ez; erdi galduak esan deutsut. Dakarren zikina hemen garbitzen deutset eta zeharo txukun dagozanean, biderako
|
gertau
daitezan adierazoten deutset, eta soineko barri zuriak soinean dabezala bialdu egiten dodaz, aske bialtzen dodaz, baina ez edonora joan daitezan. Doazenei betiko agurra egiten jake.
|
|
Laudarduan
|
gertau
zan, eta loak hartu eban sasitza ondoan. Itzartu zanean, begiak igurtzi ebazan, eta betulak eta bekainak erreta eukazala konturatu zan, erreusainez.
|
|
Eta" H" letreari dagokionez, zer
|
gertau
izango zan, Arana Goiri gazteari, Bidasoaz aruntzekok lenengo liburuetatik arrezkero erabili daben eta gaur bere darabillen" h" errubako ori, Iparrean ta eguzkialdean lez Egoaldean bere, erabiltea otu izan balitzakio. Ziur ziur, guztiok erabilli izango gendukeala.
|
|
Faido uriskako abade. Senide abade zaharra mandoak hilda
|
gertau
da, kikilduta, okildurik, lobatzakoa beragandik urrundu deutsenean. Leon gaztea Leaburura ekartea, zelan lortu ahal izango?
|
2003
|
|
" Zeuon gotzain lez dinotsuegu:
|
gertau
zaiteze bakearen Urte Santu hau ondo ospatuteko; eta itxaropen bat be eskaintzen deutsuegu: salbamena ez dator geure gizon ahaleginetatik, goitik baino; eta goitik datorren salbazino horrek anaitasuna ta bakea gehitu egingo ditu gure artean.
|
|
Bigarren liburu batek be laster urtengo dau, etxe berean. Eta beste ipuin liburu bat be
|
gertau
nahi neuke.
|
|
34 urtekoa zala. Bat bateko bertsolari trebea, ta bertso barri egile ugaria izan zan (Bertso berriak, Xenpelarrek jarriak); bertso mota asko erabili zituan, eta Euskal Herriak bihotz bihotzean gordetan ditu oraindino Xenpelarren bertso eder asko (Jautarkolen liburua hor dozu; ganera, A. Zavala be ba ei dabil Xenpelarren bertso bilduma eder bat
|
gertau
gurean).
|
2008
|
|
Anekdotak kontatzerakoan darabilen tonuan sentimentuzko ikutua nagusitzen jako urruntasunari, umoreak sarri jarrera aseptikoa itxuratzen badau be. Jokaera horregaz, bizia emoten deutse istorioei ze, argi esanda, irakurleak ez dau jakin gura zer
|
gertau
zan bakarrik, ezpada baita zer sentidu eban pertsonaiak egin ebana eginik; jakin gura dau gertaera jakin baten ondorioa pertsonaiarengan.
|
|
Euskalkiz idazten denean, gainera, beherago aipatuko dudanagatik, hizkuntza batuaren eredua ahalik eta gehien eduki litzateke kontuan, eta herrian edo herrialdean bi aldaera erabiltzen direnean, zabalduenari eta batuenari lehentasuna eman (alkarregaz, > ez arkalaz; aurten, > ez aurton; > balitu, > ez baleuz; > gertatu, > ez
|
gertau
; > raso, > ez burraso; > e, > eta ez jente; > e, > ez kalidade, > ke, > ez litaike, > ez sartun...), EGUNKARIAko Bizkaia gehigarriaren arduradun, itxuraz, giputzek hain sistematikoki idazten dituzten eta bizkaitar gehienoi hain xelebre gertatzen zaiz kigun alabearen, > reseak, > kolean> horiek ez aipatzearren.
|
|
Hau da, batetik, jende asko hirigunetik auzo periferikoetara mugitzeak sorturiko fenomenoa gauzatuko da, bertatik eratorritako behar berri eta ondorioak sortuz. Eta bestetik, auzoan bertan existitzen zen oreka eraldatuko da eta, besteak beste, auzoaren biziberritzeak sortuko duen balio handitzea etorriko da, lehenago beste auzoetan
|
gertau
den bezalatsu.
|
|
Denek esatea aski ote da zerbait egia izateko? Baina ihes egin genuen gauean
|
gertau
omen zen heriotza, edo hilketa. Eta istripua izan balitz?
|
2009
|
|
Zer gurok? Barkau eta
|
ezebe
gertau ez balitz moduan jokatzea?
|
2010
|
|
Horrezaz kanpo, gertatu (helduak) vs
|
gertau
(gazteak) aldaerak ditugu, lekuko gazteak mendebalderantz egiten duen adibide bakarra.
|
2011
|
|
Urteko jatordurik handienak, jateko berezienak
|
gertau
eta arazorik gehien eskatzen ebenak, Gabon gauekoa eta izaten ziran. Bietako jatekoak antzekoak ziran:
|
|
" Nik trenez noanean begiratzen jautset ikasgaiei. Ez jaustak horrek ordu laureneko
|
gertau
beharra be eskatzen", beste praixku batek.
|
|
Eta gogoan sakon erantsirik gordeko ditu ibiliotako irudigomuta mordoa. Nortzukaz joan edo lagundu zan, ze pasadizu bitxi
|
gertau
jaken..., kontaereari arintasuna eta bizitasuna emotera datozan pasarteak.
|
2013
|
|
Arri orrek orduan, euskaraz zituan berbak; orain gitxiago ditu, ta eurek gaztelaniaz. Egun aretan kalean bertan berba egitea
|
gertau
jatan, eta orain, 37 urte geroago bere, barriro dagokit Azkuetarrak goratutea.?
|
|
– Baño zer
|
gertau
da. Noa zoaz?
|
2015
|
|
Neu, zoritxarrez, espetxien egon nitzen sasoi luze baten, eta han
|
gertau
jaten kasue.
|
2016
|
|
Gero, bakotxa bere aldetik
|
gertau
ginan, ohitura zan lez, mezatara joateko. Gure ahizta Itziar bizkorren gertau zan, eta Jesuitetako San Jose elizara joan zan.
|
|
Gero, bakotxa bere aldetik gertau ginan, ohitura zan lez, mezatara joateko. Gure ahizta Itziar bizkorren
|
gertau
zan, eta Jesuitetako San Jose elizara joan zan. Gu biok, ostera, beranduago ibili ginan eta Santa Anara joan ginan.
|
2017
|
|
Beno. Eta halako batin
|
gertau
zen tripakik erosi zizkola ibaiyan gora txalupaz saltzen etorri zen gizonai; eta hain ongi prestau zitun piperminez, biatzak miazkatzeaino goxua geau zikola. Senarrak bazekin tripakina, ta egun osua enborrak mozten pasa zun, hortzak ur inda zitula.
|
|
Kontaiak ze
|
gertau
zakon... Zeatik ez dijun.
|
|
Futbolean antzerako egoera gehiago ere
|
gertau
izan dira. Ukrainiako futbol ligako partida batean, esaterako, Oleg Guseev jokalariaren bizia salbatu zuen aurkako taldeko jokalari Jaba Kankavaren erreakzio azkarrak.
|
2019
|
|
" Atzerrixan (erbestian) bizi-modu barrixa
|
gertau
biarra izan genduan."
|
2020
|
|
–Isabel, hoba inori aittetzen ez badeutsezan Mariaren ganeko burutantzinuek, badaezpada. Ze, guk bidxok ondotxo dxakinagu orduen
|
gertau
zanaren barri. Maria Anduizak zuhurtziaz. Hogei bat urte lehenago Anduizako osaba galeratara kondenatu zuten, etxeko ondasun guztiak legearen izenean kendu ondoren.
|
2021
|
|
Kontaketa honetatik zertzuk gorde memorian? Dan danak
|
gertau
diranez munduko ibilaldian halan agertuko dira irakurleen zelaian.
|
|
Burutapen guztion harira, Juanita Aldaingoak kontetan eban, Zeanuriko Andra Mari parrokian, ez dakit zein etxe on bateko mutil bat beste ez dakit zein etxe ez txarrago bateko alaba bategaz ezkontzea zelan
|
gertau
zan. Kontetan eban, orduko sasoiko beste ezkontza askoren moduan, komenentziazko ezkontza bat prestau ebela familia bien artean.
|
|
Bihurgunean, kotxearen atzeko jarlekupean sartu ziran, ikusi ebenean zer
|
gertau
behar eban. Etxera heldu ginanean, amak badino ze:
|
|
Ipiñaburuko auzo guztia ibili zan gertaera haretaz berbetan. Gero geure artean komentetan genduan zelango arriskuagaz ibili ginan egun haretan eta zer
|
gertau
ahal izan eitekean. Hori, gertau eta gero, jakina, ze hasikeran ez genduan halakorik pentsau.
|
|
Gero geure artean komentetan genduan zelango arriskuagaz ibili ginan egun haretan eta zer gertau ahal izan eitekean. Hori,
|
gertau
eta gero, jakina, ze hasikeran ez genduan halakorik pentsau. Gerora egin genduan gogoetea aurretik egin izan bagendu...
|
|
Behin, aita eta biok Saldropon genbilzala, gauza gogoangarria
|
gertau
jatan. Maite beharrean ebilen, Arania S.A. enpresako sukaldean.
|
|
Herriko kaleak eta laku ingurua garbi garbi egozan. Ezertxo be
|
gertau
ez balitz lez! Ze mirari ixin dok hau?
|
|
Betiko moduan, handik zabaldu, hemendik luzatu, egoereari zelango halango urtekera bat emon eutsan. Hori
|
gertau
eta gero, gure pentsamentura zera etorren: Ze gertau al ixingo zoan, umeak gugana etorri ezpalire abixue emoten?
|
|
Hori gertau eta gero, gure pentsamentura zera etorren: Ze
|
gertau
al ixingo zoan, umeak gugana etorri ezpalire abixue emoten. Izan be, bedar berdeak, egosten hasten danean, nitrogenoaren dioxidoa sortzen dau, eta horixe arnasten egon zan osaba Pepe.
|
|
Egun baten, ostera, barriro
|
gertau
zan, eta han geratu zan Potxita II.a zingiran. Kokoteraino gengozan, eta osabeak, halangorik barriro pasetan jakunerako, zer egin pentsauta eukan.
|
|
3) Oharrik garrantzitsuena. Alkarren jarraiko berba bi edo hiruren artean hizkiren bat edo batzuk jatea edo aldatzea
|
gertau
ohi da berbakeran, Arratian eta edonon. Berba bi edo hiru horreek berba bakar bat balitz lez esaten eta laburtzen dira, bakotxari hizki bat edo gehiago janda.
|
|
Gero Automozino Sistemetako bulegoetara aldatu zan eta, azkenean, Batz bere osotasunean hartuta, prozesuak hobetzeko kudeaketan jardun eban. Hori guztia hazkunde itzel baten barruan
|
gertau
zan. Hasieran, 50 lagun inguru ziran eta 2014an, bere jubilazino orduan, 650 ziran Igorren.
|
|
Atala laburturik, Ipiñaburuko eleizearen ardurea sakramentinoek hartu ebenean, eraldaketa bat
|
gertau
zan nire izakeran, nerabetasunetik heldutasunera igaroteko sasoian. Hiru sakramentino pasau ziran Ipiñaburutik, baina niri bik eragin eustien gehien:
|
|
Bai, banon, baina aldez aurretikan gauza bat esan bihar diñat, badakitx ze
|
gertau
zan aspaldixan eta nahi diñat hik jakitia nik eztetala nire anaiana inola ere zuritzen...
|
|
Ez da iakiten nundik asi eta zelan amaitu. Ori
|
gertau
iakon Portuni bere.
|
|
Bildur izateko da gero, iauna, orain Auñemendira ioatea: ez dakizula
|
gertau
Padar gizagaisoarena.
|
|
Ango gizonen bilinbolakea zer tzan! Nik ez dakit ondo zer
|
gertau
iakun bere. Arrikada bat4ek konorta kendu eustan, eta urrengo goizean errekondoko sasi tartean billatu neban neure buru adore bagea.
|
|
Gudako egunetan alan
|
gertau
oi da: batzuen garaia, bestien menpea:
|
|
ez dot nik iñor gorrotau gura. Nire senarra ill dabenagaitik egunero arren egingo dot neugaz batera zeruan
|
gertau
daitezan.
|
|
Euskaldun guztiok an
|
gertau
gaitezala.
|
|
Baiña ez eban erantzuerarik bear izan, nora ioazan ikusi zituan eta. Barru guztia irakiten iarri iakon ezagutu ebanean bera Ozinbeltzen zan artean Mendiolako iaregian
|
gertau
zana, eta bere aurrean euki baleu orduan Ozinbeltzko mozoloa, eskuetako makilleagaz ilgo eban.
|
|
Zertarako? Gertau ziranak
|
gertau
ezkero on guztiak berandukoak izango ziran. Baiña irakurlea zerbait iakin guratan egon leiteke eta ipiñiko dot emen Portun eta Pedro Marik ze berba egin zituen.
|
|
Bada artu bidea antxitxika batean, eta arnaseak deutsun artean ez gelditu. Doiala beste bat Amando iauna gana, esan daiola zer
|
gertau
iakun, eta etorri al badei.
|
|
Olan
|
gertau
iakon Mendiolako Arnoldori. andia zan bere izena Auñemendin, Euskal Erriari on ugariak egin eutsazan, irakurleak dakian gisan, adiskide asko zituan, uste zanez. Baiña usteak ustean gelditu oi dira sarri.
|
|
Arnoldo. Eta zelan ekien askok prankotar agintari bat Arnoldo eta bere alabeagaz egon zala, eta beste askok Ozinbelzko batzarrean zer
|
gertau
zan ikusi eben, guzurrak egiaren itxurea eukan, eta egia balitz legez ebillen aotik aora.
|
|
Zer dok, Pedro Mari? Zer
|
gertau
iak?
|
|
Ubero esaten dau astiro astiro Mendiolako iaunak, Diego eta bere lagunen deadarrak aintzakotzat artu barik, zure zain egon gara emen ia egun bian, Aitz barrengo alde orretan zer
|
gertau
dan zuk ondoen esango eunskuzulakoan, eta euskaldun batzuk gure ienteari ez deutsago deitu nai izan zure eritxia entzun baga. Etorri zara, nekeztxu, eta ez bestetan oi dozun legez guztiz gogotsua:
|
|
Jentilek Leizaiko kobaten bizi ziela, izar eder bat odeietan agertu ementzan. Alako izarra ikusi zoenen, jentill orik erabat ikatuta, mundun ze
|
gertau
behar ote zon ezin asmauik ementzeiltzen. Alakoaten, koba barrun erdi itxututa zeon jentil zar bat ataka aurrea ata, ta zaldu endaiekin, ta odeieta beida jarri ementzoen, ark izar ari zertzan antz emango ziola ta.
|
2022
|
|
Zer esanik ez, zilegi zaigu pentsatzea irakurlearen apaltasuna aitzakia hutsa dela idazlearen moztadea estaltzeko, baina Kirikiñok beste ezer baino lehen aitortu digu bere gaitasun falta enbor lodiak ebakitzeko: " Lan ori eziñik, zerbait orraitiño egin gura ta, egur meiari, abarrari, ekin dautsot, eta besarkada auxe
|
gertau
ta ekarri dot. Al ixan dodana".
|
|
" Nire aburua da bildu bear garala Bilbaotik Donostirako burdinbideko erri baten; bide orixe da lekurik onena Bizkaia ta Gipuzkoako alde guztietakoak errazen biltzeko. Zornotza erri egokia da zio askogaitik; batetik ondo ta merke jateko erri ona, bestetik Gernika aldeko ta Arratia aldekoentzat goiz etxeratzeko ondo, ta bestetik izparringian lan egiten dogunentzat ia bear bearra, urriñago joango bagintzaz ba, Bilbaoratu ta bertan apaldu ta
|
gertau
orduko lanean asteko berandu egingo litzakigu ta". Ildo horretatik, iraileko kroniketariko lehenean irakurriko diogu:
|